Εικόνες, ποιήματα και χαρακτικά Πολυτεχνείο ΄73 Εικόνες, ποιήματα και χαρακτικά Επιμέλεια-Συγκέντρωση υλικού: Πόπη Κανάκη Χαραλαμποπούλου
ΜΝΗΜΗ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ Τάσσος, Σύνθεση για το Πολυτεχνείο
Γιάννης Ρίτσος - 16 και 17 Νοέμβρη 1973 Αθήνα 16 Νοεμβρίου 1973 Ωραία παιδιά, με τα μεγάλα μάτια σαν εκκλησίες χωρίς στασίδια. Ωραία παιδιά, δικά μας, με τη μεγάλη θλίψη των αντρείων, Αψήφιστοι, όρθιοι στα προπύλαια, στον πέτρινο αέρα, Έτοιμο χέρι, έτοιμο μάτι, - πως μεγαλώνει το μπόι, το βήμα και η παλάμη του ανθρώπου; 17 Νοεμβρίου Βαρειά σιωπή, διάτρητη απ’ τους πυροβολισμούς, πικρή πολιτεία, αίμα, φωτιά, η πεσμένη πόρτα, ο καπνός, το ξύδι- ποιος θα πει : περιμένω απ’ το μέσα μαύρο; Μικροί σκοινοβάτες με τα μεγάλα παπούτσια μ΄ έναν επίδεσμο φωτιά στο κούτελο κόκκινο σύρμα, κόκκινο πουλί, και το μοναχικό σκυλί στ’ αποκλεισμένα προάστια ενώ χαράζει η χλωμότερη μέρα πίσω απ’ τα καπνισμένα αγάλματα κι ακούγεται ακόμη η τελευταία κραυγή διαλυμένη στις λεωφόρους. Πάνω απ’ τα τανκς, μέσα στους σκόρπιους πυροβολισμούς πώς μπορείτε λοιπόν να κοιμάστε;
ΜΝΗΜΗ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ Τάσσος, Οργισμένες μάνες
ΣΤΟ ΔΙΟΜΗΔΗ ΚΟΜΝΗΝΟ (Δημήτρης Ραβάνης) «Μεταξύ των φονευθέντων είναι ο Διομήδης Κομνηνός, ετών 17, με βεβαρημένο παρελθόν» (Από επίσημη ανακοίνωση) Βεβαίως, Είχε βεβαρημένο παρελθόν ο Διομήδης. Πέντε χρονών, στους ώμους του πατέρα του Φώναζε για λευτεριά στην Κύπρο, δέκα χρονών, ξυπόλητος, με μια φέτα ψωμί στην τσέπη, βάδιζε στην πορεία ειρήνης, στα δώδεκα ζητούσε δημοκρατία. Στα δέκα επτά Μ’ ένα πλακάτ στο χέρι: Ψωμί – Παιδεία – Ελευθερία.
ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΄73 Τάσσος, Τυραννοκτόνοι (Σκέψη- Πράξη- Απόφαση- Δικαίωση)
Δίχως τουφέκι και σπαθί, με το ήλιο στο μέτωπο, Νικηφόρος Βρεττάκος Μικρός τύμβος (17 Νοεμβρίου 1973) Δίχως τουφέκι και σπαθί, με το ήλιο στο μέτωπο, υπήρξατε ήρωες και ποιητές μαζί. Είστε το Ποίημα. Απλώνοντας το χέρι μου δεν φτάνει ως εκεί που ωραία λουλούδια τις μορφές σας Λιτανεύει ο αέρας της αρετής. Ω παιδιά μου, Μπροστά σ’ αυτό το ποίημα μετράει μόνο η σιωπή.
ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΄73 Τάσσος, Επιτάφιος
Εδώ Πολυτεχνείο του Γιώργη Σαράντη Τρεις νύχτες καίγανε οι φωτιές Την τελευταία ακούστηκαν καμπάνες Κάπου αλλού θα παίζεται η ζωή μας σκέφτηκα Και τότε τον είδα Λαμπαδιασμένο απ’ τις ζητωκραυγές Να τρέχει προς το θάνατο Αλέξανδρε του φώναξα Αλέξανδρε Κι ύστερα πιο σπαραχτικά Αλέξανδρεεε, πάλι και πάλι Καθώς έσκυψα να τον σηκώσω από την άσφαλτο Δε βρήκα παρά στάχτη Σ’ όλους τους δρόμους Οι στρατιώτες πυροβολούσαν το φόβο τους
ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΄73 Τάσσος, Επιτάφιος
Αθανασία (Τάσος Λειβαδίτης) Οι παλιοί μας σύντροφοι δεν πέθαναν, αλλά κατοικούν τώρα στο βάθος των δρόμων όποιον κι αν πάρεις θα τους συναντήσεις.
ΜΝΗΜΗ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ Τάσσος, Επιτάφιος
ΑΓΩΝΙΕΣ (Αλέξανδρος Παναγούλης) Αν χτυπήσουν την πόρτα, μην ανοίξεις. Όσο και να χτυπούν. Πρέπει να πιστέψουν πως το σπίτι είναι αδειανό. Δεν θα τη σπάσουν. Μη φοβάσαι. Αν τη σπάσουν, θα ξέρουμε πώς μας πρόδωσαν. Ούτε κι εγώ το πιστεύω. Ναι, θα πυροβολήσω αν μπούνε. Εσύ δοκίμασε να φύγεις. Θα μπορέσεις. Για μας θάναι. Τόση ώρα τριγυρίζουν το σπίτι. Κοίταξε απ' τ' άλλο παραθύρι. Μα πρόσεχε. Ναι, βλέπω. Χτυπάνε απέναντι. Μίλα σιγότερα. Ακούς; Φασαρία! Τι να γίνεται; Κάποιον πιάσανε. Είναι γέρος. Τον χτυπάνε τα σκυλιά. Άτιμοι. Πόσους θα πιάσετε; Θα μείνουν όσοι χρειάζονται και περσότεροι. Θα μείνουν και δεν θα σταυρώσουν τα χέρια
Αγώνες για τη δημοκρατία Βάσω Κατράκη, Μνήμη Ελή
ΜΗ ΣΗΜΑΔΕΨΕΙΣ ΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ ΜΟΥ (Τάσος Λειβαδίτης) Αδελφέ μου σκοπέ! αδελφέ μου σκοπέ! Σ’ ακούω να περπατάς πάνω στο χιόνι σ’ ακούω που βήχεις μες την παγωνιά σε γνωρίζω αδελφέ μου και με γνωρίζεις. Στοιχηματίζω, ότι θα έχεις μια κοριτσίστικη φωτογραφία στην τσέπη σου. Στοιχηματίζω, αριστερά μέσα στο στήθος σου πως έχεις μια καρδιά. Θυμάσαι; Είχες κάποτε, ένα τετράδιο ζωγραφισμένα χελιδόνια, είχα κάποτε ονειρευτεί να περπατήσουμε κοντά – κοντά. Στο κούτελό σου ένα μικρό σημάδι απ’ τη σφεντόνα μου στο μαντήλι μου φυλάω διπλωμένα τα δάκρυά σου στην άκρη της αυλής μας έχουν ξεμείνει τα σκολιανά παπούτσια σου.
Αγώνες για τη δημοκρατία… Τάσσος, Μνήμη Ελή
της Κωστούλας Μητροπούλου ΤΑ ΚΑΓΚΕΛΑ της Κωστούλας Μητροπούλου Πίσω απ' τα κάγκελα ελεύθεροι χιλιάδες στο δρόμο περπατάει αργά η φοβέρα, πίσω απ' τα σίδερα ονειρεύονται μανάδες παιδιά που έχουνε αλλάξει σε μια μέρα. Μπροστά απ' τα κάγκελα οι σκλάβοι που φοβούνται όπλα κρατάνε και ο δρόμος τους ανήκει πίσω απ' τα κάγκελα φωνές που δε φοβούνται και μοιάζουν θάλασσα που πλέει ένα καϊκι. Πίσω απ' τα σίδερα τα μάτια της γενιάς τους χαμογελάνε σ' ένα φως που ξημερώνει έξω στο δρόμο η ντροπή κι η παγωνιά τους βήμα με βήμα την ελπίδα τη σκοτώνει.
Αγώνες για τη δημοκρατία… Αγώνες για τη δημοκρατία… Τάσσος, Στο Μίκη
Στούς σκοτωμένους σπουδαστές του Νοεμβρίου Λένα Παππά Στούς σκοτωμένους σπουδαστές του Νοεμβρίου Μάτια κλειδωμένα, χέρια παγωμένα κείτεται -δεκοχτώ χρονώ ήτανε δεν ήτανε- για να έχω εγώ πουλιά-φτερά στα χέρια μου, και συ στο σπιτάκι σου, μια γλάστρα με βασιλικό στο πεζουλάκι και τα παιδιά μας ξένοιαστα να χτίζουνε το μέλλον. Η μάνα του τον περιμένει και δεν έρχεται, η άνοιξή του παίζει και δεν τηνε ξέρει πια. Στις φλέβες του αίμα σταματημένο και πικρό, γυαλί σπασμένο ο κόσμος, σωριασμένο πάνω του. Για να έχω εγώ τον άσπρο μου ύπνο Και συ γαρίφαλο χαμόγελο στο στόμα σου, για να ’χουν τα παιδιά μας το δικό τους ήλιο…
ΜΝΗΜΗ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ Τάσσος, Περιστέρια
«Σ' εκείνους που πέσανε...» Σταματήσαμε την πορεία ΟΡΟΣΗΜΑ Δημήτρης Ραβάνης- Ρεντής «Σ' εκείνους που πέσανε...» Σταματήσαμε την πορεία να θάψουμε ένα νεκρό. Βάλαμε κι ένα σταυρό. Ύστερα κι άλλον. Και πιο πέρα. Και παρακάτω. Κι άλλο σταυρό. Έτσι, μας είπαν, θα βρούνε το δρόμο εκείνοι που έρχονται.
ΜΝΗΜΗ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ Κατράκη Βάσω, Ειρηνικό 1
Πολυτεχνείο των Ελλήνων Επίγραμμα Κόκκινα γαρίφαλα ιερής Ελευθερίας Δοξαστικός Νοέμβρης όπου πατρίδα Πνεύμα και Τραγούδι Αίμα και Ήλιος Ευλογημένος καρπός Δικαιοσύνης Ωραία στιγμή της Ανθρώπινης θυσίας. Χέρια ενωμένα του Λαού μας Καρδιές ειρηνοφόρες Εθνική Αντίσταση Θάνατος της τυραννίας Υπέρτατη ανάταση των Ελλήνων Πολυτεχνείο των Ελλήνων
ΜΝΗΜΗ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ Τάσσος, Περιστέρι
ΠΑΝΩ ΣΕ ΤΟΥΤΗ ΤΗΝ ΠΕΣΜΕΝΗ ΠΟΡΤΑ Γιάννης Ρίτσος Πάνω σε τούτη την πεσμένη πόρτα δώσαμε ξανά τον όρκο όρκο της νιότης, της ζωής, της λευτεριάς. Όρκο του ονείρου και της πράξης.
ΝΟΕΜΒΡΗΣ 1973 Μνήμη Πολυτεχνείου
ΛΟΥΚΑΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ Ο εκφωνητής (19 Νοέμβρη 1973) Δεν θα ξεχάσουμε ποτέ τη φωνή σου γενναίο παιδί: Εδώ Πολυτεχνείο! Σας μιλάει ο σταθμός των ελεύθερων αγωνιζόμενων φοιτητών των ελεύθερων αγωνιζόμενων Ελλήνων! Είχες βραχνιάσει να μιλάς με τις ώρες μα πιο πολύ ήταν το πάθος που ράγιζε το πυρωμένο μέταλλο της φωνής σου γεμίζοντας τους αιθέρες μ' ανατριχίλες και δάκρυα. Κι ο πλανταγμένος λαός συσπειρωμένος μισός στους δρόμους και μισός στα σπίτια ρουφούσε λαίμαργα το τραύλισμα της λευτεριάς που σπαρταρούσε μέσα στο στήθος σου κι αγωνιούσε και παθαίνονταν κι έκανε προσευχές, Χριστέ μου, να μη σωπάσεις. Γιατί χρόνια και χρόνια σ' αυτό τον τόπο είναι στη μοίρα του ν' ακούει αυτό το τραύλισμα που δεν προφταίνει να γίνει φωνή που δεν προφταίνει να γίνει φθόγγος και μουσική αναστάσιμη. Γιατί χρόνια και χρόνια στην κρίσιμη στιγμή τα δολερά χέρια των τυράννων υπογράφουν το διάταγμα της σιγής σου.
ΝΟΕΜΒΡΗΣ 1973 Εις μνήμη…
ΟΙ ΣΗΜΑΙΕΣ ΤΟΥ ΝΟΕΜΒΡΗ (Όλγα Μαρκοπούλου) Απόψε στου χρόνου το αλώνι πάλεψαν το σίδερο και η καρδιά… Πάλεψαν ώρες πολλές , πολλές!… Κι έφτασε η νύχτα κόκκινη και κόκκινη η αυγή!… Κι ήρθε η άλλη μέρα Κι εκεί κοντά στο απόγευμα έγινε κάτι σπάνιο… Χίλιες καρδιές πετάξανε… απάνω από την πόλη, σα μικρά πουλιά και κάθισαν σημαίες στα μπαλκόνια…
ΝΟΕΜΒΡΗΣ 1973 Μνήμη Πολυτεχνείου