Η διαθεματική προσέγγιση στη Φυσική Αγωγή – Α/θμια & Β/θμια εκπαίδευση Η διαθεματική προσέγγιση στη Φυσική Αγωγή – Α/θμια & Β/θμια εκπαίδευση Δρ. Έφη Βουζίκα Εκπαιδευτικός Φυσικής Αγωγής
Περί διαθεματικότητας Ανάλυση και σύνδεση των βασικών θεμελιωδών εννοιών σε όλα τα μαθήματα ώστε ο μαθητής να αποκτήσει ολική εικόνα της πραγματικότητας. π.χ. η έννοια σύστημα: - Κοινωνιολογία (κοινωνικά συστήματα) - Μαθηματικά (σύστημα εξισώσεων, δυαδικό σύστημα) π.χ. η έννοια ρυθμός: - Βιολογία (ρυθμός της καρδιάς) - Ιστορία (Δωρικός, Ιωνικός, Γοτθικός ρυθμός)
Η διαθεματική προσέγγιση α. Οριζόντια προσέγγιση β. Κάθετη προσέγγιση γ. Οριζόντια και κάθετη
Διαθεματικότητα και Φυσική Αγωγή Διαθεματικότητα και Φυσική Αγωγή Διαθεματικές έννοιες – θεμελιώδεις διαθεματικές έννοιες Διαθεματικές δραστηριότητες Διαθεματικά σχέδια εργασίας
Παραδείγματα διαθεματικότητας βρίσκουμε…. Στα ΔΕΠΠΣ και ΑΠΣ Φυσικής Αγωγής και Ολυμπιακής Παιδείας (304/13-3-2003, τ.Β΄). Στο επιμορφωτικό υλικό Α/θμιας και Β/θμιας εκπαίδευσης. Στα βιβλία των εκπαιδευτικών σε κάθε ημερήσιο μάθημα (διαθεματικότητα ή θέμα της ημέρας). Στα βιβλία των μαθητών. Στο υλικό που έχει δοθεί στα σχολεία για το πρόγραμμα «Ολυμπιακή Παιδεία».
Σχέδιο Εργασίας (project) για το μάθημα της Φυσικής Αγωγής στο Δημοτικό Σχολείο
Ο ‘’ρυθμός’’ ως διαθεματική έννοια στη Φυσική Αγωγή Ο ‘’ρυθμός’’ ως διαθεματική έννοια στη Φυσική Αγωγή κάθετη προσέγγιση οριζόντια προσέγγιση
1η φάση: Προβληματισμός Δημιουργία ερωτηματολογίου Ενημέρωση των μαθητών Επιλογή θέματος Θέμα: ΄΄Οι διαδρομές του ρυθμού΄΄
Σκοπός Οι μαθητές να εξωτερικεύσουν το ρυθμό που έχουν και να τον καλλιεργήσουν.
Επί μέρους στόχοι Γνωστικοί: Επιδιώκουμε οι μαθητές: Να κατανοήσουν την έννοια του ρυθμού Να κατανοήσουν τη σημασία του ρυθμού στη ζωή Να καλλιεργήσουν την κριτική σκέψη
Επιδιώκουμε οι μαθητές Επί μέρους στόχοι Δεξιοτήτων: Επιδιώκουμε οι μαθητές Να καλλιεργήσουν την αρμονία πνεύματος και σώματος Να καλλιεργήσουν τη ρυθμική ακρίβεια
Στάσεων: Επιδιώκουμε οι μαθητές: Επί μέρους στόχοι Στάσεων: Επιδιώκουμε οι μαθητές: Να αποδεχθούν την ευεργετική επίδραση της καλλιέργειας του προσωπικού τους ρυθμού στο σώμα, στο πνεύμα και στην ψυχή. Να συμμετέχουν ενεργά σε ρυθμικές αθλητικές και χορευτικές δραστηριότητες. Να υιοθετήσουν στάσεις αρμονικών σχέσεων μεταξύ τους αλλά και με άτομα από άλλους πολιτισμούς με τα οποία έρχονται σε επαφή. Να καλλιεργήσουν την ομαδικότητα και τη συνεργασία.
Ευαισθητοποίηση των μαθητών Ευαισθητοποίηση των μαθητών Προβολή διαφανειών με θέμα: «Αρμονία και ποιότητα ζωής». Προβολή διαφανειών με θέμα: «Αρχιτεκτονικοί ρυθμοί». Προβολή βιντεοταινίας με θέμα τη συμμετοχή του σχολείου μας στη Γυμναστράδα του Δήμου μας. Προβολή βιντεοταινίας με τελετές έναρξης και λήξης των Ολυμπιακών Αγώνων (ρυθμικά στοιχεία). Παρουσίαση φωτογραφικού υλικού με θέμα: «Χορευτές - χορευτικά σχήματα - χορευτικά σύνολα».
Διερεύνηση του θέματος (π.χ. ρυθμοί αλλαγής του περιβάλλοντος, Κίνηση και αρμονία, Ρυθμός και ποιότητα ζωής, Ρυθμικά παραδοσιακά παιχνίδια, Ρυθμός και Τέχνες, Ρυθμική αγωγή, Ο ρυθμός ανάπτυξης της χώρας μας, Οι ρυθμοί της φύσης κ.ά.).
Ταξινόμηση – κατηγοριοποίηση ιδεών, εντοπισμός ενοτήτων Ταξινόμηση – κατηγοριοποίηση ιδεών, εντοπισμός ενοτήτων
2η φάση: Προγραμματισμός διδακτικών ενοτήτων Χωρισμός σε υποομάδες Ομάδα Α: «Οι ρυθμοί της Φύσης». Ομάδα Β: «Οι πιο δημοφιλείς ρυθμοί των ελληνικών παραδοσιακών χορών». Ομάδα Γ: «Η σημασία του ρυθμού στον αθλητισμό». Ομάδα Δ: «Οι διαδρομές του ρυθμού στο σχολείο». Ομάδα Ε: «Ρυθμικά παραδοσιακά παιχνιδοτράγουδα».
2η φάση: Προγραμματισμός διδακτικών ενοτήτων Μεθοδολογία ομαδοσυνεργατική μέθοδος μέθοδος της αλληλοδιδασκαλίας, μιμητική και η δημιουργική μέθοδος.
2η φάση: Προγραμματισμός διδακτικών ενοτήτων Ανάλυση δραστηριοτήτων Ορίζεται το χρονοδιάγραμμα και η κάθε ομάδα αναλαμβάνει τις δραστηριότητες που θα υλοποιήσει. Επαφή με το περιβάλλον (α. άμεσο, β. έμμεσο).
3η φάση: Διεξαγωγή – υλοποίηση δραστηριοτήτων Νοέμβριος Όλα τα παραπάνω. Ενημέρωση του διδακτικού προσωπικού του σχολείου. Ενημέρωση του συλλόγου γονέων και κηδεμόνων. Επαφή με τοπική αυτοδιοίκηση, εθελοντικές οργανώσεις, μουσικές και χορευτικές ομάδες, ομοσπονδίες, αθλητικούς και πολιτισμικούς συλλόγους, το ωδείο της περιοχής κ.ά. Σύσταση σχολικής επιτροπής για τη διάδοση των αποτελεσμάτων του προγράμματος.
3η φάση: Διεξαγωγή – υλοποίηση δραστηριοτήτων Δεκέμβριος Δημιουργία των ομάδων των μαθητών (αθλητισμού, εικαστικών, μουσικής, θεάτρου, φωτογραφίας κ.ά.). Ανασκόπηση βιβλιογραφίας, εφημερίδων, περιοδικού τύπου, πολυμέσων και επεξεργασία των επιμέρους θεμάτων που έχει αναλάβει η κάθε ομάδα Ομάδα Α.: «Οι ρυθμοί της φύσης», Ομάδα Β: «Οι πιο δημοφιλείς ρυθμοί των ελληνικών παραδοσιακών χορών», Ομάδα Γ: «Η σημασία του ρυθμού στον αθλητισμό», Ομάδα Δ: «Οι διαδρομές του ρυθμού στο σχολείο», Ομάδα Ε.: «Ρυθμικά παραδοσιακά παιχνιδοτράγουδα», …και συγκέντρωση υλικού.
…Δεκέμβριος Ανά δύο οι ομάδες παίζουν στην αυλή του σχολείου ρυθμικά παραδοσιακά παιχνίδια τα οποία επέλεξε η πλειοψηφία των μαθητών των ομάδων. Επίσκεψη στο ωδείο του Δήμου. Φιλοξενία από τους δασκάλους του ωδείου, γνωριμία με μουσικά όργανα και ρυθμούς. Αξιολόγηση του υλικού της ενότητας – Παρουσίαση του υλικού που συγκέντρωσε η κάθε ομάδα στις υπόλοιπες.
3η φάση: Διεξαγωγή – υλοποίηση δραστηριοτήτων Ιανουάριος Ανασκόπηση βιβλιογραφίας, εφημερίδων, περιοδικού τύπου, πολυμέσων επεξεργασία των παρακάτω σχετικών θεμάτων από την κάθε ομάδα και συγκέντρωση υλικού. Ομάδα Α: «Οι 4 εποχές του χρόνου». ή «Αέρας – θάλασσα – φωτιά – ήλιος». Ομάδα Β: «Τα μέτρα 2/4, 3/4, 4/4, 7/8, 9/8».
…Ιανουάριος Ομάδα Γ: «Τα σημαντικότερα ρυθμικά αθλήματα – αγωνίσματα» (ενόργανη, ρυθμική αγωνιστική, ακροβατική γυμναστική, συγχρονισμένη κολύμβηση, καλλιτεχνικό πατινάζ). ή «Ρυθμός και ομαδικά αθλήματα» (με έμφαση στην καλαθοσφαίριση, την πετοσφαίριση, το ποδόσφαιρο και την χειροσφαίριση).
…Ιανουάριος Ομάδα Δ: Σύνδεση με τα μαθήματα του σχολείου: π.χ. : σύνδεση με τη Γλώσσα «Ο ρυθμός της ελληνικής γλώσσας». σύνδεση με τα Μαθηματικά «Ρυθμός και μαθηματικά». σύνδεση με τη Μελέτη περιβάλλοντος «Οι Αρχιτεκτονικοί ρυθμοί στα κτήρια του Δήμου μας». σύνδεση με τα Θρησκευτικά «Οι Βυζαντινοί Ρυθμοί». σύνδεση με το Φυσικό κόσμο «Η αρμονία του σύμπαντος» ή «Οι ρυθμοί της καρδιάς», ή «Ο ρυθμός ανάπτυξης του σκελετού».
…Ιανουάριος Ομάδα Ε.: «Νανουρίσματα– ταχταρίσματα – λαχνίσματα - παιχνιδοτράγουδα της χώρας μας». «Ρυθμικά παιχνίδια των λαών του κόσμου». Μαθητές οι οποίοι κατάγονται από χώρες εκτός Ελλάδας καταγράφουν και παρουσιάζουν τα ρυθμικά παραδοσιακά παιχνίδια της χώρας τους».
…Ιανουάριος Ανά δύο οι ομάδες υπό την καθοδήγηση του εκπαιδευτικού Φυσικής Αγωγής αυτοσχεδιάζουν παίζοντας με θέμα: «Περπατώ – τρέχω – πηδώ με το ρυθμό». Όλες οι ομάδες μαζί αυτοσχεδιάζουν χορεύοντας τη «Γλωσσολαλιά». Προετοιμασία – Προπόνηση των ομάδων για την παρουσίαση της εργασίας στο κοινό. Αξιολόγηση του υλικού της ενότητας – Παρουσίαση του υλικού που συγκέντρωσε η κάθε ομάδα στις υπόλοιπες.
3η φάση: Διεξαγωγή – υλοποίηση δραστηριοτήτων Φεβρουάριος Κατασκευές Ομάδα Α: Κατασκευή πίνακα – κολάζ αντιπαράθεσης με θέμα «Αρμονία – αρρυθμία». Ομάδα Β: Κατασκευή του χάρτη των ελληνικών παραδοσιακών ρυθμών (π.χ.: τοποθετούμε το 3/4 στις περιοχές που συναντάμε τον Τσάμικο, ή τον 9/8 στις περιοχές που συναντάμε τον ζεϊμπέκικο). Ομάδα Γ: Μελέτη σχεδιασμός και κατασκευή μακέτας ενός χώρου του σχολείου ή του δήμου μας που προτείνουμε να γίνει χώρος καλλιέργειας του ρυθμού (μουσική – ρυθμική αγωγή – ρυθμικά αθλήματα και αγωνίσματα).
… Φεβρουάριος Ομάδα Δ: Κατασκευή αφίσας - ζωγραφική ή γκράφιτι με θέμα: «Οι Βυζαντινοί Ρυθμοί» (με έμφαση στη μουσική και την αρχιτεκτονική). Ομάδα Ε: Κατασκευή πανό ζωγραφικής όπου απεικονίζονται λαϊκά ρυθμικά παιχνίδια του κόσμου. Ενίσχυση της βιβλιοθήκης του σχολείου με βιβλία σχετικά με τους ρυθμούς. Εμπλουτισμός της ιστοσελίδας του σχολείου. Συγκέντρωση και αξιολόγηση του φωτογραφικού υλικού. Κατασκευή του λευκώματος με θέμα: «Ρυθμός και ποιότητα ζωής».
… Φεβρουάριος Δημιουργία παιχνιδιού. Η κάθε ομάδα φτιάχνει το δικό της παιχνίδι το οποίο σχετίζεται με το θέμα της. Οι ομάδες ανά δύο παίζουν τα παιχνίδια που δημιουργήθηκαν. Μετά το πέρας του κάθε παιχνιδιού γίνεται συζήτηση. Ομάδα Α: Δημιουργώ ένα παιχνίδι με θέμα: «Ο ρυθμός μετακίνησης των διαφόρων ζώων» ή «Ο Ρυθμός μετακίνησης των μεταφορικών μέσων». Ομάδα Β: Δημιουργώ ένα παιχνίδι με πολλούς ρυθμούς. Ομάδα Γ: Δημιουργώ επιτραπέζιο παιχνίδι γνώσεων με κάρτες. Ομάδα Δ: Δημιουργώ ένα παιχνίδι με θέμα: «Ρυθμικές αξίες – μαθηματικές σχέσεις». Ομάδα Ε: Δημιουργώ χορευτικό παιχνίδι – αυτοσχεδιασμού με στόχο τη συνεργασία, την ομαδικότητα το συντονισμό και το συγχρονισμό των ομάδων.
Συλλογή γελοιογραφιών με παραφωνίες και αρρυθμίες. … Φεβρουάριος Εφαρμογή της μεθόδου αλληλοδιδασκαλίας. Οι μαθητές διδάσκουν λαϊκά παιχνιδοτράγουδα ή τα παιχνίδια που οι ίδιοι δημιούργησαν σε μαθητές άλλων τάξεων του σχολείου. Όλες οι ομάδες τραγουδούν και χορεύουν αποκριάτικους μιμητικούς χορούς: Ο γάμος του κάβουρα, Μια γριά μπαμπόγρια, Τα κουκιά, Το πιπέρι κ.ά. Συλλογή γελοιογραφιών με παραφωνίες και αρρυθμίες. Προετοιμασία – Πρόβες των ομάδων για την παρουσίαση της εργασίας στο κοινό.
3η φάση: Διεξαγωγή – υλοποίηση δραστηριοτήτων Μάρτιος Λογοτεχνία – ποίηση. Οι μαθητές γράφουν το δικό τους ποίημα ή τη δική τους ιστορία με θέμα: «Η χορεύτρια και ο αέρας» Ομάδα Α, «Δημιουργία αστείου τραγουδιού (π.χ. αποκριάτικου) σε κάποιο παραδοσιακό ρυθμό» Ομάδα Β, «Τελετές έναρξης και λήξης των Ο.Α. της Αθήνας το 2004» ή «Διεκδίκηση οργάνωσης πρωταθλήματος καλλιτεχνικού πατινάζ, από την πόλη μας» Ομάδα Γ, «Μαθήματα και ρυθμοί» Ομάδα Δ, «Κι έτσι μεγάλωσα» ή «Το δικό μου νανούρισμα – το δικό μου ταχτάρισμα – το δικό μου λάχνισμα – το δικό μου παιχνιδοτράγουδο»-Ομάδα Ε, (γράφονται τα κείμενα). Θεατρικό παιχνίδι. Δραματοποίηση του ποιήματος ή της ιστορίας που η κάθε ομάδα δημιούργησε. Ορίζονται οι ρόλοι και παρουσιάζεται το δρώμενο της κάθε υποομάδας
…Μάρτιος Μελοποίηση στίχων. Μελοποίηση στίχων των ποιημάτων που η κάθε ομάδα δημιούργησε. Δημιουργικός χορός. Οι μαθητές με κινητικούς αυτοσχεδιασμούς ενσαρκώνουν τους ρόλους των ποιημάτων και των πεζών που έφτιαξαν. Εκδήλωση με θέμα: «Η συμβολή της ρυθμικής αγωγής στην αρμονική και ολόπλευρη ανάπτυξη του παιδιού Συμμετέχουν μαθητές εκπαιδευτικοί, γονείς, τοπικοί φορείς, τοπική αυτοδιοίκηση κ.ά. Παρουσίαση μέσω διαφανειών, φωτογραφιών, Power Point. του θέματος «Η ρυθμική αγωγή στο σχολείο μας – Η ρυθμική αγωγή στο δήμο μας». Κατάθεση προτάσεων από τους μαθητές. Συμμετοχή χορευτών – αθλητών - μουσικών της περιοχής μας και κατάθεση των εμπειριών και των απόψεών τους.
…Μάρτιος Συμμετοχή στην εφημερίδα της τάξης. Οι ομάδες φτιάχνουν τα δικά τους άρθρα σχετικά με την εργασία τους και τη δημοσιεύουν στην εφημερίδα. Επίσκεψη στο κοντινό άλσος ή στην κοντινή παραλία ή στον κοντινό λόφο ή στο κοντινό ποτάμι. Ακούμε και παίζουμε με τους ρυθμούς της Φύσης. (ήχος και ηχώ κ.ά.) Προετοιμασία – Προπόνηση των ομάδων για την παρουσίαση της εργασίας στο κοινό. Αξιολόγηση του υλικού της ενότητας – Παρουσίαση του υλικού που συγκέντρωσε η κάθε ομάδα στις υπόλοιπες.
3η φάση: Διεξαγωγή – υλοποίηση δραστηριοτήτων Απρίλιος Ενημέρωση όλου του σχολείου για την πορεία του προγράμματος. Οι μαθητές και οι εκπαιδευτικοί που συμμετέχουν στο πρόγραμμα ενημερώνουν όλη τη σχολική μονάδα για την πορεία του και για το πρόγραμμα των τελικών εκδηλώσεων. Η επιτροπή εθελοντισμού προετοιμάζει τη διοργάνωση των τελικών εκδηλώσεων. Προετοιμασία των τελικών εκδηλώσεων. Προετοιμασία των ομάδων εργασίας (αθλητικών – χορευτικών – εικαστικών – θεατρικών κ.ά). Δημιουργία πρόσκλησης των εκδηλώσεων. Η πρόσκληση μπορεί να έχει σχήμα π.χ.: Το κλειδί του σολ, κ.ά. Κατασκευή επαίνου συμμετοχής στις τελικές εκδηλώσεις.
… Απρίλιος Συγκέντρωση όλου του υλικού που έχουν συγκεντρώσει οι ομάδες. Αξιολόγηση και ταξινόμηση. Σύνθεση της εργασίας. Δημιουργία εντύπου, το οποίο περιλαμβάνει όλες τις δράσεις των ομάδων. Τελική προετοιμασία – προπόνηση των ομάδων για την παρουσίαση της εργασίας στο κοινό. Προετοιμασία δράσεων της επιτροπής διάδοσης των αποτελεσμάτων του προγράμματος.
3η φάση: Διεξαγωγή – υλοποίηση δραστηριοτήτων Μάιος Παρουσίαση της εργασίας στο κοινό Διοργάνωση Αθλητικής Ημέρας με θέμα: «Η ζωή του σχολείου σε αθλητικούς ρυθμούς». Τελική εκδήλωση διάδοσης των αποτελεσμάτων των δράσεων. Μπορεί να περιλαμβάνει: Θεατρική παράσταση με θέμα: «Οι διαδρομές του ρυθμού». Παρουσίαση των δράσεων των μαθητών με θεατρικό, μουσικό και χορευτικό τρόπο. Έκθεση ζωγραφικής, γκράφιτι, φωτογραφίας, χειροτεχνημάτων που ετοίμασαν οι μαθητές κατά τη διάρκεια υλοποίησης του προγράμματος.
…Μάιος Μουσική παράσταση. Η μουσική ομάδα του κοντινού Γυμνασίου χαρίζει στους μικρούς μαθητές και στους φίλους του σχολείου μια συναυλία με θέμα “Οι μουσικές διαδρομές του ρυθμού». Επιβράβευση των μαθητών για την συμμετοχή τους στο πρόγραμμα του ρυθμού με παρακολούθηση χορευτικής παράστασης σημαντικής χορευτικής ομάδας στο θέατρο της πόλης μας.
4η φάση: Αξιολόγηση Συμπλήρωση τελικού ερωτηματολογίου αξιολόγησης από τους μαθητές. Προφορική αξιολόγηση. Στατιστική επεξεργασία αρχικού και τελικού ερωτηματολογίου αξιολόγησης των μαθητών και επεξεργασία αξιολόγησης συνεντεύξεων κ.τ.λ. από τον εκπαιδευτικό. Τελική έκθεση αξιολόγησης του προγράμματος από τον εκπαιδευτικό.
4η φάση: Αξιολόγηση Προγραμμάτων Αποστολή προτάσεων επίλυσης προβλημάτων που προέκυψαν από την εργασία, στα υπεύθυνα υπουργεία και τους οργανισμούς. (Επιτροπή διάδοσης των αποτελεσμάτων του προγράμματος) Αρχειοθέτηση όλου του προγράμματος στην αθλητική - ολυμπιακή βιβλιοθήκη του σχολείου, για μελλοντική χρήση. Αποστολή του παραχθέντος υλικού, της αξιολόγησης και των προτάσεων στο σύμβουλο Φυσικής Αγωγής.
Σχέδιο Εργασίας (project) για το μάθημα της Φυσικής Αγωγής στο Γυμνάσιο
1η φάση: Προβληματισμός Δημιουργία ερωτηματολογίου της αρχικής αξιολόγησης. Ενημέρωση των μαθητών για το νόημα, της διαθεματικότητας στη Φυσική Αγωγή. Επιλογή θέματος θέμα: «Διά βίου άσκηση».
Σκοπός Οι μαθητές να συνειδητοποιήσουν την ανάγκη για «διά βίου» άσκηση ή άθληση.
Επιμέρους στόχοι: Γνωστικοί: Επιδιώκουμε οι μαθητές: Να κατανοήσουν την έννοια της διά βίου άσκησης. Να συνειδητοποιήσουν την ωφέλεια της άσκησης στη ζωή. Να καλλιεργήσουν την κριτική σκέψη απέναντι στα αρνητικά φαινόμενα που αφορούν την καθημερινότητά τους και σχετίζονται με την υγεία τους (όπως είναι οι συνέπειες από την καθιστική ζωή, την υπερπροπόνηση, την κακή διατροφή, τους βίαιους και με άγχος ρυθμούς ζωής, το κάπνισμα, τα αναβολικά κ.ά.).
Δεξιοτήτων: Επιδιώκουμε οι μαθητές: Επιμέρους στόχοι: Δεξιοτήτων: Επιδιώκουμε οι μαθητές: Να καλλιεργήσουν την αρμονία πνεύματος και σώματος. Να βελτιώσουν την υγεία τους. Να καλλιεργήσουν τις φυσικές σωματικές ικανότητες: αντοχή, δύναμη, ταχύτητα, ευλυγισία και ευκινησία. Να αναπτύξουν πολύπλευρα τις κινητικές δεξιότητες και τα ταλέντα τους. Να καλλιεργήσουν την ομαδικότητα και τη συνεργασία, την αυτοπεποίθηση, την αυτοπειθαρχία, τη θέληση, την υπομονή, την επιμονή και την αποφασιστικότητα.
Στάσεων: Επιδιώκουμε οι μαθητές: Επιμέρους στόχοι: Στάσεων: Επιδιώκουμε οι μαθητές: Να αποδεχθούν την ευεργετική επίδραση της διά βίου άσκησης στο σώμα, στο πνεύμα και στην ψυχή. Να συμμετέχουν ενεργά σε αθλητικές δραστηριότητες και να αποκτήσουν αθλητικά hobbies.
Ευαισθητοποίηση των μαθητών Προβολή διαφανειών με θέμα: «Μη διαδεδομένα στη χώρα μας αθλήματα» ή «Άσκηση και ποιότητα ζωής». Προβολή διαφανειών με θέμα: «Extreme sport» ή «Αθλήματα αναψυχής». Προβολή βιντεοταινίας με θέμα τη συμμετοχή του σχολείου μας στις αθλητικές διοργανώσεις του Δήμου μας. Προβολή βιντεοταινίας με θέμα: «Ενεργός τρόπος ζωής σε όλο τον κόσμο» ή «Οι συνέπειες του καπνίσματος στην υγεία». Επίσκεψη στην ηλεκτρονική διεύθυνση της Παγκοσμίου Οργάνωσης Υγείας. Παρουσίαση φωτογραφικού υλικού με θέμα : «Αισθητική και αθλητισμός» ή «Άσκηση στο βουνό – άσκηση στη θάλασσα».
Διερεύνηση του θέματος π.χ. αθλήματα του βουνού, αθλήματα της θάλασσας, αθλήματα του νερού, ενεργός τρόπος ζωής στο σχολείο μας, κίνδυνοι τραυματισμών – πρώτες βοήθειες, άσκηση – διατροφή και υγεία, το δικό μου πρόγραμμα άσκησης, ερασιτεχνισμός ή πρωταθλητισμός;, οι δυνατότητες άσκησης άθλησης στο δήμο μας, οι βλαβερές συνέπειες των σύγχρονων κακών συνηθειών ζωής κ.ά.
κατηγοριοποίηση ιδεών, Ταξινόμηση – κατηγοριοποίηση ιδεών, εντοπισμός ενοτήτων
2η φάση: Προγραμματισμός διδακτικών ενοτήτων Χωρισμός σε υποομάδες Ομάδα Α: «Αθλήματα αναψυχής». Ομάδα Β: «Άσκηση – διατροφή και υγεία». Ομάδα Γ: «Πρώτες βοήθειες». Ομάδα Δ: «Κάπνισμα, αλκοόλ- υγεία».
2η φάση: Προγραμματισμός διδακτικών ενοτήτων Μεθοδολογία ομαδοσυνεργατική μέθοδος μέθοδος της αλληλοδιδασκαλίας μιμητική και η δημιουργική μέθοδος.
2η φάση: Προγραμματισμός διδακτικών ενοτήτων Ανάλυση δραστηριοτήτων Ορίζεται το χρονοδιάγραμμα και η κάθε ομάδα αναλαμβάνει τις δραστηριότητες που θα υλοποιήσει. Επαφή με το περιβάλλον (α. άμεσο, β. έμμεσο).
3η φάση: Διεξαγωγή – υλοποίηση δραστηριοτήτων 1ος μήνας Όλα τα παραπάνω. Ενημέρωση του διδακτικού προσωπικού του σχολείου. Ενημέρωση του συλλόγου γονέων και κηδεμόνων. Επαφή με τοπική αυτοδιοίκηση, εθελοντικές οργανώσεις, ομοσπονδίες, αθλητικούς και πολιτισμικούς συλλόγους, Ερυθρό Σταυρό κ.ά. Σύσταση σχολικής επιτροπής για τη διάδοση των αποτελεσμάτων του προγράμματος.
3η φάση: Διεξαγωγή – υλοποίηση δραστηριοτήτων …1ος μήνας Δημιουργία των ομάδων των μαθητών . Ανασκόπηση βιβλιογραφίας, εφημερίδων, περιοδικού τύπου, πολυμέσων και επεξεργασία των επιμέρους θεμάτων που έχει αναλάβει η κάθε ομάδα (Ομάδα Α: «Καταγραφή των αθλημάτων αναψυχής απ΄ όλο τον κόσμο», Ομάδα Β: «Άσκηση και βελτίωση της ποιότητας ζωής», Ομάδα Γ: «Κίνδυνοι τραυματισμών κατά την άσκηση – πρόληψη», Ομάδα Δ: «Καταγραφή στοιχείων για τη συμμετοχή των εφήβων στο κάπνισμα και στο αλκοόλ στη χώρα μας – σύγκριση με δεδομένα από άλλες χώρες». Ανά δύο οι ομάδες παίζουν στην αυλή του σχολείου ομαδικά αθλήματα τα οποία επέλεξε η πλειοψηφία των μαθητών των ομάδων. Επίσκεψη στο Αθλητικό κέντρο της περιοχής μας – γνωριμία με καινούρια αθλήματα , σε συνεργασία με ομάδες, συλλόγους ή ομοσπονδίες αθλημάτων.
3η φάση: Διεξαγωγή – υλοποίηση δραστηριοτήτων 2ος μήνας Επίσκεψη στο κοντινό γυμναστήριο και διεξαγωγή ημερήσιου μαθήματος Φυσικής Αγωγής κατά τη διάρκεια προπόνησης μιας αθλητικής ομάδας της περιοχής μας. (Επιλογή ομαδικού αθλήματος) Διοργάνωση ενεργού Σαββατοκύριακού (μπορούν να συμμετέχουν φίλοι και συγγενείς). Ομάδα Α: Οργάνωση πεζοπορίας στο κοντινό βουνό. Ομάδα Β: Οργάνωση δράσης με κανόε – καγιάκ σε κοντινό ποτάμι. Ομάδα Γ: Συμμετοχή σε ποδηλατικό γύρο ή βόλτα με τα ποδήλατα. Ομάδα Δ: Εκδρομή σε κοντινό χιονοδρομικό κέντρο και συμμετοχή σε αθλήματα του χιονιού και του πάγου. Διοργάνωση και συμμετοχή των ομάδων σε αγώνα Orienteering μέσα στην πόλη.
3η φάση: Διεξαγωγή – υλοποίηση δραστηριοτήτων …2ος μήνας Κατασκευές Ομάδα Α: Κατασκευή του χάρτη των αθλημάτων αναψυχής και των extreme sport στην Ελλάδα. Ομάδα Β: Μελέτη σχεδιασμός και κατασκευή μακέτας της διατροφικής πυραμίδας. Ομάδα Γ: Κατασκευή πίνακα κολάζ αντιπαράθεσης με θέμα: «Συνέπειες της συνήθειας του καπνίσματος και της χρήσης αλκοόλ για την υγεία μου – συνέπειες της άσκησης στην ποιότητα της ζωής μου». Ομάδα Δ: Κατασκευή αφίσας - ζωγραφική ή γκράφιτι με θέμα: «Απαγορευμένες ασκήσεις» ή «Σωστή και λάθος εκτέλεση των ασκήσεων» Αξιολόγηση του υλικού της ενότητας – Παρουσίαση του υλικού που συγκέντρωσε η κάθε ομάδα στις υπόλοιπες.
3η φάση: Διεξαγωγή – υλοποίηση δραστηριοτήτων 3ος μήνας Ενίσχυση της βιβλιοθήκης του σχολείου με βιβλία σχετικά με την άσκηση γενικότερα. Η συσταθείσα επιτροπή ετοιμάζει και αποστέλλει επιστολές προς άτομα και όργανα, για συλλογή σχετικών βιβλίων. Εμπλουτισμός της ιστοσελίδας του σχολείου με όλες τις δράσεις του σχεδίου εργασίας. Εφαρμογή της μεθόδου αλληλοδιδασκαλίας. Ομάδα Α: Οι μαθητές παρουσιάζουν – προτείνουν εναλλακτικές μορφές άσκησης σε μαθητές άλλων τάξεων του σχολείου. Ομάδα Β: Οι μαθητές ετοιμάζουν – παρασκευάζουν – παρουσιάζουν σε μαθητές άλλων τάξεων του σχολείου «Το σωστό πρωινό – Το σωστό δεκατιανό». Ομάδα Γ: Οι μαθητές παρουσιάζουν σε μαθητές άλλων τάξεων του σχολείου με γελοιογραφίες, σκίτσα, κόμικς και μίμηση ιστορίες σχετικές με το θέμα τους. (π.χ. «ομάδα φίλων που πίνουν αλκοόλ και μετά πηγαίνουν στο γήπεδο να παίξουν μπάλα», ή «μετά από αερόβια άσκηση κάποιος απολαμβάνει ένα τσιγάρο» κ.ά.). Συζήτηση για τις συνέπειες μιας τέτοιας δράσης. Ομάδα Δ: Οι μαθητές επιδεικνύουν σε μαθητές άλλων τάξεων α) τη σωστή εκτέλεση ασκήσεων που συνήθως εκτελούνται λάθος, β) την αντιμετώπιση διαστρέμματος ποδοκνημικής άρθρωσης γ) τα βασικά μέτρα ασφάλειας που πρέπει να παίρνουμε για τη συμμετοχή στην άσκηση.
3η φάση: Διεξαγωγή – υλοποίηση δραστηριοτήτων …3ος μήνας Συγκέντρωση και αξιολόγηση του φωτογραφικού υλικού από την ανασκόπηση έντυπου και ηλεκτρονικού τύπου που ήδη έχει συγκεντρώσει η κάθε ομάδα. Κατασκευή του λευκώματος με θέμα: «Ενεργός τρόπος ζωής στο σχολείο μας». Στην κάθε φωτογραφία μπαίνει υπότιτλος. Μαθητές με ιδιαίτερο καλλιτεχνικό ταλέντο αναλαμβάνουν το αισθητικό μέρος του λευκώματος. Συμμετοχή στην εφημερίδα της τάξης. Οι ομάδες φτιάχνουν τα δικά τους άρθρα σχετικά με την εργασία τους και τη δημοσιεύουν στην εφημερίδα. Προετοιμασία – Προπόνηση των ομάδων για την παρουσίαση της εργασίας στο κοινό. Αξιολόγηση του υλικού της ενότητας – Παρουσίαση του υλικού που συγκέντρωσε η κάθε ομάδα στις υπόλοιπες.
3η φάση: Διεξαγωγή – υλοποίηση δραστηριοτήτων 4ος μήνας Ενημέρωση όλου του σχολείου για την πορεία του προγράμματος. Οι μαθητές και οι εκπαιδευτικοί που συμμετέχουν στο πρόγραμμα ενημερώνουν όλη τη σχολική μονάδα για την πορεία του και για το πρόγραμμα των τελικών εκδηλώσεων. Η επιτροπή εθελοντισμού προετοιμάζει τη διοργάνωση των τελικών εκδηλώσεων. Προετοιμασία των τελικών εκδηλώσεων. Προετοιμασία των ομάδων εργασίας (αθλητικών – χορευτικών – εικαστικών – θεατρικών κ.ά). Δημιουργία πρόσκλησης των εκδηλώσεων. Η πρόσκληση μπορεί να έχει σχήμα π.χ.: μπάλας, ρακέτας, κ.ά. Κατασκευή επαίνου συμμετοχής στις τελικές εκδηλώσεις. Συγκέντρωση όλου του υλικού που έχουν συγκεντρώσει οι ομάδες. Αξιολόγηση και ταξινόμηση. Σύνθεση της εργασίας. Δημιουργία εντύπου, το οποίο περιλαμβάνει όλες τις δράσεις των ομάδων. Τελική προετοιμασία – προπόνηση των ομάδων για την παρουσίαση της εργασίας στο κοινό. Προετοιμασία δράσεων της επιτροπής διάδοσης των αποτελεσμάτων του προγράμματος.
3η φάση: Διεξαγωγή – υλοποίηση δραστηριοτήτων Παρουσίαση της εργασίας στο κοινό Οργάνωση εσωτερικού σχολικού πρωταθλήματος Τελική εκδήλωση διάδοσης των αποτελεσμάτων των δράσεων. Μπορεί να περιλαμβάνει: Θεατρική παράσταση με θέμα: «Διά βίου άσκηση». Παρουσίαση των δράσεων των μαθητών με θεατρικό, μουσικό και χορευτικό τρόπο. Έκθεση ζωγραφικής, γκράφιτι, φωτογραφίας, χειροτεχνημάτων που ετοίμασαν οι μαθητές κατά τη διάρκεια υλοποίησης του προγράμματος. Μουσική παράσταση. Η μουσική ομάδα χαρίζει στους μαθητές και στους φίλους του σχολείου μια συναυλία με θέμα: «Διά βίου τραγούδι και χορός» Επιβράβευση των μαθητών για την συμμετοχή τους στο πρόγραμμα της άσκησης. (α. η χορευτική ομάδα θα παρακολουθήσει το Φεστιβάλ χορού της Καλαμάτας, β. οι ομάδες αθλοπαιδιών θα παρακολουθήσουν αγώνες Α΄ κατηγορίας των αθλημάτων που αγαπούν, γ. οι ομάδες εικαστικών, φωτογραφίας και θεάτρου θα παρακολουθήσουν σημαντική θεατρική παράσταση της πόλης, δ. η μουσική ομάδα θα παρακολουθήσει συναυλία που θα πραγματοποιηθεί στο θέατρο της πόλης μας κ.ά.).
4η φάση: Αξιολόγηση Συμπλήρωση τελικού ερωτηματολογίου αξιολόγησης από τους μαθητές. Προφορική αξιολόγηση (συνέντευξη) από καθηγητές,, γονείς και φίλους του σχολείου οι οποίοι συμμετείχαν ενεργά στο πρόγραμμα. Στατιστική επεξεργασία αρχικού και τελικού ερωτηματολογίου αξιολόγησης των μαθητών και επεξεργασία αξιολόγησης συνεντεύξεων κ.τ.λ. από τον καθηγητή Φυσικής Αγωγής. Τελική έκθεση αξιολόγησης του προγράμματος από τον καθηγητή Φυσικής Αγωγής. Αποστολή προτάσεων επίλυσης προβλημάτων που προέκυψαν από την εργασία, στα υπεύθυνα υπουργεία και τους οργανισμούς. (Επιτροπή διάδοσης των αποτελεσμάτων του προγράμματος) Αρχειοθέτηση όλου του προγράμματος στην αθλητική - ολυμπιακή βιβλιοθήκη του σχολείου, για μελλοντική χρήση. (Επιτροπή διάδοσης των αποτελεσμάτων του προγράμματος) Αποστολή του παραχθέντος υλικού, της αξιολόγησης και των προτάσεων στο σύμβουλο Φυσικής Αγωγής.
Δρ. Έφη Βουζίκα Εκπαιδευτικός Φυσικής Αγωγής Σας ευχαριστώ Δρ. Έφη Βουζίκα Εκπαιδευτικός Φυσικής Αγωγής