Αναπηρία Όρασης Προηγμένη βοηθητική τεχνολογία

Το μέλλον του ανθρώπου διαγράφεται «βιονικό»

• Δύο πολύ πρόσφατες επιτυχίες της προσθετικής ιατρικής γεννούν στα άτομα με κινητικές ή αισθητηριακές αναπηρίες (τύφλωση, κώφωση) νέες ελπίδες για ανάκτηση των χαμένων ικανοτήτων τους εξαιτίας κάποιας ασθένειας ή ατυχήματος. Κάποιοι μάλιστα δεν διστάζουν να φανταστούν ένα όχι και τόσο μακρινό μέλλον, όταν τα τεχνητά μέλη θα υπερβαίνουν τις ικανότητες των βιολογικών. • Η πραγματική πρόκληση όμως για τις επιστήμες αυτές είναι η αποκατάσταση των αισθητηριακών ικανοτήτων, όπως η αίσθηση της αφής ή της κίνησης των άκρων, ή της ακόμη πιο πολύπλοκης διεργασίας της όρασης.

• Το ατελές βιονικό μάτι είναι καλύτερο από το απόλυτο σκοτάδι • Μια άλλη προσθετική συσκευή, που θυμίζει έντονα τα βιονικά μάτια που έχουμε δει μόνο σε ταινίες επιστημονικής φαντασίας, κατάφερε να επαναφέρει, εν μέρει, την όραση σε ένα άνδρα ο οποίος έχασε σταδιακά την όρασή του όταν προσβλήθηκε από μελαγχρωστική αμφιβληστροειδίτιδα, μια γενετική ασθένεια η οποία προκαλεί τον προοδευτικό εκφυλισμό των φωτοϋποδοχέων, των ειδικών κυττάρων που επεξεργάζονται τα φωτεινά σήματα που δέχεται το μάτι.

• Το Argus ΙΙ Retinal Stimulation System δημιουργήθηκε από την αμερικανική εταιρεία Second Sight και αποτελείται από ένα οφθαλμικό εμφύτευμα, ένα ζευγάρι γυαλιά ηλίου, μία μικροκάμερα, έναν πομπό και έναν επεξεργαστή εικόνας. Η κάμερα που είναι προσαρτημένη πάνω στα γυαλιά καταγράφει εικόνες και τις στέλνει στον επεξεργαστή που είναι τοποθετημένος στη ζώνη του ασθενούς. Ο επεξεργαστής τις μετατρέπει σε ηλεκτρονικά σήματα και τα στέλνει στον πομπό πάνω στα γυαλιά.

• Ο πομπός με τη σειρά του στέλνει το σήμα σε έναν ηλεκτρονικό δέκτη που είναι εμφυτευμένος στο μάτι, όπου μέσω ενός μικροσκοπικού καλωδίου μεταφέρεται σε μία συστοιχία μικροηλεκτροδίων που απολήγουν στον αμφιβληστροειδή χιτώνα του ματιού, ο οποίος συνδέεται με το οπτικό νεύρο. Οι ηλεκτρικές ώσεις που παράγονται από τα ηλεκτρόδια αποστέλλονται στον εγκέφαλο, όπου «μεταφράζονται» σε σκοτεινές κηλίδες και φωτεινά σχήματα. Το επόμενο στάδιο περιλαμβάνει την εξάσκηση του ασθενούς ώστε να μάθει να ερμηνεύει τα σχήματα αυτά σε εικόνες με νόημα!

• H συσκευή αυτή δεν αποκαθιστά την πλήρη οπτική λειτουργία, ούτε επαναφέρει την όραση σε άτομα εκ γενετής τυφλά, αλλά μειώνει σημαντικά τη λειτουργική ανικανότητα ασθενών με εκφυλιστικές νόσους της όρασης, όπως η μελαγχρωστική αμφιβληστροειδίτιδα, ασθένεια από την οποία υποφέρουν σε ΗΠΑ και Ευρώπη πάνω από άνθρωποι. Και θα χρειαστούν ασφαλώς αρκετά χρόνια ερευνών και πειραματισμών μέχρι να τελειοποιηθεί.

• Ισως πράγματι χρειαστούν πολλά χρόνια για την τελειοποίηση αυτής της τεχνολογίας, αλλά μέχρι οι ερευνητές της γενετικής επιστήμης να απομονώσουν και να αντικαταστήσουν τα γονίδια που ευθύνονται για ανάλογες οφθαλμικές νόσους, οι συσκευές αυτές θα προσφέρουν σε όσους υποφέρουν από κάποια σοβαρή ασθένεια της όρασης μια εναλλακτική προοπτική από το απόλυτο σκοτάδι.

Βελτιώσεις • Γίνονται ακόμα πειράματα με την τεχνολογία των high tech glasses (γυαλιά) πριν να γίνει μόνιμη η αλλαγή πάνω στον ίδιο τον άνθρωπο που αντιμετωπίζει πρόβλημα. • Στη συνέχεια θα είναι μόνο το chip μέσα στο μάτι μέσω εγχείρισης.

Προβλήματα • Χρειάζεται εγχείριση, αφαιρείται μέρος του ματιού (ρετίνη) • Έχει κόστος • Μαυρόασπρο • Φαίνονται σαν pixels

Παραδείγματα για την τεχνολογία • &NR=1&v=Pai3X99qWGE&desktop_uri=%2Fwatch% 3Fv%3DPai3X99qWGE%26feature%3Dendscreen%26 NR%3D1&app=desktop &NR=1&v=Pai3X99qWGE&desktop_uri=%2Fwatch% 3Fv%3DPai3X99qWGE%26feature%3Dendscreen%26 NR%3D1&app=desktop • pp=desktop pp=desktop

Βιβλιογραφία • • regain-meaningful-visual-perception/ regain-meaningful-visual-perception/ • pacific/2012/05/ html

• Έλενα Γερόσαββα • Κατερίνα Θεοδώρου • Έλλη Κυριάκου • Γερασιμος Κατσικαρέλης • Ραλλία Μίνκοβα