V O L V O X Το θαυμαστό πράσινο φύκος Καλώς ορίσατε σε ένα από τα 7 θαύματα του θαυμαστού μικρόκοσμου 3/4/2017 Εγγλεζάκη Φρίντα (χημικός)

Το volvox, η spirogyra και η χλαμυδομονάδα ανήκουν στα πράσινα φύκια. 3/4/2017 Εγγλεζάκη Φρίντα (χημικός)

Τι είναι τα πράσινα φύκια; (green algae) Υπάρχουν σε διάφορες μορφές όπως μονοκύτταρες, πολυκύτταρες νηματοειδείς ή αποικίες. Θεωρούνται οι πρόγονοι των πρώτων φυτών διότι και τα δύο είδη οργανισμών έχουν κοινά χαρακτηριστικά: Έχουν κυτταρικό τοίχωμα που αποτελείται από κυτταρίνη. Έχουν α και β χλωροφύλλη. Αποθηκεύουν την τροφή τους σε μορφή αμύλου μέσα στους χλωροπλάστες. 3/4/2017 Εγγλεζάκη Φρίντα (χημικός)

Εγγλεζάκη Φρίντα (χημικός) Volvox Μπορεί να το βρει κανείς εύκολα σε ζεστά νερά όπως ρέματα ή λίμνες ειδικά την άνοιξη ή στις αρχές του καλοκαιριού. Αποτελεί τροφή για μικρά ζωοπλαγκτόν όπως τα ροτίφερα (rotifers). Επειδή κολυμπά προς το φως είναι πιο εύκολο να το βρει κανείς κοντά στην επιφάνεια του νερού. O μικρός rotifer στην φωτογραφία ζει παρασιτικά μέσα στην αποικία volvox 3/4/2017 Εγγλεζάκη Φρίντα (χημικός)

Πώς μια ομάδα κυττάρων μπορεί να επιδείξει θαυμαστή συνεργατικότητα Το VOLVOX είναι ένα μαστιγοφόρο χλωρόφυτο ή πράσινο φύκος το οποίο αναπτύσσεται σε σφαιρικές αποικίες οι οποίες αποτελούνται από έναν τεράστιο αριθμό κυττάρων. Μέσα σε κάθε αποικία μπορεί να αναπτύσσονται άλλες αποικίες. Η μοναδικότητα του volvox οφείλεται στη διαφορετικότητα των κυττάρων του. Κάτω από το μικροσκόπιο μπορεί να δει κανείς ότι υπάρχουν κύτταρα τα οποία διαφέρουν ως προς το μέγεθος. Τα διάφορα είδη κυττάρων επιτελούν διαφορετικές λειτουργίες. Μόνο μερικά είδη κυττάρων για παράδειγμα είναι ικανά να παράγουν θυγατρικές αποικίες. Η αποικία volvox αποτελεί παράδειγμα του πιο απλού πολυκύτταρου οργανισμού για αυτό και η χρησιμότητά του στην έρευνα και τη μελέτη των λειτουργιών των κυττάρων πολυκύτταρων οργανισμών είναι αναμφισβήτητα πολύ μεγάλη. Εγγλεζάκη Φρίντα (χημικός) 3/4/2017

Εγγλεζάκη Φρίντα (χημικός) Κάθε volvox αποτελείται από ένα σύνολο 1000-3000 κυττάρων το καθένα από τα οποία φέρει δύο νήματα (διμαστιγοφόρα κύτταρα), πυρήνα, κενοτόπιο, χλωροπλάστη και μικρό κόκκινο στίγμα (eyespot) τo οποίο λειτουργεί ως αισθητήρας φωτός. Οι αποικίες ακόμη διαθέτουν μπροστινό και πίσω άκρο, τα οποία θα μπορούσαμε να αποκαλέσουμε ‘’βόρειο και νότιο πόλο’’ μια και το volvox μοιάζει με έναν μικρό πλανήτη. Στη βόρεια περιοχή τα στίγματα (eyespots) είναι περισσότερο αναπτυγμένα. Αυτό βοηθά την αποικία να κολυμπά προς το φως. 3/4/2017 Εγγλεζάκη Φρίντα (χημικός)

Εγγλεζάκη Φρίντα (χημικός) Κάθε κύτταρο βρίσκεται μέσα σε μία ζελατινοειδή σφαίρα γλυκοπρωτεΐνης που το διαχωρίζει από τα γειτονικά του. Τα κύτταρα συνδέονται μεταξύ τους μέσω πρωτοπλασματικών νημάτων. Όλα τα κύτταρα κινούν τα νήματά τους με τον ίδιο τρόπο προκειμένου όλη η αποικία να κολυμπά με έναν συντονισμένο τρόπο. Έτσι τα κύτταρα είναι οργανωμένα ως μια λειτουργική μονάδα καθώς η αποικία κινείται. Τα κύτταρα του volvox μοιάζουν με το μονοκύτταρο οργανισμό χλαμυδομονάδα. 3/4/2017 Εγγλεζάκη Φρίντα (χημικός)

Αναπαραγωγή του volvox Αναπαράγονται ασεξουαλικά (αφυλετικά) και δίνουν θυγατρικές αποικίες μέσω επαναλαμβανόμενης διαίρεσης. Αυτές οι νέες αποικίες αρχικά παραμένουν μέσα στη μητρική με τα μαστίγιά τους να κατευθύνονται προς τα μέσα. Αργότερα η μητρική αποικία διαρρηγνύεται ελευθερώνοντας τις θυγατρικές. Δείτε το video Volvox σε αναπαραγωγή 3/4/2017 Εγγλεζάκη Φρίντα (χημικός)

Εγγλεζάκη Φρίντα (χημικός) Μερικά κύτταρα είναι εξειδικευμένα ώστε να αναπαράγονται σεξουαλικά (φυλετικά). Η εξειδίκευση αποτελεί χαρακτηριστικό γνώρισμα των πολυκύτταρων οργανισμών. Στη σεξουαλική αναπαραγωγή παράγονται δύο τύποι γαμετών. Στα αρσενικά ελευθερώνονται πάρα πολλοί  κινητοί γαμέτες, ενώ στα θηλυκά παράγονται μεγαλύτεροι μη κινητοί γαμέτες (ωογαμέτες).   . Δείτε το video Volvox στο οποίο το volvox περιλαμβάνει 9 θυγατρικές αποικίες και σύντομα θα διαρραγεί για να απελευθερώσει τα θυγατρικά 3/4/2017 Εγγλεζάκη Φρίντα (χημικός)

Spirogyra Έχει νηματοειδή μορφή με σπειροειδείς χλωροπλάστες. Η σεξουαλική αναπαραγωγή γίνεται με σύζευξη δύο οργανισμών όπου οι γαμέτες μεταφέρονται από το ένα άτομο στο άλλο. Δείτε ένα video πατώντας εδώ Η spirogyra σε σύζευξη 3/4/2017 Εγγλεζάκη Φρίντα (χημικός)

Εγγλεζάκη Φρίντα (χημικός) Χλαμυδομονάδα Είναι ένα μονοκύτταρο πράσινο φύκος με δυο μαστίγια. Αναπαράγεται μονογονικά (με μίτωση) ενώ κάτω από αντίξοες συνθήκες αναπαράγεται σεξουαλικά. Δείτε το video 3/4/2017 Εγγλεζάκη Φρίντα (χημικός)

Εγγλεζάκη Φρίντα (χημικός) Βιβλιογραφία Βiological science, a molecular approach, BSCS The Colorado College, T. Klang Protists Volvox from wikipedia Volvox, one of the 7 Wonders of the Micro World by Wim van Egmond, The Netherlands Μουσική Σύνθεση Στελλίτα Κολοκυθά 3/4/2017 Εγγλεζάκη Φρίντα (χημικός)