Αρχή LeChatelier: Όταν µεταβάλλουµε έναν από τους συντελεστές ισορροπίας (συγκέντρωση, θερµοκρασία, πίεση), η θέση της ισορροπίας µετατοπίζεται προς την κατεύθυνση εκείνη που τείνει να αναιρέσει την επιφερόµενη µεταβολή. → Σε όλες τις περιπτώσεις που εφαρµόζεται η αρχή Le Chatelier, το σύστηµα τείνει να αναιρέσει τη µεταβολή, αλλά δεν την αναιρεί πλήρως. → Η προσθήκη καταλύτη δεν επηρεάζει τη θέση της χηµικής ισορροπίας, απλά µειώνει το χρόνο που χρειάζεται το σύστηµα για να οδηγηθεί σε αυτή.

Αρχή φυγής προ της βίας

Mεταβολή της συγκέντρωσης: Αν µεταβάλουµε τη συγκέντρωση κάποιου ή κάποιων σωµάτων που συµµετέχουν στην ισορροπία, η ισορροπία µετατοπίζεται προς τη κατεύθυνση που τείνει να αναιρέσει τη µεταβολή της συγκέντρωσης. Για παράδειγµα, Αν σε δοχείο, µε σταθερό όγκο και θερµοκρασία, έχει αποκατασταθεί η ισορροπία: SO2(g) + NO2(g)  SO3(g) + NO(g) Μετατοπίζεται προς τα δεξιά όταν προσθέσουµε SO2 ή ΝΟ2 ή αφαιρέσουµε SO3 ή ΝΟ. Μετατοπίζεται προς τα αριστερά όταν αφαιρέσουµε SO2 ή ΝΟ2 ή προσθέσουµε SO3 ή ΝΟ.

Χημική ισορροπία Προσθήκη προϊόντων προς τα αριστερά Προσθήκη αντιδρώντων προς τα δεξιά

Επίδραση της αύξησης της συγκέντρωσης Η2 στην χημική ισορροπία Έχομε μετατόπιση προς τα δεξιά σχηματίζεται περισσότερη ΝΗ3

Μεταβολή θερµοκρασίας: Αύξηση της θερµοκρασίας ευνοεί την ενδόθερµη αντίδραση, ενώ µείωση της θερµοκρασίας ευνοεί την εξώθερµη αντίδραση. Για παράδειγµα, αν σε κλειστό δοχείο σταθερού όγκου έχουµε σε ισορροπίαΝ2, Η2 και ΝΗ3, Ν2(g) + 3Η2(g) 2ΝΗ3(g), ∆Η = –22 Kcal Η ισορροπία µετατοπίζεται προς τα δεξιά όταν ελαττώσουµε τη θερµοκρασία γιατί προς τα δεξιά η αντίδραση είναι εξώθερµη. Η ισορροπία µετατοπίζεται προς τα αριστερά όταν αυξήσουµε τη θερµοκρασία γιατί προς τα αριστερά η αντίδραση είναι ενδόθερµη.

Μεταβολή της πίεσης: Προκαλείται µε µεταβολή του όγκου του δοχείου και επηρεάζει τη θέση της χηµικής ισορροπίας µόνο όταν: α. Στη χηµική ισορροπία µετέχει τουλάχιστον ένα αέριο. β. Κατά τη διάρκεια της αντίδρασης µεταβάλεται ο συνολικός αριθµός των mol των αερίων του συστήµατος.

Αύξηση της πίεσης Ν2(g) + 3Η2(g)  2ΝΗ3(g) µετατοπίζει την ισορροπία προς την κατεύθυνση που έχουµε λιγότερα mol αερίων, ενώ ελάττωση της πίεσης µετατοπίζει την ισορροπία προς την κατεύθυνση που έχουµε περισσότερα mol αερίων. Για παράδειγµα, σε δοχείο σταθερής θερµοκρασίας, έχει αποκατασταθεί η ισορροπία: Ν2(g) + 3Η2(g)  2ΝΗ3(g) Η ισορροπία µετατοπίζεται προς τα δεξιά όταν αυξήσουµε τη πίεση, ελαττώνοντας τον όγκο του δοχείου. Η ισορροπία µετατοπίζεται προς τα αριστερά όταν ελαττώσουµε τη πίεση, αυξάνοντας τον όγκο του δοχείου. → Η προσθήκη ευγενούς ή αδρανούς αερίου υπο σταθερό όγκο, δεν επηρεάζει τη θέση της χηµικής ισορροπίας.

Μεταβολή της πίεσης στην χημική ισορροπία με μείωση του όγκου άρα αυξηση της πίεσης το σύστημ αθέλει να αναιρέσει την μεταβολη να μειώσει την πίεση δηλαδή να έχομε μικρότερο όγκο αερίων (ΝΗ3) Insert figure 15.17

Προς τα πού είναι μετατοπισμένη μια χημική ισορροπία; προϊόντα αντιδρώντα αντιδρώντα προϊόντα

Η ισορροπία προς αριστερά Αρχή Le Châtelier’s Προσθήκη συκέντρωσης ΝΗ3 μετατοπίζει την ΧΙ προς τα αριστερά σχηματισμό Ν2 και Η2 N2 (g) + 3H2 (g) 2NH3 (g) προσθήκη NH3 Η ισορροπία προς αριστερά 14.5

Αρχή Le Chatelier προσθήκη προϊόντος : 2 SO2(g) + O2(g)  2 SO3(g) k1 k-1 Kc = 2.8102 at 1000K = Kc [SO2]2[O2] [SO3]2 Αρχική Χ.Ι Q > Kc

% απόδοση σχηματισμού ΝΗ3 σε διάφορες συνθήκες πίεσης και θερμοκρασίας

αποτέλεσμα της αλλαγής της θερμοκρασίας στη χημική ισορροπία

δοχεία με NaCIO, HgI2, και Nal.

στη φιάλη υπάρχει Nal και προσθέτουμε Hgl2.

NaClO προσθέτομε.