RAONADH ATH CUID_1 Le Mark Jordan © Maoiníonn an Roinn Oideachais agus Scileanna an tSeirbhís um Fhorbairt Ghairmiúil do Mhúinteoirí faoin bPlean Forbartha Náisiúnta.

Le comhlánú ag an Múinteoir Ranga CREAT AN LAE Le comhlánú ag an Múinteoir Ranga Maoiníonn an Roinn Oideachais agus Eolaíochta an tSeirbhís um Fhorbairt Ghairmiúil do Mhúinteoirí faoin bPlean Forbartha Náisiúnta

Tá leid ar an gcéad Sleamhnán eile. Tá bonn airgid leagtha ar bhun babhla, díreach as radharc. Nuair a chuirtear uisce isteach sa bhabhla bíonn an bonn airgid le feiceáil go tobann – dealraítear go ‘n-ardaíonn’ an t-uisce an bonn airgid. Cén fáth a dtarlaíonn é sin, i do thuairim? Dealraítear go bhfuil an peann luaidhe ar chlé briste san áit a dtéann sé isteach san uisce. Cén fáth? Is samplaí iad an dá rud sin de lúbadh solais, nó Athraonadh. An bhfuil tú in ann a mhíniú cad is cúis leis sin? Tá leid ar an gcéad Sleamhnán eile.

Deirtear go dtaistealaíonn solas ag tuairim is 3. 00 x 108 m/s Deirtear go dtaistealaíonn solas ag tuairim is 3.00 x 108 m/s.  An dtaistealaíonn solas ar an luas sin i gcónaí, nó an féidir leis taisteal níos tapúla nó níos moille?  Conas a chasann líne i mbanna máirseála gan éirí as alt?  Conas a fhéadfaidh sin a bheith nasctha le solas a lúbadh trí ghloine?

Athraonadh Nuair ga solais ag taisteal ó mheán nach bhfuil chomh dlúth sin (e.g. aer) go dtí meán níos dlúithe (e.g. gloine) athraíonn treo nó lúbann sé – tugtar Athraonadh air sin. Uillinn ionsaithe Normalach i Ga ionsaitheach Léiríonn normalach (90o) go dtí an pointe ina dtéann an solas isteach sa mheán dlúth (gloine) an ga ag lúbadh isteach sa normalach. Aer Gloine r Ga athraonta Fuair Snell, matamaiticeoir ón Ísiltír, amach:- Uillinn athraonta

Is féidir Dlí Snell a fhíorú le Turgnamh Athraonadh Uillinn athraonta Nuair atá ga solais ag taisteal ó mheán níos dlúithe (gloine) go dtí meán nach bhfuil chomh dlúth sin (aer) lúbann sé ón normalach - tá feidhm ag Dlí Snell arís, sin i α sin r Normalach r Aer Gloine Is éard is athraonadh ann, nuair a lúbtar tonn ag an teorainn agus í ag dul ó mheán amháin go meán eile i Is féidir Dlí Snell a fhíorú le Turgnamh Uillinn ionsaithe

Úsáid ga-bhosca agus bloc gloine agus taifead na luachanna don uillinn ionsaithe agus don uillinn athraonta mar a thaispeántar.

i/ o r / o 35o 23o 40o 26o 45o 29o 50o 32o 55o 34o 60o 36o 65o 38o Aimsigh síneas na n-uillinneacha ionsaithe agus athraonta agus taifead i/ o r / o 35o 23o 40o 26o 45o 29o 50o 32o 55o 34o 60o 36o 65o 38o sin i sin r 0.57 0.39 0.64 0.44 0.7 0.49 0.76 0.53 0.81 0.56 0.86 0.59 0.90 0.62 Tarraing graf de sin i (y-ais) in aghaidh sin r (x-ais)

Tarraing graf de sin i (y-ais) in aghaidh sin r (x-ais) (0.68, 1.0) Cruthaítear Dlí Snell le graf dronnlíneach tríd an mbunphointe i.e. Sin i  Sin r Grádán = k = n (0.14, 0.2) Roghnaigh comhordanáidí ar an líne Comhéifeacht athraonta (n) = = 1.48

Tonnta ag dul ón aer go dtí an ghloine ar uillinn seachas 90o laghdaíonn treoluas fanann minicíocht tairiseach Laghdaíonn tonnfhad (ó c = f λ) Nuair a chuirtear moill agus athrú ar thonnfhad CAITHFIDH athrú teacht ar an uillinn ag a dtéann siad i.e. déantar iad a ATHRAONADH

Tonnta a théann ó aer go gloine ar 90o laghdaíonn treoluas fanann minicíocht tairiseach Laghdaíonn tonnfhad (ó c = f λ) Má thagann na tonnta ceartingearach leis an teorainn, ní dhéantar iad a ATHRAONADH

r r= 90° i c i r i Aer Aer Aer Gloine Gloine Gloine ga solais ag taisteal ó mheán níos dlúithe go dtí meán nach bhfuil chomh dlúth sin tarlaíonn athraonadh lúbann an ga athraonta amach ón normalach. De réir mar a éiríonn an uillinn ionsaithe níos mó, éiríonn an uillinn athraonta níos mó agus déantar 90o di ar deireadh. Tugtar an uillinn chriticiúil ar an uillinn ionsaithe sin. Éiríonn an uillinn ionsaithe níos mó ná an uillinn chriticiúil agus ansin... Tarlaíonn frithchaitheamh inmheánach iomlán.

Athraonadh Is féidir an chomhéifeacht athraonta a ríomh leis an uillinn chriticiúil r= 90° Aer Gloine c De réir mar a éiríonn an uillinn ionsaithe níos mó, éirínn an uillinn athraonta níos mó, agus ar deireadh déantar 90o di. Tugtar an uillinn chriticiúil ar an uillinn ionsaithe sin.

Uillinn chriticiúil gloine i bpriosma 41.9o (go neasach) Solas ó aer go dtí gloine ar 90o Gan Athraonadh 450 Solas ag iarraidh dul ó ghloine go haer ach tá an uillinn ionsaithe níos mó ná an uillinn chriticiúil. 450 Athraonadh Inmheánach Iomlán Solas ó aer go dtí gloine ar 90o Gan Athraonadh

Uillinn chriticiúil gloine i bpriosma 41.9o (go neasach) Solas ó aer go dtí gloine ar 90o Gan Athraonadh Solas ag iarraidh dul ó ghloine go haer ach tá an uillinn ionsaithe níos mó ná an uillinn chriticiúil. 450 Athraonadh Inmheánach Iomlán Solas ó aer go dtí gloine ar 90o Gan Athraonadh

Meabhalscáil ---- Athraonadh Inmheánach Iomlán an tsolais ón spéir Gathanna solais ón spéir Aer te Aer teolaí Ísealdlús Ard-dlús Aer fionnuar Talamh the

Doimhneacht dhealraitheach Athraonadh Doimhneacht dhealraitheach Fíordhoimhneacht n = Fíordhoimhneacht Doimhneacht dhealraitheach Gloine uisce

Athraonadh Biorán Doimhneacht dhealraitheach Scáthán Íomhá Uisce Fíordhoimhneacht Corc Comhéifeacht athraonta leachta (uisce) a thomhas ag úsáid Fíordhoimhneachta roinnte ar Dhoimhneacht dhealraitheach do fhrithne san uisce.

Is éard is snáithín optúil ann, snáithín gloine atá tanaí, solúbtha, agus trédhearcach agus a fheidhmíonn mar “phíopa solais”. Féach ar an íomhá. Leis an eolas atá agat faoi fhrithchaitheamh inmheánach iomlán, an bhfuil tú in ann an méid seo a leanas a mhíniú? Conas is féidir le léas solais léasair taisteal trí shnáithín optúil trédhearcach gan aon chuid shuntasach den solas éalú nuair a bhuaileann an léas taobh an tsnáithín?  An gceapann tú go bhféadfadh an solas léasair fanacht i snáithín atá lúbtha?  Cén fáth go bhféadfadh ... nó nach bhféadfadh? Nóta don Mhúinteoir. Tugann an hipearnasc ar an sleamhnán seo treoir chuig láithreán a chasann scannán Quicktime (i bhfuinneog ar leithligh) faoi shnáithíní optúla. Tá scannáin eile agus faisnéis eile faoi ábhair Fisice ar an láithreán (www.teachersdomain.org). Is féidir na scannáin ar an láithreán a íoslódáil i gcomhair úsáid neamhthráchtála. Ní mór clárú le ríomhphost bailí. Cliceáil ar na naisc thíos chun físeán a fheiceáil (ní mór Quicktime a bheith suiteáilte) agus chun tuilleadh faisnéise/íomhánna a fháil. http://www.teachersdomain.org/asset/lsps07_vid_laserfall/ http://en.wikipedia.org/wiki/File:Fiber_optic_illuminated.jpg

Snáithín Optúil Cumhdach gloine ar chomhéifeacht athraonta íseal Croí gloine ar chomhéifeacht athraonta ard

Gloine ar chomhéifeacht athraonta ard Gloine ar chomhéifeacht athraonta íseal N N Normalach

CRÍOCH