δρασεισ γοναδοτροπινων Η LH στα κορίτσια δρα κυρίως μετά την εμμηναρχή και διεγείρει την ωοθυλακιορρηξία και την παραγωγή ανδρογόνων από τα κύτταρα της θήκης. Στα αγόρια διεγείρει τα κύτταρα Leydig προς παραγωγή τεστοστερόνης. Η FSH στα κορίτσια διεγείρει το σχηματισμό των ωοθυλακίων και την παραγωγή των οιστρογόνων από τα κοκκιώδη κύτταρα, καθώς και της ινχιμπίνης από τα ωοθυλάκια ( η οποία αναστέλλει την έκκριση της FSH). Στα αγόρια συντελεί στην ωρίμανση των σπερματοζωαρίων, ενώ παράλληλα διεγείρει τα κύτταρα Sertoli προς παραγωγή ινχιμπίνης. Τα στεροειδή των γονάδων χαρακτηρίζουν την λειτουργία των γονάδων, ενώ οι αυξημένες συγκεντρώσεις στεροειδών ορμονών αναστέλλουν την έκκριση των γοναδοτροπινών και της GnRH μέσω μηχανισμού αρνητικής παλίνδρομης ρύθμισης.
δρασεισ FSH Στη γυναίκα η FSH προκαλεί τη μεγέθυνση και την προώθηση της ωριμάνσεως των ωοθυλακίων στην ωοθήκη. Στον άνδρα δρα προωθώντας τη σπερματογένεση. Επιπλέον, κατά τη μετάπτωση από την προεφηβική ηλικία στην εφηβική η FSH δρα προάγοντας την αύξηση και γενικότερα την ωρίμανση των γονάδων και στα δύο φύλα. Επίσης, η FSH αυξάνει την παραγωγή οιστρογόνων από ανδρογόνα. Ειδικότερα, προάγει την αρωματοποίηση των ανδρογόνων σε οιστρογόνα διεγείροντας υποδοχείς στα κοκκιώδη κύτταρα. Ο αριθμός των ωαρίων που ωριμάζουν στην αρχή κάθε ωοθηκικού κύκλου εξαρτάται κατά πολύ από τη στάθμη της FSH στο αίμα. Από τα ωριμάζοντα ωοθυλάκια, ένα τελικά εξελίσσεται πλήρως, δηλαδή μέχρι την εμφάνιση του φαινομένου της ωοθυλακιορρηξίας και την απελευθέρωση του ώριμου ωαρίου. Οι περιπτώσεις πολύδυμων κυήσεων μετά από θεραπευτική χορήγηση γοναδοτροπινών οφείλεται ακριβώς στην χορήγηση υπέρμετρων δόσεων FSH στις γυναίκες αυτές.
δρασεισ LH Η ωοθυλακιορρηξία προκαλείται βασικά με την επενέργεια της LH, η οποία περαιτέρω συμβάλλει και στη μετατροπή του ραγέντος ωοθυλακίου σε ωχρό σωμάτιο. Η LH, επιπλέον, επιταχύνει τον ρυθμό της βιοσυνθέσεως και απελευθερώσεως των στεροειδών ορμονών στα ωοθυλάκια, καθώς και της προγεστερόνης στο ωχρό σωμάτιο. Η LH αυξάνει την παραγωγή ανδρογόνων και προγεστερόνης. Η LH αυξάνει την παραγωγή ανδροστενδιόνης και τεστοστερόνης διεγείροντας υποδοχείς στο τοίχωμα του ωοθυλακίου και συγκεκριμένα στα κύτταρα της θήκης. Στον άνδρα, η LH δρα στα διάμεσα κύτταρα του όρχεος (κύτταρα Leydig) και αυξάνει την βιοσύνθεση των ανδρογόνων στεροειδών και ιδιαίτερα της τεστοστερόνης. Η δράση της LH στη βιοσύνθεση των στεροειδών στους γεννητικούς αδένες είναι ανάλογη με εκείνη της ACTH στον φλοιό των επινεφριδίων. Ο τρόπος δράσης της LH στο σημείο αυτό φαίνεται ότι είναι ο ίδιος και στις ωοθήκες και στους όρχεις. Η περαιτέρω όμως εξέλιξη της βιοσύνθεσης των στεροειδών προς την κατεύθυνση των οιστρογόνων, της προγεστερόνης ή των ανδρογόνων εξαρτάται πλέον από την ποιοτική και ποσοτική κατανομή των ενζυμικών συστημάτων που υπάρχουν στον κάθε παραγωγό ιστό.
ΕΚΚΡΙΤΙΚΗ ΑΙΧΜΗ LH Προς τα τελευταία στάδια της ωοθυλακικής (παραγωγικής) φάσης και κάτω από την επίδραση ενδοωοθηκικών πεπτιδίων (ενέργεια ελεγχόμενη από την FSH) σημειώνεται διαφοροποίηση ορισμένων από τα κοκκιώδη κύτταρα. Έτσι, αυτά διαθέτουν πλέον υποδοχείς LH και αποκρίνονται στην LH εκκρίνοντας προγεστερόνη. Το γεγονός αυτό αποτελεί και το πρώτο βήμα για την μετατροπή των κοκκιωδών κυττάρων σε ωχρινικά. Μόνο το ωοθυλάκιο που διαθέτει αυτή την ομάδα υποδοχέων είναι σε θέση να αποκρίνεται στην εκκριτική αιχμή της LH και να οδηγείται στην ωορρηξία. Η εκκριτική αιχμή της LH προάγει την ωορρηξία, μειώνει τη σύνθεση ανδρογόνων και οιστρογόνων και αυξάνει την παραγωγή προγεστερόνης.
ΕΚΚΡΙΤΙΚΗ ΑΙΧΜΗ LH Η εκκριτική αιχμή της LH : 3) Διεγείρει τη συνέχιση της μείωσης στο ωάριο. Αρχίζει τότε η διαδικασία της δεύτερης μειωτικής διαίρεσης, η οποία όμως διακόπτεται πάλι στο στάδιο της μετάφασης για να ολοκληρωθεί οριστικά μόνο κατά τη διάρκεια γονιμοποίησης του ωαρίου. Συνεπώς, το ωάριο δεν είναι ποτέ ‘’ξένο’’ και άρα δεν υφίσταται ανάγκη προστασίας του έναντι του ανοσοποιητικού συστήματος. 4) Επάγει την απελευθέρωση ωοθηκικών κυτοκινών, ενεργοποιητών πλασμινογόνου, προσταγλανδινών και ισταμίνης, επιφέροντας την πρώτη αποσύνθεση του τοιχώματος της θήκης και τη σύσπαση κατόπιν της χαλαρής πλέον δομής, προκαλώντας τελικά τη διάρρηξή του (ωορρηξία). Η τελευταία πραγματοποιείται περίπου 36 ώρες μετά την εκκριτική αιχμή LH.
αλληλουχια ορμονικων μεταβολων κατα τον καταμηνιο κυκλο Κατά την διάρκεια τόσο της εμμήνου ρύσεως όσο και της πρώιμης παραγωγικής φάσης, οι συγκεντρώσεις στεροειδών είναι χαμηλές και, καθώς ασκούν ελάχιστη αρνητική παλίνδρομη ρύθμιση, παρατηρείται ελαφρά αύξηση στην έκκριση γοναδοτροπινών (ιδιαιτέρως FSH). Η FSH παρέχει στα θυλάκια της ωοθήκης το ερέθισμα για την αύξησή τους, την ωρίμανσή τους και την έκκριση οιστρογόνων. Η ανερχόμενη, κατόπιν, συγκέντρωση οιστρογόνων ασκεί αρνητικό feedback, αποφέροντας μείωση στα επίπεδα γοναδοτροπινών. Ωστόσο, όταν η συγκέντρωση των οιστρογόνων λάβει μια κρίσιμη τιμή (> 200 pg/ml) διατηρούμενη και για κάποιο κρίσιμο χρονικό διάστημα (2 ημέρες), το αρνητικό feedback μεταπίπτει σε θετικό, γεγονός που προκαλεί μια σημαντική παροδική έκκριση LH (εκκριτική αιχμή LH) και σε μικρότερο βαθμό FSH από την υπόφυση. Τα αυξημένα επίπεδα LH φαίνεται να προκαλούν απευαισθητοποίηση των LH υποδοχέων στη θήκη του ωοθυλακίου, τερματίζοντας τη σύνθεση ανδρογόνων και ως αναμένεται οιστρογόνων, οπότε επέρχεται και ταχεία πτώση της συγκέντρωσης των οιστρογόνων στο αίμα. Οι υποδοχείς LH στα διαφοροποιημένα κοκκιώδη κύτταρα συνεχίζουν να ανταποκρίνονται στην επίδραση της LH και διεγείρουν την έκκριση προγεστερόνης.
αλληλουχια ορμονικων μεταβολων κατα τον καταμηνιο κυκλο Μετά την ωορρηξία, όλα τα κοκκιώδη κύτταρα διαφοροποιούνται και διαθέτουν LH υποδοχείς (ωχρινοποίηση). Υπερτρέφονται και πληρούν τη διαρραγείσα δομή, η οποία έτσι καθιστά ένα συμπαγές σώμα αποκαλούμενο ωχρό σωμάτιο. Κύρια λειτουργία του ωχρού σωματίου αποτελεί η στεροειδογένεση, καθώς αυτό παράγει μεγάλες ποσότητες 17-υδροξυπρογεστερόνης και προγεστερόνης, αλλά και οιστρογόνων. Η προγεστερόνη είναι απαραίτητη για την προετοιμασία του ενδομητρίου ώστε να δεχθεί το γονιμοποιημένο ωάριο. Η συγκέντρωση της LH σε αυτή τη χρονική περίοδο είναι χαμηλή υπό την επίδραση της προγεστερόνης, αλλά ωστόσο επαρκής για να διατηρήσει το ωχρό σωμάτιο. Αν δεν επέλθει γονιμοποίηση, το ωχρό σωμάτιο υπόκειται σε διαδικασία γήρανσης και αρχίζει να υποστρέφει κατά το μέσον της ωχρινικής (εκκριτικής) φάσης (ημέρα 21). Στο σημείο αυτό παρατηρείται εντός του ωχρού σωματίου αύξηση της σύνθεσης PGF2α , η οποία συντελεί σε τοπική αγγειοσύσπαση, υποξία και καταστροφή του ιστού, με την παρεπόμενη μείωση της παραγωγής ορμονών. Έτσι, εφόσον οι συγκεντρώσεις προγεστερόνης ακολουθούν πτωτική τάση κατά το δεύτερο ήμισυ της ωχρινικής φάσης, τα κύτταρα του ενδομητρίου νεκρώνονται για να αποπέσουν και να αποβληθούν τελικά με την έμμηνο ρύση.