Αποσυνδετικές διαταραχές

ΟΡΙΣΜΟΙ Αποσυνδετικές διαταραχές: ξαφνική αποσύνδεση της συνείδησης, της ταυτότητας ή της μνήμης του ατόμου - μηχανισμοί άμυνας: αποσύνδεση, απώθηση Το άτομο βιώνει υψηλής έντασης άγχος, που προκαλείται από εκφρασμένες ή φαντασιακές απαγορευμένες επιθυμίες, ή τραυματικά γεγονότα Αποπροσωποποίηση: αίσθηση αποξένωσης ή αποσύνδεσης από τον εαυτό - το άτομο αισθάνεται σαν να βρίσκεται σε κατάσταση ονείρου Αποσύνδεση (ή διάσχιση): οι εμπειρίες αποκλείονται από το επίπεδο του συνειδητού, έτσι ώστε το συναίσθημα, η συμπεριφορά, η ταυτότητα, οι αναμνήσεις & οι σκέψεις να μην μπορούν να ενσωματωθούν στο συνειδητό Αποσυνδετική αμνησία: το άτομο αδυνατεί να ανακαλέσει στη μνήμη του σημαντικές προσωπικές πληροφορίες Απώθηση: σκέψεις & συναισθήματα παραμένουν εκτός συνειδητής ενημερότητας του ατόμου

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ Τραυματικές εμπειρίες (συνήθως ατυχήματα, φυσικές καταστροφές, κακοποίηση), που συνοδεύονται από: α. Ισχυρή συναισθηματική απάντηση β. Ψυχολογική σύγκρουση γ. Μακροχρόνιους παράγοντες έντασης Χρήση ψυχοδραστικών ουσιών (ψευδαισθησιογόνων ή κάνναβης), που διευκολύνουν την εκδήλωση αποσυνδετικών εμπειριών Σοβαρή σωματική, σεξουαλική ή συναισθηματική κακοποίηση κατά την παιδική ηλικία: α. Αποσυνδετική διαταραχή ταυτότητας β. Το παιδί μαθαίνει να αποσυνδέεται από την ανυπόφορη κατάσταση γ. Το άτομο συνεχίζει κατά την ενήλικη ζωή του να αποσυνδέεται από καταστάσεις οι οποίες μπορεί να μην είναι σοβαρά στρεσογόνες, γεγονός που επηρεάζει τη φυσιολογική λειτουργικότητά του

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Ιστορικό: Ιστορικό παιδικής κακοποίησης, αδυναμία ανάκλησης τραυματικού γεγονότος Εμφάνιση συμπτωμάτων μετά από στρεσογόνα γεγονότα Αναφέρονται συμπτώματα κατάθλιψης & άγχους Σωματικά συμπτώματα: Εκδήλωση κεφαλαλγίας στην αποσυνδετική διαταραχή ταυτότητας Ψυχικές λειτουργίες: Διάθεση: αγχώδης, καταθλιπτική Μνήμη: αμνησία για προσωπικά γεγονότα Αισθητηριακή αντίληψη: αίσθηση αποκοπής από τον εαυτό ή το περιβάλλον, αίσθηση οργανικών αλλαγών στο σώμα Εναισθησία: περιορισμένη, το άτομο δεν έχει επίγνωση της μνημονικής δυσλειτουργίας

ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ Άγχος σχετιζόμενο με τραυματικές εμπειρίες Αναποτελεσματική αντιμετώπιση, σχετιζόμενη με τραύμα κατά την παιδική ηλικία, παιδική κακοποίηση, χαμηλή αυτοεκτίμηση & ανεπαρκείς δεξιότητες αντιμετώπισης προβλημάτων Διαταραχή ταυτότητας, σχετιζόμενη με απειλή κατά της σωματικής ακεραιότητας, απειλή ατομικής ταυτότητας, ανεπαρκή ανάπτυξης προσωπικότητας Διαταραχή αισθητηριακής αντίληψης, σχετιζόμενη με υψηλό επίπεδο άγχους & περιορισμένο πεδίο αντίληψης Διαταραχή διεργασιών σκέψης, σχετιζόμενες με απειλή κατά σωματικής ακεραιότητας & αυτο-εικόνας Αντίληψη απουσίας ελέγχου, σχετιζόμενη με ανικανοποίητες ανάγκες εξάρτησης & φόβο απώλειας μνήμης Κίνδυνος αυτο-τραυματισμού, σχετιζόμενος με την αντίδραση του ατόμου στο αυξημένο άγχος & την αδυναμία έκφρασης συναισθημάτων

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ-ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ (1) Ειδικές Στρατηγικές: Διαμόρφωση ασφαλούς & ήρεμου περιβάλλοντος: α. Κατάρτιση από κοινού με το άτομο του σχεδίου φροντίδας β. Αποκλεισμός παραγόντων έντασης (αποφεύγονται αναφορές σε καταστάσεις από το παρελθόν) γ. Αποφυγή εκούσιων αυτο-τραυματισμών Εκπαίδευση σε στρατηγικές αποτελεσματικής αντιμετώπισης & τεχνικές διαχείρισης στρες: α. Προοδευτική χαλάρωση μυών β. Σωματική άσκηση γ. Κατάρτιση σχεδίου αξιοποίησης ελεύθερου χρόνου (το άγχος αυξάνεται όταν το άτομο είναι μόνο του & δεν απασχολείται) Συζήτηση τραυματικών γεγονότων & νοήματός τους, όταν το άτομο είναι σε θέση να ανακαλεί τα γεγονότα Ενσωμάτωση οικογένειας & σημαντικών προσώπων στην εκπαίδευση

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ-ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ (2) Φαρμακοθεραπεία: Χορήγηση φαρμάκων που διευκολύνουν την ανάκληση των γεγονότων κατά τη διάρκεια των κλινικών συνεντεύξεων (Pentothal, νατριούχος αμυτάλη) Χορήγηση αγχολυτικών / αντικαταθλιπτικών φαρμάκων για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων Ατομική/ομαδική θεραπεία: Ύπνωση για την ανάκληση της μνήμης Προσδιορισμός συναισθηματικών αντιδράσεων έναντι παραγόντων έντασης Επεξεργασία μη αποδεκτών ορμών ή συμπεριφορών Παραπομπή σε ομάδες υποστήριξης (π.χ. επιζήσαντες από φυσική καταστροφή ή κακοποίηση) Εκπαίδευση σε γνωσιακές τεχνικές, ώστε να προαχθεί η ικανότητα αποτελεσματικής αντιμετώπισης προβλημάτων