Μάθημα 6ο : 80, 41, 42, 43 και 46 : Scripta Puella

Carmen 70 Nulli se dicit mulier mea nubere malle quam mihi, non si se Iuppiter ipse petat. Dicit: sed mulier cupido quod dicit amanti, in vento et rapida scribere oportet aqua. Carmen 92 Lesbia mi dicit semper male nec tacet umquam de me: Lesbia me dispeream nisi amat. Quo signo? Quia sunt totidem mea: deprecor illam assidue, verum dispeream nisi amo.

Το ποίημα 70 θέτει το πρόβλημα της ερμηνείας του λόγου της Λεσβίας και του αυτοπροβληματισμού του Κατούλλου, από μια οπτική αντίθετη από εκείνη του 92. Η προτίμηση της Λεσβίας στον Κάτουλλο σε σύγκριση ακόμα και με το Δία τον ορίζει ως μοναδικό στην επιθυμία της. Η μοναδικότητα του Κατούλλου αντανακλά την μοναδικότητα της σχέσης τους. Αλλά ο Κάτουλλος αντιστρέφει αυτή την ανάγνωση στο δεύτερο μισό του ποιήματος. «επαναλαμβάνει» την ομιλία της υπό το πρίσμα της ποιητικής παράδοσης, της ερωτικής αλήθειας ως ποιητικού τόπου έχοντας στο μυαλό του τον Καλλίμαχο. (βλ. επίγραμμα 25)

Καλλιμαχος Επιγρ. Απ. 25 ὤμοσε Καλλίγνωτος Ἰωνίδι μήποτ᾽ ἐκείνης  ἕξειν μήτε φίλον κρέσσονα μήτε φίλην.  ὤμοσεν: ἀλλὰ λέγουσιν ἀληθέα τοὺς ἐν ἔρωτι ὅρκους μὴ δύνειν οὔατ᾽ ἐς ἀθανάτων.  νῦν δ᾽ ὃ μὲν ἀρσενικῶι θέρεται πυρί: τῆς δὲ ταλαίνης  νύμφης ὡς Μεγαρέων οὐ λόγος οὐδ᾽ ἀριθμός. Ο Καλλιγνώτος ορκίστηκε στην Ιωνίδα ότι ποτέ δεν θα θεωρούσε καμιά γυναίκα ή άνδρα ακριβότερο από αυτήν. Έτσι ορκίστηκε. Αλλά λένε ότι οι όρκοι που μιλάνε στην αγάπη δεν είναι σε θέση να φτάσουν στα αυτιά των αθανάτων. Και τώρα καίγεται για έναν άνδρα, ενώ εκείνη τη φτωχιά, όπως λένε οι Μεγαρείς, "ούτε τη μετρά ούτε την υπολογίζει" .

Το κοινό σημείο της ποιητικής παράδοσης που χρησιμοποιεί ο Κάτουλλος υπογραμμίζει την αναξιοπιστία του γυναικείου όρκου. Ο Κάτουλλος όμως χρησιμοποιεί ως ποιητικό διακείμενο το Καλλιμαχικό επίγραμμα αλλά αντιστρέφει τους έμφυλους ρόλους. Εδώ η Λεσβία γίνεται ο ψεύτης Καλλίγνωτος, ενώ ο ίδιος παίρνει το ρόλο της άμοιρης Ιωνίδας. Με αυτόν τον τρόπο ο Κάτουλλος υποσκάπτει τόσο την αξιοπιστία τόσο του ίδιου όσο και της Λεσβίας. Όσο δυνατόν είναι για τη Λεσβία να ψεύδεται άλλο τόσο μπορούν ο ποιητής και η ποίησή του.

Carmen 86 Quintia formosa est multis Carmen 86 Quintia formosa est multis. Mihi candida, longa, recta est: haec ego sic singula confiteor. Totum illud formosa nego: nam nulla venustas, nulla in tam magno est corpore mica salis. Lesbia formosa est, quae cum pulcerrima tota est, tum omnibus una omnis surripuit Veneres.

Μαζί με τα γνωστά ουσιαστικά venustas, sal και Veneres ο τριπλά επαναλαμβανόμενος τύπος formosus υποδηλώνει την παρουσία της νεωτερικής γλώσσας. η Λεσβία διαθέτει τις νεωτερικές αρετές που η Quintia στερείται. Εγγράφεται σαν μια puella scripta: είναι η νεωτερική ποίηση του Κατούλλου ενώ η Quintia είναι .. Τι είδους ποίηση (;;;)

Carmen 43 Salve, nec minimo puella naso nec bello pede nec nigris ocellis nec longis digitis nec ore sicco nec sane nimis elegante lingua, decoctoris amica Formiani. ten provincia narrat esse bellam? tecum Lesbia nostra comparatur? o saeclum insapiens et infacetum! parvus, -a, -um: μικρός (minus- minimus) pŭella, -ae, κοπέλα, κορίτσι nāsus, -i, μύτη bellus, -a, -um: όμορφος pēs, pĕdis, πόδι, μετρικός πόδας nĭger, -gra, -grum: μαύρος, σκούρος ŏcellus, -i, m.: υποκοριστικό του oculus, μάτι longus, -a, -um: μακρύς, ψηλός dĭgĭtus, -i, m.: δάκτυλο ōs, ōris: στόμα, πρόσωπο siccus, a, um: ξερός, στεγνός sānē: σίγουρα nĭmis: επιρ. Πολύ, υπερβολικά ēlĕgans, -antis: κομψός, ραφινάτος lingua, -ae: γλώσσα dēcoctor, -ōris, m.: χρεωκοπημένος, μπατίρης ămīcus, -a, -um: φίλος prōvincĭa, -ae: αποικία narro (1): διηγούμαι compăro (1): ετοιμάζω, συγκρίνω saec(u)lum, -i : γενιά, αιώνας, καιρός infăcētus, -a, -um: άκομψος, χωριάτικος

Γεια σου κοπελιά! Ούτε μικρή μύτη έχεις, ούτε ωραία πόδια, ούτε μαύρα μάτια, ούτε μακριά δάχτυλα και στόμα όμορφο και σίγουρα όχι γλώσσα κομψή, Ερωμένη ενός μπατίρη από τη Φόρμια. Σε θεωρούν τάχα ωραία του χωριού; Συγκρίνεται με σένα η Λεσβία μου; Ω καιροί, χωρίς γνώση και κομψότητα!

Defamatio όπως και το ποίημα 41 που είναι αφιερωμένο στην Ameana (η ίδια με την κοπέλα του 43;;;) Salutatio, αφού αρχίζει με τον χαιρετισμό (salve). Δραματοποίηση. Σχήμα λιτότητας που στηρίζει μια αντίστροφη laudatio Η κοπέλα (Ameana;) είναι η πλήρης αντιστροφή της Λεσβίας, έτσι μπορεί να διαβαστεί ως ποιητικός λίβελλος για ποιητές που δεν ενστερνίζονται τα νεωτερικά ιδεώδη. Puella candida vs puella defututa Decoctoris amica Formiani: επανάληψη από το π. 43 και 57. Αναφορά στον Μαμμούρα. Το ποίημα είναι λοιπόν περισσότερο από μια απλή επίθεση σε ένα κορίτσι που ζητά περισσότερα από όσα αξίζει. Από την μια είναι ποίημα ποιητικής και από την άλλη πολιτικό ποίημα που επιτίθεται σε πολιτικούς αντιπάλους. Η Ameana είναι το θηλυκό ποιητικό ισοδύναμο του Μαμμούρα.

Carmen 41 Ameana puella defututa tota milia me decem poposcit, ista turpiculo puella naso, decoctoris amica Formiani. propinqui, quibus est puella curae, amicos medicosque convocate: non est sana puella, nec rogare qualis sit. solet esse imaginosa. Η Αμεάνα, η κοπέλα η καταπηδηγμένη, δέκα μου ζήτησε χιλιάρικα. Αυτή η κοπέλα με την ασχημούλα μύτη, ενός μπατίρη από η Φόρμια η ερωμένη. Συγγενείς, αν νοιάζεστε για δαύτην, καλέστε σε συμβούλιο γιατρούς και φίλους. Η κοπελιά τρελάθηκε, τι έχει μη ρωτάτε: της έχει γίνει συνήθεια η φαντασιοπληξία.

Ameana - Mamurra Στο 41 η Ameana δανείζεται τα χαρακτηριστικά της από τους τυπικούς γυναικείους χαρακτήρες της κωμωδίας. Η φιλάργυρη και άσχημη πόρνη είναι λογοτεχνικός τόπος. 29 Ο Μαμμούρας χαρακτηρίζεται ως diffututa mentula και έτσι οι δυο χαρακτήρες συνδέονται και λεξιλογικά. Ο Μαμμούρας και η Ameana φαίνεται να είναι χρεωκοπημένοι και να έχουν στρεβλή εικόνα της αξίας τους.

Puella (Lesbia) vs Ameana Oι νεωτερικοί όροι επιστρατεύονται στον χαρακτηρισμό και των δυο. puella amica urbana rustica candida defututa bella Bella (provinciae) Cura Non sana

Carmen 42 Adeste, hendecasyllabi, quot estis omnes undique, quotquot estis omnes. iocum me putat esse moecha turpis, et negat mihi nostra reddituram pugillaria, si pati potestis. 5 persequamur eam et reflagitemus. quae sit, quaeritis? illa, quam videtis turpe incedere, mimice ac moleste ridentem catuli ore Gallicani. circumsistite eam, et reflagitate, 10 'moecha putida, redde codicillos, redde putida moecha, codicillos!' non assis facis? o lutum, lupanar, aut si perditius potes quid esse. sed non est tamen hoc satis putandum. 15 quod si non aliud potest ruborem ferreo canis exprimamus ore. conclamate iterum altiore voce. 'moecha putida, redde codicillos, redde, putida moecha, codicillos!‘ 20 sed nil proficimus, nihil movetur. mutanda est ratio modusque vobis, siquid proficere amplius potestis: 'pudica et proba, redde codicillos.'

Flagitatio και θεατρικότητα Κωμικό διακείμενο Πλαύτος, Aulularia 445-6: te iam iam, nisi reddi / mihi vasa iubes, pipulo hic differam ante aedis. (servi ~ hendecasyllabic) [Libanus – Leonida]: circumsistamus, alter hinc, hinc alter apellemus, (Πλαύτος, Asinaria 618) [Calidorus]: adisiste altrim secus atque onera hunc maledictis, (Pseudolus 357) Επίσης: Η παρομοίωση της αντιπάλου με σκυλί (μάσκα)

Carmen 46 Iam ver egelidos refert tepores, iam caeli furor aequinoctialis iucundis Zephyri silescit aureis. linquantur Phrygii, Catulle, campi Nicaeaeque ager uber aestuosae: 5 ad claras Asiae volemus urbes. iam mens praetrepidans avet vagari, iam laeti studio pedes vigescunt. o dulces comitum valete coetus, longe quos simul a domo profectos 10 diuersae varie viae reportant.

Θέματα του π. 46 Το μοναδικό ποίημα του Κ. που αναφέρεται στην άνοιξη Σχέση ανάμεσα στο παροδικό της άνοιξης και τη θνητότητα του ανθρώπου Ο ήρωας / ποιητής είναι μακριά από την πατρίδα. Η άνοιξη φέρει νοσταλγία και επιθυμία επιστροφής Οι σύντροφοι (στ. 9) Σχέση με Οράτιο

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΟΡΑΤΙΟ Βασικές χρονολογίες Ελάχιστα αναμφισβήτητα βιογραφικά στοιχεία. Βασική μας πηγή είναι τα ίδια του τα ποιήματα, κυρίως οι Σάτιρες (Sermones) και οι Επιστολές. 8.12.65 π.Χ. (γέννηση στη Βενουσία 44-42: σπουδές στην Αθήνα - συνάντηση με Βρούτο 42: στο πλευρό των Καισαροκτόνων – επωφελείται από τη γενική αμνηστία – επιστροφή στη Ρώμη 35 : πρώτη ποιητική συλλογή Sermones I Ένταξη στον κύκλο του Μαικήνα ύστερα από σύσταση του Βιργιλίου 30: δεύτερη ποιητική συλλογή Sermones II

30 Δημοσιεύονται οι Epodae [ Liber Epodon] 31 Η ναυμαχία του Ακτίου 29 Ο Οκταβιανός επιστρέφει στη Ρώμη 23 Odes 1-3 21-20 Epistolae 1 17 Carmen Saeculare 13-11 Epistolae 2 13 Odes 4 10-8 Ars Poetica 27.11.8 Θάνατος του Ορατίου Suetonius, Vita Horatii

Η εποχή του Αυγούστου 15.3.44 Θάνατος Καίσαρα – O Gaius Octavius γίνεται Gaius Iulius Gaesar Octavianus Μάιος 44 Οκταβιανός Divi Filius 44-42 Οκταβιανός και Μάρκος Αντώνιος # Καισαροκτόνοι 27.11.43 (-33) Δεύτερη Τριανδρία: Triumviri Reipublicae Constituendae Consulari Potestate 31 Άκτιο 29 Clupeus virtutis, nomen ‘Augustus’ (auctoritas, augeo, augur, auctor) vs. potestas Pax et securitas (se-cura) Novus ordo seclorum Respublica restituta (mos maiorum) Clupeus Virtutis (virtus, pietas, iustitia, clementia) Auria Saecula

Μάθημα 7ο Εποχή του Αυγούστου (συνέχεια) Οράτιος και Αύγουστος Ωδές 1.1 και 1.2