ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Φ.Π.Ψ. Τομέας Παιδαγωγικής Αντιγόνη-Άλμπα Παπακωνσταντίνου, MSc, PhD Εντεταλμένη Διδασκαλίας Πανεπιστημίου Αθηνών

ΑΝΙΣΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Talcott Parsons Αξιοκρατικό Μοντέλο Το αξιοκρατικό μοντέλο βρίσκεται σε στενή σχέση με τη φονξιοναλιστική (δομολειτουργική) θεωρία και θεωρεί ως αίτιο της άνισης σχολικής επιτυχίας τις έμφυτες, γενετικά καθορισμένες, ικανότητες των ατόμων Με την είσοδό τους στο σχολείο όλοι οι μαθητές είναι λίγο-πολύ ίσοι. Αυτό που τους διαφοροποιεί είναι το επίπεδο ΄΄ανεξαρτησίας΄΄ φύλο και ικανότητα για ανάληψη ευθυνών, όπως αυτή έχει διαμορφωθεί από την οικογένεια

ΑΝΙΣΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Βασική θέση του Parsons είναι ότι το σχολείο είναι αξιοκρατικό αλλά και επιλεκτικό καθώς αξιολογεί και ανταποκρίνεται με αυτόν τον τρόπο στον κοινωνικό καταμερισμό της εργασίας Οι μαθητές, ενώ λειτουργούν σε ένα σύστημα ίσων ευκαιριών, διαφοροποιούνται ανάλογα με τις γνώσεις που αποκτούν και την ανταμοιβή τους για αυτές από τον δάσκαλο (αξιολόγηση)

ΤΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Συγκρότηση και μεταβολή των εκπαιδευτικών συστημάτων Η βασική αλλαγή στην ιστορία της εκπαίδευσης σημειώνε-ται με τη μετάβαση από το ιδιωτικό σχολείο εκκλησιαστικού τύπου στο κρατικό σχολείο ( 17oς-19ος αιώνας) Γαλλική Επανάσταση – Αλλαγή στοχοθεσίας της Εκπαίδευσης Με την ανάδυση του έθνους-κράτους στόχος της κρατικής εξουσίας έγινε και ο έλεγχος της δημόσιας εκπαίδευσης Η Εκπαίδευση αποτέλεσε σημαντικό στοιχείο της εθνικής συνείδησης και ταυτότητας των μελών του έθνους-κράτους

ΤΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Κοινά στοιχεία των εκπαιδευτικών συστημάτων στην Ευρώπη: αποτελούν ειδική μέριμνα του Κράτους και προστατεύονται από αυτό δίνουν έμφαση στον κοσμικό χαρακτήρα της Εκπαίδευσης οργανώνονται με τρόπο που να απευθύνονται σε όλο και ευρύτερα στρώματα της κοινωνίας

ΤΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Γαλλία (τέλος 19ου αιώνα): δωρεάν εκπαίδευση ως απότοκος των αιτημάτων της γαλλικής επανάστασης επίσημο πρόγραμμα του γαλλικού υπουργείου παιδείας για όλα τα σχολεία διδασκαλία των μαθημάτων από τα ίδια βιβλία αναγνωρισμένα από το υπουργείο τα διδακτικά προσόντα των διδασκόντων

ΤΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Πρωσία-Γερμανία (τέλος 19ου αιώνα): καταλυτικός ο ρόλος της εκπαίδευσης στην αφύπνιση της εθνικής συνείδησης ελεύθερη και δωρεάν πρόσβαση όλων στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση έμφαση στην επαγγελματική κατάρτιση και στη συνύπαρξη εκπαίδευσης και εργασίας ουσιαστική μόρφωση διδασκόντων – Επιστήμη στα Πανεπιστήμια

ΤΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Βρεττανία (τέλος 19ου αιώνα): ενίσχυση εθνικής συνείδησης μέσα από την οικονομία και όχι την εκπαίδευση τρία ανεξάρτητα εκπαιδευτική δίκτυα: Αγγλικανική Εκκλησία, αστικά στρώματα, εργατικά στρώματα χρηματοδότηση των πανεπιστημίων από βιομήχανους

ΤΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Δομή και λειτουργία των εκπαιδευτικών συστημάτων Ανάλογα με τον ρόλο του κράτους στον τρόπο οργάνωσης και λειτουργίας τους διακρίνονται σε: α. συγκεντρωτικά β. αποκεντρωτικά (αποκεντρωμένα) κρατικά ελεγχόμενη και παρεχόμενη εκπαίδευση, υποχρεωτικές εκπαιδευτικές βαθμίδες χρηματοδότηση, οργάνωση, εκπαιδευτική πολιτική περιορισμένος κρατικός έλεγχος αυτονομία οργάνωσης, λειτουργίας και διδασκόντων Καινοτομίες και Μεταρρυθμίσεις

ΤΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Επιχειρήματα υπές της αυτονομίας των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων: ελάφρυνση του κρατικού προϋπολογισμού, εξασφάλιση της αυτοδιάθεσης και της ευελιξίας στους σχολικούς θεσμούς αποτελεσματικότερα και αποδοτικότερα τα εκπαιδευτικά ιδρύματα, έξοδος από τη λογική του δημοσίου τομέα αυξημένοι πόροι μέσα από τις συνεισφορές των οικογενειών και τις δωρεές της τοπικής κοινωνίας Η Ε.Ε. προωθεί μια σύγκλιση των δύο μορφών σε ένα μοντέλο με κύριο χαρακτηριστικό του την αυτονομία μεμονωμένων σχολικών ιδρυμάτων με κοινά όμως προγράμματα, ώστε να είναι δυνατή η αξιολόγησή τους

ΤΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Πώς και γιατί αλλάζουν τα εκπαιδευτικά συστήματα; Σύμφωνα με την Μ. Archer τη σύγκρουση διαθέχτηκε η διαπραγμάτευση Εσωτερική Πρωτοβουλία Εξωτερική Συναλλαγή Πολιτική Χειραγώγηση Ποια τα βασικά χαρακτηριστικά του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος; κρατικός έλεγχος χρήση κατασκευασμένου γλωσσικού κώδικα προσανατολισμός στις κλασσικές σπουδές έλλειψη ειδίκευσης