Modeli IS – LM Tregjet e aktiveve Tregu i mallrave Tregu monetar Tregu i obligacioneve Kërkesa Oferta Kërkesa agregate Produkti Të ardhurat Normat e interesit Politika Monetare Politika Fiskale Kështu që, modeli IS – LM paraqet raportin në mes pjesës “reale”dhe “monetare” të ekonomisë.

Tregu i të mirave dhe kurba IS Kurba ose grafiku IS paraqet kombinimet e normave të interesit dhe nivelet e produktit të tilla që shpenzimet e planifikuara janë të barabarta me të ardhurat. Tani investimet nuk janë autonome, por përcaktohen nga norma e interesit. Prej kapitullit (3) kemi përfituar shprehjen e të ardhurave ekuilibër: Y0= …….…..................( 1 ) Ku përcaktojmë c( 1 – t ) si ć. Ă 1-c

Në këtë model, të ardhurat ekuilibër përcaktohen nga dy faktorë: shpenzimet autonome ( Ă ), dhe prirja për konsum nga të ardhurat ( ć ). Nga ekuacioni (1) prirja për konsum nga të ardhurat, varret nga prirja për konsum nga të ardhurat e disponueshme ( c ) dhe nga pjesa e një dollari shtesë që mbetet mbas taksave ( 1 – t ). Sa më i lartë të jetë niveli i shpenzimeve autonome dhe sa më e lartë të jetë prirja për konsum, qa më i lartë është niveli i të ardhurave.

Investimet dhe norma e interesit Shpenzimet për investime ( I ) janë trajtuar plotësisht si ekzogjene, mirëpo tani shpenzimet për investime bëhen të varura prej nivelit të të ardhurave, pasi që fusim normat e interesit si pjesë e tij. Sa më e lartë të jetë norma e interesit për huamarrje, aq më të ulëta janë investimet, dhe e kundërta, sa më e vogël të jetë norma e interesit, firmat do të marrin hua dhe do të investojnë.

Grafiku i kërkesës për investime Funksioni i shpenzimeve për investime I = Ĭ – bi , b>0, .....................( 2 ) Ku, i – përfaqëson normat e interesit, Ĭ – shpenzimet autonome të investimeve, pra shpenzimet për investime janë të pavarura nga të ardhurat dhe nga norma e interesit, b – ndjeshmëria e investimeve ndaj normës së interesit.

Grafiku i kërkesës për investime Kurba e investimeve është me pjerrësi negative, që do të thotë se një ulje në normën e interesit rrit frytshmërinë e shtesave të stokut të kapitalit, dhe si rrjedhim, kjo çon në rritjen e shpenzimeve të planifikuara për investime, dhe e kundërta. Grafiku tregon sasinë që firmat planifikojnë të shpenzojnë për investime, për çdo nivel të normës së interesit. Pozicioni i grafikut të investimeve përcaktohet nga pjerrësia – kufiza b, dhe nga niveli i shpenzimeve autonome për investime, Ĭ. I Shpenzimet për investimet e planifikuara

Nëse investimet kanë ndjeshmëri të lartë ndaj normës së interesit, atëherë një rënie e vogël në normat e interesit do të qojë në një rritje të madhe në investimet, kështu që grafiku është pothuajse i sheshtë. i Dhe e kundërta ?? Nëse investimet janë pak të ndjeshme ndaj normës së interesit, grafiku do të jetë afërsisht vertikal I Shpenzimet për investimet e planifikuara

Norma e interesit dhe kërkesa agregate. Kurba IS AD = C + I + G AD = cTR + C ( 1 – t ) Y + Ĭ – bi + G AD = Ă + ć Y – bi .........................( 3 ) Ku, Ă = cTR + Ĭ + Ğ .......................( 4 )

Nga ekuacioni (3) shohim që një rritje në normën e interesit, redukton kërkesën agregate, për një nivel të dhënë të të ardhurave, sepse një normë më e lartë interesi redukton shpenzimet për investime. Kufiza Ă, është pjesa e pandikuar e kërkesës agregate edhe nga niveli i të ardhurave edhe nga norma e interesit, përfshin pjesë të shpenzimeve për investime, Ĭ.

Përfitimi i kurbës IS E1-pika fillestare ekuilibruese me Y1. Ă+ćY-bi2 Pika ekuilibruese E1 i korrespondon pika E1 ne figurën e poshtme, me normë interesi i1 dhe Y1 produkt. Ă+ćY-bi1 E1 Ă-bi1 Me uljen e normë së interesit, nga i1-i2, kemi rritjen e shpenzimeve për investime dhe rritjen e kërkesës agregate Y1 Y2 i E1 i1 i2 E2 IS Y1 Y2

Pjerrësia e kurbës IS Kurba IS është me pjerrësi negative, sepse rritja e normës së interesit, redukton shpenzimet për investime, nëpërmjet kësaj redukton kërkesën agregate dhe më tej nivelin ekuilibër të të ardhurave. Po vërejmë që niveli i pjerrësisë së kurbës IS varet nga ndjeshmëria e shpenzimeve për investime ndaj ndryshimeve të normës së interesit (b) dhe nga multiplikatori αG .

Supozojmë se shpenzimet për investime janë më të ndjeshme ndaj normës së interesit, do të thotë b është më e madhe. Atëherë një ndryshim në normën e interesit, sjell ndryshim të madh në kërkesën agregate, zhvendosja e madhe e kurbës së kërkesës agregate qon në ndryshimin e nivelit të të ardhurave, dhe si rezultat i gjithë kësaj kemi një kurbë më të sheshtë të IS.

Zhvendosja e kurbës IS Ă Ă’ Ă–bi1+ćY Ă’–bi2+ćY i1 E1 E2 Y1 Y2 IS AD=Y AD i Y IS’ Do të thotë që, rritja në shpenzimet autonome Ă, çon në zhvendosjen e kurbës IS.

Oferta ( ESG ) dhe kërkesa ( EDG ) e tepërt në tregun e të mirave, kurba IS Pika sipër – djathtas kurbës IS, pika ESG i korrespondon një ofertë e tepërt për të mira, ndërsa pikat poshtë majtas– kemi kërkesë të tepërt për të mira (EDG).

Oferta ( ESG ) dhe kërkesa ( EDG ) e tepërt Në pikën E1, kemi të njëjtin nivel të të ardhurave Y1, nën pikën E1, pra ne piken E3, norma e interesit është më e ulët dhe si rrjedhim, kërkesa për investime dhe për të mira është më e lartë se në pikën E1. Kjo do të thotë që kërkesa për të mira tejkalon nivelin e prodhimit dhe ekziston një kërkesë e tepërt për të mira. i Y i1 i2 IS ESG EDG E2 E1 E3 E4 Të ardhurat, produkti Situata e ngjashme është edhe te pika E4, kur norma e interesit është më e lartë se E2, kërkesa për të mira është më ë ulët se ne pikën E2, prandaj kemi një ofertë të tepërt për të mira. Oferta ( ESG ) dhe kërkesa ( EDG ) e tepërt