PLANIFIKIMI FINANCIAR

Plani financiar është proces: I analizës së zgjidhjeve të mundshme për financim dhe investim të kompanisë I projektimit të pasojave të ardhshme nga vendimet e tanishme me qëllim që të mënjanohen befasitë dhe të kuptohet ndërlidhja ndërmjet vendimeve të tanishme dhe të ardhshme I marrjes së vendimeve për ndërmarrjen e alternativave të caktuara I matjes së performansave pasuese në raport me qëllimet e përcaktuara me planin financiar.

Plani financiar nuk është vetëm parashikim! Nevojitet kujdes, si për ngjarjet e pakëndshme ashtu edhe ato të dëshirueshme; Plani financiar nuk duhet vetëm të aspiroj minimizimin e riskut. Ai është proces i vendosjes se cilin risk duhet ta marrim dhe cili është i panevojshëm; Kompanitë duhet të zhvillojnë disa rrugë përmes së cilave do të përgjigjen në pyetjen “çfarë nëse”.

Tre alternativat e planit të biznesit për 5 vitet e ardhshme Plani i rritjes agresive, me investime të forta kapitale dhe produkte të reja, rritjen e aksioneve në tregun ekzistues ose hyrja në tregun e ri; Plani i rritjes normale, segmentimi i tregut; Plani i shkurtimeve dhe specializimit, i dizajnuar për zvogëlimin e kapitalit të kërkuar.

Kërkimi i planit optimal financiar Aksioma e parë: Rrjeti i problemeve të pazgjidhura është i pakufi; Aksioma e dytë: numri i problemeve të pazgjidhura të cilat njerëzit i mendojnë duhet të limitohet në dhjetë; Aksioma e tretë: në çdo zonë mund të jenë 10 probleme të adresuara, për të cilat nuk mund të kemi zgjidhje formale

Cilat janë 10 probleme që kërkojnë zgjidhje? Si merren vendimet kryesore financiare? Çfarë kushtëzon riskun e projektit dhe vlerën aktuale? Risku dhe kthimi-çfarë do të humbim? Sa janë të rëndësishme përjashtimet nga teoria e tregut efiçent? Cila është vlera e tregut e kompanisë?

Cilat janë 10 probleme që kërkojnë zgjidhje...2? 6. Si do ta shpjegojmë suksesin nga aksionet e reja dhe nga tregjet e reja? 7. Si do t’i zgjidhin kontroversat e dividendit? 8. Çfarë risku do të marr firma? 9. Çfarë është vlera e likuiditetit 10. Si t’i arsyetojmë valët e bashkimit të firmave?

Çfarë parashikohet? Shitjet Nevojat për asete për të mbështetur shitjet Gjenerimet e brendshme të fondeve Fondet e jashtme të nevojshme Vendimet si të rriten fondet Efektet e planeve në raporte financiare

Procesi i planifikimit Definimi i objektivave: Maksimizimi i vlerës së kompanisë Zhvillimi i strategjisë dhe planit strategjik: Definimi i përparësive komparative dhe konkurruese Zhvillimi i strategjisë investive: Identifikimi dhe vlerësimi i mundësive për investim Zhvillimi i buxhetit: Bashkërenditja e nevojave të planit investiv me planin financiar Zhvillimi i strategjisë financiare: Identifikimii nevojave për financim dhe të mjeteve të financimit Evaluimi i performancave: Pas auditimit, krahasohen rezultatet me planin

Planifikimi financiar Alokimi i resurseve të firmës për të arritur objektivat e investimeve Përgatitja e planit financiar ndihmon menaxherin që të aplikojë strategjinë e caktuar për të përmirësuar pozitën financiare të firmës, rrjedhën e parasë, fitimin dhe të sqarojë nevojat për financim të jashtëm; Me planin financiar, menaxheri financiar është në pozitë më të mirë për të reaguar në cfardo ndryshimi të kushteve të tregut, siç është rënia e çmimeve apo zvogëlimii ofertës për lëndë të parë; Hartimi i planit financiar ndihmon menaxherin të kuptojë ndikimin e rrjedhave të tregut në investime dhe në vet planin financiar (siç është rasti i ndërlidhjes ndërmjet mbajtjes së stoqeve joefiçente për të kënaqur kërkesën konsumatore dhe nevojave për të financuar investimet në stoqe.

Hapat e planifikimit Projektimi i pasqyrave financiare Përcaktimi i fondeve për mbështetjen e planit; Parashikimi i fondeve afatgjata Ndërtimi i sistemit të kontrollit Zhvillimi i procedurave për përshtatje dhe modifikim Ndërtimi i performansave

Buxheti Buxheti është plan financiar i firmës. Buxhetimi përfshin planifikimin e burimeve dhe përdorimin e tyre për financimin e vendimeve financiare të firmës në periudhën e ardhshme. Procesi buxhetor involvon ndërlidhjen e strategjisë financiare dhe të investimit dhe marrjen e vendimeve për investime nga menaxheri financiar si dhe përcaktimin e mënyrave se si do të financohen ato. Buxheti është mjet planifikimi dhe kontrolli. Buxheti, si plan financiar i firmës përcakton nevojat kohore për fonde dhe burimet nga ato vijnë.

Procesi buxhetor në firmë Buxhetimi: Koordinimi i strategjisë së investimit me strategjinë financiare Strategjia financiare Strategjia e investimit Vendimet për buxhetim të kapitalit Vendimet për kapitalin punues: Investimet afatshkurta dhe financimi Vendimet për strukturë të kapitalit Zhvillimi i buxheteve të firmës dhe projeksioneve Buxhetet tjera: marketingu, hulumtimi, zhvillimi Buxheti i prodhimit Planifikimi i shitjeve Buxheti i parasë së gatshme Bilanci i gjendjes pro-forma Pasqyra pro-forma e të ardhurave Verifiko sa vendimet investive dhe financiare janë konsistente me objektivat e firmës dhe strategjinë investive dhe financiare të firmës

Cikli i buxhetimit Buxheti strategjik Buxheti taktik Búxheti i shitjes Buxheti i prodhimit Buxheti i furnizimit material Buxheti i punësp Buxheti i kostove të përgjithshme Buxheti i kostove të prodhimit Buxheti perspektiv Buxhetimi i fitimit/humbjes Buxhetimi i bilancit të gjendjes Buxhetimi i parasë së gatshme Buxheti i shpenzimeve kapitale Buxheti i shp.të përgjithshme të shitjes Buxheti i shpenzimeve të përgjithshme adminstrative

Buxheti i veprimtarisë operative Buxheti i shitjeve Buxheti i prodhimit Buxheti i materialeve të drejtpërdrejta Buxheti i punës së drejtpërdrejtë Buxheti i shpenzimeve të përgjithshme të prodhimit Buxheti i shpenzimeve të shitjes dhe adminisitrimit

PËRGATITJA E BUXHETIT Parashikimi i shitjeve Përcaktimi i vëllimit të pritshëm të prodhimit Vlerësimi i kostove të prodhimit dhe shpenzimeve operative Përcaktimi i fluksit rrjedhës dhe i efekteve të tjera financiare Formulimi i pasqyrave të parashikuara financiare

Parashikimi i shitjeve Parashikimi i bazuar në të dhënat historike: Metodat më të thjeshta Analiza e prirjeve Parashikimet e rastit: Regresioni i thjeshtë Regresioni i shumëfishtë Modelet ekonometrike

Metoda e përqindjes së shitjes Supozimet: Të gjitha shpenzimet (përpos amortizimit) specifikohen si përqindje e shitjeve Të gjitha mjetet do të rriten proporcionalisht me shitjet (përjashtim kur punohet nën kapacitete) Detyrimet rriten ashtu siç rriten mjetet; Nuk lidhen drejtpërdrejtë me shitjet: Borxhet afatshkurtra, afatgjata, aksionet e preferuara dhe të zakonshme Diferenca ndërmjet mjeteve totale të projektuara dhe detyrimeve janë fondet e nevojshme shtesë (EFN)ose (AFN)

2007 Bilanci i gjendjes (në mijë €) Llogari të pagueshme 100 Dëftes të pag 100 Totali. det. rrj. 200 D. Afat. gjate 100 Aksionet e zak. 500 Aksione të pashpërndara 200 Burimet totale 1,000 Paratë 20 Kërkes. arkt 240 Stoqet 240 Totali mj.rrjedh 500 Asete fikse neto 500 Asete totale 1,000

2007 Pasqyra e të ardhurave (në mijë €) Shitjet 2,000.00 Minus: Kosto variab. (60%) 1,200.00 Kosto fikse 700.00 EBIT 100.00 Interesi 16.00 EBT 84.00 Tatimet (40%) 33.60 Fitimi neto 50.40 Dividendi (30%) 15.12 Shtesa e aksioneve të pashpërndara 35.28

Llogaritja e përqindjes në shitje Paratë/shitjet =20/2000 =0.01 Kërkesat e ark./shitjet =240/2000=0.12 Stoqet/shitjet =240/2000=0.12 Llogaritë e pag./shitjet =100/2000=0.05

Llogaritja e përqindjes në shitje Raporti bazë i fitmit BEP) EBIT/as totale (100/1000)= 10% Profiti margjinal neto Fitimi neto/shitjet (50.40/2000)=2.52% ROE (kthimi nga kap. aks) fitimi neto/aks.zak (50.40/700)= 7.20% Periudh.mes.e arkt. (ACP) kërk.arkt/(shitjet/360)240/(2000/360)= 43.20 d Qark.i stoqeve Shitjet/stoqet (2000/240)= 8.33x Qark.i aset.fikse shitjet/as.fikse (2000/500)= 4.00x Qark.i aset.totale shitjet/as.totale (2000/1000)= 2.00x Borxhi/asetet Borxhi/as.totale (300/1000)= 30% TIE Koha e fitimit të interesit EBIT/pagesa e inter (100/16)= 6.25x Raporti rrjedhës Mj.rrj/det.rrj (500/200) = 2.50x Raporti i pagimit Dividenti/fitimi neto (15.2/50.4)= 30%

Raportet kyçe Firma Dega Vlerësimi BEP 10.00% 20.00% Keq Profit margj.n 2.52% 4.00% ” ROE 7.20% 15.60% ” ACP 43.20 ditë 32.00 ditë ” Qark.stoqeve 8.33x 11.00x ” Qark.as.fikse 4.00x 5.00x ” Qark.as.totale 2.00x 2.50x ” Borxhi/asete 30.00% 36.00% Mirë TIE (koha e fitimit te int) 6.25x 9.40x Keq Likuiditeti rrj. 2.50x 3.00x ” Divid/fit.neto 30.00% 30.00% Në rreg.

Supozimet themelore Operimi me kapacitete te plota ne vitin 2008 Pritet që shitjet të rriten për €500 mijë (%ΔS = 25%) Çdo lloj i aseteve rritet proporcionalisht me shitjen. Detyrimet e pagueshme rriten proporcionalisht me shitjet. Në 2008 do të mbahen: dividenti/fitimi neto (30%) profiti margj. neto (2.52%) dhe

Simbolet S0 shitjet vijuese S1 shitja e planifikuar = S0(1*g) A* Mjetet momentale të lidhura me shitjet L* Detyrimet momentale të lidhura me shitjet EFN = (A*/S0) ΔS – (L*/S0) ΔS – (PM1)(S1)(b) PM Profiti margjinal (të ardhurat neto)/(shitjet) b Norma e mbajtjes= (shtimi i fitimit të pashpërndarë)/(të ardhurat neto)

EFN (AFN) Rritja e fitimit të mbajtur Rritja spontane e detyrimeve Nevojat shtesë (të jashtme) financiare Kerkesa per rritje te mjeteve

Niveli i planifikimit të shitjeve (pasqyrat pro forma) S1=S0(1+g)=2000(1+0.25)=2500 Simbolet: S1 = niveli i planifikuar i shitjeve S0 = niveli vijues i shitjeve g = norma e planifikuar e shitjeve

Asetet Asetet = 0.5 shitjeve Shitjet = 1,250/2,500. 1,000 2,000 1,250 2,500 A*/S0 = 1,000/2,000 = 0.5 = 1,250/2,500. D Asetet= (A*/S0) D Shitjet = 0.5(500) =250. Asetet = 0.5 shitjeve

Asetet duhet të rriten për 250 mijë € Asetet duhet të rriten për 250 mijë €. Sa janë fondet shtesë të nevojshme EFN? (A*/S0) ΔS Kërkesa për rritje të mjeteve (L*/S0) ΔS Rritja spontane e detyrimeve (PM1)(S1)(b) Rritja e fitimit të mbajtur EFN = (A*/S0) ΔS – (L*/S0) ΔS – (PM1)(S1)(b) = (€1,000/€2,000)(€500) – (€100/€2,000)(€500) – 0.0252(€2,500)(0.7) = €180.9 milion.

Supozimet për rritjen e EFN Norma e pagimit të dividentit mbahet në 30 përqind (d = 30%; b = 70%). Nuk emetohen aksione të reja të zakonshme. çdo fond i jashtëm i nevojshëm do të shtohet sikurse borxhi, 50% llogaritë e pagueshme dhe 50% borxhi afat-gjatë.

Pasqyra e planifikuar e të ardhurave 2008 Baza e planit Shitjet €2,000 1.25 €2,500 Minus:VC 1,200 0.60 1,500 FC 700 0.35 875 EBIT € 100 € 125 Interesi 16 16 EBT € 84 € 109 Tatimi (40%) 34 44 Të ardh.neto € 50 € 65 Div. (30%) €15 €19 Shtimi i aks. RE €35 €46

2008 Bilanci i gjendjes (Asetet) Baza e planit Para të gat. € 20 0.01 € 25 Kërk.ark. 240 0.12 300 Stoqet 240 0.12 300 Mj.rrj.tot € 500 € 625 As.fiks.neto 500 0.25 625 Asete tot. €1,000 €1,250

2008 Bilanci i gjendjes (Burimet) Baza e planit Llog.pag. € 100 0.25 € 125 Deft.e pag 100 100 Det.rrj.tot. € 200 € 225 Det.af.gjat 100 100 Aks.zakon. 500 500 Fitimi i mbajt 200 +46* 246 Burimet tot. €1,000 €1,071

Çfarë janë nevojat shtesë të financimit (EFN)? Shtimi i nevojshëm në asete = € 250 Shtimi spontan në detyrime. = € 25 Rritja në fitimin e mbajtur = € 46 Totali EFN = € 179 Duhet të shtohen nga burimet e jashtme edhe €179.

Si do të financohet EFN ? Llogaritë shtesë paguese= 50%(€179)= 89.5 Borxhi af.gjat shtesë = 50%(€179)= 89.5

2008 BILANCI I GJENDJES (Asetet) EFN Gjendja 1 Gjendja 2 Para e gat. € 25 € 25 Kerk.arkt. 300 300 Stoqet 300 300 Mj.rrj.tot. € 625 € 625 As.fikse net 625 625 Asete totale €1,250 €1,250

2008 Bilanci i gjendjes (Detyrimet) EFN Gjendja 1 Gjendja 2 Llog.pag € 125 € 125 Deft.e pag. 100 +89.5 189.5 Det.rrj.tot. € 225 € 314.5 Borxhi.ag.gj. 100 +89.5 189.5 Aks. Zak. 500 500 Fit.i pashper. 246 246 Burimet tot. €1,071 €1,250

Pse diferenca e EFN= €181 ndaj €179? Metoda përmes ekuacionit supozon profitin margjinal konstant, pagesën konstante të dividendit dhe strukturën konstante të kapitalit. Metoda e Pasqyrës financiare është më fleksibile. Ajo lejon rritje të ndryshme dhe norma të ndryshme.

Supozojmë se në vitin 2007 kapacitetet fikse shfrytëzoheshin vetëm 75% Shitja aktuale Kapaciteti i plotë i shtitjes SFC = % nga kapaciteti € 2 , 000 = = € 2 , 667 . . 75 Me kapacitetet ekzituese fikse shitjet mund të jenë €2,667. Meqenëse shitjet janë planifikuar të jenë €2,500, nuk nevojiten asete shtesë fikse.

Sa do të ndikojnë kapacitetet e tepërta në EFN në 2008? Rritja e projektuar e aseteve fikse ishte 125 €, prandaj EFN do të zvogëlohen për 125 €. Meqenëse nuk nevojiten asete të reja, EFN do të bien nga 125 €, në €179 – €125 = €54.

Plani i rrjedhës së parasë Tregon: Sa para i nevojiten firmës Kur i nevojiten paratë Si do të zgjidhen nevojat për para Nga cilat burime do të sigurohen paratë

Konstruktimi i rrjedhës së parasë Parashikohet shitja dhe përcakohet: koha kur arrijnë paratë nevojat për materiale koha kur duhet të paguhen kreditorët kostot direkte për punëtorë kostot e tjera të përgjithshme koha kur do të bëhen investimet e ardhshshme mundësitë e sigurimit të fondeve sipas të gjitha burimeve kompletohet buxheti

Plani i rrjedhës së parasë në vitin e parë