Bero-transmisio mekanismoak
Beroa 3 mekanismoren bitartez transmititu daiteke: KONDUKZIOA (Fourier-en legea) KONBEKZIOA (Newton-en hozketa-legea) ERRADIAZIOA (Stefan-Boltzman-en legea) T2 G Q T1
Fourier-en legea : KONDUKZIOA Tenperatura eremua = (x,y,z,t ) Tenperatura gradientea Grad = (/n) n z n Grad = = (/x) i + (/y) j + (/z) k x y Fourier-en legea : q = Q/A = - k (θ) q = qx i+ qy j+ qz k= -[ kx () ] i - [ky () ] j - [kz () ] k
dQsartu + dQgaratu = dQirten + dEmetatu Kondukzioaren ekuazio orokorra: qz+dz z qx qG qy qy+dy qx+dx y qG= elementuan barne garatutako beroa (W/m3) qz x Energia-balantzea eginez: dQsartu + dQgaratu = dQirten + dEmetatu dQsartu = qx dydz + qy dxdz + qz dxdy dQgaratu = qG dV dQirten = qx+dx dydz + qy+dy dxdz + qz+dz dxdy dEmetatu = cp /t dm = dV cp /t
Fourier aplikatuz: qx = -k()/x qx dydz + qy dxdz + qz dxdy + qG dV = qx+dx dydz + qy+dy dxdz + qz+dz dxdy + dV cp /t Fourier aplikatuz: qx = -k()/x Taylor-en seriean garatuz: qx+dx = qx + ( qx/x) dx qx + [ (-k()/x) / x ] dx qG dV = [ (-k()/x) / x ] dx dydz + [ (-k()/y) / y ] dy dxdz + [ (-k()/z) / z ] dz dxdy + dV cp /t = [ -k() ] dV + dV cp /t qG = [ -k() ] + cp /t
Hipotesiak: materiale isotropoa K()x = K()y = K()z propietate fisikoak konstanteak K() = K = Kte qG = kte Kondukzioaren ekuazio orokorra k 2 + qG = cp /t 2 = laplaziarra: Koordenatu kartesiarretan 2 = 2/x2 + 2/y2 + 2/z2 Koordenatu zilindrikotan 2 = 1/r (r/r)/r + 1/r2 2/2 + 2/z2 Koordenatu esferikotan 2 = 1/r2 (r2/r)/r + ...
koordenatu kartesiarrak 2 = 2/x2 + 2/y2 + 2/z2 2 = laplaziarra: koordenatu kartesiarrak 2 = 2/x2 + 2/y2 + 2/z2
2 = laplaziarra koordenatu zilindrikoak 2 = 1/r (r/r)/r + 1/r2 2/2 + 2/z2 z r 2 = laplaziarra: koordenatu esferikoak 2 = 1/r2 (r2/r)/r + 1/(r2senΦ) (senΦ /Φ)/ Φ + 1/(r2sen2Φ) 2/2 r Φ
Pareta laua bero garapenik gabe Kondukzioaren ekuazio orokorra a 2 + qG/ cp = /t Tenperatura eremua = ( x,y,z,t ) Errejimen egonkorra /t = 0 p1 λ = ( x,y,z ) y z p2 x Bero garapenik gabe qG = 0 L a 2 = 0 λ 2 = 0
Pareta laua bero garapenik gabe Grad = = (/x) i + (/y) j + (/z) k Grad = = (/x) = d/dx = ( x ) Fluxu dimentsiobakarrekoa z y x
q 1 2 L Fluxu dimentsiobakarrekoa Laplaziarra 2 = 2/x2 = d2/dx2 λ2 = 0 2 = d2/dx2 = 0 1 q d/dx = C1 (x) (x) = C1 x + C2 → Lerro zuzena 2 x L
C1 eta C2 integrazio konstanteak ingurune-baldintzak aplikatuz askatzen dira: 1. ing. bald.: x = 0 = 1 2. ing. bald.: x = L = 2 1 1.i.b.: 1 = C1· 0 + C2 → C2 = 1 (x) 2.i.b.: 2 = C1·L + 1 → C1 = (2 - 1) / L 2 x Tenperatura-distribuzioa q (x) = 1 + (2 - 1) x / L L
Fourier-en legea aplikatuz: qx = - λ = - λ d/dx = - λ [ (2 - 1) / L ] = λ / L · ( 1 - 2 ) = kte
Ohm-en legea Fourier-en legea Analogia elektrikoa Ohm-en legea Fourier-en legea I = V2-1 / R q = 2-1 / (L / λ ) 2-1 = potentzial termiko diferentzia L / λ = erresistentzia termikoa V2-1 = Potentzial elektriko diferentzia R = erresistentza elektrikoa I = flujo de carga eléctrica q = Bero-fluxua R ( m2 º C / W ) pareta lauaren erresistentzia termikoa I 1 2 q V1 V2 k L R
Pareta konposatua 1 y z 4 x λ 2 =0 Geruza bakoitzarentzat: Kondukzioaren ekuazio orokorra, errejimen egonkorrean, fluxu unidimentsionala eta bero garapenik gabe : λ 2 =0 Geruza bakoitzarentzat: λ i2 i = 0 1 2 i = d2i/dx2 = 0 λ1 λ2 y λ3 di/dx = C1 z 4 i(x) = C1 x + C2 → Recta x n geruzen kasuan 2n integrazio konstante sortuko dira ( C1,…., C2n ) eta askatzeko 2n ingurune baldintza beharko dira L1 L2 L3
1. mailako 2 ingurune baldintza: Pared plana sin generación interna de calor 1. mailako 2 ingurune baldintza: q1 q2 q3 1. i.b.: x = 0 = 1 2. i.b.: x = L1+L2+L3+…Ln = n+1 1(x) 2(x) λ2 λ1 1. mailako n-1 ingurune baldintza: λ2 3(x) x 3. i.b.: x = L1 1(x) = 2(x) . n+1. i.b.: x = L1+L2+L3+…Ln-1 n-1 (x) = n (x) L1 L2 L3 4. mailako n-1 ing. bald.: n+2. i.b.: x = L1 q(x)1 = q(x)2 . 2n. i.b.: x = L1+L2+L3+…Ln-1 q(x)n-1 = q(x)n 2n ekuazio-sistema garatzen da 2n ezezagunekin
Fourier aplikatuz 1. geruzan: Geruza bakoitza banaka aztertuz: Fourier aplikatuz 1. geruzan: q1 q2 q3 q = - (2- 1) / (L1/λ1) → 1 - 2 = q · L1/ λ1 2(x) 1(x) Fourier aplikatuz 2. geruzan: λ2 λ1 q = - (3- 2) / (L2/λ2) → 2 - 3 = q · L2/ λ2 . 3(x) λ2 L1 L2 L3 Ln Fourier aplikatuz n. geruzan: q = - (n+1- n) / (Ln/λn) → n - n+1 = q · Ln/ λn 1- n+1 = q · ( L1/ λ1 + L2/ λ2 …+ Ln/ λn ) q = ( 1- n+1 ) / ( L1/ λ1 + L2/ λ2 +…..+ Ln/ λn ) R pareta konposatuaren erresistentzia termikoa
Analogia elektrikoa λ1 λ2 λ3 λ4 λ5 R3 R5 R1 R2 R4 L1 L2 L3 L4 L5 2(x) 3(x) 1(x) L1 L2 L3 L4 L5 Zirkuito elektriko baliokidea: R3 R5 R1 R2 R4
Pareta konposatuaren analogia elektrikoa 1 λ1 λ2 R2 R3 R1 λ3 q 4 q L1 L2 L3 q = ( 1 - 4 ) / ( R1 + R2 + R3 ) 1 λ1 R1 Q q λ2 R2 2 λ3 R3 L Q = ( 1 - 2 ) · ( 1/ R1 +1/ R2 + 1/ R3 ) Ri = Li / Ai λi
Pareta zilindrikoa bero-garapenik gabe Kondukzioaren ekuazio orokorra a 2 + qG/ cp = /t r2 z 1 2 Q r1 Tenperatura eremua = ( r,Φ, z ) Errejimen egonkorra /t = 0 r = ( r,Φ,z ) Bero-garapenik gabe qG = 0 a 2 = 0 λ 2 = 0
Pareta zilindrikoa bero-garapenik gabe = r(/r) + 1/r (/) + (/z) z Grad = = r(/r) = rd/dr = ( r ) Φ r Fluxu dimentsiobakarrekoa
z r Fluxu unidimentsionala λ2 = 0 Q Laplaziarra 2 = 1/r · (r/r)/r = 1/r · d(rd/dr)/dr 1 Q 1/r d(rd/dr)/dr = 0 d(rd/dr)/dr = 0 rd/dr = C1 → d/dr = C1/ r (r) = C1 lnr + C2 → exponentziala 2 r r2 r1 1.ing. baldintza: r = r1 = 1 2. ing. baldintza : r = r2 = 2
C2 = 1 - lnr1 [( 1 - 2 ) / ln ( r1 / r2 )] 1.i.b. : 1 = C1 lnr1 + C2 2.i.b. : 2 = C1 lnr2 + C2 C1 = ( 1 - 2 ) / ln ( r1 / r2 ) C2 = 1 - lnr1 [( 1 - 2 ) / ln ( r1 / r2 )] (r) = [( 1 - 2 ) / ln ( r1 / r2 )] lnr + 1 - lnr1 [( 1 - 2 ) / ln ( r1 / r2 )] (r) = [( 1 - 2 ) ln ( r / r1 ) / ln ( r1 / r2 )] + 1 1 r 2
Bero-fluxua pareta zilindrikoan Fourier aplikatuz: Qr = - λ A = - λ A d/dr = - λ 2 r L · ( 1 - 2 ) / r ln ( r1 / r2 ) = Qr = ( 1 - 2 ) / [ ln ( r2 / r1 ) / 2 λ L ] R ( º C / W ) pareta zilindrikoaren errresistentzia termikoa R = ln ( r2 / r1 ) / 2 λ L
Pareta zilindriko konposatua Q R1 = ln ( r2 / r1 ) / 2 λ1 L R2 = ln ( r3 / r2) / 2 λ2 L
Pareta esferikoa bero-garapenik gabe Kondukzioaren ekuazio orokorra a 2 + qG/ cp = /t φ r2 Tenperatura-eremua = ( r,Φ,φ,t ) errejimen egonkorra /t = 0 r1 Φ = (r,Φ,φ ) Bero-garapenik gabe qG = 0 a 2 = 0 λ 2 = 0
Grad = = /r + 1/rsenφ (/Φ) + 1/r (/φ) Grad = = (/r) = d/dr = ( r) Fluxu unidimentsionala 2 = 0 = 1/r2 d(r2d/dr)/dr d(r2d/dr)/dr = 0 r2d/dr = C1 d/dr = C1 / r2 (r) =C1 / r + C2
1.i.b.: r = r1 = 1 2. i.b.: r = r2 = 2 1.i.b. : 1 = C1 / r1 + C2 2.i.b.: 2 = C1 / r2 + C2 C1 = ( 1 - 2 ) / ( 1/ r1 - 1/ r2 ) C2 = 1 - ( 1 - 2 ) / r1 ( 1/ r1 - 1/ r2 ) (r) =C1 / r + C2 = ( 1 - 2 ) / r ( 1/r1 - 1/r2 ) + 1 - ( 1 - 2 ) / r1 ( 1/r1 - 1/r2 ) = (r) = 1 + ( 1 - 2 ) · [ ( 1/r - 1/r1 ) / ( 1/r1 - 1/r2 ) ]
Bero-fluxua pareta esferikoan Fourier-en legea: Qr = - λ A = -λ A d/dr = -λ 4 r2 ( 1 - 2 ) / r2( 1/r1 - 1/r2 ) = Qr = ( 1 - 2 ) / [( 1/r2 - 1/r1 )/ 4 λ ] Pareta esferikoaren erresistentzia termikoa : R = ( 1/ r2 - 1/ r1 )/ 4 λ = ( r2 -r1 ) / 4 λ r2 r1 Q R r2 r1 I
(ariketaren ingurune baldintzak aplikatuz) Errejimen egonkorrean /t = 0 k 2 + qG = 0 1.kondukzioaren ekuazio orokorra ebatzi tenperatura-distribuzioa (ariketaren ingurune baldintzak aplikatuz) 2. Fourier-en legea aplikatu bero-transmisioa Aztertuko ditugun kasuak: Pareta laua bero-garapenarekin eta garapenik gabe Pareta zilindrikoa “ “ Pareta esferikoa “ “
1. Kasua: pareta laua bero-garapenarekin k 2 + qG = cp /t = ( x,y,z,t ) Errejimen egonkorra Fluxu unidimentsionala p p qG = ( x ) x Q k 2 + qG = 0 L L non 2 = 2/x2 = d2 /dx2 k 2 + qG = k d2 /dx2 + qG = 0 d2 /dx2 = -qG/k d/dx = -qG x / k + C1 (x) = -qGx2/2k + C1 x + C2
1.ingurune baldintza: x= 0 qx=0 d/dx = 0 C1 eta C2 integrazio konstanteak kalkulatzeko, ingurune baldintzak aplikatu: 1.ingurune baldintza: x= 0 qx=0 d/dx = 0 2. Ingurune baldintza: x = + L = p L x p Q qG (x) 1.i.b. aplikatuz: d/dx = 0 = -qG/k 0 + C1 C1 = 0 2.i.b. aplikatuz: p = -qG L2 /2k + 0 + C2 C2 = p + qG L2 /2k Paretan barneko tenperatura-distribuzioa (x) = -qG (L2 -x2 ) /2k + p
Q = Qx = L + Qx = -L = 2AL qG = V qG Fourier-en legea aplikatuz: Qx = - k A = -k A d/dx = -k A ( -qGx/k ) Qx= A qG x Paretatik kanpo guzira transmititutako bero-jarioa: Q = Qx = L + Qx = -L = 2AL qG = V qG
2. Kasua: pareta laua bero-garapenik gabe k 2 + qG = cp /t 1 (x) Kasu honetan qG = 0 k 2 = 0 2 2 = d2 /dx2 = 0 d/dx = C1 (x) = C1 x + C2 Q x L 1.ingurune baldintza: x = 0 = 1 2. Ingurune baldintza: x = L = 2 Ordezkatuz: (x) = (2 - 1) x/L + 1
Ohm-en legea Fourier-en legea Fourier-en legea aplikatuz: Qx = - k A = -k A d/dx = -k A C1 = Q = k A ( 1 - 2 )/ L Analogia elektrikoa: Ohm-en legea Fourier-en legea I = V2-1 / R Q = 2-1 / (L / k A ) Pareta lauaren erresistentzia termiko baliokidea: RTP = L / k A I 1 2 Q V1 V2 k L R
1 Q 4 Q 1 Q Q 2 Pareta konposatuak: k1 k2 R1 R2 R3 k3 L1 L2 L3 Q = ( 1 - 4 )/ ( R1 + R2 + R3 ) k1 R1 1 Q Q k2 R2 2 k3 R3 L Q = ( 1 - 2 ) x ( 1/R1 +1/ R2 + 1/R3 )
3. Kasua: pareta zilindrikoa bero-garapenarekin k 2 + qG = cp /t R r z p Q qG = ( r, ,z,t ) Errejimen egonkorra Fluxu unidimentsionala = ( r ) k 2 + qG = 0 k2 + qG = 0 = k [1/r d(rd/dr)/dr] + qG 1/r d(rd/dr)/dr = -qG/k d(rd/dr)/dr = - r qG/k rd/dr = - r2 qG/2k + C1 d/dr = - r qG/2k + C1/r (r) = - r2 qG/4k + C1 lnr + C2
z 1.ingurune baldintza: r= 0 qr=0 d/dr = 0 2. Ingurune baldintza: r = R = p 1.i.b. aplikatuz: d/dr = 0 C1 = 0 2.i.b. aplikatuz: p = -qG R2 /4k + 0 + C2 C2 = p + qG R2 /4k z Ordezkatuz: (r) = p + qG ( R2 - r2 ) /4k p r Fourier-en legea aplikatuz: Qr = - k A = -k A d/dr = -k 2 r L ( - r qG/2k ) = L r2 qG Qr = L r2 qG = V qG = QG
4. Kasua: pareta zilindrikoa bero-garapenik gabe 1 2 Q r1 k 2 + qG = cp /t Kasu honetan qG = 0 k 2 = 0 2 = 0 = [1/r d(rd/dr)/dr] r 1/r d(rd/dr)/dr = 0 d(rd/dr)/dr = 0 rd/dr = C1 d/dr = C1/r (r) = C1 lnr + C2 1.ingurune baldintza: r= r1 = 1 2. Ingurune baldintza: r = r2 = 2
1.i.b. aplikatuz: 1 = C1 lnr1 + C2 C1 = ( 1 - 2 ) / ln ( r1 / r2 ) C2 = 1 - lnr1 [( 1 - 2 ) / ln ( r1 / r2 )] (r) = [( 1 - 2 ) / ln ( r1 / r2 )] lnr + 1 - lnr1 [( 1 - 2 ) / ln ( r1 / r2 )] (r) = [( 1 - 2 ) ln ( r / r1 ) / ln ( r1 / r2 )] + 1 1 r 2
Q Fourier-en legea aplikatuz: Qr = - k A = -k A d/dr = -k 2 r L( 1 - 2 ) / r ln ( r1 / r2 ) = Qr = ( 1 - 2 ) / [ ln ( r2 / r1 ) / 2 k L ] Pareta zilindrikoaren erresistentzia termiko baliokidea: RTZ = ln ( r2 / r1 ) / 2 k L Pareta konposatuak: R1 R2 r1 r2 r3 Q R1 = ln ( r2 / r1 ) / 2 k1 L R2 = ln ( r3 / r2) / 2 k2 L
5.Kasua: pareta esferikoa bero-garapenarekin k 2 + qG = cp /t = ( r, ,z,t ) Errejimen egonkorra Jario unidimentsionala R = ( r ) k2 + qG = 0 = k [1/r2 d(r2d/dr)/dr] + qG 1/r2 d(r2d/dr)/dr = -qG/k d(r2d/dr)/dr = - r2 qG/k r2d/dr = - r3 qG/3k + C1 d/dr = - r qG/3k + C1 / r2 (r) = - r2 qG/6k - C1 / r + C2 1.ingurune baldintza: r = 0 qr=0 d/dr = 0 2. Ingurune baldintza: r = R = p
Q 1.i.b. aplikatuz: d/dr = 0 C1 = 0 2.i.b. aplikatuz: p = -qG R2 /6k + 0 + C2 C2 = p + qG R2 /6k Ordezkatuz: (r) = p + qG ( R2 - r2 ) /6k Fourier-en legea aplikatuz: Qr = - k A = -k A d/dr = -k 4 r2 (- r qG/3k ) = 4/3 ( r3 ) qG Qr = 4/3 ( r3 ) qG = V qG = QG Q
6. Kasua: pareta esferikoa bero-garapenik gabe k 2 + qG = cp /t r2 r1 2 = 0 = 1/r2 d(r2d/dr)/dr d(r2d/dr)/dr = 0 r2d/dr = C1 d/dr = C1 / r2 (r) =C1 / r + C2 1.ingurune baldintza: r= r1 = 1 2. Ingurune baldintza: r = r2 = 2 1.i.b. aplikatuz: 1 = C1 /r1 + C2 2.i.b. aplikatuz: 2 = C1 / r2 + C2 C1 = ( 1 - 2 ) / ( 1/r1 - 1/r2 ) C2 = 1 - ( 1 - 2 ) / r1 ( 1/r1 - 1/r2 )
(r) =C1 / r + C2 = ( 1 - 2 ) / r ( 1/r1 - 1/r2 ) + 1 - ( 1 - 2 ) / r1 ( 1/r1 - 1/r2 ) = Fourier-en legea aplikatuz: Qr = - k A = -k A d/dr = -k 4 r2 ( 1 - 2 ) / r2( 1/r1 - 1/r2 ) = Qr = ( 1 - 2 ) / [( 1/r2 - 1/r1 )/ 4 k ] Pareta esferikoaren erresistentzia termiko baliokidea: RTE = ( 1/r2 - 1/r1 )/ 4 k = ( r2 -r1 )/ [r2 r1 4 k ] r2 r1 RTE Q I
KONBEKZIOA Fluidoaren molekulen arteko distantzia handia dela eta, kondukzio bidezko bero-transmisioarekiko erresistentzia termikoa handia da. Molekulen arteko loturak aulak izanik, bero dagoen molekula fluidoan barne mugi daiteke, berarekin batera energia termikoa garraiatuz bero-transmisioa. Materia garraio bitartez gertatzen den bero-transmisio mekanismo honi KONBEKZIO deritzaio.
Konbekzio bidezko bero-transmisioa, faktore askoren araberakoa da: Jariakinaren abiadura ( c ) Ukipen-azaleraren geometria eta ezaugarriak Jariakinaren propietate fisikoak ( , ) Solidoaren propietate fisikoak ( k , cp ) etab. Denak laburbiltzeko, koefiziente bat erabiltzen da: h = konbekzio-koefiziente edota pelikula-koefizientea. h pelikula-koefizientea, korrelazio esperimentalen bitartez kalkulatzen da.
Newton-en hozketa-legea: Q = h A Newton-en hozketa-legea: h ( W/m2K) Analogia elektrikoa: R Q I h R = 1 / h A
U : Bero-transmisio koefiziente orokorra h2 k L 2 1 h1 k b R1 R2 R3 Q KONBEKZIOA KONDUKZIOA KONBEKZIOA R = R1 + R2 + R3 = 1/A ( 1/h1 + L/k + 1/h2 ) Q = ( b - k ) / R = A ( b - k ) / [ 1 / h1 )+ L / k + 1 / h2 ] U =1 / [ 1 / h1 )+ L / k + 1 / h2 ] Q = U A
h2 h1 R1 R2 R3 Q KONBEKZIOA KONDUKZIOA KONBEKZIOA R = R1 + R2 + R3 = 1/2L ( 1/r1h1 + 1/k ln(r2/r1) + 1/r2h2 ) Q = ( b - k ) / R = 2 r2 L ( b - k ) / [ (r2 / r1 h1 )+ ( r2 / k )ln(r2/r1) + 1 / h2 ] Q = U2 A2 U2 =1 / [ (r2 / r1 h1 )+ ( r2 / k )ln(r2/r1) + 1 / h2 ]
KONBEKZIO BEHARTUA Reynolds zenbakia: Jariakinaren inertzia indarren eta liskatasun indarren arteko erlazioa. Re = c / Prandtl zenbakia: Jariakinean barne beroa zein abiaduraz transmititzen den adierazten du. Pr = cP / k Nusselt zenbakia: jarikaina eta paretaren arteko bero-transmisioa adierazten du. Nu = h / k Parametro hauen arteko erlazioa esperimentalki lortu behar da, ereduekin entsaiatuz. Nu = f ( Re,Pr )
ZENBAIT KORRELAZIO ESPERIMENTAL 1.kasua: Tutueria baten barnekaldeko konbekzioa, jarioa zurrunbilotsua denean. = 4A/Pbustita = D c c n=3 hoztutzen bada n= 4 berotzen bada Dittus-Boelter Nu = 0,023 Re 0,8 Pr n D.B. aplikatzeko baldintzak: - Re >2100 (zurrunbilotsua) - parametro adimentsionalak jariakinaren batazbesteko tenperaturan
2.kasua: Gainazal lau batean zeharreko konbekzio behartua. xkr Parametroak pelikula- -batazbesteko tenperaturan neurtuak: m = ( p + f ) / 2 = L Re < 5·104 5·105 Fluxu laminarra NuL = 0,664 ReL 1/2 Pr 1/3 L xkr Fluxu zurrunbilotsua Re > 5·104 5·105 Nu = 0,036 ReL0,8 Pr 1/3 L xkr Fluxu mistoa Nu = 0,036 Pr 1/3 (ReL0,8 -23.200) L xkr
3.kasua: Zilindro baten kanpokaldeko gainazalarekiko korronte gurutzatu baten konbekzio behartua. c = D Parametroak pelikula- -batazbesteko tenperaturan neurtuak: Churchill-Bernstein Nu = 0,3+ [(0,62 Re1/2Pr 1/3)/ [1+(0,4/Pr)2/31/4 · [1+(Re/282.000)1/2 4.kasua: Esfera baten kanpokaldeko gainazalarekiko korronte gurutzatu baten konbekzio behartua. = D Whitaker Nu = 2+(0,4Re1/2+0,06Re2/3)Pr0,4
Rayleigh-en zenbakia: Ra = Gr · Pr KONBEKZIO NATURALA x θ c pareta Flotazio-indarrak Liskatasun indarrak Grashof zenbakia: Fluidoaren igotze indarren eta liskatasun indarren arteko erlazioa. Gr = g32 / 2 Gas idealetan : = 1/T Grashof zenbakia handiagoa den neurrian, handiagoa izango da jariakinaren mugimendu librea Nu = f ( Gr, Pr ) Rayleigh-en zenbakia: Ra = Gr · Pr
Gr·Pr > 108 jario zurrunbilotsua 1.kasua: Zilindro horizontal baten kanpokaldeko gainazalarekiko konbekzio naturala. = D 104< Gr <109 h = 1,32 [ (-f) / D ]1/4 109< Gr <1012 h = 1,25 (-f)1/3 = gainazal tenperatura f = jariakinaren tenperatura 2.kasua: Plaka bertikal baten gainazalarekiko konbekzio naturala. = L 104< Gr <109 h = 1,42 [ (-f) / L ]1/4 109< Gr <1012 h = 1,31 (-f)1/3