ΑΝΤΙΣΤΑΤΕΣ & ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΙΣ Ηλεκτρική Αντίσταση είναι η ιδιότητα των υλικών να δυσκολεύουν το πέρασμα του ηλεκτρικού ρεύματος από μέσα τους. Το ηλεκτρικό ρεύμα είναι ηλεκτρόνια που κινούνται μέσα στο υλικό και συγκρούονται με τα άτομα του υλικού και χάνουν μέρος της ενέργειας τους που μετατρέπεται σε θερμότητα. Αγωγιμότητα είναι το αντίστροφο της αντίστασης. Όσο μικρότερη η αντίσταση τόσο μεγαλύτερη η αγωγιμότητα Αντιστάτης είναι το εξάρτημα που κατασκευάζεται για να παρουσιάζει μια συγκεκριμένη αντίσταση. Χρησιμοποιείται πολύ στα ηλεκτρονικά κυκλώματα. Η αντίσταση χαρακτηρίζεται με το γράμμα R (Resistance) και μετρείται σε Ω ωμ(Ohm) Ένα Ω είναι η αντίσταση που διαρρέεται από ρεύμα 1Α και στα άκρα της υπάρχει τάση 1 V Ισχύει η σχέση R=U / I - R=Αντίσταση ( Ω ) , U= Τάση ( V ) , I=Ένταση [ Α ] - 1 Ω =1 V / 1 A , Ω = V / A R R Το παλιό και νέο σύμβολο αντιστάτη φαίνεται στο διπλανό σχήμα Παλιό Νέο 11/17/2018
ΑΝΤΙΣΤΑΤΕΣ & ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΙΣ Οι αντιστάτες στα ηλεκτρονικά κυκλώματα χρησιμοποιούνται για: - Να περιορίζουν το ρεύμα, Να διαιρούν την Τάση Οι αντιστάτες χωρίζονται σε δύο κατηγορίες τους σταθερούς και στους μεταβλητούς ΣΤΑΘΕΡΟΙ ΑΝΤΙΣΤΑΤΕΣ Οι σταθεροί αντιστάτες έχουν σταθερή τιμή αντίστασης και χαρακτηρίζονται κυρίως: Από την τιμή της αντίστασης τους Από την ισχύ τους Από την ανοχή αναφορικά με την τιμή της αντίστασης τους Οι σταθεροί αντιστάτες με κριτήριο το υλικό και τον τρόπο κατασκευής χωρίζονται στους: - Αντιστάτες από γραφίτη - Αντιστάτες από ταινία μετάλλου - Αντιστάτες από σύρμα Ισχύς του αντιστάτη είναι η μέγιστη ισχύς που καταναλώνει χωρίς να καταστραφεί. Η τιμή των σταθερών αντιστατών είναι γραμμένη η κωδικοποιημένη με τέσσερις χρωματιστούς δακτυλίους 11/17/2018
ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΑΝΤΙΣΤΑΤΩΝ Μερικοί αντιστάτες ακριβείας με ανοχή 1% και 2% έχουν πέντε δακτυλίους. Οι πρώτοι τρεις δακτύλιοι σχηματίζουν τον αριθμό, ο τέταρτος τον πολλαπλασιαστή και ο πέμπτος την ανοχή. Τα χρώματα έχουν την ίδια τιμή όπως και πριν εκτός από την ανοχή. Το χρυσό είναι 1% και το ασημί 2%. Παράδειγμα Κίτρινο, Βιολετί, Γκρίζο, Καφέ, Ασημί 4 7 8 0 2% R=4780Ω ±2% Σε μερικούς αντιστάτες η τιμή είναι τυπωμένη πάνω τους με την βοήθεια κάποιου κώδικα που περιλαμβάνει αριθμούς και γράμματα. Εάν η τιμή είναι μικρότερη του 100Ω τότε δίνεται από ένα διψήφιο αριθμό. Εάν υπάρχει υποδιαστολή δίνεται με το γράμμα R. Αν η τιμή είναι μεγαλύτερη του 100Ω τότε χρησιμοποιούνται τέσσερις αριθμοί. Οι τρεις πρώτοι είναι τα ψηφία του αριθμού και ο τέταρτος είναι ο πολλαπλασιαστής. Η ανοχή δίνεται από ένα γράμμα στο τέλος. F=±1%, G=±2%, J=±5%, K=±10%, M=±20% Παραδείγματα 5R4 K = 5,4Ω ±10% 22R J = 22Ω ±5% 7103 M = 710 x 1000 ±20% = 710KΩ ±20% 11/17/2018
ΜΕΤΑΒΛΗΤΟΙ ΑΝΤΙΣΤΑΤΕΣ Η της αντίστασης των μεταβλητών αντιστατών κυμαίνεται μεταξύ μιας ελάχιστης, συνήθως ( 0 Ω) και μιας μέγιστης τιμής που είναι και χαρακτηριστική για τον μεταβλητό αντιστάτη. Οι μεταβλητοί αντιστάτες έχουν τρεις ακροδέκτες. Ο μεσαίος ακροδέκτης ρυθμίζει την αντίσταση μεταξύ του μεσαίου και των δύο άλλων. Οι μεταβλητοί αντιστάτες μπορούν να χρησιμοποιηθούν σαν : - Ποτενσιόμετρα, Διαιρέτες τάσης(γραμμικα,λογαριτμ.) - Ρεοστάτες , Ρυθμιστές έντασης Τα ποτενσιόμετρα ρυθμίζουν την αντίσταση με μια η περισσότερες περιστροφές (5, 10, 20, 25 κλπ) Κύκλωμα Ποτενσιόμετρου και Ρεοστάτη Σύμβολο μεταβλητού Αντιστάτη Ρεοστάτης Ποτενσιόμετρο 11/17/2018
ΕΙΔΙΚΟΙ ΑΝΤΙΣΤΑΤΕΣ PTC NCT Στο διπλανό σχήμα φαίνονται Θερμιστορ Το θερμιστορ είναι οι αντιστάτες των οποίων η αντίσταση μεταβάλλεται αισθητά με την αλλαγή της θερμοκρασίας. Υπάρχουν δύο είδη - NTC (Negative Temperature Coefficient) (Αρνητικό Συντελεστή Θερμοκρασίας) Η αντίσταση μειώνεται με την αύξηση της θερμοκρασίας. - PTC (Positive temperature Coefficient) (Θετικό Συντελεστή Θερμοκρασίας) Η αντίσταση αυξάνεται με την αύξηση της θερμοκρασίας Τα θερμιστορ χρησιμοποιούνται για έλεγχο θερμοκρασίας σταθεροποίηση λειτουργίας ηλεκτρονικών κυκλωμάτων, προστασία ηλεκτρικών συσκευών από υπερθέρμανση, αισθητήρες αυτοματισμών. PTC NCT Στο διπλανό σχήμα φαίνονται διάφορα είδη θερμίστορ , όπως και τα σύμβολα του θερμίστορ 11/17/2018
ΕΙΔΙΚΟΙ ΑΝΤΙΣΤΑΤΕΣ Φωτοαντιστάσεις και το σύμβολο τους Φωτοαντιστάτης Η αντίσταση του φωτοαντιστάτη (LDR Light dependant resistor) μεταβάλλεται με την μεταβολή της έντασης του φωτός. Χρησιμοποιείται για την κατασκευή ηλεκτρονικών κυκλωμάτων και αυτοματισμών, όπως φωτοκύτταρα Βαρίστορ Η αντίσταση του βαρίστορ ( VDR Voltage dependent resistor ) μεταβάλλεται με την τάση στα άκρα του. Η αντίσταση του βαρίστορ μειώνεται με την αύξηση της τάσης στα άκρα του. Χρησιμοποιούνται για προστασία ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών από υπερτάσεις. Φωτοαντιστάσεις και το σύμβολο τους Σύμβολο Βαρίστορ 11/17/2018
Αντίσταση Αγωγού Στόχοι Μαθήματος Τι είναι ειδική αντίσταση; Ποιοι είναι οι παράγοντες από τους οποίους εξαρτάται η ειδική αντίσταση ενός αγωγού; Υπολογισμός αντίστασης Οι αγωγοί έχουν μεγάλο αριθμό ελεύθερων ηλεκτρονίων στην μονάδα όγκου. Ειδική αντίσταση είναι το μέγεθος που μας δίνει έμμεσα την πληροφορία για την συγκέντρωση ηλεκτρονίων στην μονάδα του όγκου Όσο πιο χαμηλή είναι η ειδική αντίσταση ενός υλικού τόσο περισσότερα είναι τα ελεύθερα ηλεκτρόνια και τόσο καλύτερος αγωγός είναι. Η ειδική αντίσταση συμβολίζεται με το γράμμα ρ. Μονάδα μέτρησης είναι το Ω . m . Ένα υλικό έχει ειδική αντίσταση 1 Ω . m όταν το αγωγός που κατασκευάζεται από αυτό με μήκος 1 m και διατομή 1 m² έχει αντίσταση ίση με 1 Ω. Η αντίσταση αγωγού υπολογίζεται από τον τύπο R=ρ l/S R=Αντίσταση(Ω) ρ=Ειδική αντίσταση (Ωm) l=Μήκος του αγωγού (m) S=Διατομή του αγωγού(m²) Ειδική αντίσταση Αργύρου ρ=0,0163 μ Ω.m Ειδική αντίσταση Χαλκού ρ=0,0175 μ Ω.m Ειδική αντίσταση Αλουμινίου ρ=0,029 μ Ω.m Ειδική αντίσταση Χάλυβα ρ=0,17 μ Ω.m 11/17/2018
Αντιστάσεις Ερωτήσεις - Ασκήσεις Τι είναι αντίσταση , με πιο γράμμα συμβολίζεται και σε τι μονάδες μετρείται; Τι είναι αγωγιμότητα και πια η σχέση της με την αντίσταση; Τι είναι αντιστάτης και πως συμβολίζεται; Πως ορίζεται το Ω σε σχέση με το ρεύμα και την τάση; Ποία η σχέση μεταξύ Αντίστασης, Τάσης και Έντασης; Με πιο γράμμα χαρακτηρίζεται η Τάση, η Ένταση και ποιες οι μονάδες μέτρησης τους; Γιατί χρησιμοποιούνται οι αντιστάτες στα ηλεκτρονικά κυκλώματα; Ποίες είναι οι δύο κατηγορίες των αντιστατών; Τι είναι σταθεροί αντιστάτες και πια τα τρία κύρια χαρακτηριστικά τους; Από τι υλικά κατασκευάζονται οι σταθεροί αντιστάτες; Τι είναι η ισχύς του αντιστάτη; Τι είναι μεταβλητοί αντιστάτες; Τι είναι το ποτενσιόμετρο και τι ο ρεοστάτης και πια τα σύμβολα τους; Τι είναι φωτοαντιστάτης , πιο το σύμβολο του και που χρησιμοποιείται; Τι είναι Βαρίστορ και πιο το σύμβολο του και που χρησιμοποιείται; Τι είναι NTC και τι PTC Θερμίστορ και που χρησιμοποιούνται; Υπολογισμός αντίστασης από τα χρώματα των 4 η 5 δακτυλίων και από τους τυπωμένους αριθμούς Τι είναι ειδική αντίσταση αγωγού, πως συμβολίζεται και ποία η μονάδα μέτρησης της; Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν την αντίσταση του αγωγού; Πώς ορίζεται η μονάδα μέτρησης της ειδικής αντίστασης; Πως υπολογίζεται η Αντίσταση αγωγού. Επίλυση ασκήσεων; 11/17/2018