ΕΝΑΛΑΚΤΙΚΗ ΠΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ

Με τον όρο «εναλλακτικά συστήματα εκτροφής», αναφερόμαστε στα εκτατικά συστήματα εκτροφής ορνίθων, στα οποία η διατροφή των πτηνών βασίζεται στο μεγαλύτερο μέρος στη βόσκηση σε φυσικούς ή τεχνητούς λειμώνες.

Οι όρνιθες βόσκουν κατά τη διάρκεια της ημέρας σε ειδικό βοσκότοπο και κατά τη διάρκεια της νύχτας - ή και της ημέρας σε ακραίες καιρικές συνθήκες -  φυλάσσονται σε κατάλληλα διαμορφωμένους ορνιθώνες (φορητούς ή σταθερούς), που παρέχουν προστασία από φυσικούς εχθρούς και δυνατότητα λήψης συμπληρωματικής τροφής και γέννησης αυγών, δεδομένου ότι διαθέτουν τεχνητό φωτισμό.

Τέτοια συστήματα είναι, η εκτροφή ελεύθερης βοσκής, η βιολογική εκτροφή και η χωρική εκτροφή, που γίνεται με παραδοσιακές μεθόδους.

Πρέπει να πούμε ότι, με πολλούς τρόπους, η βιολογική εκτροφή μοιάζει με την εκτροφή ελεύθερης βοσκής. Κάποιες από τις βασικές διαφορές, από τις οποίες χαρακτηρίζεται η βιολογική εκτροφή, είναι η απαραίτητη χρήση βιολογικών ζωοτροφών, οι απαιτήσεις ανάπτυξης των βιολογικών λειμώνων, η πυκνότητα φόρτισης του δαπέδου των ορνιθώνων (6 πτηνά / m2) και η απαγόρευση κοπής του ράμφους των πτηνών. 

Σε ό,τι αφορά τη χωρική εκτροφή, αυτή διατηρεί τα χαρακτηριστικά του παρελθόντος και της παράδοσης.  Είναι πολύ μικρού μεγέθους εκτροφές, στις οποίες οι όρνιθες κινούνται χωρίς κανένα περιορισμό, περνούν όλη την ημέρα στο χωράφι, στον κήπο, στο δρόμο και στην αυλή του σπιτιού και το βράδι κλείνονται στο παραδοσιακό “κοτέτσι”. Ένας σημαντικός αριθμός ελληνικών νοικοκυριών, ιδιαίτερα στις ορεινές και νησιωτικές περιοχές, αντλεί ένα συμπληρωματικό εισόδημα από την πώληση των αυγών που παράγονται με τον τρόπο αυτό.

εξέλιξη των συστημάτων εκτροφής αυγοπαραγωγών ορνίθων στη χώρα μας Η πτηνοτροφία στην Ελλάδα, όπως και στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, ήταν χωρικής μορφής μέχρι το τέλος του ΙΙ Παγκόσμιου Πόλεμου. Τα πτηνά εκτρέφονταν σε μικρά σμήνη στα χωριά και στις αυλές των σπιτιών. Τα πρώτα βήµατα της συστηματικής πτηνοτροφίας στη χώρα μας έγιναν στη δεκαετία του 1950 και στη συνέχεια, κατά τις επόμενες δυο δεκαετίες, διαμορφώθηκε το υπόβαθρο του εκσυγχρονισμού της πτηνοτροφίας με μηχανοποίηση και εξειδίκευση και με στόχο τους υψηλούς ρυθμούς αύξησης του όγκου παραγωγής των πτηνοτροφικών προϊόντων.

Η διάρθρωση του κλάδου μεταβλήθηκε, έγινε εισαγωγή εξειδικευμένων στην αυγοπαραγωγή τύπων ορνίθων, εφαρμόσθηκαν νέες τεχνολογίες και βελτιώθηκε σημαντικά η οργάνωση της παραγωγής (Γιαννακόπουλος και Γούση, 2001). Έτσι, σιγά-σιγά, η παραγωγή ‘μεταφέρθηκε’ εξ ολοκλήρου σε κλειστά περιβάλλοντα με ελεγχόμενο μικροκλίμα, με κύριο στόχο την αυτοματοποίηση και την εντατικοποίησή της,  καθώς και την αποφυγή τυχόν προβλημάτων, που αντιμετωπίζονται όταν τα πτηνά εκτρέφονται στο εξωτερικό περιβάλλον.

Σήμερα, το 67% περίπου της παραγωγής αυγών στη χώρα μας προέρχεται από συστηματικές μονάδες και το υπόλοιπο από τη χωρική πτηνοτροφία. Σε ό,τι αφορά το σύστημα σταβλισμού, μέχρι πρόσφατα, το 88% της παραγωγής αυγών προέρχονταν από εκτροφή ορνίθων σε συμβατικές κλωβοστοιχίες, ενώ μόνον το 1 - 2% από αναβαθμισμένες κλωβοστοιχίες. Η αυτάρκεια της χώρας σε αυγά βρίσκεται στο 95-97% και η κατανάλωση ανά άτομο είναι 11 κιλά / έτος (Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, 2009).

Παρόλο τον έλεγχο σε συγκεκριμένους παράγοντες, ιδιαίτερα κλιματικούς, που μπορούμε να έχουμε σε μια συμβατικής μορφής συστηματική εκτροφή, έχουν καταδειχθεί και μια σειρά προβλημάτων, που απορρέουν από την εντατικοποίηση που τη χαρακτηρίζει. Η γρίππη των πτηνών, η παρουσία φαρμακευτικών καταλοίπων και διοξινών στα πτηνοτροφικά προϊόντα, η μόλυνση του περιβάλλοντος, κ.ά. έχουν συσχετισθεί θετικά με τα εντατικά συστήματα και τον περιορισμό μεγάλου αριθμού πτηνών σε κλειστούς και αυτοματοποιημένους ορνιθώνες.

Για τον λόγο αυτό, τα συμβατικά αυτά συστήματα επανεξετάζονται σήμερα, ενώ παράλληλα, τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, με μια σειρά πολιτικών και μέτρων, γίνεται προσπάθεια προώθησης των εκτατικών και εναλλακτικών συστημάτων εκτροφής.

Τελευταία, με την εφαρμογή της οδηγίας για κατάργηση των συμβατικών κλωβoστοιχιών (Council Directive 1999 / 74 / 1999), έχει καταγραφεί ότι συχνά το δίλημμα των πτηνοτρόφων είναι, αν θα  αντικαταστήσουν τις συμβατικές κλωβοστοιχίες με  τις αναβαθμισμένες κλωβοστοιχίες ή αν θα αξιοποιήσουν τους διαθέσιμους φυσικούς πόρους, ώστε να ‘περάσουν’ σε ένα εναλλακτικό σύστημα εκτροφής. Η αγορά ενισχύει ακόμη περισσότερο τη δεύτερη επιλογή, αφού πρόσφατες έρευνες καταναλωτών αποδεικνύουν την προτίμηση αυτών σε αυγά, που προέρχονται από εναλλακτικές μεθόδους εκτροφής που μάλιστα, είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν με ένα επιπλέον τίμημα.

Τα κύρια χαρακτηριστικά των εναλλακτικών συστημάτων εκτροφής αυγοπαραγωγών ορνίθων Ευζωία των ορνίθων Η ευζωία, αποτελεί ένα χαρακτηριστικό που διαμορφώνεται μέσα από το γονότυπο και το περιβάλλον του κάθε ζώου (Duncan, 1981). O Broom (1986) ορίζει την ευζωία ως την κατάσταση στην οποία βρίσκεται το ζώο κατά την προσπάθεια προσαρμογής στο περιβάλλον του.

Στο «Πρωτόκολλο για την Προστασία και την Ορθή Μεταχείριση των ζώων», η συνθήκη του Άμστερνταμ ορίζει νέους κανόνες για τη δράση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αναγνωρίζει ότι τα ζώα είναι ευαίσθητα όντα («τα ζώα αισθάνονται») και επιβάλει στα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα να λαμβάνουν υπόψη τις απαιτήσεις της ορθής μεταχείρισης των ζώων στη διαμόρφωση και την εφαρμογή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας.

Σκοπός της κοινοτικής οδηγίας στον τομέα προστασίας των ζώων είναι η αποτροπή της πρόκλησης περιττής οδύνης σε αυτά σε τρεις βασικούς τομείς: εκτροφή, μεταφορά και σφαγή. Με άλλο ορισμό που δίνεται από το Farm Animal Welfare Council στη Μ.Βρετανία (FAWC, 2001) η ευζωία περιγράφεται μέσα από ένα σύνολο προϋποθέσεων που πρέπει να υφίστανται, έτσι ώστε να εξυπηρετούνται οι βασικές ανάγκες των ζώων, τόσο στο επίπεδο της εκτροφής τους, όσο και κατά τη μεταφορά και τη σφαγή τους.

Οι προϋποθέσεις αυτές, ή όπως το FAWC τις ονομάζει ‘ελευθερίες’ των ζώων, είναι οι εξής : 1) Απουσία πείνας ή δίψας, 2) Απουσία καταπόνησης από το περιβάλλον, 3) Απουσία τραυματισμού ή ασθένειας, 4) Δυνατότητα έκφρασης φυσιολογικής συμπεριφοράς, και 5) Απουσία φόβου ή stress.

Τα εναλλακτικά συστήματα εκτροφής, θεωρητικά,  καλύπτουν όλες τις ανάγκες των πτηνών, δίνοντας σε αυτά τη δυνατότητα έκφρασης χαρακτηριστικών της φυσιολογικής τους συμπεριφοράς, όπως είναι το αμμόλουτρο, η ανίχνευση, το καθάρισμα των φτερών με το ράμφος, κ.ά.

Παρόλα αυτά, στην πράξη, η έκθεση των πτηνών σε μεταβλητούς παράγοντες του εξωτερικού περιβάλλοντος, ενέχει και σοβαρούς κινδύνους για την ευζωία τους, όπως είναι η θερμική καταπόνηση σε ακραίες καιρικές συνθήκες, οι επιθέσεις από άγρια ζώα, η επαφή με τρωκτικά,  η φοβία λόγω θορύβων, κ.ά.

Επιπλέον, η υψηλή θνησιμότητα, η οποία παρουσιάζεται στα εναλλακτικά συστήματα λόγω έκθεσης σε παρασιτικά και λοιμώδη νοσήματα που μεταδίδονται με τα άγρια πτηνά, τα τρωκτικά, κ.ά.,  πρέπει να διερευνηθεί σε βάθος, αν επιθυμούμε την περαιτέρω ανάπτυξη και διάδοση των συστημάτων αυτών. Όλες οι παραπάνω παράμετροι αποτελούν αντικείμενο έρευνας, που βρίσκεται σε εξέλιξη, με στόχο τη σύγκριση του επιπέδου ευζωίας των πτηνών μεταξύ των διαφόρων συστημάτων εκτροφής. Σε κάθε περίπτωση, μπορούμε να πούμε ότι  η ορθολογική διαχείριση είναι το ‘κλειδί’ για την προστασία των πτηνών και την εξάλειψη των κινδύνων για την ευζωία αυτών.

2. Αειφορία Η αειφορική ανάπτυξη ορίζεται ως η ανάπτυξη, με την οποία είναι δυνατόν να καλυφθούν οι ανάγκες του σήμερα χωρίς να υπονομεύεται η δυνατότητα των μελλοντικών γενεών να καλύψουν τις δικές τους ανάγκες(Brundtland, 1987). Με αυτή την έννοια, η διατήρηση των φυσικών και των ανθρώπινων πόρων είναι πρωταρχικής σημασίας.

Στην περίπτωση της πτηνοτροφίας, τα παραπάνω μπορούν να ερμηνευθούν με την ισορροπία μεταξύ οικονομικών αποφάσεων, προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος, προστασίας της εργασίας και του κοινωνικού περιβάλλοντος

Σε γενικές γραμμές, μπορούμε να πούμε ότι τα εναλλακτικά συστήματα είναι συστήματα ολοκληρωμένα, τα οποία, έχουν τη δυνατότητα να αξιοποιούν ορθολογικά όλους τους φυσικούς πόρους, ώστε να ικανοποιούν τις ανθρώπινες ανάγκες, ενώ παράλληλα προστατεύουν το περιβάλλον και τη βιοποικιλότητα και εξασφαλίζουν την οικονομική βιωσιμότητα των μονάδων.

Όταν η εκτροφή γίνεται στο βοσκότοπο, ό,τι απομακρύνεται από το περιβάλλον, επιστρέφει σε αυτό. Τα χημικά σκευάσματα χρησιμοποιούνται ελάχιστα και μόνο σε περιπτώσεις ανάγκης. Το έδαφος, το νερό και η ατμόσφαιρα ανανεώνονται και αποτελούν πόρους διαθέσιμους για τις μελλοντικές γενιές. Επιπλέον, στο περιβάλλον της εκτροφής αναπτύσσονται διαφορετικά είδη φυτών και διαβιούν διαφορετικά είδη ζώων και με τον τρόπο αυτό, το έδαφος εμπλουτίζεται και ο κίνδυνος λοιμωδών και παρασιτικών νοσημάτων απομακρύνεται.

Από τις βασικές αρχές της βιολογικής πτηνοτροφίας και λιγότερο, της εκτροφής ελεύθερης βοσκής, είναι ο σεβασμός και η προστασία του περιβάλλοντος, που καθορίζεται με σαφείς οδηγίες για τα είδη των φυτών και τις καλλιεργητικές μεθόδους, που πρέπει να εφαρμόζονται για τη δημιουργία των λειμώνων. Και στις δύο περιπτώσεις, η μεγαλύτερη σημασία αποδίδεται στην αποβολή αζώτου και φωσφόρου στην ατμόσφαιρα και στην εκπομπή αερίων θερμοκηπίου. Στο σημείο αυτό, πρέπει να αναφέρουμε ότι οι ενεργειακές ανάγκες των πτηνών είναι μεγαλύτερες στα εναλλακτικά συστήματα, αφού έχουν περισσότερη φυσική άσκηση και κάνουν προσπάθεια για να διατηρήσουν τη θερμοκρασία τους στο ιδανικό επίπεδο.

Μάλιστα, δύο πρόσφατες έρευνες, μια στη Βρετανία και μια στην Ολλανδία, έδειξαν ότι η βιολογική εκτροφή και η εκτροφή ελεύθερης βοσκής απαιτούν ενέργεια 13.9-15.4 MJ για την παραγωγή ενός kg αυγού, έναντι 13.0-13.6 MJ για την παραγωγή ενός kg αυγού σε κλωβοστοιχίες (De Vries and de Boer, 2010; Mollenhorst et al., 2006). Απαιτείται περαιτέρω έρευνα στα θέματα αυτά,  προκειμένου να μειωθούν οι ενεργειακές απαιτήσεις των πτηνών στα συστήματα που στηρίζονται στη βόσκηση.

Σε ό,τι αφορά την οικονομικότητα των εκτροφών, πρέπει να αναφέρουμε ότι το κόστος παραγωγής σε αυτές είναι μικρότερο αναφορικά με το βασικό συντελεστή παραγωγής, που είναι η γη και όχι οι ζωοτροφές, των οποίων το κόστος αυξάνει διαρκώς. Η αξία της γης προσδιορίζεται από την ικανότητα παραγωγής αγαθών και επηρεάζει την οργάνωση και τη διαχείριση της εκτροφής με τα εξής χαρακτηριστικά: τοποθεσία και απόσταση από την αγορά (κόστος μεταφοράς προϊόντων) και τοπογραφική διαμόρφωση (απόφαση για τύπο ορνιθώνων, κ.ά.).

Οπωσδήποτε, απαιτούν μεγαλύτερο κόστος για την εφαρμογή των οδηγιών, κυρίως σχετικά με το περιβάλλον και την ευζωία των πτηνών. Με ένα υπολογισμό του μέσου κόστους για τις χώρες της ΕΕ, το μέσο κόστος παραγωγής των αυγών ελεύθερης βοσκής είναι 48% υψηλότερο από εκείνο των αυγών που παράγονται στις συμβατικές κλωβοστοιχίες (European Commission, 2004). Το επιπλέον αυτό κόστος καλύπτεται μερικά από τον πτηνοτρόφο και μερικά από την υψηλότερη τιμή, με την οποία διατίθενται στην αγορά τα αυγά ελεύθερης και βιολογικής εκτροφής. Κέρδη εμφανίζουν και οι χωρικές εκτροφές, εφόσον τα αυγά διατίθενται με την κατάλληλη σήμανση (ειδικές πτηνοτροφικές εκτροφές, κ.ά.) , στην τοπική αγορά ή σε εστιατόρια, σε ξενοδοχεία και σε αγρο-τουριστικές επιχειρήσεις (Sossidou et al., 2008).

Με την υιοθέτηση των εναλλακτικών συστημάτων στην πτηνοτροφία, τα κοινωνικά οφέλη που μπορούν να προκύψουν είναι πολλαπλά και συνδέονται με την δυνατότητα εργασίας, τη διατήρηση των εθίμων και των παραδόσεων, την κοινωνική συμμετοχή και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πτηνοτρόφων και των οικογενειών τους.

Τα συστήματα αυτά, εξυπηρετούν απόλυτα τις ανάγκες των πτηνοτρόφων να διαμένουν μέσα στη φάρμα τους, να είναι αυτόνομοι και να παράγουν υψηλής ποιότητας προϊόντα. Τα εναλλακτικά συστήματα εκτροφής, μπορούν να συμβάλλουν στη μείωση της ερημοποίησης της υπαίθρου και να ενισχύσουν την ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών

Στην Ελλάδα, είναι αρκετοί αυτοί, και κυρίως νέοι άνθρωποι, που σκέφτονται την επιστροφή στην ύπαιθρο και τη δραστηριοποίησή τους με την πρωτογενή παραγωγή, έτσι ώστε να αυτονομηθούν εργασιακά και να βελτιώσουν την ποιότητα της ζωής τους (Sossidou et al., 2011). Επιπλέον, οι αρχές, στις οποίες βασίζονται τα συγκεκριμένα συστήματα εκτροφής, είναι αρχές στις οποίες βασίζεται η παράδοση και η κουλτούρα του ελληνικού  λαού και για το λόγο αυτό, είναι σχετικά απλή η υιοθέτησή τους.

3. Ποιότητα αυγών Η  ποιότητα των ζωικών προϊόντων παρουσιάζει έντονη θετική συσχέτιση με τις συνθήκες διαβίωσης των ζώων (Pont and Maner, 1984), έτσι ώστε να θεωρείται ότι όσο καλύτερη είναι υγεία των ζώων και οι συνθήκες εκτροφής τους και όσο ορθολογικότερα γίνεται η διατροφή και αναπαραγωγική τους διαχείριση, τόσο υψηλότερη ποιότητα επιτυγχάνεται στα παραγόμενα προϊόντα

Κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών μάλιστα, και εν μέρει ως αποτέλεσμα των πρόσφατων διατροφικών σκανδάλων σε χώρες της Ευρώπης, έχει διαμορφωθεί η αντίληψη και στους καταναλωτές ότι τα προϊόντα που καταναλώνουν πρέπει να προέρχονται από ζώα που έχουν εκτραφεί, διακινηθεί και σφαγεί με μεθόδους που να ευνοούν την ευζωία τους. Η αντίληψη αυτή, συνδέεται κυρίως με ζητήματα ηθικής, όμως παράλληλα είναι στενά συνδεδεμένη και με την αντίληψη ότι τα «ευτυχισμένα ζώα» είναι «υγιή ζώα» που παράγουν ασφαλή και υψηλής ποιότητας προϊόντα.

Σε έρευνα της ΕΕ (Εuropean Commission, 2005), 57% των καταναλωτών έχουν την πρόθεση να πληρώσουν ένα επιπλέον τίμημα για αυγά που παράγονται εκτός συμβατικών κλωβοστοιχιών. Από αυτούς, 58% δικαιολογούν την πρόθεσή τους αυτή λέγοντας ότι ‘η ευζωία των ορνίθων είναι σε πολύ κακό επίπεδο στις συμβατικές κλωβοστοιχίες’. Παρόλα αυτά, τόσο από άλλες ευρωπαϊκές έρευνες καταναλωτών, όσο και από πρόσφατη έρευνα (Sossidou et al., 2010), φαίνεται ότι η πλειονότητα των ευρωπαίων καταναλωτών πολύ λίγα γνωρίζει για τις μεθόδους εκτροφής των ορνίθων γεγονός που καθιστά απαραίτητη την οργάνωση εκστρατειών ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των καταναλωτών.

Η πιστοποίηση-σήμανση και η τυποποίηση των αυγών, που παράγονται από ειδικές πτηνοτροφικές εκτροφές έχει μεγάλη σημασία και ιδιαίτερα κατά τα τελευταία χρόνια, που η πτηνοτροφία έχει υποστεί αρκετά πλήγματα. Στη χώρα μας, έχει ανατεθεί στον  Οργανισμό Πιστοποίησης και Ελέγχου Γεωργικών Προϊόντων (AGROCERT) η διαχείριση του συστήματος ελέγχου και σήμανσης προϊόντων ειδικών πτηνοτροφικών εκτροφών. Σε ό,τι αφορά την τυποποίηση, η Ελλάδα αντιμετωπίζει ένα σοβαρό διαρθρωτικό πρόβλημα, αφού ένα μεγάλο ποσοστό αυγών εξακολουθεί να συσκευάζεται σε πρόχειρους χώρους των πτηνοτροφείων, οι οποίοι και αποτελούν το “παραδοσιακό συσκευαστήριο αυγών”.

Τα εγκεκριμένα συσκευαστήρια αυγών ανέρχονται σε 189 από τα οποία όμως λειτουργούν μόνο τα 135 συνολικής δυναµικότητας 97.000 τόνων με πολύ μικρό βαθμό εκσυγχρονισμού. Εποµένως, διαπιστώνεται ανάγκη για υποδομή σε κέντρα συσκευασίας, προκειμένου να βελτιωθεί η ποιότητα του προϊόντος και να μειωθεί το κόστος παραγωγής με χώρους, που θα επιτρέπουν την ορθολογικότερη εκμετάλλευση και θα συμορφώνονται προς τους κοινοτικούς κανονισμούς (Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, 2009).

Συνοψίζοντας τα πλεονεκτήματα και τις προοπτικές περαιτέρω ανάπτυξης των εναλλακτικών συστημάτων εκτροφής ορνίθων για τη χώρα μας, θα λέγαμε τα εξής: • Τα συστήματα αυτά συμπλέουν με τις αρχές της “πράσινης ανάπτυξης” και παράγουν με βάση τις αρχές αειφορίας και τις αρχές ευζωίας των ζώων. • Η Ελλάδα, της οποίας 77.0% της συνολικής επιφάνειάς της καλύπτεται από οροσειρές, όπου ζει το 9.1% του συνολικού πληθυσμού,  παρουσιάζει συγκριτικό πλεονέκτημα με άλλες χώρες, σε ό,τι αφορά την περαιτέρω ανάπτυξη συστημάτων εναλλακτικής εκτροφής πτηνών, συστηματικής ή χωρικής μορφής, λόγω των ευνοϊκών εδαφολογικών και κλιματικών συνθηκών και των πλούσιων φυσικών πόρων των ορεινών και ημιορεινών περιοχών. Σημαντικά οφέλη για τις οικογένειες των πτηνοτρόφων, αλλά και τις τοπικές κοινωνίες μπορούν να προκύψουν από την παραπάνω εξέλιξη.

• Η χωρική πτηνοτροφία προσαρμόζεται άριστα στη μικρή ιδιοκτησία της αγροτικής μας οικονομίας και μπορεί να αποτελέσει τον κορμό, στον οποίο θα στηριχθεί η εφαρμογή και των άλλων εναλλακτικών συστημάτων • Η σπουδαιότητα που αποδίδει σημαντικό ποσοστό καταναλωτών στη “φρεσκότητα” των αυγών και στις συνθήκες εκτροφής των ορνίθων, σε συνδυασμό με την παραμένουσα ανασφάλεια και επιφυλακτικότητα ως προς τα διατιθέµενα προϊόντα στο εμπόριο, υποδεικνύει ότι αν η αγορά αρχίσει να εφοδιάζεται με αυγά υψηλότερης (με αναγνωρίσιμο τρόπο) ποιότητας, ελαφρώς ακριβότερα από τα υπάρχοντα, η συνολική κατανάλωση αυγών εναλλακτικών εκτροφών θα αυξηθεί.

Τα παραπάνω πλεονεκτήματα, μπορούμε να αξιοποιήσουμε με μια σειρά δράσεων: 1. Περαιτέρω ανάπτυξη της έρευνας με αντικείμενο την υγεία (μείωση ποσοστού θνησιμότητας) και τη συμπεριφορά των πτηνών, την παραγωγικότητα και οικονομικότητα των εναλλακτικών συστημάτων και την ποιότητα του περιβάλλοντος και των παραγόμενων αυγών, που προκύπτουν από διαφορετικές “μεταχειρίσεις” στο σύστημα σταβλισμού (δάπεδο με βαθειά στρωμνή, σχαρωτό δάπεδο, κλωβοστοιχίες, κ.ά.) στη διαχείριση των λειμώνων (εκ περιτροπής βόσκηση, προσέλκυση πτηνών στους λειμώνες, ειδικές καλλιέργειες, ανακύκλωση αποβλήτων,  κ.ά.) και στη γενετική βελτίωση των ορνίθων (βελτίωση γενοτύπων).

2. Προγραμματισμός για επαγγελματική κατάρτιση πτηνοτρόφων και οργάνωση εκστρατειών δημοσιοποίησης αποτελεσμάτων της έρευνας, καθώς και ενημέρωσης όλων των ενδιαφερομένων σχετικά με τις κοινοτικές οδηγίες και τους κανονισμούς (κατάργηση κλωβοστοιχιών, θέματα δημόσιας υγείας, πχ “θόρυβος χοληστερόλης”, κ.ά.).

3. Εφαρμογή προγραμμάτων πιστοποίησης, σήμανσης και τυποποίησης αυγών και εγκατάσταση συστημάτων ιχνηλασιμότητας, με στόχο να βελτιωθεί η ποιότητά τους και να γίνουν ανταγωνιστικά στην ελληνική αγορά έναντι άλλων.

Παράλληλα, πρέπει να αναπτυχθούν οι πολιτικές που θα υποστηρίζουν: α Παράλληλα, πρέπει να αναπτυχθούν οι πολιτικές που θα υποστηρίζουν: α. Τον έλεγχο του όγκου παραγωγής, ώστε να υπάρχει ισοζύγιο προσφοράς - ζήτησης. β. Την οργάνωση σε τοπικό επίπεδο πτηνοτρόφων μικρών σε μέγεθος και μη συστηματικών πτηνοτροφείων. γ. Την καθετοποίηση παραγωγής, τον εκσυγχρονισμό και τη μεταποίηση (καινοφανή και λειτουργικά προϊόντα). δ. Την παροχή κινήτρων για εκσυγχρονισμό των εναλλακτικών εκτροφών και των μονάδων μεταποίησης των προϊόντων τους και τη δημιουργία μικρών βιοτεχνικών μονάδων επεξεργασίας υποπροϊόντων ή παραπροϊόντων, υπολειμμάτων της κύριας μεταποιητικής διαδικασίας σε περιοχές όπου υπάρχουν μικρής δυναμικότητας πτηνοτροφεία. ε. Τις παρεμβάσεις για προστασία του περιβάλλοντος, με έμφαση σε επενδύσεις για διαχείριση αποβλήτων. στ. Την ετοιμότητα για αντιμετώπιση νέας κρίσης με στόχο την επαναφορά της ισορροπίας στην αγορά.

Τέλος, θα πρέπει να αναπτυχθούν δράσεις και ενέργειες οι οποίες θα συμβάλουν στην συστηματική εξάπλωση των πρακτικών της βιολογικής πτηνοτροφίας, στην αύξηση του αριθμού των ενταγμένων κτηνοτρόφων, καθώς και στην παγίωση των αποδεκτών πρακτικών βιολογικής εκτροφής

Π Ρ Ο Δ Ι Α Γ Ρ Α Φ Ε Σ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΠΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑΣ Μετατροπή συμβατικής πτηνοτροφικής μονάδας σε βιολογική Καταγωγή των πουλερικών Η επιλογή των φυλών ή τύπων των πουλερικών πρέπει να γίνεται λαμβάνοντας υπόψη: την ικανότητα προσαρμογής των ζώων στις τοπικές συνθήκες, την ζωτικότητα τους και την αντοχή τους στις ασθένειες. Κατά προτίμηση να επιλέγονται αυτόχθονες φυλές ή τύποι ζώων, λόγω του ότι είναι ανθεκτικότερες και λιγότερο απαιτητικές. Προκειμένου να αποτραπεί η χρησιμοποίηση μεθόδων εντατικής εκτροφής, τα πουλερικά πρέπει να εκτρέφονται είτε μέχρις ότου αποκτήσουν μια ελάχιστη ηλικία είτε να προέρχονται από φυλές βραδείας ανάπτυξης. Τα πουλερικά πρέπει να προέρχονται (δηλαδή να έχουν γεννηθεί και εκτραφεί) σε βιολογικές εκμεταλλεύσεις. Σε κάθε περίπτωση, από τη στιγμή που θα εισαχθούν τα ζώα στην μονάδα, εκτρέφονται βιολογικά.

Στην παρούσα περίπτωση μπορούν να γίνουν οι παρακάτω παρεκκλίσεις, μόνο αφότου εγκριθούν από την αρμόδια αρχή του ΥΠΑΑΤ: 1) Όταν δημιουργείται για πρώτη φορά, ανανεώνεται ή ανασύσταται ένα σμήνος πουλερικών, και δεν υπάρχει επαρκής αριθμός πουλερικών που να εκτρέφονται με βιολογικό τρόπο, επιτρέπεται για τη δημιουργία του σμήνους να εισαχθούν και πουλερικά - πουλάδες ωοπαραγωγής ή νεοσσοί κρεατοπαραγωγής - που προέρχονται από συμβατική εκτροφή (και να μετατραπούν σε βιολογικά), αρκεί να είναι ηλικίας κάτω των 3 ημερών. 2) Προκειμένου για παραγωγή αυγών, και όταν δεν υπάρχουν διαθέσιμες βιολογικά εκτρεφόμενες πουλάδες, μέχρι την 31.12.2011 επιτρέπεται να εισάγονται πουλάδες μη βιολογικής εκτροφής ηλικίας μικρότερης των 18 εβδομάδων.

Μετατροπή αγροτεμαχίων που χρησιμοποιούνται για βιολογική κτηνοτροφία Ο κτηνοτρόφος βιολογικής εκτροφής [1] πρέπει να διαχειρίζεται και γεωργική γη, είτε από ιδιόκτητες εκτάσεις είτε σε συνεργασία με άλλο επιχειρηματία. Όταν εντάσσεται προς μετατροπή μια κτηνοτροφική μονάδα που συμπεριλαμβάνει και φυτική παραγωγή, τότε αυτή υποχρεούται κατά προτεραιότητα να παράγει τις αναγκαίες δικές της ζωοτροφές. Η καλλιέργεια των αντίστοιχων αγρών γίνεται επίσης σύμφωνα με τους κανόνες της βιολογικής γεωργίας (αμειψισπορά, χλωρολιπάνσεις, ψυχανθή, χορτολιβαδικά μίγματα, πλήρης αξιοποίηση της κοπριάς) και τηρεί τις απαιτούμενες περιόδους μετατροπής (η περίοδος μετατροπής των χώρων βόσκησης είναι ένα έτος).

Μετατροπή ζωικών πληθυσμών Η περίοδος μετατροπής για τα πουλερικά ώστε τα προϊόντα που προέρχονται από αυτά να θεωρούνται «προϊόντα βιολογικής πτηνοτροφίας» είναι 10 εβδομάδες για πουλερικά κρεατοπαραγωγής που έχουν εισαχθεί πριν την τρίτη ημέρα της ζωής τους, και 6 εβδομάδες για πουλερικά ωοπαραγωγής (από τη στιγμή που οι πουλάδες φτάνουν σε ωοπαραγωγική ωριμότητα).

Ταυτόχρονη εκτροφή και βόσκηση βιολογικών και μη βιολογικών πληθυσμών πουλερικών Επιτρέπεται να εκτρέφονται ταυτόχρονα βιολογικά και μη βιολογικά ζώα, μόνο όταν ισχύουν οι εξής προϋποθέσεις: Τα ζώα μη βιολογικής εκτροφής εκτρέφονται σε κτίρια και αγροτεμάχια εμφανώς διαχωρισμένα από τις μονάδες βιολογικής παραγωγής. Τα ζώα ανήκουν σε διαφορετικό είδος (π.χ. οι όρνιθες είναι βιολογικής εκτροφής, ενώ οι χήνες είναι συμβατικής εκτροφής). Τα ζώα βιολογικής και μη βιολογικής εκτροφής δεν βόσκουν ταυτόχρονα στον ίδιο βοσκότοπο.

Πρακτικές κτηνοτροφικής διαχείρισης Κανόνες διατροφής Γενικά λαμβάνεται υπόψη ότι η πτηνοτροφική παραγωγή αποτελεί και πρέπει να συμβάλει στο «κλείσιμο του κύκλου» της εκμετάλλευσης που εφαρμόζει βιολογική παραγωγή. Ζωοτροφές από την ίδια εκμετάλλευση ή από άλλες μονάδες βιολογικής παραγωγής Τα πουλερικά πρέπει να τρέφονται με βιολογικές ζωοτροφές. Στο ημερήσιο σιτηρέσιο των πουλερικών πρέπει να προστίθεται χονδροαλεσμένη, νωπή, αποξηραμένη ή ενσιρωμένη ζωοτροφή. Απαγορεύεται η καταναγκαστική διατροφή και οι πρακτικές πάχυνσης, καθώς και συνθήκες διατροφής που προάγουν την ανάπτυξη αναιμίας.

Ζωοτροφές σε μετατροπή Μέχρι 30% της σύστασης των σιτηρεσίων επιτρέπεται να είναι από ζωοτροφές σε μετατροπή. Το ποσοστό μπορεί να φτάσει το 100%, αν οι ζωοτροφές είναι ιδιοπαραγόμενες. Μέχρι 20% της συνολικής μέσης ποσότητας ζωοτροφών μπορεί να προέρχεται είτε από βόσκηση, είτε από συγκομιδή μόνιμων βοσκοτόπων, είτε από αγροτεμάχια με πολυετή κτηνοτροφικά φυτά ή πρωτεϊνούχα φυτά κατά το πρώτο έτος της μετατροπής τους, τα οποία αποτελούν τμήμα της εκμετάλλευσης. Σε περίπτωση που τα ζώα τρέφονται με ζωοτροφές υπό μετατροπή και σε πρώτο έτος μετατροπής (καθεστώς «ελέγχου»), το συνολικό ποσοστό επιτρέπεται να φτάνει το 100% του σιτηρεσίου. Οι ζωοτροφές, οι πρώτες ύλες ζωοτροφών, οι σύνθετες ζωοτροφές κα τα πρόσθετα αυτών, δεν πρέπει να προέρχονται ή να έχουν παραχθεί με χρήση γενετικώς τροποποιημένων οργανισμών (ΓΤΟ).

Διαχείριση ζώων-επιτρεπόμενες πρακτικές στη βιολογική πτηνοτροφία Δεν πρέπει να εφαρμόζονται συστηματικά πρακτικές όπως κοπή του ράμφους. Απαγορεύεται η χρήση αλλοπαθητικών ηρεμιστικών πριν και κατά τη μεταφορά και σφαγή των ζώων. Η αναπαραγωγή θα πρέπει να βασίζεται σε φυσικές μεθόδους. Επιτρέπεται η τεχνητή σπερματέγχυση. Απαγορεύεται η διατήρηση σε κλωβούς. Απαγορεύεται η χρήση ουσιών για την προώθηση της ανάπτυξης ή της παραγωγής (π.χ. αντιβιοτικά, βοηθήματα για προώθηση της ανάπτυξης) καθώς και η χρήση ορμονών για έλεγχο της αναπαραγωγής. Η ελάχιστη ηλικία σφαγής είναι: 81 ημέρες για τα κοτόπουλα κρεατοπαραγωγής, 70 ημέρες για τις πάπιες Βαυαρίας (84 για τις αρσενικές), 140 ημέρες για τις χήνες, 100 ημέρες για τις θηλυκές γαλοπούλες (140 για τις αρσενικές). Πρέπει να είναι δυνατή η ταυτοποίηση των ζώων σε όλα τα στάδια παραγωγής (ανά παρτίδα). Τηρούνται και ενημερώνονται τα μητρώα ζώων.

Συνθήκες σταβλισμού και υπαίθριων χώρων Τα πουλερικά πρέπει να έχουν εύκολη διαρκή πρόσβαση σε τροφή (ακατέργαστη χορτονομή) και νερό, και σε υπαίθριο χώρο. Οι εγκαταστάσεις πρέπει να επιτρέπουν την είσοδο άφθονου και φυσικού φωτός, επαρκούς αερισμού, και προστασία από τις έντονες καιρικές συνθήκες. Επίσης να υπάρχουν ξεχωριστοί χώροι για ασθενή ζώα, χώρους ωοτοκίας και ανάπαυσης. Οι συνθήκες καθαριότητας και υγιεινής να είναι επαρκείς (απομάκρυνση περιττωμάτων, αχρησιμοποίητων ζωοτροφών). Τα πουλερικά πρέπει να έχουν πρόσβαση σε υπαίθριους χώρους τουλάχιστον κατά το 1/3 της διάρκειας της ζωής τους. Οι ωοπαραγωγές πουλάδες πρέπει να έχουν πρόσβαση όσο το δυνατόν νωρίτερα στον υπαίθριο, το αργότερο από την ηλικία των 12 εβδομάδων. Ο υπαίθριος χώρος πρέπει να έχει βλάστηση, στέγαστρα, ποτίστρες και ταΐστρες. Οι πάπιες και οι χήνες πρέπει επιπλέον να έχουν πρόσβαση σε ρυάκι ή γούρνα.

Η πυκνότητα των ζώων στις εγκαταστάσεις και τον υπαίθριο χώρο πρέπει να εξασφαλίζει ικανοποιητικές συνθήκες διαβίωσης. Οι διαστάσεις για τις κούρνιες και το ελάχιστο εμβαδόν των χώρων καθορίζεται στο pdf στο τέλος του κειμένου. Το δάπεδο των χώρων στέγασης πρέπει να είναι ομαλό αλλά όχι ολισθηρό. Πρέπει να είναι συμπαγές (τουλάχιστον το 1/3 του εμβαδού του), δηλαδή το 1/3 του δαπέδου να μην είναι σχαρωτό ή δικτυωτό. Το συμπαγές τμήμα πρέπει να καλύπτεται με στρωμνή από άχυρα, ροκανίδια, άμμο ή τύρφη. Ο χώρος ωοτοκίας και ανάπαυσης πρέπει να καλύπτεται από άφθονο στεγνό υλικό κατάκλισης με στρωμνή. Τα κτίρια πρέπει να έχουν ανοίγματα εισόδου/εξόδου προς τους προαύλιους χώρους μήκους τουλάχιστον 4 μέτρων ανά 100 τ.μ. διαθέσιμου εμβαδού.

Κάθε πτηνοτροφείο μπορεί να εκτρέφει μέχρι: 4.800 κοτόπουλα κρεατοπαραγωγής, 3.000 ωοτόκες πουλάδες ανά σμήνος (μέχρι την ηλικία των 6 εβδομάδων 9000 πουλάδες–από την ηλικία των 7 εβδομάδων 6000 πουλάδες–μέγιστο όριο στο μέγεθος του σμήνους οι 3000 πουλάδες), 4.000 πάπιες Βαρβαρίας (3.200 αρσενικές), 2.500 καπόνια, χήνες, ή γαλοπούλες. Εντός του πτηνοτροφείου η συνολική χρησιμοποιήσιμη επιφάνεια ορνιθώνων για κρεατοπαραγωγή δεν πρέπει να είναι πάνω από 1600 m2. Στις ωοτόκες όρνιθες, επιτρέπεται να συμπληρώνεται ο φυσικός φωτισμός με πρόσθετο τεχνητό φωτισμό, υπό τον όρο ότι δεν υπερβαίνονται οι 16 ώρες ημερησίως. Τα πουλερικά πρέπει να διαβιούν τουλάχιστον 8 ώρες/εικοσιτετράωρο σε συνεχές σκοτάδι. Τις πρώτες 4 εβδομάδες ζωής των πουλάδων επιτρέπεται να αυξηθούν οι ώρες φωτισμού, με τη σύμφωνη γνώμη της ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ. Οι συνθήκες σταβλισμού πληρούν τις απαιτήσεις της κοινοτικής ή/και εθνικής νομοθεσίας. Μεταξύ δύο εκτροφών τα κτίρια πρέπει να εκκενώνονται, να καθαρίζονται και να απολυμαίνονται. Μετά από κάθε εκτροφή, οι υπαίθριοι χώροι πρέπει να αφήνονται κενοί ώστε να αναπτυχθεί βλάστηση.

Πρόληψη ασθενειών και κτηνιατρική αγωγή Για την πρόληψη των ασθενειών ο πτηνοτρόφος πρέπει να λαμβάνει υπόψη του την επιλογή των κατάλληλων φυλών ή τύπων, την εφαρμογή πτηνοτροφικών μεθόδων που να ενισχύουν την αντοχή σε ασθένειες, τη χρήση ζωοτροφών υψηλής ποιότητας, τακτική άσκηση και δυνατότητα πρόσβασης σε υπαίθριο χώρο καθώς και την εξασφάλιση κατάλληλης πυκνότητας ζώων. Απαγορεύεται η προληπτική χρήση αλλοπαθητικών φαρμάκων και αντιβιοτικών, Προτιμάται η χορήγηση ομοιοπαθητικών ή φυτοθεραπευτικών προϊόντων καθώς και ιχνοστοιχείων έναντι των αλλοπαθητικών συνθετικών φαρμάκων ή αντιβιοτικών, Εφόσον η χρήση των παραπάνω αποδειχθεί ανεπαρκής ή κριθεί πως δεν μπορεί να αντιμετωπίσει την ασθένεια/βλάβη αποτελεσματικά, επιτρέπεται η χρήση αλλοπαθητικών φαρμάκων ή αντιβιοτικών υπό την ευθύνη κτηνιάτρου και την έγκαιρη ενημέρωση της «Φ», μέχρι τρεις επεμβάσεις ανά έτος, ή μέχρι μία φορά στην περίπτωση που ο παραγωγικός κύκλος της ζωής των πουλερικών είναι μικρότερος του ενός έτους. Σε αυτή την περίπτωση, η επέμβαση καταγράφεται (διάγνωση, δραστική ουσία, δοσολογία) στα αρχεία του παραγωγού. Η περίοδος αναμονής μεταξύ της τελευταίας χορήγησης συνθετικών φαρμάκων σε ένα πουλερικό, και της παραγωγής βιολογικών προϊόντων από αυτό, πρέπει να είναι διπλάσια από αυτή που ορίζει ο νόμος, Επιτρέπονται οι εμβολιασμοί και οι αντιπαρασιτικές αγωγές που είναι υποχρεωτικές βάσει της Εθνικής ή Κοινοτικής Νομοθεσίας.

Διαχείριση πτηνοτροφικών αποβλήτων (κοπριές, αχυροστρωμνές) Η λογική διαχείριση των κοπριών και αποβλήτων είναι κανόνας για την επίτευξη ενός γόνιμου και ζωντανού εδάφους όπως και την προστασία του περιβάλλοντος (υπόγειων υδάτων). Η αποτελεσματική χρήση των αποβλήτων βασίζεται στις παρακάτω αρχές: Η ποσότητα της κόπρου που διασπείρεται στην εκμετάλλευση δεν μπορεί να ξεπερνά τα 17 kg Ν/στρ χρησιμοποιούμενης έκτασης κάθε χρόνο. Ο αριθμός των πουλερικών που αναλογεί στην παραπάνω ποσότητα είναι 580 κοτόπουλα κρεοπαραγωγής ή 230 ωοπαραγωγές όρνιθες ανά 10 στρέμματα γης. Οι εκμεταλλεύσεις βιολογικής παραγωγής, όταν έχουν έλλειμμα ή πλεόνασμα σε κοπριές, μπορούν να συνεργάζονται με άλλες εκμεταλλεύσεις και επιχειρήσεις για την συμπλήρωση του ελλείμματος που έχουν ή τη διάθεση πλεονάζουσας κόπρου που προέρχεται από βιολογική παραγωγή. Οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης των αποβλήτων να έχουν αρκετή χωρητικότητα ώστε να μην υπάρχει περίπτωση υπερχείλισης ή διαρροής προς το έδαφος. Η διαχείριση των λυμάτων πρέπει να γίνεται σύμφωνα με τις ορθές πρακτικές που ορίζονται από τη νομοθεσία. Τα επιτρεπόμενα προϊόντα για τον καθαρισμό και την απολύμανση κτιρίων και εγκαταστάσεων πτηνοτροφίας είναι τα νερό και ατμός, σαπούνι καλίου και νατρίου, γάλα ασβέστου, άσβεστος, άνυδρη άσβεστος, υποχλωριώδες νάτριο (π.χ. ως υγρό λευκαντικό), καυστική σόδα και ποτάσα, υπεροξείδιο του υδρογόνου, αιθέρια έλαια φυτών, κιτρικό, υπεροξεικό, μυρμηγκικό, γαλακτικό, οξαλικό και οξικό οξύ, αλκοόλη, φορμαλδεΰδη, ανθρακικό νάτριο καθώς και προϊόντα καθαρισμού και απολύμανσης των θηλών και των συσκευών άλμεξης.

1) Νερό και ατμός 2) Σαπούνι καλίου και νατρίου 3) Γάλα ασβέστου 4) Άσβεστος 5) Άνυδρη άσβεστος 6) Υποχλωριώδες νάτριο (π.χ. ως υγρό λευκαντικό) 7) Καυστική σόδα και ποτάσα 8) Υπεροξείδιο του υδρογόνου 9) Αιθέρια έλαια φυτών 10) Κιτρικό, υπεροξεικό, μυρμηγκικό, γαλακτικό, οξαλικό και οξικό οξύ 11) Αλκοόλη 12) Φορμαλδεΰδη 13) Ανθρακικό νάτριο 14) Προϊόντα καθαρισμού και απολύμανσης των θηλών και των συσκευών άλμεξης

ΑΒΓΑ & ΚΡΕΑΣ ΠΟΥΛΕΡΙΙΚΩΝ (Κοτόπουλου--Γαλοπούλας) ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΑΒΓΑ & ΚΡΕΑΣ ΠΟΥΛΕΡΙΙΚΩΝ (Κοτόπουλου--Γαλοπούλας) Ένας παραγωγός βιολογικών αβγών/βιολογικού κρέατος πουλερικών: • Παράγει ΜΟΝΟ βιολογικά αβγά/βιολογικό κρέας πουλερικών (δηλαδή, δεν παράγει παράλληλα και συμβατικά αβγά, ούτε εκτρέφει παράλληλα και συμβατικά πουλερικά) • Είναι πιστοποιημένος από εγκεκριμένο Οργανισμό Ελέγχου & Πιστοποίησης (ΟΕ&Π) Βιολογικής Παραγωγής

Στη συσκευασία των βιολογικών αβγών/βιολογικού κρέατος πουλερικών αναγράφεται ο κωδικός του ΟΕ&Π που ελέγχει τον παραγωγό [GR-XXX] και εμφανίζεται το ευρωπαϊκό σήμα της ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ Τα στοιχεία και οι κωδικοί [GR-XXX] των 15 εγκεκριμένων ΟΕ&Π είναι αναρτημένα στην ιστοσελίδα του ΥπΑΑΤ: http://minagric.gr/index.php/el/for-farmer-2/biologikgeorgiaktinotrofia/145-egekrimenoiforeiselegchoupistop) Ευρωπαϊκό Σήμα Βιολογικής Γεωργίας

Σε κάθε βιολογικό αβγό αναγράφεται ένας κωδικός, που σημαίνει: 0 = Βιολογικό GR ή EL= Ελλάδα (Χώρα Προέλευσης ΧΧ = Κωδικός Περιφ. Ενότητας Tόπου Παραγωγής ΑΑΑΑ = Κωδικός Παραγωγού 01= Κωδικός Θαλάμου Ο κωδικός εκτροφής του κάθε παραγωγού αβγών είναι διαθέσιμος στην ιστοσελίδα του ΥπΑΑΤ για ΕΓΚΕΚΡΙΜΕΝΑ ΚΕΝΤΡΑ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑΣ & ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑΒΓΩΝ: http://minagric.gr/index.php/el/for-farmer-2/egkatastaseis/egkatastaseis.

Σε κάθε αβγό αναγράφεται ένας κωδικός, που αποτελείται: Σε κάθε αβγό αναγράφεται ένας κωδικός, που αποτελείται: Από έναν αριθμό που ταυτοποιεί τη μέθοδο εκτροφής (0=βιολογική παραγωγή, 1=ελευθέρας βοσκής, 2=αχυρώνας, 3=εμπλουτισμένοι κλωβοί). Από τον κωδικό ISO που ταυτοποιεί το κράτος-μέλος στο οποίο βρίσκεται η μονάδα παραγωγής (EL). Από τον αριθμό που δίδεται από την αρμόδια υπηρεσία (Νομαρχία) σε κάθε μονάδα παραγωγής (Κωδικός Νομαρχίας & κωδικός παραγωγού). Από τον κωδικό θαλάμου.

Οι εγκεκριμένοι παραγωγοί βιολογικών προϊόντων πτηνοτροφίας είναι διαθέσιμοι στο ηλεκτρονικό αρχείο: ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ_ΠΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ_ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ Ένας παραγωγός βιολογικής πτηνοτροφίας μπορεί να συσκευάζει και να εμπορεύεται τα βιολογικά αβγά ή/και βιολογικό κρέας πουλερικών που παράγει, με την επωνυμία της δικής του επιχείρησης

Ένας διακινητής/τυποποιητής/έμπορος-ιδιωτικής-ετικέτας βιολογικών προϊόντων πτηνοτροφίας: − Προμηθεύεται βιολογικά αβγά ή/και βιολογικό κρέας πουλερικών από πιστοποιημένο παραγωγό − Συσκευάζει το προϊόν με τη δική του επωνυμία − Ελέγχεται και πιστοποιείται από εγκεκριμένο ΟΕ&Π βιολογικής γεωργίας (ο κωδικός του αναγράφεται στην συσκευασία) − Στα αβγά αναγράφεται ο κωδικός παραγωγού (όπως παραπάνω) − Οι πιστοποιημένοι τυποποιητές/διακινητές/έμποροι-ιδιωτικής-ετικέτας είναι διαθέσιμοι στο ηλεκτρονικό αρχείο: ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ_ΠΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ_ΔΙΑΚΙΝΗΤΕΣ

Βιβλιογραφία Φυσιολογική επε-Προδιαγραφές βιολογικής πτηνοτροφίας Εναλλακτικά συστήματα εκτροφής αυγοπαραγωγών ορνίθων, Σωσσίδου Ευαγγελία | Κτηνίατρος - Ερευνήτρια, Ινστιτ. Κτηνιατρικών Ερευνών Θες/νίκης ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΤΡΟΦΙΜΩΝ Δ/ΝΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ, ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ & ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΩΝ ΕΝΔΕΙΞΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΖΩΙΚΗΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ & ΥΔΑΤΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΩΝ https://www.google.com/search?q=organic+poultry&client=firefox-b&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwjPgMjrw7_aAhWRjqQKHTxVDkUQ_AUICigB&biw=1366&bih=654#imgdii=pGdg5FOq5BNyOM:&imgrc=Q2Qu5oYaDPTmbM: