ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ Καθηγητής Δημήτρης Γκίνογλου ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ Καθηγητής Δημήτρης Γκίνογλου
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Δαπάνες για αγαθά και υπηρεσίες Τρέχουσες δαπάνες 1.1 ΟΡΙΣΜΟΣ ΦΟΡΟΥ Αναγκαστική εισφορά που καταβάλλεται από τον πολίτη, χωρίς ειδική αντιπαροχή και την εισπράττει το κράτος για να αντιμετωπίσει τις δημόσιες δαπάνες 1.2 ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ Μέσο διαμόρφωσης δημοσιονομικής πολιτικής 1.3 ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΔΑΠΑΝΩΝ Δαπάνες για αγαθά και υπηρεσίες Τρέχουσες δαπάνες ΔΗΜΟΣΙΕΣ Δαπάνες επενδύσεων ΔΑΠΑΝΕΣ Μεταβιβαστικές πληρωμές Μεταβιβάσεις εισοδήματος Μεταβιβάσεις κεφαλαίου
1.3 ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΔΑΠΑΝΩΝ Μεταβιβάσεις Μεταβιβάσεις στα Στο εσωτερικό εισοδήματος νοικοκυριά Στο εξωτερικό Μεταβιβάσεις Μεταβιβάσεις στις Στο εσωτερικό κεφαλαίου επιχειρήσεις Στο εξωτερικό
ΚΑΝΟΝΕΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ 1.4 ΚΑΝΟΝΕΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ (Adam Smith, ο πλούτος των Εθνών) 1ος Κανόνας φορολογικής δικαιοσύνης και ισότητας εισφορά ανάλογα με τις δυνάμεις των φορολογουμένων 2ος Κανόνας της βεβαιότητας του φόρου ο χρόνος, ο τρόπος πληρωμής του φόρου και το πληρωτέο ποσό πρέπει να είναι σαφώς καθορισμένα 3ος Κανόνας της προσφορότητας ή καταλληλότητας του φόρου επιβολή του φόρου σε χρόνο και με τρόπο πιο πρόσφορο για τον φορολογούμενο 4ος Κανόνας της οικονομικότητας του φόρου μικρότερη δυνατή διαφορά ανάμεσα στο φόρο που καταβάλλουν οι πολίτες και στο ποσό που εισπράττει το δημόσιο
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΣΥΝΤΕΛΟΥΝ ΣΤΗ ΔΙΑΜΟΡΡΦΩΣΗ ΤΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ 1.5 ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΣΥΝΤΕΛΟΥΝ ΣΤΗ ΔΙΑΜΟΡΡΦΩΣΗ ΤΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ Η φοροδοτική ικανότητα η οποία εκφράζεται με τον προοδευτικό φόρο Η αρχή της καθολικότητας σύμφωνα με την οποία ο φόρος πρέπει να καταβάλλεται από όλους τους πολίτες που ζούνε στην Ελλάδα (Έλληνες και αλλοδαπούς) Ο διαφορισμός της φορολογητέας ύλης δηλαδή διάκρισης των εισοδημάτων ανάλογα με την πηγή προέλευσής τους σε κατηγορίες Το πρόβλημα της διπλής φορολογίας το οποίο αποφεύγεται με την υπογραφή διμερών συμβάσεων μεταξύ των κρατών Ο προσωπικός ή πραγματικός χαρακτήρας του φόρου ο οποίος λαμβάνει υπόψη του τη φοροδοτική ικανότητα και την προσωπική κατάσταση του φορολογουμένου
ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΣ ΚΑΙ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΟΣ ΦΟΡΟΣ 1.6 ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΣ ΚΑΙ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΟΣ ΦΟΡΟΣ Αναλογικός είναι ο φόρος που το ποσοστό του παραμένει σταθερό ανεξάρτητα από το ύψος του εισοδήματος . Π.χ. φόρος εισοδήματος νομικών προσώπων Προοδευτικός είναι ο φόρος όταν το ποσοστό αυξάνεται παράλληλα με την αύξηση του εισοδήματος. Π.χ. φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων, κληρονομικών δωρεών και προικών
ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΖΩΗ 1.7 ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΖΩΗ Οι επιπτώσεις της φορολογίας εντοπίζονται: Στην αποταμίευση ( μείωση) Στο βιοτικό επίπεδο (μείωση) Στις επιχειρήσεις (περιορισμός των επενδύσεων)
ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΚΑΙ ΘΕΩΡΙΕΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ 1.8 ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΚΑΙ ΘΕΩΡΙΕΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ Η αρχή της αυτοτέλειας των χρήσεων σύμφωνα με την οποία κάθε φορολογική περίοδος είναι αυτοτελής και ανεξάρτητη από τις άλλες χωρίς να επιτρέπεται συμψηφισμός προηγούμενων ή επόμενων Η αρχή της χρηστής διοίκησης σύμφωνα με την οποία δεν επιτρέπεται αναδρομική επιβολή φόρων του παρελθόντος Θεωρίες εισοδήματος Λογιστική θεωρία ή θεωρία της περιουσιακής επαύξησης ή δημοσιονομική θεωρία του εισοδήματος (με στενή και ευρεία έννοια) Σύμφωνα με αυτή τα εννοιολογικά στοιχεία του εισοδήματος είναι: Η περιοδικότητα Η ύπαρξη μόνιμης πηγής εισοδήματος Η διαρκής εκμετάλλευση της πηγής με σκοπό την εξασφάλιση εισοδήματος
Κυριότερες Διακρίσεις Φόρων Άμεσοι Έμμεσοι Διοικητική άποψη βασίζεται στον τρόπο που εισπράττονται ή Δημοσιονομική άποψη φύση του φορολογικού αντικειμένου ή η επίρριψη του φόρου σε άλλο πρόσωπο ΔΑ (φόρος εισοδήματος, φόρος κληρονομιών γονικών παροχών 1η άποψη επίσης και ΦΠΑ επειδή εισπράττονται με χρηματικούς καταλόγους)
Πλεονεκτήματα Άμεσων Φόρων -Δικαιότεροι Σταθερότητα απόδοσης Μικρό κόστος είσπραξης Ακριβής γνώση ποσών από τους φορολογούμενους
Μειονεκτήματα άμεσων φόρων -Δεν έχουν άμεση απόδοση όπως οι έμμεσοι Ευνοούν την φοροδιαφυγή( είναι για τους tax honesty) Γίνονται αντικείμενο πολιτικής εκμετάλλευσης (αλλαγή βάσης κ.λ.π) Δυσκολότερη διαδικασία είσπραξης
Πλεονεκτήματα έμμεσων φόρων Εύκολη είσπραξη Ευκολότερη καταβολή Δυσκολότερη φοροδιαφυγή Μεγαλύτερη απόδοση Εισπράττονται και από ξένους (τουρίστες κλπ)
ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΕΜΜΕΣΩΝ ΦΟΡΩΝ Αβέβαιη Είσπραξη σε περιόδους Οικονομικής κρίσης Αβέβαιη Είσπραξη σε περιόδους ανώμαλης ζήτησης ειδών
Φόροι με βάση το οικονομικό κριτήριο Φόροι με βάση το οικονομικό κριτήριο Κυριότερες κατηγορίες είναι: Φόροι εισοδήματος (ΦΕ φυσικών,νομικών προσώπων, ειδικοί φόροι, φόρος πλοίων κλπ) Φόροι κεφαλαίων ( κληρονομιών δωρεών, γονικών παροχών, μεταβίβασης ακινήτων,ΦΜΑΠ,τέλη χαρτ. Λοιποί) φόροι στη δαπάνη (ΦΠΑ,ειδικοί φόροι κατανάλωσης κλπ)