Αναλυτικό Πρόγραμμα Εννοιολογική αποσαφήνιση

Ορισμός Αναλυτικού Προγράμματος Γράψτε έναν ορισμό για το ΑΠ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Ποικίλοι ορισμοί για το ΑΠ «η πληθώρα και η ποικιλία των ορισμών δεν είναι ένα επείγον πρόβλημα που πρέπει να λυθεί. Είναι μάλλον μια κατάσταση που πρέπει να αναγνωρισθεί. Σε ένα πεδίο που συντίθεται από ποικίλους και αυτόνομους λόγους κάτι τέτοιο είναι αναπόφευκτο» (Pinar et al. 1995: 26).

Γιατί υπάρχουν ποικίλοι ορισμοί; ?

Ποικίλοι ορισμοί για το ΑΠ Στο πλαίσιο των διαφορετικών αντιλήψεων για: την εκπαίδευση και τους προσανατολισμούς της, την εκπαιδευτική πράξη, τη διαδικασία της μάθησης, το ρόλο του εκπαιδευτικού και των εκπαιδευομένων…,

Σύγκριση ορισμών «μια σειρά από προσχεδιασμένες δραστηριότητες, οι οποίες στοχεύουν σε παιδαγωγικά αποτελέσματα για έναν ή περισσότερους μαθητές» (Eisner 1985) «το σύνολο των αλληλένδετων σχεδιασμένων ενεργειών και εμπειριών, στις οποίες προβαίνουν οι μαθητές υπό την καθοδήγηση του σχολείου» (Marsh 1997: 5). «όλες οι προσχεδιασμένες εμπειρίες που προσφέρει το σχολείο για να βοηθήσει τους μαθητές να αποκτήσουν το καθορισμένο αποτέλεσμα μάθησης όσο καλύτερα τους προτρέπουν οι ικανότητές τους» (Neagley & Evan, 1967 «Το ΑΠ όπως αναπτύσσεται (experienced) στο σχολείο δεν είναι μια μονοσήμαντη μετάδοση ιδεών και πληροφοριών από τον διδάσκοντα σε μια ομάδα παθητικών δεκτών αλλά μια σειρά από επικοινωνίες, αντιδράσεις, ανταλλαγές ανάμεσα στις δυο ομάδες» (Marsh 1997: 5) «Το Αναλυτικό Πρόγραμμα αποτελεί μια προσπάθεια μετάδοσης των απαραίτητων αρχών και στοιχείων μιας εκπαιδευτικής πρότασης σε μια τέτοια μορφή που να είναι ανοικτή σε εξονυχιστική κριτική διερεύνηση και ικανή να μετατρέπει τη θεωρία σε πρακτική» (Stenhouse)

το ΑΠ ως ένα πακέτο υλικού μια δεσμίδα περιεχομένων, με δεδομένη αδιαμφισβήτητη αξία, τόσο στο επίπεδο των γνώσεων που πρέπει να μεταδοθούν όσο και των ιδεών ή των αντιλήψεων που οι εκπαιδευόμενοι πρέπει να ενστερνιστούν. μια προκαθορισμένη, προδιαγεγραμμένη διαδικασία που πρέπει να ακολουθείται πιστά στην προοπτική της παραγωγής ενός συγκεκριμένου προϊόντος

Ορισμός «ό,τι η παλιότερη γενιά επιλέγει να πει στις νεώτερες ως άξιο λόγου» (Grumet 1988 ) «η γνώση που οργανωμένη κατά διδακτικά αντικείμενα πρέπει να κατακτηθεί από τους μαθητές» (Dewey)

Κλειστοί ορισμοί Πρόκειται για πολύ κλειστούς ορισμούς (Jackson 1992a: 6), που προσανατολίζουν στην εφαρμογή ενός δεδομένου σχεδίου, που έχει οργανωθεί στη βάση μιας θεωρητικής στόχευσης με την έννοια ότι προηγείται της εκπαιδευτικής πράξης, οπότε και δεν την λαμβάνει υπόψη της.

Ερώτημα Τι προβλήματα δημιουργούν τέτοια ΑΠ; Κατά πόσο υλοποιούνται στο σχολείο;

Apple, M. (1979) Ideology and Curriculum p.p.59 Συνέπειες « Πολλοί οικονομολόγοι και όχι λίγοι κοινωνιολόγοι και ιστορικοί της εκπαίδευσης έχουν ένα περίεργο τρόπο θεώρησης των σχολείων. Θεωρούν το θεσμό της εκπαίδευσης σαν ένα «μαύρο» κουτί. Μετρούν την παροχή – inputs προτού οι μαθητές μπουν στο σχολείο και στη συνέχεια μετρούν την απόδοση –outputs. Το τι συμβαίνει πραγματικά μέσα στο «μαύρο» κουτί, το τι και πως αυτό διδάσκεται, η συγκεκριμένη εμπειρία παιδιών και δασκάλων, είναι μη σημαντικό». Apple, M. (1979) Ideology and Curriculum p.p.59

Ποια άλλη διάσταση ΑΠ προβάλλουν τα παρακάτω κείμενα ΑΠ «ως μια συγκεκριμένη ιστορικά διαμορφωμένη γνώση η οποία εγγράφει κανόνες και πρότυπα με τα οποία εμείς δίνουμε νόημα στον κόσμο μας και στον εαυτό μας ως παραγωγικό μέλος αυτού του κόσμου» και ως «μια πειθαρχούσα τεχνολογία που κατευθύνει τον τρόπο με τον οποίο το άτομο πρέπει να ενεργεί, να αισθάνεται, να μιλάει, και να βλέπει τον κόσμο και τον εαυτό του» ΑΠ «ως κείμενο εκπαιδευτικής πολιτικής και παιδαγωγικής διδακτικής πρακτικής θεωρήθηκε ως όχημα προς την πραγματοποίηση των προσδοκιών που έτρεφαν οι κοινωνίες από τα εκπαιδευτικά τους συστήματα»

Το ΑΠ ως πολιτικό κείμενο ?

Ερωτήματα Τι νομίζετε ότι μάθατε στο σχολείο; ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Ερωτήματα Εκτός από γνώσεις τι άλλο μάθατε; ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………Με ποιους τρόπους;…………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Παραπρόγραμμα/ Κρυφό ή Λανθάνον Αναλυτικό Πρόγραμμα Παραπρόγραμμα/ Κρυφό ή Λανθάνον Αναλυτικό Πρόγραμμα

Τι είναι Ποικίλες διαδικασίες που λαμβάνουν χώρα μέσα την τάξη. Άτυπες μορφές διδασκαλίας: π.χ. να μάθουν να σηκώνουν το χέρι για να πάρουν το λόγο. Κριτική παιδαγωγική: σιωπηλή διδασκαλία αντιλήψεων, ιδεών, συμπεριφορών και αξιών.

Παραπρόγραμμα - ορισμός Εννοούμε «τη σιωπηλή διδασκαλία στους μαθητές των αξιών, των αντιλήψεων και των ιδεών που προβάλλονται με τη συμμετοχή του μαθητή και με την αντιμετώπιση των θεσμικών προσδοκιών και τη ρουτίνα της σχολικής εργασίας» (Apple 1979).

Παρα-πρόγραμμα Ο όρος υποδηλώνει την έννοια του παράλληλου προγράμματος καθώς και την έννοια της σύγκρουσης και της αναντιστοιχίας επίσημου και ανεπίσημου προγράμματος.  Σε αντίθεση με το ΑΠ που ισχύει το ίδιο για όλα τα δημόσια σχολεία, το παραπρόγραμμα χαρακτηρίζει μια συγκεκριμένη κοινωνία και κάθε σχολείο ξεχωριστά. Έχει θετικά ή αρνητικά αποτελέσματα στη διαδικασία της κοινωνικοποίησης των μαθητών.

Ένα παράδειγμα Δεν υπάρχει αναλυτικό πρόγραμμα που να μην προβάλλει συστηματικά την «καλλιέργεια της κριτικής και δημιουργικής σκέψης των μαθητών/τριών». Το ερώτημα είναι: πώς συμβαίνει ώστε, παρά τη ρητή αυτή προγραμματική δέσμευση να έχουμε, σύμφωνα με βάσιμες ενδείξεις, ένα σχολείο που, κατά βάση, είναι το σχολείο της αναπαραγωγής της γνώσης; Με ποιους μηχανισμούς επιτυγχάνεται κάτι τέτοιο;

Παράγοντες που διαμορφώνουν παραρόγραμμα Διάταξη και κίνηση αντικειμένων και προσώπων μέσα στην τάξη ή το σχολείο Διάκριση / κατηγοριοποίηση μαθητών Η σχολική κουλτούρα: αξίες, ιδέες, προσδοκίες (μαθητών, εκπαιδευτικών, διευθυντή) Οι διαπροσωπικές σχέσεις μαθητή με μαθητή και οι διαπροσωπικές σχέσεις του δασκάλου με τους μαθητές του. Η μέθοδος και η τεχνική της διδασκαλίας Αντίληψη για τη φύση της γνώσης

Ερώτημα Ποιες είναι οι κυρίαρχες αντιλήψεις που διέπουν το ελληνικό σχολείο; ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Με ποιους τρόπους καλλιεργούνται στους μαθητές/ήτριες;

Αντιλήψεις που επικρατούν στο ελληνικό σχολείο α) Η παθητική αποδοχή της γνώσης παρά η δημιουργική κριτική είναι πιο επιθυμητή επιλογή. β) Η μηχανιστική απομνημόνευση είναι η ανώτερη μορφή νοητικής εργασίας. δ) Υπάρχει μόνο μία ορθή απάντηση σε κάθε ερώτηση. ε) Ο ανταγωνισμός είναι πιο επιθυμητή επιλογή παρά η συνεργασία. στ) Η ατομική κατάκτηση της γνώσης είναι πιο σημαντική διαδικασία παρά η συλλογική εργασία. ζ) Ο γραπτός λόγος είναι σημαντικότερος από τον προφορικό λόγο κ.ά.

Ερώτημα; Γιατί να μελετούμε το Παραπρόγραμμα;

Μελέτη / έρευνα του παραπρογράμματος Στόχος: Η καλύτερη κατανόηση του παραπρογράμματος μπορεί να προσφέρει μια ουσιαστικότερη βοήθεια στις προσπάθειες για διερεύνηση και βελτίωση του σχολείου. Τρόποι: - να ξεκινήσουμε από παρατηρήσεις και ερμηνείες αυτών που συμβαίνουν καθημερινά στις σχολικές τάξεις, και να φτάσουμε μέχρι τη μελέτη της λειτουργίας των εκπαιδευτικών συστημάτων. Άλλοι δίνουν βαρύτητα στον τρόπο με τον οποίο τα μέλη των σχολικών κοινοτήτων δημιουργούν μοντέλα σχέσεων στους καθημερινούς τρόπους συμπεριφοράς τους και άλλοι τονίζουν τα μοντέλα λειτουργίας της κοινωνίας και της οικονομίας τα οποία σχηματίζουν ένα πλαίσιο για την εκπαιδευτική δραστηριότητα και επηρεάζουν δυναμικά το σύστημα του σχολείου (μακρο – κοινωνιολογική προσέγγιση). Άλλοι τέλος έχουν υιοθετήσει μια διαδραστική άποψη, η οποία εξετάζει τις αντιδράσεις μέσα σε όλο αυτό το πλέγμα.