Θεώρημα των Hecksher – Ohlin (H-O): 12-11-04 Θεώρημα των Heckscher-Ohlin (συνέχεια) Θεώρημα των Hecksher – Ohlin (H-O): κάθε χώρα έχει συμφέρον να εξάγει το προϊόν που στην παραγωγή του χρησιμοποιείται πιο εντατικά ο σχετικά άφθονος παραγωγικός συντελεστής Υπόδειγμα 2 χώρες 2 προϊόντα 2 παραγωγικούς συντελεστές

Υπόδειγμα (2x2x2) Υποθέσεις Ελεύθερο εμπόριο, χωρίς παρεμβάσεις και κόστη μεταφοράς 2 χώρες, Ι και ΙΙ. Παράγουν και οι δύο 2 προϊόντα, Α,Β με 2 παραγωγικούς συντελεστές, Κ, L. Το Α είναι εντατικό στη χρήση εργασίας Το Β είναι εντατικό στη χρήση κεφαλαίου Οι συναρτήσεις παραγωγής και διαθέσιμη τεχνολογία ίδιες στις 2 χώρες. Οι δύο χώρες διαφέρουν μόνο ως προς την αφθονία των παραγωγικών συντελεστών.

ω: τιμή μονάδος εργασίας (μισθός) r: τιμή μονάδος κεφαλαίου (πρόσοδος) 12-11-04 Θεώρημα των Heckscher-Ohlin (συνέχεια) Ποιο είναι το αγαθό έντασης κεφαλαίου και ποιο το αγαθό έντασης εργασίας; ω: τιμή μονάδος εργασίας (μισθός) r: τιμή μονάδος κεφαλαίου (πρόσοδος) Αν σε κάθε συγκεκριμένο ω/r ισχύει ότι (Κ/L)B> (Κ/L)A ⇒ Το Β είναι έντασης κεφαλαίου Το Α είναι έντασης εργασίας

Σχέση Κ/L και ω/r: (θετική) 12-11-04 Θεώρημα των Heckscher-Ohlin (συνέχεια) Σχέση Κ/L και ω/r: (θετική) Όσο αυξάνεται το ω/r τόσο πιο εντάσεως κεφαλαίου γίνεται η παραγωγή του προϊόντος. Ο συντελεστής που σχετικά ακριβαίνει υποκαθίσταται στην παραγωγή με τον άλλο συντελεστή (που σχετικά γίνεται πιο φθηνός).

Δύο χώρες διαφέρουν ως προς την αφθονία των παραγωγικών συντελεστών: 12-11-04 Δύο χώρες διαφέρουν ως προς την αφθονία των παραγωγικών συντελεστών: Θεώρημα των Heckscher-Ohlin (συνέχεια) Σε σχέση με τις τιμές των παραγωγικών συντελεστών: Αν (ω/r)I< (ω/r)II Τότε: η χώρα Ι έχει σχετική αφθονία εργασίας και η ΙΙ έχει σχετική αφθονία κεφαλαίου.

Στη χώρα Ι το αγαθό Α είναι σχετικά φθηνότερο 12-11-04 Θεώρημα των Heckscher-Ohlin (συνέχεια) Στη χώρα Ι το αγαθό Α είναι σχετικά φθηνότερο ⇒ ο τομέας Α είναι ο τομέας του συγκριτικού πλεονεκτήματος στη χώρα Ι. Η χώρα Ι εξάγει το Α που στην παραγωγή του χρησιμοποιείται πιο εντατικά ο σχετικά άφθονος παραγωγικός συντελεστής (εργασία)

Μετά την έναρξη του εμπορίου: 12-11-04 Θεώρημα των Heckscher-Ohlin (συνέχεια) Μετά την έναρξη του εμπορίου: σύγκλιση τιμών αγαθών μεταξύ των χωρών στην Ι το ΡΑ/ΡΒ αυξάνεται στην ΙΙ το ΡΑ/ΡΒ μειώνεται σύγκλιση τιμών των παραγωγικών συντελεστών Στην Ι το ω/r ανέρχεται Στην ΙΙ το (ω/r) κατέρχεται

Αναδιανομή εισοδήματος: 12-11-04 Θεώρημα των Heckscher-Ohlin (συνέχεια) Αναδιανομή εισοδήματος: Σε κάθε χώρα ωφελείται ο σχετικά άφθονος παραγωγικός συντελεστής που χρησιμοποιείται πιο εντατικά στον τομέα του συγκριτικού πλεονεκτήματος – τον εξαγωγικό τομέα.

Μετά την έναρξη του εμπορίου στις δύο χώρες: 12-11-04 Θεώρημα των Heckscher-Ohlin (συνέχεια) Μετά την έναρξη του εμπορίου στις δύο χώρες: Η σχετική τιμή του προϊόντος που χρησιμοποιεί πιο εντατικά τον σχετικά άφθονο παραγωγικό συντελεστή αυξάνεται σε κάθε χώρα Σε κάθε χώρα αυξάνεται η παραγωγή του αγαθού του συγκριτικού πλεονεκτήματος σε βάρος του άλλου αγαθού (εξειδίκευση…) Τελικά στις δύο αυτές χώρες επικρατούν: Ίδιες σχετικές τιμές προϊόντων Ίδιες σχετικές τιμές των παραγωγικών συντελεστών Ίδια τεχνολογία παραγωγής σε κάθε κλάδο

Δύο παραγωγικοί συντελεστές(Κ, L) Δύο αγαθά (A, B) 12-11-04 Θεώρημα του Rybczynki Θεώρημα των Heckscher-Ohlin (συνέχεια) Δύο παραγωγικοί συντελεστές(Κ, L) Δύο αγαθά (A, B) To A, έντασης εργασίας, το Β έντασης κεφαλαίου Σταθερές αποδόσεις κλίμακος Σταθερές σχετικές τιμές αγαθών (και παραγωγικών συντελεστών) Μία αύξηση στην ποσότητα του ενός παραγωγικού συντελεστή, θα αυξήσει την παραγωγή του αγαθού που τον χρησιμοποιεί πιο εντατικά και θα μειώσει την παραγωγή του άλλου αγαθού

12-11-04 Θεώρημα των Heckscher-Ohlin (συνέχεια) Η-Ο:To ελεύθερο εμπόριο ωφελεί τον σχετικά άφθονο παραγωγικό συντελεστή (επηρεάζεται η διανομή εισοδήματος) Στο υπόδειγμα ειδικών παραγωγικών συντελεστών: το εμπόριο ωφελεί τον ειδικό συντελεστή στον εξαγωγικό τομέα. Περίπτωση ειδικευμένης και ανειδίκευτης εργασίας.

12-11-04 Θεώρημα των Heckscher-Ohlin (συνέχεια) Η-Ο: έστω ειδικευμένη εργασία είναι ο σχετικά άφθονος συντελεστής: ωΕ/ωΑ αυξάνει -προσωρινές- μόνιμες επιδράσεις Υπόδειγμα ειδικών συντελεστών: αν ειδικευμένη εργασία χρησιμοποιείται στον εξαγωγικό κλάδο τότε ωφελείται μόνιμα ανειδίκευτη εργασία πλήττεται μόνιμα

Η-Ο:σύγκλιση αμοιβών των παραγωγικών συντελεστών μέσω του δ. εμπορίου 12-11-04 Θεώρημα των Heckscher-Ohlin (συνέχεια) Η-Ο:σύγκλιση αμοιβών των παραγωγικών συντελεστών μέσω του δ. εμπορίου Σχετικές αμοιβές εξισώνονται εφόσον σχετικές τιμές εξισώνονται. Απόλυτες αμοιβές εξισώνονται αν: τιμές αγαθών εξισώνονται απόλυτα ίδια τεχνολογία παραγωγής μετά το εμπόριο (σταθερές αποδόσεις κλίμακος)

Δ. Εμπόριο: έμμεσος τρόπος ανταλλαγής παραγωγικών συντελεστών 12-11-04 Θεώρημα των Heckscher-Ohlin (συνέχεια) Δ. Εμπόριο: έμμεσος τρόπος ανταλλαγής παραγωγικών συντελεστών Εξίσωση των αμοιβών δεν συμβαίνει στην πραγματικότητα: Πολλές χώρες εξειδικεύονται στην παραγωγή συγκεκριμένων αγαθών διότι οι παραγωγικοί συντελεστές που διαθέτουν είναι διαφορετικοί. Διαφορετικές τεχνολογίες παραγωγής. Εμπόδια στο δ. εμπόριο (δασμοί, κόστη μεταφοράς…)

12-11-04 Θεώρημα των Heckscher-Ohlin (συνέχεια) Παρατήρηση:στις ΗΠΑ (και σε άλλες ανεπτυγμένες χώρες) αύξηση της ανισότητας μισθών μεταξύ ειδικευμένης και ανειδίκευτης εργασίας για το χρονικό διάστημα μεταξύ -70 και -90 Αποτέλεσμα δ. εμπορίου;

12-11-04 Θεώρημα των Heckscher-Ohlin (συνέχεια) Αν οι αναπτυγμένες χώρες εξάγουν προϊόντα εντατικά στη χρήση εξειδικευμένης εργασίας και εισάγουν προϊόντα εντατικά στη χρήση ανειδίκευτης εργασίας: Με το δ. εμπόριο: ωΕ/ωΑ ↑ Όμως:

ΗΠΑ: (-70-90) μερίδιο εργασίας στο ΑΕΠ σταθερό 12-11-04 Θεώρημα των Heckscher-Ohlin (συνέχεια) ΗΠΑ: (-70-90) μερίδιο εργασίας στο ΑΕΠ σταθερό Σχετικές τιμές ΡΕ/ΡΑ δεν αυξήθηκε Στις χώρες με σχετική αφθονία ανειδίκευτης εργασίας (Κίνα, Κορέα,…) δεν συνέβη ωΕ/ωΑ ↓ (αντιθέτως) Εμπόριο μικρό ποσοστό ΑΕΠ των ΗΠΑ (στην Ευρώπη αντίθετα το Δ. εμπόριο είναι μεγάλο ποσοστό του ΑΕΠ)

Εμπειρικός έλεγχος θεωρήματος Heckscher-Ohlin 12-11-04 Θεώρημα των Heckscher-Ohlin (συνέχεια) Εμπειρικός έλεγχος θεωρήματος Heckscher-Ohlin 1) W. Leontief Παράδοξο Leontief: Βρήκε: εξαγωγές των ΗΠΑ περισσότερο εντατικές στη χρήση εργασίας απ’ ότι οι εισαγωγές. Αν ΗΠΑ χώρα με σχετική αφθονία κεφαλαίου θα αναμέναμε σύμφωνα με Η-0 να εξάγουν προϊόντα εντατικά στη χρήση κεφαλαίου.

Ερμηνείες για το παράδοξο Leontief 12-11-04 Θεώρημα των Heckscher-Ohlin (συνέχεια) Ερμηνείες για το παράδοξο Leontief Εργασία στις ΗΠΑ πιο παραγωγική =>ΗΠΑ χώρα πλούσια σε εξειδικευμένη εργασία. Εισαγωγές των ΗΠΑ έντασης πρώτων υλών. Διαφορετική τεχνολογία στην παραγωγή: ΗΠΑ παράγουν και εισαγόμενα και εξαγόμενα με μεθόδους περισσότερα έντασης κεφαλαίου Θεώρημα Η-Ο στατικό: θεωρία του κύκλου ζωής του προϊόντος εξηγεί το παράδοξο Leontief

2) Bowen, Leamer, Sveikauskas 12-11-04 Θεώρημα των Heckscher-Ohlin (συνέχεια) 2) Bowen, Leamer, Sveikauskas Θέση: ανταλλαγή αγαθών, έμμεσος τρόπος ανταλλαγής παραγωγικών συντελεστών. κάθε χώρα θα «εξάγει» μαζί με τα προϊόντα της τον σχετικά άφθονο παραγωγικό συντελεστή. 27 χώρες, 12 παραγ. συντελεστές Συγκρίνουν μερίδιο συντελεστή στο εισόδημα κάθε χώρας με το συνολικό μερίδιο του συντελεστή στο συνολικό (παγκόσμιο) εισόδημα.