Θέματα Γλωσσολογίας 2011-12 (α) Η επιστήμη της γλωσσολογίας/ γενικές αρχές Κλάδοι της γλωσσολογίας Γραμματική/-ές / Ιστορία της γλωσσικής επιστήμης Η γλώσσα ως κώδικας επικοινωνίας Ιδιότητες της γλώσσας/ Η γλώσσα ως σημειωτικό σύστημα

Θέματα Γλωσσολογίας 2011-12 (β) Επίπεδα γλωσσικής ανάλυσης Φωνητική Φωνολογία Μορφολογία Σύνταξη Ασκήσεις

Τι είναι η γλωσσολογία; Η επιστημονική μελέτη της γλώσσας 1. τι σημαίνει ‘επιστημονική μελέτη’ και γιατί κάποιες άλλες προσεγγίσεις δεν ήταν επιστημονικές; 2. τι είναι ‘γλώσσα’ και ποια στοιχεία παρουσιάζει τόσο ενδιαφέροντα και ξεχωριστά ώστε μια ολόκληρη επιστήμη να έχει δημιουργηθεί γύρω από τη μελέτη της; 4

Βασικά ζητήματα για τη σύγχρονη γλωσσολογία Πώς οργανώνεται (διαρθρώνεται) η ανθρώπινη φωνή έτσι ώστε να δημιουργείται η γλώσσα; Ποια είναι, δηλαδή, τα στοιχεία της γλώσσας και οι μεταξύ τους σχέσεις; Υπάρχουν κοινά, καθολικά χαρακτηριστικά για όλες τις γλώσσες και ποια είναι αυτά; Ποιες είναι οι διαφορές ανάμεσα στις γλώσσες; Πώς κατακτά ο άνθρωπος τη γλώσσα του; Πώς μαθαίνει κανείς μια δεύτερη γλώσσα; Πώς μπορεί να διδαχθεί αποτελεσματικότερα μια ξένη γλώσσα; Πώς αντανακλώνται μέσω της γλώσσας κοινωνικές διαφορές ανάμεσα στα μέλη μιας γλωσσικής κοινότητας; Τι συμβαίνει σε περιπτώσεις γλωσσικών διαταραχών; 5

Κλάδοι της Γλωσσολογίας Θεωρητική/ Γενική Γλωσσολογία Εφαρμοσμένη/ Διακλαδική Γλωσσολογία ΚΕΙΜΕΝΟ Κειμενογλωσσολογία ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Σύνταξη/ Πραγματολογία ΦΡΑΣΕΙΣ Σύνταξη ΛΕΞΕΙΣ Λεξικολογία/ Σημασιολογία ΜΟΡΦΗΜΑΤΑ Μορφολογία ΦΩΝΗΜΑΤΑ Φωνολογία ΦΘΟΓΓΟΙ Φωνητική Εφαρμοσμένη Γλωσσολογία: Διδακτική Γλωσσών Υφολογία Λεξικογραφία Μεταφρασεολογία Κλινική Γλωσσολογία Δικανική Γλωσσολογία Ψυχογλωσσολογία Νευρογλωσσολογία Κοινωνιογλωσσολογία Υπολογιστική Γλωσσολογία Ανθρωπολογική Γλωσσολογία 6

Δημιουργικότητα της γνώσης της γλώσσας: Ποια είναι η μεγαλύτερη δυνατή πρόταση; Η Γλωσσολογία είναι μια ενδιαφέρουσα επιστήμη. Ξέρω ότι η Γλωσσολογία είναι μια ενδιαφέρουσα επιστήμη Ξέρεις ότι ξέρω ότι η Γλωσσολογία είναι μια ενδιαφέρουσα επιστήμη Η Μαρία ξέρει ότι ξέρεις ότι ξέρω ότι η Γλωσσολογία είναι μια ενδιαφέρουσα επιστήμη Είναι γεγονός ότι η Μαρία, η φίλη μου που έχει ένα κοριτσάκι που το λένε Διώνη της οποίας τα γενέθλια ήταν τον Σεπτέμβριο και η οποία την περασμένη εβδομάδα υπέφερε από ωτίτιδα για την οποία δεν υπάρχει άλλη θεραπεία από τη λήψη αντιβιοτικού το οποίο συστήνουν οι περισσότεροι γιατροί οι οποίοι ασχολούνται με τα παιδιά, ξέρει ότι ξέρεις ότι ξέρω ότι η Γλωσσολογία είναι μια ενδιαφέρουσα επιστήμη 7 7

Δημιουργικότητα της γνώσης της γλώσσας: Ποια είναι η μεγαλύτερη δυνατή πρόταση; Όσο μεγαλύτερες είναι οι προτάσεις, τόσο σπανιότερο να τις ακούσουμε ή να τις εκφωνήσουμε. Ωστόσο, θεωρητικά τόσο η παραγωγή όσο και η κατανόησή τους είναι δυνατές. Η απλή απομνημόνευση όλων των δυνατών προτάσεων μιας γλώσσας είναι αδύνατη. Οι ομιλητές όλων των γλωσσών έχουν την ικανότητα να παράγουν και να κατανοούν έναν απεριόριστο αριθμό προτάσεων. Παράλληλα, έχουν τη δυνατότητα να σχηματίζουν απεριόριστα μεγάλες προτάσεις. Η δημιουργικότητα είναι καθολικό χαρακτηριστικό των ανθρώπινων γλωσσών. 8 8

Τι σημαίνει «γνωρίζω μια γλώσσα»;;; Φθόγγοι (ήχοι) Λέξεις (φθόγγοι + σημασίες) Κανόνες Περιορισμένο μήκος Πεπερασμένος αριθμός Παραγωγή και κατανόηση άπειρου αριθμού προτάσεων Προϊόν γλωσσικής κατάκτησης 9