ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΝΕΥΡΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ Το νευρικό σύστημα και οι ενδοκρινείς αδένες α) συμβάλουν στην ομοιόσταση β) ελέγχουν και συντονίζουν τις λειτουργίες των συστημάτων του οργανισμού ΕΡΕΘΙΣΜΑ → ΥΠΟΔΟΧΕΙΣ (ΠΧ ΜΑΤΙΑ, ΔΕΡΜΑ) → ΝΕΥΡΙΚΑ ΚΥΤΤΑΡΑ → ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ, ΝΩΤΙΑΙΟΣ ΜΥΕΛΟΣ → ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ → ΝΕΥΡΙΚΑ ΚΥΤΤΑΡΑ → ΜΥΣ, ΑΔΕΝΕΣ (ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ) ΝΕΥΡΩΝΕΣ –ΝΕΥΡΟΓΛΟΙΑΚΑ ΚΥΤΤΑΡΑ Κάθε νευρικό κύτταρο (νευρώνας) αποτελείται από το κυτταρικό σώμα και τις αποφυάδες. Οι αποφυάδες διακρίνονται σε δενδρίτες και στον νευράξονα. Οι νευρώνες ανάλογα με τη λειτουργία τους διακρίνονται σε: Αισθητικούς (μεταφέρουν ερεθίσματα από το σώμα στο ΚΝΣ) Κινητικούς (μεταφέρουν μηνύματα από ΚΝΣ σε εκτελεστικά όργανα) Ενδιάμεσους (βρίσκονται μόνο σε εγκέφαλο και νωτιαίο μυέλο ) Τα νευρογλοιακά κύτταρα 1) μεταφέρουν θρεπτικά συστατικά στους νευρώνες 2) απομακρύνουν άχρηστες ουσίες 3) μονώνουν τον νευράξονα 4) επιταχύνουν τη νευρική ώση
ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΗΡΕΜΙΑΣ –ΝΕΥΡΙΚΗ ΩΣΗ Όταν το νευρικό κύτταρο δεν δέχεται ερέθισμα τότε παρατηρούνται τα εξής; 1) στο εσωτερικό του κυττάρου υπάρχει μεγάλη συγκέντρωση ιόντων Κ (Κ+) και διάφορων αρνητικών ιόντων 2) στον έξω από τη μεμβράνη χώρο υπάρχει μεγάλη συγκέντρωση Νa+ . Αυτή η διαφορά στη συγκέντρωση αρνητικών και θετικών ιόντων δημιουργεί μια διαφορά δυναμικού ανάμεσα στις δύο πλευρές της μεμβράνης που ονομάζεται δυναμικό ηρεμίας. Έχει βρεθεί ότι είναι -70mV. H διαφορά διατηρείται γιατί υπάρχει μια πρωτεΐνη που μεταφέρει ιόντα από και προς το κύτταρο που λέγεται αντλία Νa + /K+ . Μεταφέρει 2 Κ+ στο εσωτερικό και βγάζει 3 Νa+ στο εξωτερικό του κυττάρου.
ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΗΡΕΜΙΑΣ –ΝΕΥΡΙΚΗ ΩΣΗ Όταν ο νευρώνας δεχτεί ένα ερέθισμα (πχ πίεση, ήχος, φως) τότε στη μεμβράνη δημιουργείται το δυναμικό ενέργειας. Αυτό οδηγεί στη νευρική ώση όπου το δυναμικό ενέργειας μεταβιβάζεται κατά μήκος του νευράξονα. Μέτα από 3ms περίπου το δυναμικό ηρεμίας έχει επανέλθει με τη βοήθεια της αντλίας Νa/K και ο νευρώνας μπορεί να δεχτεί ένα νέο ερέθισμα
ΣΥΝΑΨΕΙΣ Οι νευρώνες συνδέονται με άλλους νευρώνες ή με εκτελεστικά όργανα (πχ μύες) με τις συνάψεις. Στις συνάψεις η νευρική ώση που έχει παραχθεί σε ένα νευρώνα μεταβιβάζεται στον άλλο νευρώνα με τη βοήθεια χημικών ουσιών, των νευροδιαβιβαστών. Οι νευροδιαβιβαστές δημιουργούν νευρική ώση στο επόμενο νευρικό κύτταρο και έτσι μεταβιβάζεται το ερέθισμα. Οι συνάψεις καθορίζουν την κατεύθυνση των νευρικών ώσεων : νευράξονας → τελικά κομβία → δενδρίτες νευρικού κυττάρου → νευράξονας