Κουμάκη-Κωστάκη Βασιλική Λέκτορας Μικροβιολογίας Ανάγνωση αντιβιογραμμάτων. Επιδείξεις διαφανειών. Νοσοκομειακές Λοιμώξεις. Κουμάκη-Κωστάκη Βασιλική Λέκτορας Μικροβιολογίας 23 Μαιου 2016

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ ΕΛΕΓΧΟΥ ΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑΣ ΣΤΑ ΑΝΤΙΒΙΟΤΙΚΑ Επιλογή του καταλληλότερου αντιβιοτικού για την καταπολέμηση ενός συγκεκριμένου παθογόνου Χρησιμοποιούνται όταν η ευαισθησία ενός παθογόνου μικροβίου στα αντιβιοτικά δεν μπορεί να προβλεφθεί ή στην περίπτωση ανάπτυξης αντοχής στα αντιβιοτικά

Μικροβιακή αντοχή Φυσική /ενδογενής (intrinsic) Επίκτητη (acquired) Η επίκτητη αντοχή αποτελεί παράδειγμα προσαρμογής των μικροβίων σε νέο περιβάλλον

Μηχανισμοί αντοχής

Μηχανισμοi ανάπτυξης αντοχής Παραγωγή ενζύμων από τα βακτήρια που εξουδετερώνουν τα αντιβιοτικά Τροποποίηση του στόχου δράσης του αντιβιοτικού Απουσία διαπερατότητας της βακτηριακής κυτταροπλασματικής μεμβράνης Μηχανισμός efflux: αντλία ενεργητικής εκροής του αντιβιοτικού έξω από το βακτηριακό κύτταρο

1. Αλλαγή του βιολογικού στόχου δράσης (π. χ 1. Αλλαγή του βιολογικού στόχου δράσης (π.χ. πενικιλλινοδεσμευτικές πρωτεΐνες – PBPs)

ß - Lactam

High affinity for PBP Inactive PBP Inhibition of peptidoglycan synthesis

Cell wall destruction Bacterial death High affinity for PBP Cell wall destruction Bacterial death

ß - Lactam

Low affinity for PBP Active PBP Normal peptidoglycan synthesis

No cell wall destruction Antibiotic resistance Low affinity for PBP No cell wall destruction No bacterial death Antibiotic resistance

2 2. Αδρανοποίηση των αντιβιοτικών (π.χ. παραγωγή β-λακταμασών) Porin Peptidoglycan Periplasmic space PBP

2

2

2 ß -lactamase

2 ß -lactamase

2

No cell wall destruction Antibiotic resistance 2 No cell wall destruction No bacterial death Antibiotic resistance

3. Μειωμένη κυτταρική διαπερατότητα

4. Ενεργητική απέκκριση

outside inside

outside inside antibiotic

outside inside Excreted antibiotic

Γενετικοί μηχανισμοί επίκτητης αντοχής Σημειακές μεταλλάξεις χρωμοσωμικού DNA Απόκτηση γενετικού υλικού από άλλα βακτήρια

Μεταβίβαση γονιδίων Η μεταβίβαση νέων γονιδίων στο βακτήριο μπορεί να γίνει με : Σύζευξη (conjugation) Μεταμόρφωση (transformation) Μεταγωγή (transduction)

ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΕΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ Οι λοιμώξεις που δεν βρίσκονται σε εξέλιξη, ούτε σε φάση επώασης, όταν εισάγεται ένας ασθενής στο νοσοκομείο. Οι λοιμώξεις αυτές εμφανίζονται εμφανίζονται ως αποτέλεσμα παραμονής στο νοσοκομείο. Αντιπροσωπεύουν την 8η σε συχνότητα αιτία θανάτου στις ΗΠΑ

1940-1950 Gram+ κόκκοι (S.aureus) 1970 Gram – βακτηρίδια (E.coli, P.aeruginosa) 1980 Gram + βακτήρια (S. aureus, CNS, Enterococcus) Σημερα, - CNS - S. aureus - Εντερόκοκκοι - E.coli, P. aeruginosa, Enterobacter, K. Pneumoniae -Clostridium difficile -Μύκητες -Acinetobacter, Citrobacter,Haemophilus

Ανοσοκατεσταλμένος Είναι ο οργανισμός του οποίου η άμυνα στη λοίμωξη έχει κατασταλεί λόγω υποκείμενης νόσου, θεραπευτικής αγωγής ή λύσεως της συνέχειας του δέρματος ή των βλεννογόνων εξαιτίας τραυματισμού ή εγκάυματος

Ανοσοκατεσταλμένος ξενιστής Μικροοργανισμοί στο περιβάλλον του νοσοκομείου Αλυσίδα μετάδοσης Ανοσοκατεσταλμένος ξενιστής Νοσοκομειακή λοίμωξη

Σημαντικότερες νοσοκομειακες λοιμωξεις Λοιμώξεις ουροποιητικού 40% Λοιμώξεις χειρουργικών τραυμάτων 20% Λοιμώξεις κατώτερου αναπνευστικού 15% Δερματικές λοιμώξεις 8% Βακτηριαιμία κυρίως από ενδοφλέβιους καθετήρες 6% Άλλες 11%

Έλεγχος νοσοκομειακών λοιμώξεων Άσηπτοι χειρισμοί αποστειρωμένες γάζες Υλικά μιας χρήσης Προσεκτικό χειρισμό μολυσμένων υλικών Σχολαστικό πλύσιμο χεριών(!!!) Απολύμανση λουτρών Απολύμανση αναπνευστικών συσκευών υγραντήρων κλπ Χορήγηση αντιβιοτικών μόνο όταν χρειάζεται Επιτροπή λοιμώξεων εντοπίζει πηγές μόλυνσης, περιοδικοί έλεγχοι

Τρόποι μετάδοσης 1, Άμεση επαφή 2. Έμμεση επαφή 3. Με σταγονίδια

Σημαντικότερος τρόπος πρόληψης!

Σημαντικοί πολυανθεκτικοί μικροοργανισμοί ESCAPE Enterococcus faecium (VRE) Staphylococcus aureus (MRSA) Clostridium difficile (C. Diff) Acinetobacter baumannii Pseudomonas aeruginosa Enterobacteriaceae (CRKP/CRE)

ECDC

Η ορθολογική χρήση των αντιβιοτικών είναι απαραίτητη Οι ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις αποτελούν μείζον πρόβλημα δημόσιας υγείας  Απαραίτητη επίσης η εφαρμογή των μέτρων πρόληψης και ελέγχου μετάδοσης Η εφαρμογής τους αποτελεί δείκτη ποιότητας παρεχομένων ιατρικών και νοσηλευτικών υπηρεσιών

Ευχαριστώ πολύ