Ο ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΣΚΙΩΝ Πανεπιστήμιο Πατρών Σχολή Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική ηλικία Μάθημα: Δραστηριότητες από τον κόσμο της Φυσικής για το Νηπιαγωγείο Καθηγητής: Κώστας Ραβάνης Πιτερού Γεωργία: ΑΜ 5446

ΠΡΩΤΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΣΤΟΧΟΣ : Να δουν τις δικές τους σκιές αλλά και άλλων αντικειμένων και να καταλάβουν ότι η μορφή και η κίνηση των σκιών είναι ίδια με το αντικείμενο ή το πρόσωπο που «αναπαριστούν». ΥΛΙΚΑ : Διάφορα αντικείμενα από το χώρο του νηπιαγωγείου.

Βγαίνουμε στην αυλή, παρατηρούμε και παίζουμε με τις σκιές μας. Επισημάνουμε ότι η σκιά μας κινείται και είναι όπως είμαστε ακριβώς και εμείς οι ίδιοι. Κάνουμε το ίδιο και με κάποια αντικείμενα. Π.χ Παίρνουμε ένα χαρτί βλέπουμε τη σκιά του και μετά το τσαλακώνουμε και προβλέπουμε πώς θα είναι η σκιά του.

ΔΕΥΤΕΡΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΣΤΟΧΟΣ : Να καταλάβουν ότι η σειρά είναι πάντα φωτεινή πηγή – αντικείμενο – σκιά. ΥΛΙΚΑ : Διάφορες κάρτες, φωτεινή πηγή, λευκό χαρτόνι.

Σχηματίζει κάθε παιδί μόνο του μέσα στην τάξη τη σκιά ενός φίλου του. Κάθε φορά επισημαίνουμε τη θέση του παιδιού και της σκιάς, σε σχέση με τη φωτεινή πηγή. Συνεχίζουμε με ερωτήσεις του τύπου «Μπορούμε να δημιουργήσουμε τη σκιά ανάμεσα στη φωτεινή πηγή και το αντικείμενο;»

Σε περίπτωση θετικής απάντησης, το προσπαθούμε εμπράκτως, για να καταλάβουν όλοι ότι δεν γίνεται. Κάρτες οι οποίες θα πρέπει να μπουν στη σωστή σειρά για να σχηματιστεί η σκιά. Φωτεινή πηγή – εμπόδιο – σκιά. Οι κάρτες θα απεικονίζουν αντικείμενα του νηπιαγωγείου, έτσι ώστε άμα κάποιος κάνει λάθος, να κάνουμε το πείραμα εκείνη την ώρα για να καταλάβει καλύτερα το λάθος του.

ΤΡΙΤΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΣΤΟΧΟΣ : Να μάθουν τα παιδιά για τα διαφανή και τα αδιαφανή αντικείμενα. ΥΛΙΚΑ : Διάφορα διαφανή και αδιαφανή αντικείμενα.

Ερώτηση « Πώς και γιατί νομίζετε ότι δημιουργούνται οι σκιές;» Συζήτηση πάνω σε αυτό και μετά το καθένα παίρνει από ένα αντικείμενο. Με τη σειρά μου λέει το καθένα αν μπορεί να δει μέσα από αυτό.

Συζητάμε για τα διαφανή και αδιαφανή αντικείμενα και τα χωρίζουμε στις δύο αυτές κατηγορίες. Στη συνέχεια θα περάσουμε σε μία μικρή συζήτηση για το πώς σχετίζονται τα αδιαφανή αντικείμενα με το σχηματισμό των σκιών

ΤΕΤΑΡΤΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΣΤΟΧΟΣ : Να καταλάβουν ότι όσες είναι οι φωτεινές πηγές, τόσες είναι και οι σχηματιζόμενες σκιές. ΥΛΙΚΑ : Φωτεινές πηγές, μεγάλος άσπρος κενός τοίχος.

Δύο φωτεινές πηγές πάνω σε ένα τραπέζι ανοιγμένες, φωτίζοντας προς την μεριά του τοίχου. «Τι νομίζετε ότι θα γίνει αν πάω εκεί για να δημιουργηθεί η σκιά μου;» Ακούω τις απαντήσεις και το βλέπουμε μετά και στην πράξη. Ξανακάνουμε την ίδια διαδικασία, προσθέτοντας άλλη μία φωτεινή πηγή, για να επαληθεύσουμε το επίπεδο κατανόησης του φαινομένου.

ΠΕΜΠΤΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΣΤΟΧΟΣ : Να καταλάβουν ότι όσες είναι οι φωτεινές πηγές, τόσες είναι και οι σχηματιζόμενες σκιές. ΥΛΙΚΑ : Ζωγραφιές.

Δίνεται σε κάθε παιδί από μία ζωγραφιά η οποία θα έχει πάνω δύο από τα τρία πράγματα που χρειάζονται για το σχηματισμό σκιών. Εκείνα λοιπόν θα πρέπει να ζωγραφίσουν στη σωστή μεριά, εκείνο ή εκείνα που λείπουν γιατί στην περίπτωση ας πούμε που έχουμε δύο σκιές, θα πρέπει να μου φτιάξουν δύο φωτεινές πηγές.

ΕΚΤΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΣΤΟΧΟΣ : Να μάθουν να κάνουν διάφορα ζώα με τα χέρια τους και μέσα από αυτό το παιχνίδι να καταλάβουν ότι οι σκιές μεγαλώνουν ή μικραίνουν με κατάλληλους χειρισμούς. ΥΛΙΚΑ : Κουκλοθέατρο, φωτεινή πηγή, σεντόνι, video.

Βλέπουμε το βίντεο και προσπαθούμε κι εμείς να κάνουμε αυτά τα ζωάκια Τοποθετούμε σεντόνι και φωτεινή πηγή στο κουκλοθέατρο και ένα ένα παιδί κάνει ένα ζωάκι και οι υπόλοιποι προσπαθούμε να το βρούμε. Αφού κάνει κάθε παιδί θα τα ρωτήσω αν μπορούν να μου πουν με ποιο τρόπο μπορούμε να κάνουμε το ζωάκι να φαίνεται μικρότερο ή μεγαλύτερο.

Μετά από κάποιες προσπάθειες, θα τα καταφέρουν οπότε θα μπορέσουμε να καταλήξουμε στο συμπέρασμα ότι με κατάλληλους χειρισμούς μπορούμε να τροποποιήσουμε το μέγεθος της σκιάς. https://www.youtube.com/watch?v=Kz8wP2RYy64