Νεότερη Ηθική Φιλοσοφία Ενότητα 6η: Εισάγεται η έννοια του κοινού καλού. Όνομα Καθηγητή: Παρούσης Μιχαήλ Σχολή Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών Τμήμα Φιλοσοφίας

Σκοποί ενότητας Ηθική θεωρία του Hobbes. Ηθική θεωρία του Λοκ. Σκοποί ενότητας Ηθική θεωρία του Hobbes. Ηθική θεωρία του Λοκ. Ηθική θεωρία του Cumberland.

Ηοbbes O Hobbes αντιπαρατέθηκε με τη φιλοσοφία της εποχής του και η θέση του αφορούσε τη φύση του ανθρώπου που ήταν φύση συμφεροντολογική, δηλαδή ο άνθρωπος πράττει αυτό, το οποίο του δημιουργεί ευχαρίστηση.

Hobbes Προσπαθεί να μελετήσει την φύση μέσα από την εμπειρία και εκκινεί από δεδομένα. Απορρίπτει την ύπαρξη των έμφυτων ιδεών. 1. εμπειρική παρατήρηση. 2. ζωντανή σχέση θεού και κόσμου. 3. φυσική κατάσταση. (υπάρχει στην ανθρωπότητα μία φυσική κατάσταση από όπου προκύπτει μία πολιτική κατάσταση

Κοινό καλό (bonum commune). Το κοινό καλό προϋποθέτει τη συλλογική που εμπεριέχει την ατομική πραγμάτωση. Ό,τι ωφελεί το περιβάλλον μας, είναι ωφέλιμο και για εμάς. Ο άνθρωπος διαθέτει μία ψυχολογικού τύπου ορθολογικότητα. Εμείς σαν φυσικά όντα, ακολουθούμε ένα φυσικό νόμο. Αυτό που είναι καλό για την κοινότητα, είναι καλό και για εμάς. Η συμπεριφορά μας για να είναι ηθική, πρέπει να στοχεύει στην ηθικότητα.

Hobbes Η ηθικότητα υφίσταται από τον νομοθέτη, ο οποίος διακρίνει το σωστό από το λάθος και επιβάλλει τις αντίστοιχες ποινές. Ύπαρξη Θεού, φυσικού νόμου, ηθικότητας, επιβράβευσης, ηθικών πράξεων.

Λοκ Ο Λοκ ακολουθεί την νέα οδό ιδεών που ήταν κυρίως λογικοί φιλόσοφοι και επιστήμονες (π.χ Bacon). Ο Λοκ επισημαίνει ότι οι ιδέες αποτυπώνουν εξωτερικές καταστάσεις ή αντικείμενα. Έτσι, η λέξη είναι γλωσσικό σημείο. Π.χ. σύμβολα. Υπάρχουν σημεία και σημάδια που αντικαθιστούν τις ιδέες που έχουμε στον νου. Ένα αντικείμενο αποτυπώνεται στον νου από μία αναφορά, αλλά αυτές τις σκέψεις εγώ μπορώ να τις ανασυνθέσω.

Λοκ: βασικές ιδέες. Ένα αντικείμενο αποτυπώνεται στον νου από μία αναφορά στο υποκείμενο, αλλά τις σκέψεις του μπορεί να τις ανασυνθέσει. Reflection: αντικατοπτρισμός: βάζω την σκέψη μου σε μία απέναντι κατάσταση, το ξανασκέφτομαι, αναστοχάζομαι. Αναστοχασμός: το μέσο με το οποίο το υποκείμενο αποκτά γνωσιολογικές ιδέες.

Άμεση επιθυμία/ αναστοχασμός Λοκ. Είναι δυο εργαλεία που δίνουμε στον άνθρωπο για την ανάληψη των ευθυνών του. Δυνατότητα διάκρισης πράξεων που επιτρέπονται ή όχι. Εμπειρική ικανότητα ανάλογα με τις θετικές ή αρνητικές συνέπειες.

Έννοια ιδιοκτησίας Λοκ: Property: ιδιοκτησία. Έχει θεολογική θεμελίωση. Ο Θεός έχει δώσει στον άνθρωπο: 1. την ιδιοκτησία του σώματός του αρχικά: είναι ελεύθερος. 2. την ιδιοκτησία κίνησης. Λόγω της κίνησης, υπάρχει ελευθερία. 3. πράγματα/ κυριότητα.

Θεωρία Cumberland Yποτάσσει ατομικές επιθυμίες σε σκοπιμότητες που είναι πάνω από εμάς. Η φιλαυτία είναι αυτή που νικά. Ο άνθρωπος υπάρχει, διότι έχει να πραγματώσει ένα σκοπό. Αν είμαστε κοινωνία εγωϊστών που τείνουν στη δική τους ευτυχία, θα καταλήξουμε σε μία εγωϊστική κοινωνία.

Τέλος Ενότητας

Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στo πλαίσιo του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Αθηνών» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.

Σημειώματα

Σημείωμα Ιστορικού Εκδόσεων Έργου Το παρόν έργο αποτελεί την 1η έκδοση Χ.ΥΖ.

Σημείωμα Αναφοράς Copyright Πανεπιστήμιο Πατρών, Παρούσης Μιχαήλ. «Νεώτερη Ηθική Φιλοσοφία, Εισάγεται η έννοια του κοινού καλού. ». Έκδοση: 1.0. Πάτρα 2015. Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση: https://eclass.upatras.gr/modules/document/document.php?course=PHIL1901

Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό και τα οποία αναφέρονται μαζί με τους όρους χρήσης τους στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/ Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου, για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό όφελος (π.χ. διαφημίσεις) από την προβολή του έργου σε διαδικτυακό τόπο Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί.

Διατήρηση Σημειωμάτων Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει: το Σημείωμα Αναφοράς το Σημείωμα Αδειοδότησης τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει) μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους.

Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (2/2) Το Έργο αυτό κάνει χρήση των ακόλουθων έργων: 1.                    Αρετές και συμφέροντα (μτφρ., επιμέλεια: Δ. Δρόσος), Αθήνα: Σαββάλας, 2008. 2.   JamesRachels&StuartRachels, TheElementsofMoralPhilosophy. McGrawHill, 2009. 3.    Σ. Βιρβιδάκης, Η υφή της ηθική πραγματικότητας. Αθήνα: LeaderBooks, 2009. 4. Φ. ΑΛΕΣΙΟ,  Ιστορια της Νεώτερης Φιλοσοφίας, Αθήνα 2012 5. Ο. Ο ΝΗΛ, Κατασκευές του Λόγου, Αθήνα 2011 6. Τζ. ΝΤΡΑΙΒΕΡ, Ηθικη Φιλοσοφία, Αθήνα 2010 7. J. Rawls, Lectures on the History of Moral Philosophy, Harvard 2000 8. J.B. Schneewind, The Invention of Autonomy,  CUB 1998