«Έρευνα- Καινοτομία: Ο ρόλος του μελετητικού-συμβουλευτικού κλάδου στην αλυσίδα παραγωγής και αξιοποίησης της γνώσης" Γιάννης Καλογήρου, Καθηγητής Τεχνολογικής Οικονομικής & Βιομηχανικής Στρατηγικής του ΕΜΠ Συνέδριο του ΣΕΓΜ 2017: «Ο Μελετητικός - Συμβουλευτικός κλάδος σ’ έναν κόσμο που αλλάζει» Θεσσαλονίκη, 29-30 Σεπτέμβριου 2017

Το πλαίσιο της συζήτησης και της αντίστοιχης πρακτκής Οικονομική Κατάσταση: Μακρά και βαθειά ύφεση και στασιμότητα της ελληνικής οικονομίας. Επενδύσεις : Το μεγάλο επενδυτικό κενό της κρίσης στη χώρα μας (100-130 δισ. Ευρώ) και η σημασία του παρονομαστή για την έξοδο από την κρίση (Δείκτης: Χρέος/ ΑΕΠ). Αναπτυξιακές Υποδομές σε παγκόσμια κλίμακα (McKinsey, 2016) : Υπο-επένδυση σε πολλές περιοχές του κόσμου: Πολλές χώρες (αναπτυγμένες, αναδυόμενες) δεν επενδύουν επαρκώς στη συντήρηση και την επέκταση των υποδομών τους. Το παγκόσμιο έλλειμμα σε επενδύσεις (επενδυτικό κενό) για υποδομές (μεταφορές, ενέργεια, νερό, τηλεπικοινωνίες..) που είναι αναγκαίες για την κοινωνικο-οικονομική ανάπτυξη έχει διευρυνθεί (2.5 trillion $ vs 3.3 trillion $,). Η παραγωγικότητα της χρήσης των υποδομών είναι μειωμένη. Οι αποδιαρθρωτικές τεχνολογίες (disruptive technologies: autonomous vehicles, drone deliveries, additive manufacturing technologies and advanced automation, advanced materials and renewable or unconventional energy, Digitization ) μπορούν να μεταβάλλουν δραστικά το τοπίο, το κόστος επένδυσης, τις επενδυτικές ανάγκες και τον χρόνο υλοποίησης έργων. Συνέδριο ΣΕΓΜ, Θεσσαλονίκη, 29-9-2017 Γιαν. Καλογήρου Έρευνα-Καινοτομία και μελετητικός/συμβουλευτικός κλάδος

Μετά από σχεδόν μια δεκαετία (μακράς) κρίσης και (βαθειάς) ύφεσης τι; Ο κίνδυνος που ελλοχεύει: Η Ελλάδα να γίνει μια χώρα φθηνή για τους ξένους, ακριβή για τους κατοίκους της, η οποία δεν θα μπορεί να απασχολήσει, να αξιοποιήσει και να κρατήσει τα εκπαιδευμένα, μορφωμένα και καταρτισμένα παιδιά της. Ο κεντρικός στόχος: Η βελτίωση της Θέσης του ελληνικού συστήματος παραγωγής και καινοτομίας στον εξελισσόμενο διεθνή καταμερισμό εργασίας. Η ανάκτηση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας δεν μπορεί να περιορίζεται στην αποκλειστική εστίαση στο μοναδιαίο κόστος εργασίας (unit labour cost). Η διαρθρωτική ανταγωνιστικότητα πρέπει να έρθει στο επίκεντρο της οικονομικής ατζέντας. Έχουμε κατρακυλήσει δεκάδες θέσεις στις αντίστοιχες διεθνείς κατατάξεις της διεθνούς ανταγωνιστικότητας (IMD, WEF..). Συνέδριο ΣΕΓΜ, Θεσσαλονίκη, 29-9-2017 Γιαν. Καλογήρου Έρευνα-Καινοτομία και μελετητικός/συμβουλευτικός κλάδος

Τι γνωρίζουμε και τι κάνουμε; Αρκετή μελέτη Τι γνωρίζουμε και τι κάνουμε; Αρκετή μελέτη. Όμως λιγότερη κατανόηση, ακόμη λιγότερη ιεράρχηση και συνεκτικότητα και περιορισμένη εφαρμογή Ενδεικτικές μελέτες/ έρευνες: RAND Europe, Yπ. Παιδείας και Έρευνας, “A rapid review of the Greek Research and Development System”, 2011. ΣΕΒ, ΕΕΤ, McKinsey, Υπ. Οικονομικών, «Η Ελλάδα 10 χρόνια μπροστά», Σεπτέμβριος 2011. Στέγη της Ελληνικής Βιομηχανίας, ΙΟΒΕ, ΕΒΕΟ/ΕΜΠ, «Παραγωγικά οικοσυστήματα, έρευνες πεδίου των 2000+ μεγάλων επιχειρήσεων, panel αλυσίδων δημιουργίας αξίας» 2010-2014 ΣΕΒ, ΙΟΒΕ «Στρατηγική Μελέτη για την Ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού και της καινοτόμου επιχειρηματικότητας», Ιούνιος 2013. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΤΡΑΠΕΖΩΝ, Ανταγωνιστικότητα για ανάπτυξη: Προτάσεις πολιτικής, Φεβρουάριος 2014 διαΝΕΟσις, Χάρτης Εξόδου από την Κρίση: Ένα Νέο Παραγωγικό Μοντέλο για την Ελλάδα, 2016 ΣΕΒ, Accenture για την Ψηφιακή Στρατηγική, Μάϊος 2017 ΙΟΒΕ για την «Ελληνική Παραγωγή: Ο τομέας μεταποίησης στην Ελλάδα, Μάϊος 2017 PWC: Από την ύφεση στην αναιμική ανάκαμψη, Ιούνιος 2017 Συνέδριο ΣΕΓΜ, Θεσσαλονίκη, 29-9-2017 Γιαν. Καλογήρου Έρευνα-Καινοτομία και μελετητικός/συμβουλευτικός κλάδος

Oι προσδιοριστικοί παράγοντες για τον απεγκλωβισμό της ελληνικής οικονομίας: Υπάρχουν, όμως, οι δυνάμεις; Επενδύσεις : Το μεγάλο επενδυτικό κενό της κρίσης (100-130 δισ. Ευρώ) και η σημασία του παρονομαστή (Δείκτης: Χρέος/ ΑΕΠ). Ο προσανατολισμός σε μια οικονομία με επίκεντρο τη γνώση, την τεχνολογική αναβάθμιση, την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα εντάσεως γνώσης. 2.1. Η ανάπτυξη και η αξιοποίηση της Ερευνητικής και Τεχνολογικής Δραστηριότητας (το είδος των σχετικών επενδυτικών δαπανών). 2.2.Το παραγωγικό-επιχειρηματικό σύστημα και η ανάγκη για οργανωτική και τεχνολογική αναβάθμισή του (technology upgrading). 2.3. Το είδος της νέας επιχειρηματικότητας: Ποιες επιχειρήσεις λείπουν και ποιες μας χρειάζονται 2.4. Το ανθρώπινο δυναμικό και η δεξαμενή δυνητικών επιχειρηματιών, στελεχών και καινοτόμων επαγγελματιών. 2.5. Η αξιοποίηση αλυσίδων παραγωγής αξίας και η ανάπτυξη του οικοσυστήματος της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας εντάσεως γνώσης. 2.6. Η αναβάθμιση της δημόσιας διοίκησης και η ανάγκη για ένα σύστημα δημόσιων πολιτικών και όχι στους αυτοματισμούς και τα αποσπασματικά και ευκαιριακά μέτρα. 2.7. Η διαμόρφωση ενός σταθερού φορολογικού συστήματος που ενθαρρύνει την παραγωγική εργασία και επιχειρηματική δραστηριότητα και την καινοτομία. 2.8. Το γενικό κλίμα, η περιρρέουσα ατμόσφαιρα,οι κρατούσες αντιλήψεις και ο προσανατολισμός της χώρας. Συνέδριο ΣΕΓΜ, Θεσσαλονίκη, 29-9-2017 Γιαν. Καλογήρου Έρευνα-Καινοτομία και μελετητικός/συμβουλευτικός κλάδος

1. Η κατάσταση του ελληνικού Ερευνητικού Συστήματος: Ισχυρά σημεία, ελλείποντες κρίκοι και κίνδυνοι Μεγάλη, διαχρονική και διακριτή παρουσία στα ανταγωνιστικά ευρωπαϊκά προγράμματα στη διάρκεια των τελευταίων 30 ετών (1984-2014). Αυξανόμενη επιστημονική παραγωγή με βελτιωμένη ποιότητα και αυξανόμενο διεθνή αντίκτυπο (με όρους δημοσιεύσεων, αναφορών κ.α.). Αξιοσημείωτη παρουσία στο “top 1% of the most cited research (Research Excellence)”. Το αναξιοποίητο κοίτασμα των επιστημόνων της διασποράς (.. πολλές φορές γίνεται αναφορά στο Ισραήλ). Όμως: Μικρή εμπορική/ οικονομική αξιοποίηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων και πολύ λίγη «ακαδημαϊκή επιχειρηματικότητα». Αποσπασματική και μη συστηματική σχέση πανεπιστημίων/ ερευνητικών κέντρων με τη βιομηχανία και τον επιχειρηματικό τομέα. Υπο-επένδυση στην Έρευνα & Ανάπτυξη τόσο από τον δημόσιο τομέα όσο και από τον επιχειρηματικό τομέα. Και ο μεγάλος κίνδυνος: Η απειλή του “brain drain” έναντι μιας αμφίδρομης κινητικότητας ερευνητών και επιστημόνων σε ένα διεθνοποιημένο περιβάλλον. Συνέδριο ΣΕΓΜ, Θεσσαλονίκη, 29-9-2017 Γιαν. Καλογήρου Έρευνα-Καινοτομία και μελετητικός/συμβουλευτικός κλάδος 6

Οι 20 σημαντικότεροι οργανισμοί (βάσει 4 δεικτών κεντρικότητας) στα Ευρωπαϊκά ΠΠ (1984-2013). (Η κατάταξη στις παρενθέσεις) Organisation Name Type Country Centrality ranking Participations as Coordinator FRAUNHOFER GESELLSCHAFT ZUR FÖRDERUNG DER ANGEWANDTEN FORSCHUNG EV Research GERMANY 1 2265 (1) 420 (1) CENTRE NATIONAL DE LA RECHERCHE SCIENTIFIQUE (CNRS) FRANCE 2 2064 (2) 291 (2) NETHERLANDS ORGANISATION FOR APPLIED SCIENTIFIC RESEARCH - TNO NETHERLANDS 3 1232 (3) 191 (3) CONSIGLIO NAZIONALE DELLE RICERCHE (CNR) ITALY 4 1063 (4) 154 (5) VTT - TECHNICAL RESEARCH CENTRE OF FINLAND FINLAND 5 1021 (6) 141 (6) COMMISSARIAT À L'ENERGIE ATOMIQUE (CEA) 6 1036 (5) 175 (4) NATIONAL TECHNICAL UNIVERSITY OF ATHENS Education GREECE 7 951 (7) 108 (14) CONSEJO SUPERIOR DE INVESTIGACIONES CIENTIFICAS SPAIN 8 865 (8) 130 (7) KATHOLIEKE UNIVERSITEIT LEUVEN BELGIUM 9 854 (9) 124 (8) IMPERIAL COLLEGE OF SCIENCE, TECHNOLOGY AND MEDICINE UK 10 803 (10) 98 (18) TECHNICAL UNIVERSITY OF DENMARK DENMARK 11 660 (16) 66 (31) ECOLE POLYTECHNIQUE FEDERALE DE LAUSANNE SWITZERLAND 12 671 (14) 30 (108) DEUTSCHES ZENTRUM FÜR LUFT- UND RAUMFAHRT EV (DLR) 13 744 (11) 120 (10) RHEINISCH-WESTFÄLISCHE TECHNISCHE HOCHSCHULE AACHEN 14 639 (17) 59 (39) UNIVERSITÄT STUTTGART 15 578 (20) 52 (46) LUND UNIVERSITY SWEDEN 16 570 (22) 55 (43) UNIVERSIDAD POLITECNICA DE MADRID 17 572 (21) THE CHANCELLOR, MASTERS AND SCHOLARS OF THE UNIVERSITY OF CAMBRIDGE 18 691 (13) 77 (24) KUNGLIGA TEKNISKA HOEGSKOLAN 19 554 (23) 53 (45) SIEMENS AKTIENGESELLSCHAFT Industry 20 699 (12) 113 (11) Συνέδριο ΣΕΓΜ, Θεσσαλονίκη, 29-9-2017 Source: STEP to RJVs Database, Laboratory of Industrial and Energy Economics, NTUA Γιαν. Καλογήρου Έρευνα-Καινοτομία και μελετητικός/συμβουλευτικός κλάδος

Οι Ελληνικοί οργανισμοί ανάμεσα στους 80 σημαντικότερους οργανισμούς με βάση: α) τη συμμετοχή τους και β) τον κεντρικό του ρόλος στα Ευρωπαϊκά ΠΠ. (1984-2013) Όνομα Είδος Κεντρικότητα Συμμετοχές Συντονιστικός ρόλος Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Πανεπ. 7 951 (7) 108 (14) Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης 29 379 (50) 38 (74) Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών  45 338 (58) 24 (134) Πανεπιστήμιο Πατρών 47 352 (55) 35 (85) ΙΤΕ - Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας  Ερευν. 51 408 (41) 61 (35) ΕΚΕΤΑ - Εθνικό Κέντρο Έρευνας & Τεχνολογικής Ανάπτυξης 65 300 (69) 72 (29) Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών «ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ» 75 236 (92) 45 (55) Πηγή: STEP to RJVs Database, Εργαστήριο Βιομηχανικής και Ενεργειακής Οικονομίας, ΕΜΠ. ***Στις συμμετοχές του ΕΜΠ περιλαμβάνονται και οι συμμετοχές του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Συστημάτων Επικοινωνιών & Υπολογιστών ΕΜΠ (ΕΠΙΣΕΥ) Συνέδριο ΣΕΓΜ, Θεσσαλονίκη, 29-9-2017 Γιαν. Καλογήρου Έρευνα-Καινοτομία και μελετητικός/συμβουλευτικός κλάδος

Συνέδριο ΣΕΓΜ, Θεσσαλονίκη, 29-9-2017 Γιαν. Καλογήρου Έρευνα-Καινοτομία και μελετητικός/συμβουλευτικός κλάδος

Excellence in Research The share of the published research production of each country in the top scientific journal in the top 1% of most cited papers (2012) Συνέδριο ΣΕΓΜ, Θεσσαλονίκη, 29-9-2017 Γιαν. Καλογήρου Έρευνα-Καινοτομία και μελετητικός/συμβουλευτικός κλάδος 10

Ένταση Ε&Α (Δαπάνες Ε&Α, ως % ΑΕΠ, 2015) * στοιχεία 2014 πηγή: Eurostat (rd_e_gerdtot) Συνέδριο ΣΕΓΜ, Θεσσαλονίκη, 29-9-2017 Γιαν. Καλογήρου Έρευνα-Καινοτομία και μελετητικός/συμβουλευτικός κλάδος

Εγχώρια δαπάνη Ε&Α που χρηματοδοτείται από επιχειρήσεις (ως % ΑΕΠ, 2014) * στοιχεία 2013 πηγή: Eurostat (rd_e_gerdfund) Συνέδριο ΣΕΓΜ, Θεσσαλονίκη, 29-9-2017 Γιαν. Καλογήρου Έρευνα-Καινοτομία και μελετητικός/συμβουλευτικός κλάδος

Ποσοστιαία κατανομή Προσωπικού Ε&Α ανά φορέα διεξαγωγής Ε&Α (2014) * στοιχεία 2013 Eurostat (rd_p_persocc) Συνέδριο ΣΕΓΜ, Θεσσαλονίκη, 29-9-2017 Γιαν. Καλογήρου Έρευνα-Καινοτομία και μελετητικός/συμβουλευτικός κλάδος

2. Το εγχώριο παραγωγικό και επιχειρηματικό σύστημα: Ποιες επιχειρήσεις άντεξαν στην κρίση; To μέγεθος: Πάρα πολλές πολύ μικρές επιχειρήσεις (micro firms) [και ιδίως με 1-4 απασχολούμενους] και υψηλή παραδοσιακή αυτοαπασχόληση σε σύγκριση με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες (παρά τη μείωσή της τα τελευταία χρόνια της κρίσης). Πολύ λίγες μεγάλες (με ευρωπαϊκά κριτήρια), καθώς ακόμη και στην ομάδα των 2500 μεγαλύτερων ελληνικών επιχειρήσεων υπάρχουν μικρομεσαίες. Η επίδοση: Η ομάδα των μεγαλύτερων εγκαθιδρυμένων ελληνικών επιχειρήσεων εμφανίζεται τριχοτομημένη με κριτήριο τις επιδόσεις της. Από αυτές, εκείνες : που αναπτύσσουν κάποια ερευνητική δραστηριότητα , επενδύουν στην τεχνολογική και οργανωτική αναβάθμιση, αναπτύσσουν καινοτομίες, επενδύουν στο ανθρώπινο δυναμικό και έχουν κάποια εξαγωγική δραστηριότητα άντεξαν περισσότερο στη διάρκεια της κρίσης (έρευνες Πεδίου του ΕΒΕΟ-ΕΜΠ και του ΙΟΒΕ για λογαριασμό της Στέγης της Ελληνικής Βιομηχανίας, 2011 & 2013). Από τις νέες επιχειρήσεις, αυτές που εμφάνισαν καλύτερες επιδόσεις ήταν εκείνες που ήταν συνδεδεμένες ή /και ενσωματωμένες σε διεθνή δίκτυα καινοτομίας. Συνέδριο ΣΕΓΜ, Θεσσαλονίκη, 29-9-2017 Γιαν. Καλογήρου Έρευνα-Καινοτομία και μελετητικός/συμβουλευτικός κλάδος 14

3. Νέα επιχειρηματικότητα: Τι είδους επιχειρήσεις δημιουργούνται στην Ελλάδα της κρίσης; Τακτικές έρευνες: Global Entrepreneurship Monitoring (GEM-ΙΟΒΕ) AGER (Πολυτεχνείο Μονάχου, στην Ελλάδα ΕΒΕΟ/ΕΜΠ) Μελέτη Endeavor Greece (επεξεργασία στοιχείων Γενικού Εμπορικού Μητρώου) Νέα Επιχειρηματικότητα : «ενός βήματος», ρηχή (λίγο B2B, σχεδόν αποκλειστικά στο τελευταίο στάδιο της τελικής εγχώριας κατανάλωσης), με χαμηλές τεχνολογικές και οργανωτικές απαιτήσεις, χαμηλή καινοτομική επίδοση (εύκολη και έτοιμη εισαγόμενη καινοτομία), πολύ μικρού μεγέθους με πολύ μικρή προοπτική μεγέθυνσης, Περισσότερο ανάγκης και βιοπορισμού, σε δραστηριότητες «μαζικής εστίασης, διασκέδασης», «λιανικής» κ.α. Συνέδριο ΣΕΓΜ, Θεσσαλονίκη, 29-9-2017 Γιαν. Καλογήρου Έρευνα-Καινοτομία και μελετητικός/συμβουλευτικός κλάδος

4. Από τους κλάδους στις αλυσίδες αξίας και τα παραγωγικά οικοσυστήματα Το οικοσύστημα των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών Η αλυσίδα της αγροβιοδιατροφής και η σύζευξή της με τον τουρισμό. Η περιβαλλοντική βιομηχανία (χρήστες, μελετητές, κατασκευαστές εξοπλισμού και εγκαταστάσεων, μετρήσεις κ.α.) Οι κατασκευές και τα δομικά υλικά (έργα, υλικά, βιοκλιματικά και έξυπνα κτίρια, εξοικονόμηση ενέργειας, ανακαίνιση, ανακατασκευή και αναπαλαίωση κτιρίων). Παραγωγή και διαχείριση ενέργειας. Οι υπηρεσίες υγείας. Δημιουργικές και πολιτισμικές βιομηχανίες σε συνδυασμό και με έξυπνες πόλεις. Συνέδριο ΣΕΓΜ, Θεσσαλονίκη, 29-9-2017 Γιαν. Καλογήρου Έρευνα-Καινοτομία και μελετητικός/συμβουλευτικός κλάδος 16 16

5. Τι είδους επιχειρήσεις χρειαζόμαστε και σε ποιούς τομείς και ποιες δραστηριότητες; Επιχειρηματικότητα εντάσεως γνώσης που συνδυάζει εμπορική αξιοποίηση ερευνητικών αποτελεσμάτων, παραγωγική χρήση γνώσης που προέρχεται από την επιχειρηματική, επαγγελματική και τεχνολογική πρακτική που οδηγούν σε μεταφορά τεχνολογίας, καινοτομία, καταρτισμένο ανθρώπινο δυναμικό. Τόσο σε κλάδους υψηλής τεχνολογίας όσο και στους παραδοσιακούς κλάδους που έχουν συσσωρεύσει υψηλό γνωσιακό απόθεμα και από την εμπορική, τεχνολογική και επιχειρηματική πρακτική (High and Low tech Manufacturing, and KIBS). Πέρα από τη στενή κλαδική προσέγγιση προς την αντίληψη των οικοσυστημάτων και των αλυσίδων αξίας. Ο ρόλος των παραγωγικών υποκειμένων (επιχειρήσεις, φορείς δημιουργίας γνώσης, χρηματοδοτικοί κ.α.) και των stakeholders. Αλληλεπιδράσεις και συμβιωτικές σχέσεις μεταξύ των εμπλεκομένων για τη δημιουργία, τη διάχυση και την αξιοποίηση της γνώσης και της τεχνολογίες, διεθνείς συνεργασίες.. Ο ρόλος της ζήτησης και των κρατικών προμηθειών (Public Procurement for Innovation και Pre-Commercial Procurement”). Τεχνολογικές Πλατφόρμες, Δίκτυα γνώσης και καινοτομίας. Συνέδριο ΣΕΓΜ, Θεσσαλονίκη, 29-9-2017 Γιαν. Καλογήρου Έρευνα-Καινοτομία και μελετητικός/συμβουλευτικός κλάδος 17

6. Το πρόγραμμα invent ICT: Μια ενδιαφέρουσα σύμπραξη δυνάμεων για την αξιοποίηση της έρευνας και την επώαση νέων επιχειρηματικών εγχειρημάτων Υλοποιείται από τη θερμοκοιτίδα ΕΠΙ.νοώ του ΕΠΙΣΕΥ του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και τους Industry Disruptors - Game Changers (ID-GC), την S.O.Kwadraat με τη υποστήριξη της Ένωσης Εταιρειών Κινητής Τηλεφωνίας (ΕΕΚΤ). Στόχος η ανάπτυξη νέων επιχειρήσεων εντάσεως γνώσης που αξιοποιούν τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών (ΤΠΕ) Αξιοποίηση της διεθνούς πείρας και πρακτικής (εξατομικευμένη υποστήριξη σημαντικού χρόνου), καθώς συμπράττει στο πρόγραμμα και ο μη κερδοσκοπικός βελγικός οργανισμός S.O. Kwadraat που συνδέεται με το Πανεπιστήμιο του Leuven, το οποίο αναδείχθηκε στον τομέα αυτό ως το ποιο καινοτόμο ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Ολοκληρώθηκε επιτυχώς (31/1/2017) η πρόσκληση υποβολής προτάσεων 63 προτάσεις Περισσότεροι από 150 συμμετέχοντες (μέλη ΔΕΠ, ερευνητές, διδάκτορες, ΥΔ, απόφοιτοι, φοιτητές) Μεγάλη συμμετοχή από ερευνητικές ομάδες του ΕΜΠ (~50%) Εκπροσώπηση από ΠΑ.ΠΕΙ., Δημοκρίτειο και Παν. Πατρών στις ομάδες που υπέβαλλαν προτάσεις(~25% συνολικά) ΜΟ 3 μέλη ανά ομάδα Συνέδριο ΣΕΓΜ, Θεσσαλονίκη, 29-9-2017 Γιαν. Καλογήρου Έρευνα-Καινοτομία και μελετητικός/συμβουλευτικός κλάδος

Μια αναπτυξιακή στρατηγική: Τι; Εισαγωγή στο «μείγμα» της οικονομικής και αναπτυξιακής πολιτικής της χώρας μιας συστημικής διάστασης «αξιοποίησης της γνώσης και προώθησης της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας εντάσεως γνώσης» Ορισμένες σημαντικές Προτεραιότητες: Επενδύσεις στις υποδομές και την παραγωγή (δημόσιες και ιδιωτικές). Στο επίκεντρο η τεχνολογική και οργανωτική αναβάθμιση. Οργανική Σύνδεση των Πολυτεχνείων, των Πανεπιστημίων, των Ερευνητικών Κέντρων και των ΤΕΙ με τη βιομηχανία, τον τομέα των κατασκευών και ευρύτερα τον κόσμο των επιχειρήσεων Δημιουργία ενός περιβάλλοντος που επιτρέπει την ανάπτυξη ενός ζωντανού οικοσυστήματος της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας. Ενθάρρυνση, Κατάρτιση και υποστήριξη μιας δυνητικής δεξαμενής, ενός φυτωρίου υποψηφίων επιχειρηματικών, στελεχών και καινοτόμων ιδίως μεταξύ των φοιτητών, των ερευνητών και των αποφοίτων των πολυτεχνικών σχολών, των πανεπιστημίων και των άλλων σχολών οικονομικών και διοικητικών σπουδών Συνέδριο ΣΕΓΜ, Θεσσαλονίκη, 29-9-2017 Γιαν. Καλογήρου Έρευνα-Καινοτομία και μελετητικός/συμβουλευτικός κλάδος 19

Μια αναπτυξιακή στρατηγική: Πως; Η φροντίδα για την υλοποίηση και την εφαρμογή μετράει ιδιαίτερα στο ελληνικό περιβάλλον. Δεν αρκεί ο σχεδιασμός και η θεσμοθέτηση κάποιων κινήτρων. Απαιτούνται μηχανισμοί υποστήριξης, χρηματοδότησης απολογισμού. Ένα Σύστημα δημόσιων πολιτικών- καλά συντονισμένων- με συγκεκριμένα μέτρα και σταθερούς κανόνες του παιχνιδιού και όχι αποσπασματικές κινήσεις και αντικρουόμενα μέτρα. Ενθάρρυνση και υποστήριξη του παραγωγικού τομέα, της παραγωγικής εργασίας και της νέας καινοτόμου επιχειρηματικότητας. Συνέδριο ΣΕΓΜ, Θεσσαλονίκη, 29-9-2017 Γιαν. Καλογήρου Έρευνα-Καινοτομία και μελετητικός/συμβουλευτικός κλάδος 20

Η οργάνωση και η στρατηγική διοίκηση της υλοποίησης μετράει πάρα πολύ Σύστημα πολιτικών (System of policies). Εδραίωση και ολοκλήρωση μέτρων, παρεμβάσεων και δράσεων. Η σημασία της επιλογής του κατάλληλου χρόνου (timing). Η διαμόρφωση της ατζέντας του δημοσίου διαλόγου. Άλλωστε η ανάπτυξη είναι μια διεργασία κινητοποίησης πόρων, ανθρώπων, φορέων της δημόσιας διοίκησης και της αυτοδιοίκησης, οικονομικών υποκειμένων, οργανισμών, κοινωνικών εταίρων, κοινωνικών δικτύων, ομάδων, μέσων ενημέρωσης και επικοινωνίας κ.α. Ισχυρός συντονισμός, αλλά αποκεντρωμένη υλοποίηση. Η ποιότητα και η αποτελεσματικότητα (= capacity to deliver) των εμπλεκομένων δρώντων υποκειμένων (actors). Εγκαθίδρυση μιας διαδικασίας δέσμευσης των δρώντων υποκειμένων σε κάθε μία από τις αλυσίδες παραγωγής αξίας μαζί με τη δημιουργία χώρου για την ενεργοποίηση νέων δρώντων υποκειμένων. Συνέδριο ΣΕΓΜ, Θεσσαλονίκη, 29-9-2017 Γιαν. Καλογήρου Έρευνα-Καινοτομία και μελετητικός/συμβουλευτικός κλάδος 21 21

Χρηματοδότηση και διαμόρφωση του κατάλληλου κλίματος. Επαναλειτουργία του τραπεζικού συστήματος και ενεργοποίηση άλλων χρηματοδοτικών μηχανισμών σε συνδυασμό με μηχανισμούς coaching και mentoring ιδίως για την ενεργοποίηση των νέων (Fund of Funds, Valorization of Research, Engineering and Business Practice). Ένα εύλογο πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων για την αναβάθμιση της αλυσίδας και των δικτύων της καινοτομίας, τις σύγχρονες υποδομές και την ενθάρρυνση της επιχειρηματικότητας εντάσεως γνώσης. Κινητοποίηση του υφιστάμενου εγχώριου παραγωγικού τομέα, (ιδίως στη μεταποίηση και τις υποδομές) στο κέντρο και την περιφέρεια για ανάληψη πρωτοβουλιών. Προσέλκυση ξένων επενδύσεων. Σταθερό μακρο-οικονομικό και επιχειρηματικό περιβάλλον. Αλλαγή της ατζέντας του δημόσιου διαλόγου (Οι κρατούσες ιδέες και νοοτροπίες). Συνέδριο ΣΕΓΜ, Θεσσαλονίκη, 29-9-2017 Γιαν. Καλογήρου Έρευνα-Καινοτομία και μελετητικός/συμβουλευτικός κλάδος 22

Ο ρόλος του μελετητικού-συμβουλευτικού κλάδου στην αλυσίδα παραγωγής και αξιοποίησης της γνώσης Αν για την έξοδο από την ύφεση και τη στασιμότητα και τη δρομολόγηση μιας νέας αναπτυξιακής τροχιάς ποιοτικής ανάπτυξης υιοθετηθεί η επικέντρωση στην καινοτομία και την επιχειρηματικότητα εντάσεως γνώσης (η ενδυνάμωση του συστήματος καινοτομίας και επιχειρηματικότητας) τότε: Αναβαθμίζεται η σημασία των «ενδιαμέσων φορέων» στο σύστημα καινοτομίας: Ο ρόλος των μελετητών και των συμβούλων στην οικοδόμηση γεφυρών για τη διάχυση της γνώσης, την ανάπτυξη καινοτομιών και τη μεταφορά τεχνολογίας είναι απαραίτητος και καθοριστικός. Ο ρόλος του μελετητικού-συμβουλευτικού τομέα είναι καθοριστικός στη γεφύρωση της παραγόμενης γνώσης με την πρακτική εφαρμογή της, στην επιλογή των έργων υποδομής, στον σχεδιασμό και την αποδοτική και αποτελεσματική υλοποίησή τους, στη συντήρηση και τη βέλτιστη λειτουργία τους. Συνέδριο ΣΕΓΜ, Θεσσαλονίκη, 29-9-2017 Γιαν. Καλογήρου Έρευνα-Καινοτομία και μελετητικός/συμβουλευτικός κλάδος

Back to the basics λοιπόν. Η καινοτομία είναι συστηματική και επίπονη προσπάθεια που βασίζεται στην αξιοποίηση της γνώσης που προέρεχται από την έρευνα, αλλά και από την επαγγελματική και οργανωσιακή πρακτική Και μια επισήμανση: Ο κίνδυνος της φθοροποιού ρηχής πολυχρησίας του όρου αντί της συστηματικής και επίπονης προσπάθειας που απαιτείται για την αξιοποίηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων, την ανάπτυξη και διάχυση καινοτομιών. Τα τελευταία χρόνια, ο όρος καινοτομία έχει διαχυθεί οριζόντια στις πολλές κοινωνίες. Όλοι αναζητούν και μιλούν για την καινοτομία - από τα καφενεία, ως τα Παν/μια. Στις μέρες μας πάντως, ζούμε σ΄ένα περιβάλλον υπερχειλίζουσας καινοτομίας. Κάθε ιδέα βαφτίζεται καινοτομία, κάθε εγχείρημα αυτοπροσδιορίζεται ως "καινοτόμα πρακτική", κάθε πρόγραμμα και κάθε στόχος περιλαμβάνει την καινοτομία.  Πρόκειται για την κατάχρηση του όρου της καινοτομίας και τελικά την αυτο-αναίρεσή της, μέσω της αυτο-συκοφάντησής της. Back to the basics λοιπόν. Συνέδριο ΣΕΓΜ, Θεσσαλονίκη, 29-9-2017 Γιαν. Καλογήρου Έρευνα-Καινοτομία και μελετητικός/συμβουλευτικός κλάδος