Αιμόσταση και μετάγγιση 25.05.10 Αιμόσταση και μετάγγιση IV εξάμηνο ΤΕΙ Νοσηλευτικής Λάρισας Δ. Παπαγόρας
Αιμόσταση Αναχαίτιση - διακοπή αιμορραγίας Αναχαίτιση - διακοπή αιμορραγίας (α) από τον ίδιο οργανισμό μέσω των καταρρακτοειδών αντιδράσεων (β) από χειρουργική παρέμβαση - απολίνωση [ράμμα, κλιπ, διαθερμία] - αιμοστατική γάζα [επιπωματισμός] - αφαίρεση αιμορραγούντος οργάνου (σπλήνας, νεφρό, τμήμα ήπατος, έντερο, στομάχι)
«Ενδογενής» Αιμόσταση Δυνατότητα – ιδιότητα του οργανισμού να αναχαιτίσει αιμορραγία Καταρροκτοειδείς αντιδράσεις πήξης = σχηματισμός θρόμβου Κάκωση ενδοθηλίου Φλεβική στάση Υπερπηκτική κατάσταση
Σχηματισμός θρόμβου Μηχανισμός (καταρρακτοειδή συστήματα) πήξης (ενδογενής – εξωγενής ατραπός) + Αγγειόσπασμος* Άθροιση – συγκόλληση αιμοπεταλίων *αγγεικοκινητικκοί παράγοντες, ενδογενείς μηχανισμοί ελέγχου Θρομβοξάνη και σεροτονίνη
αιμοπετάλια 150 – 400.000 ΑΜΠ Υπενδοθηλιακή άθροιση στο αγγείο που τραυματίστηκε Περαιτέρω ενίσχυση του φαινομένου της συγγκόλλησης (παράγοντας von Willenbrandt)
Μηχανισμός πήξης παράγοντες πήξης παράγοντας όνομα (ινωδογόνο) (προθρομβίνη) Ιστική θρομβοπλαστίνη (Ασβέστιο)
Μηχανισμός πήξης παράγοντες πήξης Όλοι οι παράγοντες παράγονται στο ήπαρ πλην παραγόντων ΙΙΙ, VIII του ασβεστίου Παράγονται ως ανενεργείς μορφές II,VII, IX, X, Protein C, S, εξαρτώνται από την βιταμίνη Κ Το ασβέστιο διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην πήξη Τελικό προϊόν ενεργοποίησης: σχηματισμός θρόμβου
Καταρρακτοειδής αντίδραση Ενδογενές σύστημα (ενδογενής ατραπός) Προϋποθέτει την επαφή πηκτικών παραγόντων με το Υπενδοθήλιο αγγείων Εξωγενές σύστημα Ενεργοποιείται από ιστικό παράγοντα Γλυκοπρωτεΐνες Κοινή ατραπός
Μηχανισμός πήξης Θρόμβος Ινική (από την ενργοποίηση του ινοδωγόνου) Αιμοπετάλια Παράγοντας θρομβοπλαστίνης Ινωδόλυση Ενδογενής διαδικασία λύσης θρόμβου
Έλεγχος πηκτικότητας 1 2 1 χρόνος προθρομβίνης 2 χρόνος μερικής θρομβοπλαστίνης ΙΝR = 1
Διαταραχές αιμόστασης Αιμορροφιλία Α – ποσοτική έλλειψη παράγοντα VII Νόσος Christmas – ελαττωματική λειτουργία παράγοντα IX Αιμορροφιλία Β Νόσος νon Willebrand – παράγοντας συγκόλλησης αιμοπεταλίων στο ενδοθήλιο Ποσοτικές και ποιοτικές Διαταραχές αιμοπεταλίων (μειωμένη παραγωγή, αυξημένη καταστροφή ελαττωματική λειτουργία ) Αιμοπετάλια > 50.000 ασφαλής αριθμός για χ/ο
Διάχυτη ενδαγγειακή πήξη Εισαγωγή «θρομβοπλαστικών» παραγόντων εντός κυκλοφορίας Μείωση του Ινωδογόνου Αύξηση των προϊόντων διάσπασης ινικής Παράταση χρόνων πήξης Μείωση αιμοπεταλίων
Καταστάσεις υπερπηκτικότητας Έλλειψη αντιθρομβίνης ΙΙΙ (έντονη προδιάθεση ενεργοποίησης ινωδογόνου σε ινική Από την προθρομβίνη που δεν απενεργοποιείται Λόγω έλλειψης αντιθρομβίνης H ηπαρίνη δρα στην ενίσχυση της δράσης της) Έλλειψη Πρωτεΐνες C και S Απενεργοποιούν τους παράγοντες V και VIII
Παράγωγα αίματος Συμπυκνωμένα ερυθρά Ομόλογη μετάγγιση Αυτόλογη μετάγγιση
Συμπυκνωμένα ερυθρά Τραύμα Αναιμία Αιμορραγία Αιματοκρίτης, αιμοσφαιρίνη, κλινική εικόνα, συνοδές παθήσεις 450 ml - 60 % Ht – δυνατότητα αποθήκευσης για 42 μέρες
Έλεγχος συμβατότητας ομόλογη μετάγγιση Καθορισμός ομάδας ΑΒΟ Καθορισμός Rh δότη και ασθενούς Screening test για μη αναμενόμενα αντισώματα Δοκιμασία διασταύρωσης μεταξύ ερυθρών του δότη και του ορού του ασθενούς
Διαθέσιμα προϊόντα αίματος ομόλογο αίμα Δότης και λήπτης αίματος = διαφορετικά άτομα Τήρηση των προμεταγγισιακών διαδικασιών Κίνδυνοι Ευαισθητοποίηση του ασθενούς σε αντιγόνα Πυρετικές, αιμολυτικές, αλλεργικές αντιδράσεις Μετάδοση λοιμωδών νοσημάτων ανοσοκαταστολή
Διαθέσιμα προϊόντα αίματος αυτόλογο αίμα Αίμα = Δυσεύρετο Προβλήματα συμβατότητας Κίνδυνοι ομόλογης μετάγγισης Αυτόλογη μετάγγιση Συλλογή – συντήρηση – επαναχορήγηση στον ασθενή του άιματοςκαι των παραγόντων του
Αυτόλογη μετάγγιση Συλλογή αίματος 5 βδομάδες πριν από την προγραμματισμένη επέμβαση Άμεσα πριν από τη χειρουργική επέμβαση (2 φιάλες) Κατά την χειρουργική επέμβαση
Φρέσκο κατεψυγμένο πλάσμα Αποθηκεύεται στους – 18ο C για 1 έτος 400 mg ινωδογόνο + 1 μονάδα από κάθε παράγοντα πήξης Μετά την απόψυξη μπορεί να αποθηκευτεί στη συντήρηση για 24 ώρες Χορηγείται σε: Καταστάσεις έλλειψης παραγόντων πήξεως Μαζική μετάγγιση (προδιαθέτει σε αιμορραγία) Έλλειψη αντιθρομβίνης ΙΙΙ Αναστροφή δράσης αναστολέων – ανταγωνιστών βιταμίνης Κ
Κρυοϊζημα cryoprecipitate VIII και ινωδογόνο σε 10 ml πλάσματος (συγκέντρωση πολλαπλάσια του πλάσματος)
Ερυθροποιητίνη Προώθηση παραγωγής αιμοσφαιρίνης