8.1. Οικονομική και Νομισματική Πολιτική 8.1. Οικονομική και Νομισματική Πολιτική

Εισαγωγικές έννοιες 1962, Επιτροπή, η τελωνειακή ένωση θα οδηγήσει σε μια Οικονομική και Νομισματική ένωση. (Η εθνική συναλλαγματική πολιτική δεν έπρεπε να δημιουργεί τεχνητά ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα στην κοινή αγορά). Πρώτη προσπάθεια, Επιτροπή Werner, 8.10.1970, υπέρ μιας σταδιακής δημιουργίας ΟΝΕ. 1979, Ευρωπαϊκό Νομισματικό Σύστημα.

Ευρωπαϊκό Νομισματικό Σύστημα Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Συναλλαγματικών Ισοτιμιών. Πλαίσιο αναφοράς και διακυμάνσεις 2.25%. Αν υπέρβαση, παρέμβαση των εθνικών κεντρικών τραπεζών. 1972, οι εθνικές κεντρικές τράπεζες οργανώθηκαν στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Νομισματικής Συνεργασίας (καθήκοντα: δανεισμός, νομισματική στήριξη, τεχνογνωσία).

Βήματα έως την Συνθ Μάαστριχτ ΕΕΠ, 1986, στόχος η ΟΝΕ, αναγνώριση τον ΕΝΣ και την Ευρωπαϊκή Νομισματική Μονάδα. Πλήρης απελευθέρωση της κίνησης κεφαλαίων (1988) Επιτροπή Ντελόρ, Συνθήκη του Μάαστριχτ. Τρία στάδια που άρχισαν την 1.7.1990, την 1.1.1994 και την 1.1.1999

Τα τρία στάδια προς την ΟΝΕ 1ο, ελεύθερη κίνηση κεφαλαίων, ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς, όχι πιστωτικές διευκολύνσεις από τις κεντρικές τράπεζες, προγράμματα για τη σταθερότητα των τιμών και την εξυγίανση των δημοσίων οικονομικών. 2ο, ανεξαρτησία των κεντρικών τραπεζών, προσπάθεια για μη υπερβολικά δημοσιονομικά ελλείμματα, (δημόσιο χρέος 60%, ετήσιο δημοσιονομικό έλλειμμα 3%). Ευρωπαϊκό Νομισματική Ίδρυμα. 3ο, ποια κράτη, με ειδική πλειοψηφία του ΕΣ, 11 ΚΜ (2.5.1998), ευρώ (1.1.1999), Ελλάδα (2000)

Οικονομική πολιτική Σκοπός και αρχές ΟΝΕ: μια οικονομική πολιτική που βασίζεται στο στενό συντονισμό των εθνικών οικονομικών πολιτικών, στην εσωτερική αγορά και σε κοινούς στόχους Η σταθερότητα του νομίσματος όχι σε μια κοινή οικονομική πολιτικ Κατευθυντήριες αρχές: σταθερές τιμές, υγιή δημόσια οικονομικά, υγιείς νομισματικές συνθήκες και σταθερό ισοζύγιο πληρωμών.

Χρηματοδότηση των ελλειμμάτων Άρθρο 123 ΣΛΕΕ. Οι εθνικές κεντρικές τράπεζες και η ΕΚΤ: 1) δεν παρέχουν πιστωτικές διευκολύνσεις στις εθνικές κυβερνήσεις, 2) απαγορεύεται να αγοράζουν απευθείας χρεόγραφα από τις εθνικές κυβερνήσεις. Απαγορεύεται η απευθείας αγορά ομολόγων, η έμμεση από την δευτερογενή αγορά επιτρέπεται. Άρθρο 125 ΣΛΕΕ. Απαγορεύεται η εγγύηση των χρεών των ΚΜ (non bail out clause). Δεν υπάρχει συλλογική ευθύνη.

Αντιμετώπιση σοβαρών δυσκολιών Δύο έκτακτες καταστάσεις: 1)οικονομική κατάσταση, ιδίως αν ανακύψουν σοβαρές δυσκολίες στο εφοδιασμό με ορισμένα προϊόντα, ιδίως στον τομέα της ενέργειας (πετρελαϊκές κρίσεις). Μέτρα αλληλεγγύης. 2) δυσκολίες από φυσικές καταστροφές ή έκτακτες περιστάσεις που εκφεύγουν από τον έλεγχο τους, τότε χρηματοδοτική ενίσχυση. Κανονισμός 407/2010 για εγκαθίδρυση ενός Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθεροποίησης (σοβαρή επιδείνωση της οικονομίας λόγω της κρίσης και της ύφεσης).

Συντονισμός των εθνικών οικονομικών πολιτικών Διαπραγμάτευση της ΟΝΕ, Μεγάλη Βρετανία, δεν απαιτείται ρύθμιση. Αγορές και επιτόκια δανεισμού. 1) Πολυμερής εποπτεία, Σύσταση από το Συμβούλιο για τους γενικούς προσανατολισμούς (αγορά εργασίας, επενδύσεις, κοινωνική ασφάλιση) , Εκθέσεις από την Επιτροπή, αν παρέκκλιση τότε σύσταση προς τα κράτη. Σκοπός: η αποφυγή υπερβολικών δημοσιονομικών ελλειμμάτων

2) Διαδικασία αποφυγής υπερβολικών δημοσιονομικών ελλειμμάτων (δύο κριτήρια, 3% ετήσιο δημοσιονομικό έλλειμμα, 60% δημόσιο χρέος). Βήματα: 1) Εκθέσεις από την Επιτροπή, 2) Συστάσεις τερματισμού από το Συμβούλιο, 3) Μέτρα μείωσης του ελλείμματος από το Συμβούλιο, 4) Συμβούλιο: δημοσίευση πληροφοριών πριν από έκδοση ομολόγων, Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, άτοκη κατάθεση (0,2-0,5 ΑΕΠ), πρόστιμα.