Θεραπευτική Ιππασία σε άτομα με αναπηρίες Παφίλη Μαρία, Ασωνίτου Κατερίνα, Κουτσούκη Δήμητρα Εργαστήριο Προσαρμοσμένης Κινητικής Δραστηριότητας / Αναπτυξιακών & Κινητικών Διαταραχών, Σ.Ε.Φ.Α.Α., Ε.Κ.Π.Α. <<Η παρούσα εργασία είναι μια βιβλιογραφική έρευνα που αφορά στην θεραπευτική ιππασία σε άτομα με αναπηρίες. Από τη βιβλιογραφική ανασκόπηση σε ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων βρέθηκαν δεκαοχτώ επιστημονικές έρευνες, που πραγματοποιήθηκαν τα τελευταία δέκα χρόνια σε άτομα με αναπηρίες. Πιο συγκεκριμένα, ο πληθυσμός που συμμετείχε στις έρευνες ήταν άτομα με εγκεφαλική παράλυση, αυτισμό, νοητική καθυστέρηση, σύνδρομο Down, κάκωση νωτιαίου μυελού και σκλήρυνση κατά πλάκας.>>. Τι είναι η Θεραπευτική Ιππασία; Θεραπευτική ιππασία είναι η θεραπεία με τη βοήθεια αλόγου, όπου το άλογο γίνεται θεραπευτικό μέσο. Εφαρμόζεται κάτω από συγκεκριμένες προϋποθέσεις ως ένα στάδιο θεραπείας και όχι ως μάθημα. Έχει να κάνει με κάτι έμψυχο Ιδιαίτερος δεσμός με το άλογο Ξεχωριστός κώδικας επικοινωνίας Εξωτερικό περιβάλλον Αίσθηση της κίνησης Μίμηση του ανθρώπινου βηματισμού Επιστημονικές Μελέτες Θεραπευτική Ιππασία σε άτομα με Σκλήρυνση Κατά Πλάκας Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας των Hammer, Nilsaga, Forsberg, Pepa, Skargren και Οberg (2005) η θεραπευτική ιππασία είχε σημαντικότερη επίδραση στην ισορροπία και στη συναισθηματική τους κατάσταση, αν και φάνηκε ότι τα άτομα ωφελούνται με διαφορετικό τρόπο. Θεραπευτική Ιππασία σε άτομα με Νοητική Καθυστέρηση και Σύνδρομο Down Η έρευνες των Copetti, Mota, Graup, Menezes,και Venturini (2007) και Giagazoglou, Arabatzi, Dipla, Liga και Kellis (2012) έδειξαν, ότι η θεραπευτική ιππασία έχει θετική επίδραση για τη βελτίωση της ισορροπίας, της αντοχής, στην ποδοκνημική άρθρωση και λιγότερο στην άρθρωση του γόνατος. Άρα μπορεί να έχει οφέλη στις καθημερινές δραστηριότητες και στην ποιότητα ζωής των ατόμων με νοητική καθυστέρηση και σύνδρομο Down. Θεραπευτική Ιππασία σε άτομα με Κάκωση Νωτιαίου Μυελού Στην έρευνα των Lechner, Kakebeeke, Hegemann, και Baumberger (2007) που χρησιμοποίησαν τόσο τα άλογα όσο και ειδικά διαμορφωμένα μηχανικά μέσα (Bobath roll, Rocker board) βρέθηκε, ότι η θεραπευτική ιππασία είναι πιο αποτελεσματική μέθοδος από τη χρήση μηχανικών μέσων με προσωρινή μείωση της σπαστικότητας και βραχυπρόθεσμα θετική επίδραση στην ψυχική ευεξία των ατόμων. Θεραπευτική Ιππασία σε άτομα με αυτισμό Σήμφωνα με τις έρευνες των Bass, Duchowny καιLlabre (2009) και Gabriels et al. (2012) έχει θετική επιρροή στα παρακάτω: αισθητηριακές δεξιότητες υπερκινητικότητα προφορικό λόγο κοινωνική αλληλεπίδραση κινητικές δεξιότητες επιθετικότητα στερεοτυπικές συμπεριφορές απροσεξία αφηρημάδα καθιστική ζωή Θεραπευτική Ιππασία σε άτομα με Εγκεφαλική Παράλυση Έχει θετική επίδραση στην κινητικότητα των παιδιών με εγκεφαλική παράλυση, όπως στην ταχύτητα της βάδισης, στη συμμετρία των μυών του κορμού και του ισχίου και στη στάση του σώματος (Snider et al. (2011), Monika Zadnikar, Andrej Kastrin (2011) Jeong-Yi Kwon et al. (2011). Επίσης σύμφωνα με την έρευνα των Debuse, Chandler,και Gibb (2005) έχει και ψυχολογικά οφέλη. Συμπερασματικά Από την παρούσα ανασκόπηση καταλήξαμε στο συμπέρασμα, ότι η θεραπευτική ιππασία μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως ένα αποτελεσματικό μέσο θεραπείας σε άτομα με αναπηρίες. Παράλληλα, τα άτομα με αναπηρίες από μικρή ηλικία υποβάλλονται σε αρκετές θεραπείες είτε σε νοσοκομεία είτε σε κέντρα αποκατάστασης με αποτέλεσμα να υφίστανται μια μακροχρόνια, επίπονη και δυσάρεστη θεραπευτική διαδικασία. Συνεπώς, οι έρευνες μας έδειξαν, ότι η θεραπευτική ιππασία είναι μια άριστη πρακτική με εξαιρετικά αποτελέσματα τόσο στη κινητικότητα όσο και στη ψυχολογία των ατόμων, γι’ αυτό και συστήνεται σε πολλές αναπηρίες. Για να είναι όμως αποτελεσματική η θεραπεία, χρειάζονται περισσότερες από μια συνεδριάσεις την εβδομάδα. Επιπλέον, η θεραπευτική ιππασία μπορεί να υποκαταστήσει ένα μέρος της θεραπείας, όπου η μεταφορά σε ένα διαφορετικό περιβάλλον μακριά από το συνηθισμένο ψυχρό περιβάλλον με τον υλικό εξοπλισμό να εμπλουτιστεί με την ζεστή παρουσία και συμβολή έμψυχων πλασμάτων, όπως είναι το άλογο. Έτσι συνδυάζει τη θεραπεία με την ψυχαγωγία. Παρ’ όλα αυτά, η θεραπευτική ιππασία δεν έχει αποδειχτεί, ότι μπορεί να αντικαταστήσει εντελώς τις κλασικές θεραπευτικές μεθόδους. Προτάσεις Προτείνεται να γίνεται τουλάχιστον ένα μέρος από τις θεραπείες με τη θεραπευτική ιππασία, ώστε να αξιοποιηθεί το μεγάλο πλεονέκτημα της κίνησης του αλόγου. Οι γυμναστές και οι αρμόδιοι φορείς να ενημερώνουν και να παροτρύνουν τους γονείς να εντάξουν τη θεραπευτική ιππασία στο συνολικό πρόγραμμα θεραπείας. Ενημέρωση και προβολή στα ειδικά σχολεία για τη σημαντική επίδραση της θεραπευτικής ιππασίας στα παιδιά. References Ann Hammer, Ylva Nilsaga, Anette Forsberg, Helena Pepa, Elisabeth Skargren and Birgitta Οberg (2005) Evaluation of therapeutic riding (Sweden)=hippotherapy (United States). A single-subject experimental design study replicated in eleven patients with multiple sclerosis Physiotherapy Theory and Practice, 21(1):51_77 Copetti F, Mota CB, Graup S, Menezes KM, Venturini EB (2007) Angular kinematics of the gait of children with Down’s syndrome after intervention with hippothera py Rev. bras. fisioter., São Carlos, v. 11, n. 6, p. 503-507 Paraskevi Giagazoglou, Fotini Arabatzi, Konstantina Dipla, Maria Liga, Eleftherios Kellis (2012) Effect of a hippotherapy intervention program on static balance and strength in adolescents with intellectual disabilities Research in Developmental Disabilities 33 2265–2270 Helga E. Lechner, Tanja H. Kakebeeke, Dörte Hegemann, Michael Baumberger (2007) The Effect of Hippotherapy on Spasticity and on Mental Well-Being of Persons With Spinal Cord Injury Arch Phys Med Rehabil 88:1241-8 Margaret M. Bass, Catherine A. Duchowny, Maria M. Llabre (2009) The Effect of Therapeutic Horseback Riding on Social Functioning in Children with Autism J Autism Dev Disord (2009) 39:1261–1267 Robin L. Gabriels, John A. Agnew, Katherine D. Holt, Amy Shoffner , Pan Zhaoxing, Selga Ruzzano, Gerald H. Clayton, Gary Mesibov (2012) Pilot study measuring the effects of therapeutic horseback riding on school-age children and adolescents with autism spectrum disorders Research in Autism Spectrum Disorders 6 578–588 Monika Zadnikar, Andrej Kastrin (2011) Effects of hippotherapy and therapeutic horseback riding on postural control or balance in children with cerebral palsy: a meta-analysis(review) Developmental Medicine & Child Neurology EV Jeong-Yi Kwon, Hyun Jung Chang, Ji Young Lee, Yumi Ha, Peter K. Lee, Yun-Hee Kim (2011) Effects of Hippotherapy on Gait Parameters in Children With Bilateral Spastic Cerebral Palsy,E Arch Phys Med Rehabil 92:774-9. Laurie Snider, Nicol Korner-Bitensky, Catherine Kammann, Sarah Warner, Maysoun Saleh (2011) Horseback Riding as Therapy for Children with Cerebral Palsy: Is There Evidence of Its Effectiveness? (review) Physical & Occupational Therapy in Pediatrics, Vol. 27(2) Dorothe΄e Debuse, Colin Chandler, Catherine Gibb (2005) An exploration of German and British physiotherapists’ views on the effects of hippotherapy and their measurement Physiotherapy Theory and Practice, 21(4):219_242E