Μελέτη της αναπνοής Πατήστε ESC να σταματήσει η παρουσίαση
Σκοπός της άσκησης Η άσκηση αυτή αποσκοπεί στη μελέτη των αναπνευστικών κινήσεων κάτω από διαφορετικές φυσιολογικές συνθήκες (Α' Μέρος), στον προσδιορισμό των όγκων και χωρητικοτήτων του αναπνευστικού συστήματος (Β' Μέρος) και τέλος στην προσομοίωση σε Η/Υ του αερισμού των πνευμόνων (Γ’ Μέρος).
Ανατομία του αναπνευστικού συστήματος ΒΙΝΤΕΟ
Αναπνευστικές κινήσεις Αρνητική θωρακική πίεση ΒΙΝΤΕΟ
Αναπνευστικοί όγκοι Αναπνεόμενος όγκος αέρα= Όγκος νεκρού χώρου + Όγκος που φτάνει από το εξωτερικό περιβάλλον στις κυψελίδες Αναπνεόμενος (ΤV) όγκος αέρα είναι ο όγκος που εισπνέεται ή εκπνέεται σε κάθε ήρεμη αναπνοή (περίπου 500ml). Εισπνευστικός εφεδρικός όγκος (IRV) είναι ο όγκος που μπορεί να εισπνευστεί αφού τελειώσει η ήρεμη εισπνοή, με τη μεγαλύτερη δυνατή εισπνοή (περίπου 2200-3200ml, ανάλογα με το φύλο και την ηλικία). Εκπνευστικός εφεδρικός όγκος (ERV) είναι ο όγκος που μπορεί να εκπνευστεί αφού τελειώσει η ήρεμη εκπνοή, με τη μεγαλύτερη δυνατή εκπνοή (περίπου 750-1000ml). Υπολειπόμενος όγκος είναι ο όγκος που παραμένει στους πνεύμονες μετά τη μέγιστη δυνατή εκπνοή (περίπου 1200ml).
Αναπνευστικές χωρητικότητες Αθροίζοντας δύο ή περισσότερους όγκους παίρνουμε τις χωρητικότητες: Ολική πνευμονική χωρητικότητα: είναι το άθροισμα και των τεσσάρων παραπάνω όγκων. Ζωτική ουσιώδης χωρητικότητα: είναι το άθροισμα των τριών πρώτων δηλαδή ο μέγιστος όγκος που μπορεί να εκπνευστεί μετά από τη μεγαλύτερη δυνατή εισπνοή. Λειτουργική υπολειπόμενη χωρητικότητα είναι ο όγκος του αέρα μέσα στους πνεύμονες όταν οι αναπνευστικοί μυς βρίσκονται σε ηρεμία και υπολογίζεται αν αθροίσουμε τον εκπνευστικό εφεδρικό όγκο και τον υπολειπόμενο όγκο.
Έλεγχος της αναπνοής
ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ A' Μέρος. Αναπνευστικές κινήσεις Για τη μελέτη των αναπνευστικών κινήσεων χρησιμοποιείται ο πνευμονογράφος. Ο πνευμονογράφος είναι ένα απλό όργανο που χρησιμοποιείται για την ποσοτική καταγραφή των μεταβολών της διαμέτρου του στήθους. Οι μεταβολές αυτές προέρχονται κατά κύριο λόγο από τις αναπνευστικές κινήσεις
ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΠΕΙΡΑΜΑ 1. Κανονική αναπνοή Καταγράφουμε την κανονική αναπνοή για μερικά λεπτά, κατόπιν εισπνέουμε όσο περισσότερο αέρα μπορούμε και εκπνέουμε το μέγιστο δυνατό. Η απόσταση μεταξύ του μέγιστου της εκπνοής και του μέγιστου της εισπνοής αντιπροσωπεύει τη ζωτική ουσιώδη χωρητικότητα. Την ουσιώδη χωρητικότητα σε (ml) θα προσδιορίσουμε στο Β' Μέρος. Με τον τρόπο αυτό θα υπολογίσουμε τη συσχέτιση ύψους της καταγραφής και του αντίστοιχου όγκου. Από την καταγραφή υπολογίζουμε το ρυθμό της αναπνοής. ΠΕΙΡΑΜΑ 2. Υπερκαπνία Χωρίς να αλλάξουμε το σύστημα καταγραφής προσαρμόζουμε μια σακούλα γύρω από το στόμα και τη μύτη και συνεχίζουμε την αναπνοή κανονικά έως ότου αντέξουμε ή μας υποδειχθεί να σταματήσουμε. Σημειώνουμε τις αποθηκευμένες καταγραφές τόσο κατά τη διάρκεια του πειράματος, όσο και κατά την επαναφορά στη φυσιολογική κατάσταση (η επαναφορά χρειάζεται περίπου 5 λεπτά). Εξηγείστε τις διαφορές που παρατηρούνται. ΠΕΙΡΑΜΑ 3. Υπεραερισμός Ανοίγουμε τον πλάγιο σωλήνα του πνευμονογράφου και αρχίζουμε να εισπνέουμε όσο πιο γρήγορα και δυνατά μπορούμε (η εκπνοή όμως πρέπει να είναι κανονική). Μετά από ένα λεπτό σταματούμε τον υπεραερισμό, κλείνουμε τον πλάγιο σωλήνα και αρχίζουμε αμέσως την καταγραφή. Ερμηνεύστε τα αποτελέσματά σας. ΠΕΙΡΑΜΑ 4. Επίδραση της ομιλίας και άσκησης Καταγράφουμε για λίγο την κανονική αναπνοή και κατόπιν διαβάζουμε 1-2 παραγράφους από κάποιο κείμενο, ενώ συνεχίζουμε την καταγραφή. Ερμηνεύστε τα αποτελέσματά σας και όπου είναι δυνατόν κατασκευάστε το χρονοδιάγραμμα της αναπνοής. Τρεχουμε και μετά καταγράφουμε την αναπνοή
ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ Β' Μέρος. Όγκοι και χωρητικότητες του αναπνευστικού συστήματος ΠΕΙΡΑΜΑ 1. Μέτρηση του αναπνεόμενου όγκου (TV) Ο φοιτητής στον οποίο θα γίνουν οι μετρήσεις πρέπει να καθίσει δίπλα στο σπιρόμετρο και να αναπνέει για ένα περίπου λεπτό ήρεμα και φυσιολογικά. Στη συνέχεια, αφού πάρει μια κανονική εισπνοή, εκπνέει αποκλειστικά με το στόμα, κανονικά και όχι βεβιασμένα, μέσα στο σωλήνα του σπιρομέτρου. Τον όγκο διαβάζουμε στην οριζόντια αριθμημένη κλίμακα και τον σημειώνουμε. Επαναλαμβάνομε το πείραμα δύο φορές και κάθε φορά επαναφέρουμε το δείκτη της κλίμακας στο μηδέν.. ΠΕΙΡΑΜΑ 2. Μέτρηση του εκπνευστικού εφεδρικού όγκου (ERV) Ο φοιτητής στον οποίο γίνονται οι μετρήσεις στέκεται αναπνέοντας κανονικά για ένα περίπου λεπτό και στη συνέχεια, μετά από μία κανονική εκπνοή, βάζει το άκρο του σωλήνα του σπιρόμετρου στο στόμα και εκπνέει βίαια όλο τον αέρα που μπορεί να εκπνεύσει.. ΠΕΙΡΑΜΑ 3. Μέτρηση εισπνευστικού εφεδρικού όγκου (IRV) Ο φοιτητής στον οποίο γίνονται οι μετρήσεις αναπνέει όρθιος για ένα λεπτό και μετά παίρνει μία όσο το δυνατό πιο βαθιά εισπνοή. Βάζοντας την άκρη του σωλήνα στο στόμα, εκπνέει κανονικά χωρίς να φυσά βεβιασμένα προς τα έξω τον αέρα. Ο IRV υπολογίζεται αφαιρώντας την τιμή του TV που έχουμε υπολογίσει στο πρώτο πείραμα από την ένδειξη που διαβάζουμε τώρα στην κλίμακα του σπιρομέτρου.. ΠΕΙΡΑΜΑ 4. Μέτρηση της ζωτικής χωρητικότητας (VC) Oρθιος ο φοιτητής αναπνέει βαθιά μέσα και έξω για λίγο και στη συνέχεια παίρνει μία όσο το δυνατόν πιο βαθιά εισπνοή και, βάζοντας την άκρη του σωλήνα του σπιρομέτρου στο στόμα του, εκπνέει με όλη του τη δύναμη. Το πείραμα επαναλαμβάνεται τρεις φορές από κάθε φοιτητή. Η VC καθορίζεται βγάζοντας το μέσο όρο από τις τρεις προσπάθειες και συγκρίνοντας τον με το άθροισμα IRV + ERV + TV (που μετρήθηκαν προηγούμενα).
Προσομοίωση Είναι γνωστό ότι η εξάσκηση των φοιτητών σε επίπεδο εργαστηριακών ασκήσεων, με χρήση των κατάλληλων πειραματοζώων, οργάνων και αναλωσίμων (χημικών κλπ) αποτελεί τη βάση για την κατανόηση των αντίστοιχων κεφαλαίων της Φυσιολογίας. Οι ασκήσεις αυτές σας δίνουν την ευκαιρία να έλθετε σε άμεση επαφή με το εξεταζόμενο κάθε φορά φυσιολογικό σύστημα (π.χ. Νευρικό, Πεπτικό κλπ). Από την άλλη πλευρά, τα αποτελέσματα των πειραμάτων εξαρτώνται από πολλές παραμέτρους, και η μέχρι σήμερα εμπειρία δείχνει ότι ποικίλλουν ανάμεσα στους φοιτητές. Η χρησιμοποίηση κατάλληλα σχεδιασμένων προγραμμάτων σε ηλεκτρονικό υπολογιστή, παρέχει αρκετά πλεονεκτήματα για τη συμπληρωματική μελέτη της λειτουργίας διαφόρων φυσιολογικών συστημάτων. Με δεδομένο ότι δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος να καταστραφεί ούτε ο ιστός ούτε τα όργανα που χρησιμοποιούνται, σας δίνεται περισσότερος χρόνος να σκεφτείτε, να προβληματιστείτε σε θεωρητικό επίπεδο και να εξάγετε συμπεράσματα για θέματα που σας ενδιαφέρουν.
ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ A) ΜΕΤΡΗΣΗ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΩΝ ΟΓΚΩΝ ΚΑΙ ΧΩΡΗΤΙΚΟΤΗΤΩΝ
ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Β) ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΑΝΑΠΝΟΗ
ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Γ) ΠΡΟΤΥΠΑ ΤΗΣ ΑΝΑΠΝΟΗΣ