Οι νευρώνες Αποτελούν τα βασικά κύτταρα του νευρικού συστήματος Έχουν κυτταρικό σώμα που περιλαμβάνει τον πυρήνα Επικοινωνούν με τα άλλα κύτταρα μέσω μιας δέσμης νημάτων (δενδρίτες) που βρίσκονται στην απόληξή του Στο αντίθετο άκρο, οι νευρώνες έχουν μια προέκταση (άξονας) που μεταφέρει τα μηνύματα προς άλλα κύτταρα Οι νευρώνες δεν εφάπτονται μεταξύ τους, αλλά επικοινωνούν μεταξύ τους μέσω χημικών μεταφορέων, των νευροδιαβιβαστών, που μετακινούνται στο μικρό κενό ανάμεσα στους νευρώνες (σύναψη)

Ηλεκτρική δραστηριότητα των νευρώνων

Ηλεκτρική δραστηριότητα των νευρώνων Η διαφορά σύστασης των υγρών μέσα και έξω από το νευρώνα είναι υπεύθυνη για τις ηλεκτρικές ιδιότητες του νευρώνα, μέσω των οποίων επιτυγχάνεται η νευρική μεταβίβαση των πληροφοριών.

Ηλεκτρική δραστηριότητα των νευρώνων Τα κύτταρα προσεγγίζουν το ένα με το άλλο στις «συνάψεις». Οι συνδέσεις των κυττάρων δεν είναι τυχαίες, αλλά ακολουθούν κάποια σχήματα.

Ηλεκτρική δραστηριότητα των νευρώνων «Δυναμικό ηρεμίας»: -70 millivolt διαφορά ηλεκτρικού δυναμικού, αρνητικό για το εσωτερικό της μεμβράνης του νευροάξονα (περισσότερα ιόντα νατρίου βρίσκονται στο εξωκυττάριο υγρό, περισσότερα ιόντα καλίου στο εσωτερικό του νευράξονα). Η κυτταρική μεμβράνη (η οποία περιβάλλει το νευροάξονα) διατηρεί αυτή τη διαφορά με τις «αντλίες ιόντων» (πρωτεΐνες).

Ηλεκτρική δραστηριότητα των νευρώνων «Δυναμικό δράσης»:Όταν έρθει το μήνυμα (από το σώμα του κυττάρου στον άξονα) και αρχίζει να μεταδίδεται προς τη σύναψη, οι αντλίες ιόντων επιτρέπουν την κίνηση των ιόντων. Το δυναμικό –70 millivolt μετατρέπεται σε +20 millivolt.

Ηλεκτρική δραστηριότητα των νευρώνων Αυτό ερεθίζει το γειτονικό περιφερικό (προς τη σύναψη) τμήμα του νευράξονα. Ακολουθεί μεταφορά του δυναμικού δράσης προς τη σύναψη. Το προηγούμενο σημείο επανέρχεται στην αρχική του κατάσταση.

Χημική δραστηριότητα των νευρώνων

Χημική δραστηριότητα των νευρώνων Οι νευρώνες περιέχουν χημικές ουσίες στις απολήξεις τους, όπου υπάρχουν μικροκυστίδια. Οι χημικές ουσίες ονομάζονται νευροδιαβιβαστές.

Χημική δραστηριότητα των νευρώνων Όταν τα μικροκυστίδια διεγερθούν από τα ηλεκτρικά κύματα που φτάνουν από το νευράξονα, απελευθερώνουν τους νευροδιαβιβαστές στη σύναψη, δηλαδή στο σημείο σύνδεσης του νευράξονα με τους δενδρίτες του επόμενου νευρώνα.

Χημική δραστηριότητα των νευρώνων Τα μόρια του νευροδιαβιβαστή διαχέονται στη συναπτική σχισμή (το κενό που χωρίζει δύο νευρώνες) και περνούν από το νευράξονα στους υποδοχείς που βρίσκονται στη μεμβράνη του δενδρίτη του άλλου νευρώνα. Η σύνδεση αυτή προκαλεί τη γέννηση μιας νέας ηλεκτρικής ώσης στο επόμενο κύτταρο.

Υπολογίζεται ότι τα βρέφη γεννιούνται με 100 – 200 δισεκατομμύρια νευρώνες Συναπτικό κλάδεμα: Η εξάλειψη νευρώνων ως αποτέλεσμα διακοπής της χρήσης του ς ή απουσίας ερεθισμάτων Μυελίνη: Λιποειδής ουσία που βοηθά στη μόνωση των νευρώνων και επιταχύνει τη μεταβίβαση των νευρικών ώσεων

Καθώς ωριμάζουν οι νευρώνες, αλλάζουν θέση ανάλογα με τη λειτουργία τους. Μερικοί μετακινούνται στον εγκεφαλικό φλοιό (το άνω στρώμα του εγκεφάλου), ενώ άλλοι κινούνται προς τα υποφλοιώδη επίπεδα (κάτω από τον εγκεφαλικό φλοιό), τα οποία ρυθμίζουν θεμελιώδεις δραστηριότητες (π.χ. αναπνοή και ρυθμός καρδιάς)

Πλαστικότητα του εγκεφάλου: Ο βαθμός στον οποίο ένα αναπτυσσόμενο σύστημα ή μορφή συμπεριφοράς μπορεί να τροποποιηθεί από την εμπειρία

Ένα από τα βασικά «έργα» του νεογέννητου είναι να κάνει τις επιμέρους συμπεριφορές του να λειτουργούν αρμονικά μεταξύ τους. Ένας από τους πιο σημαντικούς τρόπους με τους οποίους οι συμπεριφορές συντονίζονται μεταξύ τους είναι μέσω της ανάπτυξης ρυθμών, δηλαδή, κυκλικά επαναλαμβανόμενων μορφών συμπεριφοράς

Ένας από τους βασικότερους σωματικούς ρυθμούς είναι η κατάσταση, δηλαδή ο βαθμός στον οποίο το βρέφος έχει επίγνωση εσωτερικών και εξωτερικών ερεθισμάτων

Καταστάσεις εγρήγορσης Εύρος εναλλαγών ύπνου και εγρήγορσης μέσα στο οποίο κινούνται τα νεογέννητα βρέφη και που κυμαίνεται από το βαθύ ύπνο μέχρι την έντονη κινητικότητα

Καταστάσεις εγρήγορσης («επιφυλακή», απλή εγρήγορση, αναστάτωση, κλάμα) Καταστάσεις μετάβασης από τον ύπνο στην εγρήγορση (υπνηλία, κατάπληξη, μετάβαση από τον ύπνο στην εγρήγορση) Καταστάσεις ύπνου (ενεργός ύπνος-REM, ήσυχος ύπνος) Μεταβατικές καταστάσεις ύπνου

Αντανακλαστικά Καλά οργανωμένες, αυτόματες (ακούσιες) αντιδράσεις σε συγκεκριμένου τύπου ερεθίσματα. Τα αντανακλαστικά αποτελούν τη βάση πάνω στην οποία οικοδομούνται οι διάφορες περίπλοκες ικανότητες

Babinski Αντίδραση στο άγγιγμα του πέλματος Μέχρι τους 8 με 12 μήνες Φ.Ν.Α. Αναπνοή Εκπνοή - Εισπνοή Μόνιμο Παροχή οξυγόνου – Απομάκρυνση δ.τ.α. Κολύμβησης Κίνησης κολύμβησης, στο νερό με το κεφάλι προς τα κάτω Μέχρι τους 4 με 6 μήνες Αποφυγή κινδύνου Βλεφαρισμός Γρήγορο κλείσιμο των ματιών Προστασία από αντίξοα ερεθίσματα Σύλληψη Αντίδραση στην πίεση της παλάμης Μέχρι τους 3 – 4 μήνες. Στη συνέχεια εκούσιο

Moro Αρπαγή Μέχρι τους 6 με 7 μήνες Αμφιλεγόμενη – Φ.Ν.Α. – Διευκόλυνση δεσμού με τη μητέρα Αναζήτηση/ Προσανα-τολισμού Αντίδραση στο άγγιγμα στο μάγουλο Μέχρι την 3η εβδομάδα Συστατικός παράγοντας λήψης τροφής Βηματισμός Ρυθμικές κινήσεις με τα πόδια Μέχρι τους πρώτους 2 μήνες Αμφιλεγόμενη – Στοιχείο της μεταγενέστερης βάδισης Πιπίλισμα Το βρέφος πιπιλάει ότι του βάλουμε στο στόμα Αντικαθίσταται από εκούσιο πιπίλισμα Θεμελιώδης παράγοντας της λήψης τροφής

Αιφνιδιασμού Αντίδραση σε ξαφνικό ήχο - τίναγμα και άνοιγμα βραχιόνων, κάμψη πλάτης, άνοιγμα δακτύλων Παραμένει αλλάζοντας μορφή Προστασία Φαρυγγικό Καθαρισμός φάρυγγα Παραμένει Προστασία από τον πνιγμό

Ακοή Η ακοή φτάνει στο επίπεδο των ενηλίκων στην ηλικία των 10 ετών Τα βρέφη δείχνουν προτίμηση στον ήχο της ανθρώπινης φωνής Η ικανότητα φωνημικών διακρίσεων αρχίζει να περιορίζεται στα φωνήματα της μητρικής γλώσσας γύρω στην ηλικία των 8 μηνών

Όραση Έως την ηλικία των 2 μηνών η αντίληψη των χρωμάτων είναι ανάλογη με αυτή των ενηλίκων Στην ηλικία των 7-8 μηνών η οπτική οξύτητα φτάνει στο ίδιο επίπεδο με εκείνη των ενηλίκων

Όραση Βρέφη 2 ημερών μπορούν να κάνουν διάκριση μεταξύ οπτικών μορφών – Βρέφη ηλικίας 12 εβδομάδων παρουσιάζουν προτίμηση για ερεθίσματα προσώπου

Αφή Τα νεογνά είναι ευαίσθητα στην αφή. Για παράδειγμα αντιλαμβάνονται ρεύματα του αέρα, τόσο ανεπαίσθητα που οι ενήλικες δεν είναι ικανοί να αντιληφθούν

Γεύση και όσφρηση Τα βρέφη παρουσιάζουν έντονη αίσθηση της γεύσης και της όσφρησης (αντίδραση σε έντονα ερεθίσματα – προτίμηση σε κάποια από αυτά)