ΔΙΑΛΕΞΗ 7η Πρότυπα ηθικής συμπεριφοράς Ανάπτυξη των κωδικών ηθικής για νοσηλευτές Λειτουργίες του κώδικα ηθικής Κοινά θέματα στους νοσηλευτικούς κώδικες ηθικής Εφαρμογή και ενίσχυση των κωδικών νοσηλευτικής ηθικής

Γενικά Τα πρότυπα έχουν επηρεασθεί από κοινωνικές δυνάμεις και από την εξέλιξη της Νοσηλευτικής ως επάγγελμα Καθώς η νοσηλευτική εξελίχθηκε από τη χρήση των κανόνων της υγιεινής στην ολιστική φροντίδα των ασθενών……… τα πρότυπα για την ηθική συμπεριφορά των νοσηλευτών αναπτύχθηκαν από τους κανόνες εθιμοτυπίας για την παρακολούθηση των ασθενών σε δηλώσεις για την ηθική συμπεριφορά βάσει αρχών οι οποίες καταγράφονται στους κώδικες ηθικής

Ιστορική αναδρομή (1/2) Η ηθική συμπεριφορά του νοσηλευτή αρχικά συνδεόταν με την εικόνα της νοσηλεύτριας ως καλής γυναίκας στην υπηρεσία των άλλων (εποχή Florence Nightgale) Η νοσηλεύτρια πειθαρχούσε με βάση την ηθική, είχε δυναμικότητα ως πνευματικό πρόσωπο και έπρεπε να κάνει το καθήκον προς τους άλλους Εκτελούσε την εργασία της στο πνεύμα του θρησκευτικού καθήκοντος Στις αρχές του 20ου αιώνα το να είναι η νοσηλεύτρια ηθική στη νοσηλευτική πρακτική, σήμαινε ότι ακολουθεί τη νοσηλευτική εθιμοτυπία και τα καθορισμένα καθήκοντα Η νοσηλευτική εθιμοτυπία περιλάμβανε ευγενική συμπεριφορά, κομψή, ήρεμη

Ιστορική αναδρομή (2/2) Η εκτέλεση του καθήκοντός περιελάμβανε συμμόρφωση στους κανόνες του Ιδρύματος και αυτοθυσία Η εθιμοτυπία ήταν απαραίτητη για να εξασφαλίσει την επαγγελματική αρμονία στη φροντίδα του ασθενούς Η ηθική ωστόσο ήταν απαραίτητη για την ηθική τελειότητα και τεχνική ικανότητα Με την πάροδο του χρόνου, ο ρόλος του νοσηλευτή στη φροντίδα του ασθενούς άρχισε αργά να αλλάζει (από βοηθός του γιατρού σε ανεξάρτητο επαγγελματία) Αυτή η στροφή στους ρόλους επιτεύχθηκε με την αλλαγή των απόψεων σχετικά με την ηθική συμπεριφορά των νοσηλευτών Δεν εκτελούσαν απλώς ηθικές αποφάσεις που λαμβάνονταν από άλλους αλλά διεκδικούσαν να λαμβάνουν ανεξάρτητες αποφάσεις στη φροντίδα των ασθενών

Ανάπτυξη των κωδικών ηθικής για νοσηλευτές Ο κώδικας περιγράφεται ως η τυποποιημένη ομάδα κανόνων ή προσδοκιών που σχεδιάζονται για ένα επιλεγμένο σκοπό Η ανάγκη για ένα κώδικα Ηθικής για τη νοσηλευτική πρακτική συζητήθηκε ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια του πρώτου μισού του 20ου αιώνα Το Διεθνές Συμβούλιο Νοσηλευτών άρχισε να εργάζεται προς αυτή την κατεύθυνση και το 1953 στη Βραζιλία, έγινε το πρώτο σχέδιο του διεθνούς κώδικα ηθικής που μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες Μεγάλος αριθμός νοσηλευτικών συνδέσμων όπως και στην Ελλάδα, έχει αναπτύξει κώδικα ηθικής για τα μέλη του

Λειτουργίες του κώδικα ηθικής (1/3) Να παράγουν και να διατηρήσουν ηθικά πρότυπα επαγγελματικής συμπεριφοράς Την ενθάρρυνση των ατόμων να εμπλακούν σε ενσυνείδητο ηθικό αναστοχασμό Να δώσει οδηγίες για συμπεριφορές που δεν υπάγονται στη νομοθεσία Να ρυθμίζει την ηθική επαγγελματική συμπεριφορά Θέτει τις παραμέτρους της αποδεκτής ηθικής πρακτικής Παρουσιάζει στην κοινωνία τι απαιτείται από τους νοσηλευτές Διαμορφώνει τα πρότυπα της ηθικής πρακτικής στα οποία όλοι οι νοσηλευτές πρέπει να στοχεύουν

Λειτουργίες του κώδικα ηθικής (2/3) Οι κατευθύνσεις του κώδικα ηθικής περιλαμβάνουν τρία στοιχεία: αξίες, καθήκοντα και αρετές Οι αξίες δηλώνουν το καλό ή το στόχο που υιοθετείται από το επάγγελμα (ευεξία των ασθενών) Τα καθήκοντα συνήθως περιλαμβάνουν το σεβασμό για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια Οι αρετές περιλαμβάνουν τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας που είναι επιθυμητά για τα μέλη της επαγγελματικής ομάδας (συμπόνια, ειλικρίνεια, τιμιότητα)

Λειτουργίες του κώδικα ηθικής (3/3) Πολλοί από τους πρώτους νοσηλευτικούς κώδικες ηθικής δίνουν έμφαση στην προσωπική συμπεριφορά του νοσηλευτή και προβάλλουν στην κοινωνία την ηθική εικόνα του επαγγελματία-νοσηλευτή Οι πιο πρόσφατοι κώδικες, δίνουν έμφαση στην ευθύνη των νοσηλευτών προς τον ασθενή και στη διατήρηση των προτύπων της νοσηλευτικής πρακτικής Οι αξίες, τα καθήκοντα και αρετές των νοσηλευτών φαίνονται στις απαιτήσεις των νοσηλευτικών κωδίκων για τη διατήρηση της εμπιστευτικότητας των πληροφοριών των ασθενών, την υπευθυνότητα για τις ενέργειες και το σεβασμό της αξιοπρέπειας των ανθρώπων

Κοινά θέματα στους νοσηλευτικούς κώδικες ηθικής Επαγγελματικά θέματα Ικανότητα άσκησης της Νοσηλευτικής και σχέσεις με τους συνεργάτες Συνθήκες εργασίας Σκοπός του νοσηλευτικού επαγγέλματος και προσωπική συμπεριφορά Ανικανότητα άλλων επαγγελματιών υγείας Ευθύνη των νοσηλευτών να αναπτύξουν νέα γνώση και πρότυπα για το επάγγελμα Ρόλος και υπευθυνότητα των νοσηλευτών όταν αναθέτουν εργασίες σε άλλους

Θέματα των ασθενών Σεβασμός της ζωής και της αξιοπρέπειας των ασθενών Διατήρηση του απορρήτου για τους ασθενείς Αποφυγή διακρίσεων έναντι προσώπων λόγω του πολιτισμικού υποβάθρου, της εθνικότητας, της φυλής, του χρώματος, της θρησκείας, της κοινωνικοοικονομικής κατάστασης, του φύλου, του σεξουαλικού προσανατολισμού ή των πολιτικών πεποιθήσεων Ασφάλεια του ασθενούς, προστασία από βλάβη

Αντιμετώπιση και βελτίωση των κοινωνικών αναγκών υγείας της κοινότητας Κοινωνικά θέματα Αντιμετώπιση και βελτίωση των κοινωνικών αναγκών υγείας της κοινότητας Ηθικές κατευθύνσεις για την έρευνα Σχέση των νοσηλευτών με την πολιτεία και υπακοή στους νόμους Ευθανασία και υποβοηθούμενη αυτοκτονία

Τα πιο κοινά σημεία είναι: η ευθύνη για ασφαλή και ικανή πρακτική η ανάγκη για καλές σχέσεις με τους συνεργάτες ο σεβασμός για τη ζωή και την αξιοπρέπεια του ασθενούς η προστασία του απορρήτου του ασθενούς η αποφυγή διακρίσεων με βάση τα χαρακτηριστικά των ασθενών

Στον Διεθνή Κώδικα Ηθικής, τα σημαντικότερα ζητήματα είναι Νοσηλευτές και άνθρωποι (εκείνοι που χρειάζονται νοσηλευτική φροντίδα) Νοσηλευτές και πρακτική (ηθικά πρότυπα για τη νοσηλευτική πρακτική) Νοσηλευτές και το επάγγελμα (εφαρμογή προτύπων στη νοσηλευτική πρακτική και τις εργασιακές συνθήκες) Νοσηλευτές και συνεργάτες (επαγγελματική συμπεριφορά)

Γενικά, στον Διεθνή Κώδικα Ηθικής Οι ηθικές ευθύνες των νοσηλευτών αναφέρονται με σαφήνεια: να προάγουν την υγεία, να προλάβουν την ασθένεια, να αποκαταστήσουν την υγεία και να ανακουφίσουν εκείνους που υποφέρουν Το Διεθνές Συμβούλιο Νοσηλευτών ενθαρρύνει τους νοσηλευτές να βοηθούν στη διάδοση του κώδικα ηθικής σε κλινικούς νοσηλευτές, διοικητικούς, ερευνητές, νοσηλευτικές σχολές, νοσηλευτικά φυλλάδια και περιοδικά Όλοι οι επαγγελματικοί κώδικες ηθικής παρέχουν αξιόλογα ηθικά πρότυπα στα οποία μπορούν να αναφέρονται οι νοσηλευτές όταν αντιμετωπίζουν ηθικά διλήμματα ή ερωτήματα

Εφαρμογή και ενίσχυση των κωδίκων νοσηλευτικής ηθικής (1) Είναι δύσκολη η εφαρμογή τους σε συνθήκες νοσηλευτικής φροντίδας ασθενών Επειδή οι οδηγίες αντιπροσωπεύουν περισσότερο τις ηθικές αξίες και τα ιδεώδη παρά συγκεκριμένες συμπεριφορές των νοσηλευτών, οι επαγγελματικές νοσηλευτικές οργανώσεις έχουν διατυπώσει εκτεταμένες ερμηνείες για τους κώδικες Νοσηλευτικής ηθικής Είναι δύσκολο να προωθηθούν όλοι οι κώδικες επαγγελματικής ηθικής Ο προσωπικός ηθικός κώδικας κάποιου παρέχει ισχυρότερη βάση για ηθική κρίση από οποιονδήποτε κώδικα ηθικής

Εφαρμογή και ενίσχυση των κωδίκων νοσηλευτικής ηθικής (2) Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να γίνεται προσπάθεια προώθησης των επαγγελματικών κωδίκων Είναι επιθυμητό οι ηθικές συμπεριφορές που τονίζονται από ένα κώδικα ηθικής να διαχέονται στους οργανισμούς έτσι ώστε να παρέχεται ποιοτική φροντίδα στους ασθενείς και τις οικογένειές τους Από την άλλη πλευρά, οι νοσηλευτές πιθανόν να βιώνουν συγκρούσεις μεταξύ των προσωπικών και επαγγελματικών τους αξιών και καθηκόντων που απαιτούνται από τον κώδικα ηθικής

ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ