ΥΠΕΡΠΡΟΠΟΝΗΣΗ ΚΑΤΑΠΟΝΗΣΗ ΚΑΨΙΜΟ ΜΠΕΜΠΕΤΣΟΣ Ε. Ph.D.

ΟΡΙΣΜΟΙ ΚΑΨΙΜΟ «Μία κατάσταση διανοητικής, συναισθηματικής και φυσικής εξάντλησης που προέρχεται από την επίμονη αφιέρωση σε ένα στόχο ο οποίος είναι πολύ δύσκολο να επιτευχθεί» ΚΑΤΑΠΟΝΗΣΗ «Μία επίμονη στασιμότητα στην απόδοση, η οποία δεν αντιμετωπίζεται επιτυχώς με μικρές περιόδους μειωμένης επιβάρυνσης ή ξεκούρασης»

ΔΙΑΦΟΡΕΣ 1) Οι αθλητές που βρίσκονται στο στάδιο του καψίματος δεν έχουν διάθεση για προπόνηση, ενώ οι αθλητές που βρίσκονται σε κατάσταση καταπόνησης συνεχίζουν την προσπάθεια χωρίς όμως τα ανάλογα αποτελέσματα στην προπόνηση. 2) H καταπόνηση συνοδεύεται από πολλά ανησυχητικά φυσιολογικά συμπτώματα όπως ο αυξημένος καρδιακός παλμός ηρεμίας και η καθυστέρηση αποκατάστασης του καρδιακού παλμού μετά την επιβράδυνση.

ΚΑΨΙΜΟ ΘΕΩΡΗΤΙΚΑ ΜΟΝΤΕΛΑ ΚΑΨΙΜΟ ΘΕΩΡΗΤΙΚΑ ΜΟΝΤΕΛΑ Smith (1986) 1ο στάδιο-Αυξημένες απαιτήσεις τίθενται στον αθλητή/τρια 2ο στάδιο-Αξιολόγηση από τον αθλητή της ικανότητας του να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις 3ο στάδιο-Οι αθλητές που δεν μπορούν να ανταποκριθούν, αναπτύσσουν αρνητικά ψυχοφυσιολογικά συμπτώματα όπως αδυναμία ανάληψης από την προπόνηση 4ο στάδιο-Ο αθλητής/τρια αναπτύσσει μία αρνητική διάθεση προς την προπόνηση και το άθλημα γενικά Silva (1990) Ο κύριος παράγοντας για την εμφάνιση του καψίματος είναι η αδυναμία του αθλητή να ανταποκριθεί στην αυξημένη προπονητική επιβάρυνση

Διατήρηση ή Αύξηση της Επιβάρυνσης

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΣΥΝΤΕΛΟΥΝ ΣΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΟΥ ΚΑΨΙΜΑΤΟΣ Διαπροσωπικοί & Περιβαλλοντικοί Οι αθλητές/τριες που καταβάλουν μεγάλη προσπάθεια, ανησυχούν διαρκώς και δεν δίνουν ιδιαίτερη βαρύτητα σε συμπεριφορικές σχέσεις με την υγεία τους. Παράγοντες όπως η χρόνια κούραση, άγχος και έλλειψη ενδιαφέροντος είναι παράγοντες που συνήθως προηγούνται του συνδρόμου της υπερπροπόνησης. Ατομικοί Παράγοντες Τελειομανία Ανταγωνιστικότητα Έλλειψη κοινωνικών δεξιοτήτων

ΑΙΤΙΕΣ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΚΑΤΑΠΟΝΗΣΗ Υπερβολική πίεση & στρες Μεγάλος όγκος προπόνησης Φυσική εξάντληση Έλλειψη ενδιαφέροντος λόγω συνεχούς επανάληψης Μη ικανοποιητική ξεκούραση & ύπνος ΚΑΨΙΜΟ Άσχημες συνθήκες προπόνησης Πολύ μεγάλη κούραση Έλλειψη χρόνου για ανάληψη από το στρες των αγώνων Βαριεστιμάρα Φυσική & διανοητική εξάντληση

ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΨΗ ΛΟΓΩ ΚΑΨΙΜΑΤΟΣ Ψυχολογικοί παράγοντες--Έλλειψη διασκέδασης, έλλειψη παρακίνησης, αδυναμία αντιμετώπισης του στρες Κοινωνικοί παράγοντες--Έλλειψη φίλων, έλλειψη κοινωνικών δραστηριοτήτων, μεγάλη πίεση από γονείς Υπερβολικές απαιτήσεις--Αδυναμία αντιμετώπισης των υπερβολικών απαιτήσεων στο ανάλογο χρονικό διάστημα Φυσιολογικοί παράγοντες--Υπερβολική κούραση από τις πολύωρες προπονήσεις, τραυματισμοί, στασιμότητα στην βελτίωση της αγωνιστικής ικανότητας

ΠΡΟΛΗΨΗ ΣΥΝΔΡΟΜΟΥ ΥΠΕΡΠΡΟΠΟΝΗΣΗΣ Προγραμματισμός διακοπών Καθορισμός βραχυπρόθεσμων στόχων απόδοσης Μεταβίβαση αποφάσεων αρμοδιοτήτων στους αθλητές/τριες Προσωπικός έλεγχος Ενίσχυση της επικοινωνίας αθλητή-προπονητή Ενημέρωση προπονητών & αθλητών για το σύνδρομο υπερπροπόνησης Έλεγχος μετά-αγωνιστικού στρες

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΠΟΝΗΣΗΣ Εξέταση της απόδοσης Αγωνιστικά διαλείμματα πρέπει να δοθούν. Αν είναι απαραίτητο θα πρέπει να σταματήσει την προπόνηση για κάποιο χρονικό διάστημα. Καθορισμός αγωνιστικών στόχων για την αύξηση της παρακίνησης. Ανάπτυξη δεξιοτήτων Ενίσχυση της ικανότητας να αντιμετωπίζουν την αυξημένη επιβάρυνση. Εξάσκηση ψυχολογικών δεξιοτήτων-νοερή εξάσκηση, τεχνικές χαλάρωσης, θετικός αυτοδιάλογος.