Στρες και άγχος. Διαφοροδιάγνωση και ανάλυση της έννοιας της ψυχικής ανθεκτικότητας σε σχέση με το στρες

ΣΤΡΕΣ συνθήκη που διαταράσσει σοβαρά τη φυσιολογική και ψυχολογική ισορροπία του ατόμου κύριος μη γενετικός προκλητικός παράγοντας ενός σημαντικού αριθμού ψυχοπαθολογιών δεν επηρεάζει τον καθένα με παρόμοιο τρόπο (Franklin T. B., Saab B. J., Mansuy I.M. Neural Mechanisms of Stress Resilience and Vulnerability. 2012: Neuron, 75: 747-761. Del Giudice M., Ellis B.J. and Shirtcliff E.A. The Adaptive Calibration Model of stress responsivity. Neurosci. Biobehav. Rev. 2011: 35: 1562–1592.)

Ιστορική Αναδρομή ινδοευρωπαϊκή ρίζα «str» ελληνική «στραγγαλιζείν» αγγλικό «to strangle» λατινικό «strigere Walter Cannon «ομοιόσταση» Hans Selye τρέχουσα έννοια (Chrousos G. P. Stress and disorders of the stress system. Nat. Rev. Endocrinol. 2009: 5: 374–381)

Νευρολογικοί μηχανισμοί του στρες σύστημα υποθαλάμου απελευθέρωσης της ορμόνης κορτικοτροπίνης που ρυθμίζεται από τον άξονα υποθαλάμου-υπόφυσης-επινεφριδίων (ΥΥΕ) νοραδρενεργικό σύστημα του υπομέλανα τόπου που ρυθμίζει τη λειτουργία των καταστάσεων διέγερσης του αυτόνομου συμπαθητικού νευρικού συστήματος (Pervanidou P., Chrousos G. P. Metabolic consequences of stress during childhood and adolescence. Metabolism. 2012: 61: 611 – 619.)

Νευρολογικοί μηχανισμοί του στρες Το κεντρικό νευρικό σύστημα (ΚΝΣ) και περιφερικά όργανα (ΠΟ) του συστήματος του στρες είναι αλληλένδετα Δυσλειτουργία του συστήματος στρες σχετίζεται με τη συμπεριφορά και με σωματικές διαταραχές (Chrousos G. P. Stress and disorders of the stress system. Nat. Rev. Endocrinol. 2009: 5: 374–381)

Νευρολογικοί μηχανισμοί του στρες Λειτουργίες ΚΝΣ διέγερση εγρήγορση επαγρύπνηση ενεργοποίηση του αντι-ρυθμιστικών βρόχοι ανάδρασης Λειτουργίες ΠΟ αύξηση οξυγόνωσης αύξηση καρδιαγγειακού τόνου και αναπνοής αύξηση του μεταβολισμού (Chrousos G. P. Stress and disorders of the stress system. Nat. Rev. Endocrinol. 2009: 5: 374–381)

Νευρολογικοί μηχανισμοί του στρες Η αμυγδαλή Ο ιππόκαμπος Ο προμετωπιαίος φλοιός Τα σεροτονεργικά κυκλώματα Οι νευροδιαβιβαστές Οι ορμόνες Οι κυτοκίνες (Franklin T. B., Saab B. J., Mansuy I.M. Neural Mechanisms of Stress Resilience and Vulnerability. 2012: Neuron, 75: 747-761., Pervanidou P., Chrousos G. P. Metabolic consequences of stress during childhood and adolescence. Metabolism. 2012: 61: 611 – 619., Shin L. M, Liberzon I. The Neurocircuitry of Fear, Stress, and Anxiety Disorders. Neuropsychopharmacol. 2010: 35: 169–191.)

Αποτελέσματα του στρες Λίγο στρες μπορεί να κάνει τα πράγματα καλύτερα, αλλά το υπερβολικό τα κάνει χειρότερα (Chrousos G. P. Stress and disorders of the stress system. Nat. Rev. Endocrinol. 2009: 5: 374–381)

Αποτελέσματα του στρες Συναίσθημα Συμπεριφορά Στην ανάπτυξη Τον μεταβολισμό Το αναπαραγωγικό σύστημα Το ανοσοποιητικό σύστημα Στην καρδιαγγειακή λειτουργία (Pervanidou P., Chrousos G. P. Metabolic consequences of stress during childhood and adolescence. Metabolism. 2012: 61: 611 – 619.)

Αποτελέσματα του στρες Υπέρ ή υπο - λειτουργία του άξονα ΥΥΕ Υπέρ ή υπο - λειτουργία του νοραδρενεργικού συστήματος Συρρίκνωση των δενδριτών των νευρώνων Προμετωπιαίο φλοιό Ιππόκαμπο Αμυγδαλή (Pervanidou P., Chrousos G. P. Metabolic consequences of stress during childhood and adolescence. Metabolism. 2012: 61: 611 – 619., Hunter R.G. & McEwen B.S. Stress and anxiety across the lifespan: structural plasticity and epigenetic regulation. Epigenomics. 2013: 5(2): 177–194)

Διαχείριση του στρες Ενεργή αντιμετώπιση Παθητική αντιμετώπιση Διαταραχές !!! (Zozulya A.A., Gabaeva M.V., Sokolov O.Y., Surkina I.D., and Kost N.V. Personality, coping style, and constitutional neuroimmunology. J. Immunotoxicol. 2008: 5: 221–225.)

ΑΓΧΟΣ Απωθητική συναισθηματική κατάσταση Φυσιολογική συναισθηματική αντίδραση σε μια πραγματική ή δυνητική απειλή Ακατάλληλο, ακραίο και επίμονο παθολογικό Εμπλέκεται σε ψυχιατρικές διαταραχές (Bouayed J., Rammal H. and Soulimani R. Oxidative stress and anxiety. Relationship and cellular pathways. Oxidative Medicine and Cellular Longevity. 2009: 2:2, 63-67.)

Αγχώδεις διαταραχές Διαταραχή μετατραυματικού στρες (ΔΜΣ) Διαταραχή κρίσης πανικού Κοινωνική φοβία Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή Γενικευμένη αγχώδης διαταραχή (ΓΑΔ) (Baldwin D. S., Anderson I. M., Nutt D. J., Bandelow B., Bond A. Davidson J. R. T., Den Boer J. A. Fineberg N. A., Knapp M., Scott J. Wittchen .H.-U. Evidence-based guidelines for the pharmacological treatment of anxiety disorders: recommendations from the British Association for Psychopharmacology. J Psychopharmacol. 2005: 19: 567–596)

Το Νευρολογικό κύκλωμα των αγχωδών διαταραχών αμυγδαλή επικλινής πυρήνας νησιωτικός φλοιός ιππόκαμπος υποθάλαμος προμετωπιαίες περιοχές (Quirk GJ, Mueller D. Neural mechanisms of extinction learning and retrieval. Neuropsychopharmacol. 2008: 33: 56–72.)

Το Νευρολογικό κύκλωμα των αγχωδών διαταραχών Αμυγδαλή Ραμφοειδής πρόσθιος φλοιός προσαγωγίου Ραχιαίος πρόσθιος φλοιός του προσαγωγίου Ιππόκαμπος Νησιωτικός φλοιός ΔΜΣ   *  Διαταραχή Πανικού * — Κοινωνική Φοβία Ειδική Φοβία ΓΑΔ (Shin L. M, Liberzon I. The Neurocircuitry of Fear, Stress, and Anxiety Disorders. Neuropsychopharmacol. 2010: 35: 169–191.)

Στρες vs Άγχος https://www.youtube.com/watch?v=gmwiJ6ghLIM

ΨΥΧΙΚΗ ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ απουσία ψυχοπαθολογίας η ικανότητα να ανταπεξέλθει το άτομο στις δυσκολίες διαδικασία καλής προσαρμογής μια δυναμική αναπτυξιακή διαδικασία ανθεκτικότητα ‡ ανάρρωση πολυδιάστατη και πολύπλοκη έννοια (Southwick S.M., Charney D. S. The Science of Resilience: Implications for the Prevention and Treatment of Depression. Science. 2012: 338: 79-82., Norris F. H., Tracy M., Galea S. Looking for resilience: Understanding the longitudinal trajectories of responses to stress. Soc Sci Med. 2009: 68: 2190–2198.)

Χαρακτηριστικά της ψυχικής ανθεκτικότητας Στενές διαπροσωπικές σχέσεις με ικανούς και φροντιστικούς ενήλικες τόσο εντός όσο και εκτός της οικογένειας. Επαρκείς ικανότητες αυτορρύθμισης. Θετική αυτό-εικόνα. Επαρκή αυτό αποτελεσματικότητα και ρεαλιστικός αυτοπροσδιορισμός. Ικανοποιητικές φιλικές και ερωτικές σχέσεις με συνομήλικους. (Cicchetti D. Resilience under conditions of extreme stress: a multilevel perspective. World Psychiatry 2010: 9: 145-154.)

Παράγοντες της ψυχικής ανθεκτικότητας Δημογραφικοί ηλικία φύλο εθνικότητα παιδεία αστικό περιβάλλον Προσωπικοί ικανότητα επίλυσης προβλημάτων θετικό θυμικό υψηλή νοημοσύνη υψηλή αυτοεκτίμησης προσωπικός ελέγχος (Southwick S.M., Charney D. S. The Science of Resilience: Implications for the Prevention and Treatment of Depression. Science. 2012: 338: 79-82., Cicchetti D. Resilience under conditions of extreme stress: a multilevel perspective. World Psychiatry 2010: 9: 145-154., Bonanno G. A., Galea S., Bucciarelli A. and Vlahov D.. What Predicts Psychological Resilience After Disaster? The Role of Demographics, Resources, and Life Stress. J Cons Clin Psy. 2007: 75, 5: 671–682., Grahna P., Stigsdotterb U. K. The relation between perceived sensory dimensions of urban green space and stress restoration. Landscape Urban Plan. 2010: 94: 264–275.)

Παράγοντες της ψυχικής ανθεκτικότητας Οικογενειακοί υποστηρικτικό, γεμάτο αγάπη περιβάλλον ασφαλής δεσμός ζεστασιά συναισθηματική υποστήριξη ξεκάθαρη λογική και όρια Κοινωνικοί ύπαρξη κοινωνικών δικτύων ισχυρά κίνητρα αισιοδοξία αποτελεσματικές στρατηγικές διαχείρισης αντιξοοτήτων (Southwick S.M., Charney D. S. The Science of Resilience: Implications for the Prevention and Treatment of Depression. Science. 2012: 338: 79-82., Walsh F. The Concept of Family Resilience: Crisis and Challenge. Fam Proc. 1996: 35: 261-281.)

Νευρωνικά κυκλώματα της ψυχικής ανθεκτικότητας μοντέλο αλληλεπίδρασης γονιδίων-περιβάλλοντος νευρωνικά κυκλώματα αμοιβή φόβο συγκίνηση κοινωνική συμπεριφορά εμβολιασμός στο στρες (Cicchetti D. Resilience under conditions of extreme stress: a multilevel perspective. World Psychiatry 2010: 9: 145-154., Haglund M. E. M., Nestadt P. S., Cooper N. S., Southwick S. M., Charney D. S. Psychobiological mechanisms of resilience: Relevance to prevention and treatment of stress-related psychopathology. Dev Psychopathol. 2007: 19: 889–920.)

Πλαστικότητα του εγκεφάλου και ψυχική ανθεκτικότητα αναστρέψιμη λειτουργία κύκλο εργασιών των συναπτικών συνδέσεων νευρογένεση εγκέφαλος ανακάμπτει μετά από μια τραυματική εμπειρία με τον ίδιο τρόπο που ανακάμπτει από μια εγκεφαλική βλάβη (Hunter R.G. & McEwen B.S. Stress and anxiety across the lifespan: structural plasticity and epigenetic regulation. Epigenomics. 2013: 5(2): 177–194., Cicchetti D. Resilience under conditions of extreme stress: a multilevel perspective. World Psychiatry 2010: 9: 145-154.)

Συμπεράσματα Η κατανόηση του νευροβιολογικού υποστρώματος του στρες, του άγχους και προσφάτως της ψυχικής ανθεκτικότητας Παρέμβαση μετά από τραύμα Πρόληψη (π.χ σε παιδιά υψηλού κινδύνου)

Σας ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας