ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΑ Βασικές έννοιες

Δραστική ουσία Αποτελεί ενεργό συστατικό του φαρμάκου Ασκεί μεταβολική ή ανοσολογική δράση με σκοπό την τροποποίηση φυσιολογικών λειτουργιών του οργανισμού Συντελεί στο να προσεγγίσουμε την ιατρική διάγνωση

ΠΑΡΑΚΕΤΑΜΟΛΗ (ΧΗΜΙΚΗ ΟΝΟΜΑΣΙΑ) Systematic (IUPAC) name N-(4-hydroxyphenyl)ethanamide N-(4-hydroxyphenyl)acetamide

ΠΑΡΑΚΕΤΑΜΟΛΗ (ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΟΝΟΜΑΣΙΑ) Depon,Panadol (HELLAS) Doliprane ( FRANCE) Tylenol (USA) Tipol (IRELAND)

ΕΚΔΟΧΟ ΦΑΡΜΑΚΟΥ Ουδέτερη μη δραστική ουσία που χρησιμοποιείται στη παρασκευή ενός φαρμακευτικού σκευάσματος

ΚΛΑΔΟΙ ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΑΣ ΦΑΡΜΑΚΟΔΥΝΑΜΙΚΗ ΦΑΡΜΑΚΟΚΙΝΗΤΙΚΗ ΜΟΡΙΑΚΗ ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΑ : Δράση των φαρμάκων σε βιολογικό επίπεδο ( υποδοχείς,ένζυμα) ΝΕΥΡΟΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΑ : Δράση των φαρμάκων στο νευρικό σύστημα

ΚΛΑΔΟΙ ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΑΣ 5. ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΑ (Ορμόνες) 6.ΑΝΟΣΟΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΑ : Εξετάζει φαινόμενα υπερευαισθησίας σε φάρμακα 7.ΧΗΜΕΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑ

ΧΗΜΕΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑ Αντιβιοτικά Αντι-ιικά Αντιμεταβολίτες ( αντικαρκινική θεραπεία)

ΦΑΡΜΑΚΟΓΟΝΙΔΙΩΜΑΤΙΚΗ Pharmacogenomics Διερευνά την κληρονομήσιμη ποικιλομορφία της ανταπόκρισης στη φαρμακοθεραπεία

PHARMACOGENOMICS

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ ΦΑΡΜΑΚΟΥ ΤΙ = ΤD50/ED50 ED50 Αποτελεσματική δόση ΤD50 Τοξική δόση Καθορίζει το εύρος ασφάλειας του φαρμάκου

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ (therapeutic index) Πενικιλίνη : Mεγάλος θεραπευτικός δείκτης Αντιβιταμίνες Κ (αντιπηκτικά) : Μικρός θεραπευτικός δείκτης

Ασενοκουμαρόλη Μικρός θεραπευτικός δείκτης 1.Υπερδοσολογία αιμορραγικές επιπλοκές 2.Υποδοσολογία θρομβωτικές βλάβες Δοσολογική διακύμανση 1.Γενετικό προφίλ 2.Περιβαλλοντικοί,κλινικοί,δημογραφικοί παράγοντες

Δόση φαρμάκου Η ποσότητα ενός φαρμάκου που είναι απαραίτητη για να επιτευχθεί ένα συγκεκριμένο θεραπευτικό αποτέλεσμα σε ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα Δόση πρωτογενούς πρόληψης κλοπιδογρέλης 75 mg

Δόση φαρμάκου Ημερήσια δόση ( εφάπαξ ή σε διαιρεμένες δόσεις) Ημερήσια δόση ( εφάπαξ ή σε διαιρεμένες δόσεις) -Azithromycin 500 mg x 1 -Clarithromycin 500 x 2 Δόση εφόδου ( φόρτισης) Clopidogrel 300 mg Δόση συντήρησης clopidogrel 75 mg x 1

Φαρμακευτικό ιδιοσκεύασμα Κάθε φάρμακο παρασκευασμένο εκ των προτέρων, το οποίο τίθεται σε εμπορική κυκλοφορία υπό συγκεκριμένη συσκευασία και ονομασία -Lipitor ( atorvastatin,στατίνη)

Διαίρεση φαρμάκων 1.Φάρμακα που επιδρούν στο αυτόνομο νευρικό σύστημα -Συμπαθητικό -Παρασυμπαθητικό

Αυτόνομο νευρικό σύστημα

Νευρική σύναψη

Φάρμακα αυτονόμου νευρικού συστήματος Χολινεργικοί αγωνιστές Βητανεχόλη Vς άτονης κύστης Χολινεργικοι ανταγωνιστές Άτροπίνη (μυδρίαση οφθαλμού) Αδρενεργικοί αγωνιστές (επινεφρίνη) Αδρενεργικοί ανταγωνιστές ( προπρανολόλη)

Φάρμακα που επιδρούν στο ΚΝΣ Vs Parkinson (λεβοντόπα) Αγχολυτικά και υπνωτικά (βενζοδιαζεπίνες) Διεγερτικά ΚΝΣ (καφεῒνη,κοκαῒνη,θεοφυλλίνη,νικοτίνη) Αναισθητικά (λιδοκαῒνη) Αντικαταθλιπτικά (παροξετίνη) Νευροληπτικά (αλοπεριδόλη) Οπιοειδή (μορφίνη,κωδεῒνη) Αντιεπιληπτικά (φαινοβαρβιτάλη)

ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ

Φάρμακα καρδιαγγειακού συστήματος Vs συμφορητικής καρδιακής ανεπάρκειας -Αγγειοδιασταλτικά (καπτοπρίλη) -Διουρητικά (φουροσεμίδη) Ινότροπα ( διγοξίνη)

Φάρμακα καρδιαγγειακού συστήματος Αντιαρρυθμικά Αντιστηθαγχικά (νιτρώδη) Αντιυπερτασικά ( β-αναστολείς,αναστολείς μετατρεπτικού ενζύμου)

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΠΗΞΗΣ

Φάρμακα Vs δυσλειτουργιών αίματος Αντιαιμοπεταλιακά (ασπιρίνη,κλοπιδογρέλη) Αντιπηκτικά ( ηπαρίνη,ασενοκουμαρόλη,απιξαμπάνη) Θρομβολυτικά ( στρεπτοκινάση)

Πρωτογενής αιμόσταση

Δευτερογενής αιμόσταση

Φάρμακα Vs δυσλειτουργιών του αίματος Σίδηρος Βιταμίνη Β12 Φυλλικό οξύ

Αντι-υπερλιπιδαιμικά φάρμακα Στατίνες Φιβράτες Εζετιμίμπη Mονοκλωνικά αντισώματα αναστολείς PCSK9

Φάρμακα που επιδρούν στο αναπνευστικό Αντιχολινεργικά (τιοτρόπιο) Κορτικοειδή (φλουτικαζόνη) Β2-διεγέρτες (σαλβουταμόλη)

Φάρμακα γαστρεντερικού Aντιελκωτικά -Αναστολείς αντλίας πρωτονίων (ομεπραζόλη) -Αναστολείς Η2-υποδοχέων ισταμίνης (ρανιτιδίνη) -Αντιόξινα (Υδροξείδιο αργιλίου και μαγνησίου) -Φάρμακα προστατευτικά του γαστρικού βλεννογόνου (σουκραλφλατη)

Φάρμακα γαστρεντερικού Αντιεμετικά (Μετοκλοπραμίδη) Αντιδιαρροϊκά (Λοπεραμίδη) Καθαρτικά (σέννα,αλόη) Μαλακτικά κοπράνων (παραφινέλαιο)

Ορμόνες Υπόφυσης ( ACTH,TSH,Aυξητική) Θυρεοειδούς (θυροξίνη) Παραθορμόνη Ινσουλίνη

Στεροειδείς ορμόνες Οιστρογόνα,προγεστερόνη Ανδρογόνα Κορτικοστεροειδή

ΧΗΜΕΙΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ Αντιμικροβιακά -Ανταγωνιστές φυλλικού οξέος ( σουλφοναμίδες) -Αναστολείς σύνθεσης κυτταρικού μικροβιακού τοιχώματος (πενικιλλίνη) -Αναστολείς σύνθεσης πρωτεϊνών (μακρολίδες) -Κινολόνες (μοξιφλοξασίνη) -Αντιμυκητιασικά (βορικοναζόλη) -Aντιπρωτοζωικά (χλωροκίνη) -Αντιιικά (ζαναμιβίρη)

ΧΗΜΕΙΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ Αντινεοπλασματικά Φαρμακευτικοί παράγοντες που στρέφονται εναντίον των καρκινικών κυττάρων με διάφορους μηχανισμούς