ΜΕΤΡΗΣΗ ΤΟΥ ΡΥΘΜΟΥ ΑΠΟΙΚΟΔΟΜΗΣΗΣ ΤΟΥ ΧΑΡΤΙΟΥ Προτεινόμενη Εργαστηριακή Άσκηση Βιολογίας Β΄Γυμνασίου Επιμέλεια: ΚΟΥΚΑ ΜΑΡΙΑ – ΒΙΟΛΟΓΟΣ, M.Sc. | Ε.Κ.Φ.Ε. ΑΓ. ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ – www.e-ekfe.net
Εναλλακτικές Ιδέες Μαθητών Άγνοια των μαθητών για το ρόλο των μικροβίων στη διαδικασία της αποικοδόμησης υλικών. Αναφέρουν: «το ψωμί σάπισε επειδή πέρασαν μέρες» ή «επειδή ήταν φτιαγμένο από κακές πρώτες ύλες» ή «επειδή δεν συντηρήθηκε σωστά». Πιστεύουν ότι η αποικοδόμηση είναι μια διαδικασία που θα συνέβαινε ούτως ή άλλως, ασύνδετη από τη δράση των μικροοργανισμών. Ακόμα κι όταν αναγνωρίζουν την εμπλοκή των μικροβίων θεωρούν ότι αυτά απλώς επιταχύνουν τη διαδικασία. Επιμέλεια: ΚΟΥΚΑ ΜΑΡΙΑ – ΒΙΟΛΟΓΟΣ, M.Sc. | Ε.Κ.Φ.Ε. ΑΓ. ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ – www.e-ekfe.net
Διδακτικοί Στόχοι Εργαστηριακής Άσκησης Να ανακαλύψουν οι μαθητές κάποιους από τους παράγοντες από τους οποίους εξαρτάται η ταχύτητα με την οποία αποικοδομείται ένα υλικό. Να διαπιστώσουν ότι η αποικοδόμηση εξαρτάται από την παρουσία ζωντανών οργανισμών Να έρθουν σε επαφή με βασικές εργαστηριακές δεξιότητες, όπως η μέτρηση, η καταγραφή και η σύγκριση τιμών Να αξιοποιήσουν στη Βιολογία γνώσεις από άλλες επιστήμες (Φυσική, Μαθηματικά) για την κατασκευή γραφικών παραστάσεων, αντιλαμβανόμενοι έτσι την ενότητα των επιστημών Να αντιληφθούν τη χρησιμότητα του μάρτυρα Επιμέλεια: ΚΟΥΚΑ ΜΑΡΙΑ – ΒΙΟΛΟΓΟΣ, M.Sc. | Ε.Κ.Φ.Ε. ΑΓ. ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ – www.e-ekfe.net
Η αποικοδόμηση Αποικοδόμηση ονομάζεται η διάσπαση οργανικών ενώσεων σε απλούστερες ανόργανες ενώσεις με τη βοήθεια μικροοργανισμών (ορισμένα βακτήρια και μύκητες). Στη φύση η ανακύκλωση των στοιχείων της ύλης γίνεται μέσω της διαδικασίας της αποικοδόμησης. Ο ρυθμός αποικοδόμησης ενός υλικού από τους μικροοργανισμούς εξαρτάται από πολλούς παράγοντες όπως η φύση του υλικού, η φύση του εδάφους, η θερμοκρασία και η υγρασία. Επιμέλεια: ΚΟΥΚΑ ΜΑΡΙΑ – ΒΙΟΛΟΓΟΣ, M.Sc. | Ε.Κ.Φ.Ε. ΑΓ. ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ – www.e-ekfe.net
Το χαρτί Η βασική δομή του χαρτιού είναι οι επαναλαμβανόμενες αλυσίδες κυτταρίνης (ίνες). Η κυτταρίνη είναι πολυσακχαρίτης, δηλαδή πολυμερές της γλυκόζης. Η αποικοδόμηση της κυτταρίνης γίνεται με την εμπλοκή κυρίως μικροοργανισμών που διαθέτουν τα κατάλληλα ένζυμα. Επιμέλεια: ΚΟΥΚΑ ΜΑΡΙΑ – ΒΙΟΛΟΓΟΣ, M.Sc. | Ε.Κ.Φ.Ε. ΑΓ. ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ – www.e-ekfe.net
Το χαρτί Πριν τα μέσα του 19ου αι. το χαρτί παρασκευαζόταν κυρίως από βαμβακερά ή λινά υφασμάτινα κουρέλια. Το χαρτί αυτό είχε μεγάλη διάρκεια ζωής. Επιμέλεια: ΚΟΥΚΑ ΜΑΡΙΑ – ΒΙΟΛΟΓΟΣ, M.Sc. | Ε.Κ.Φ.Ε. ΑΓ. ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ – www.e-ekfe.net
Το χαρτί Αργότερα το ξύλο έδωσε τη θέση του στα κουρέλια. Η κατεργασία του ξύλου (χημική ή μηχανική), δίνει συγκρινόμενη με το ύφασμα μικρότερες αλυσίδες κυτταρίνης. Η περαιτέρω χημική κατεργασία για να μην τρέχει το μελάνι, οδηγούσε στην γρηγορότερη αποδόμηση των ινών. Επιμέλεια: ΚΟΥΚΑ ΜΑΡΙΑ – ΒΙΟΛΟΓΟΣ, M.Sc. | Ε.Κ.Φ.Ε. ΑΓ. ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ – www.e-ekfe.net
Αποικοδόμηση Χαρτιού Χημική υδρόλυση: γίνεται και παρουσία οξέων από το περιβάλλον (ατμοσφαιρικούς ρυπαντές, όξινη βροχή) που οδηγούν σε αποκοπή μορίων γλυκόζης και άρα σε κόντυμα των αλυσίδων κυτταρίνης Ενζυμική υδρόλυση: εμπλοκή κυρίως μικροοργανισμών που διαθέτουν τα κατάλληλα ένζυμα τα ένζυμα που υδρολύουν την κυτταρίνη ονομάζοντια κυτταρινάσες Κάποια διασπούν την κυτταρίνη σε ενδιάμεσα σημεία, αφήνοντας κλάσματα 4-5 μορίων γλυκόζης, στη συνέχεια με τη δράση άλλων κυτταρινασών προκύπτουν διμερή γλυκόζης και εν συνεχεία μονομερή Επιμέλεια: ΚΟΥΚΑ ΜΑΡΙΑ – ΒΙΟΛΟΓΟΣ, M.Sc. | Ε.Κ.Φ.Ε. ΑΓ. ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ – www.e-ekfe.net
Εργαστηριακή Άσκηση: Μέτρηση του ρυθμού αποικοδόμησης του χαρτιού Άσκηση 6 http://ebooks.edu.gr/new/ books- pdf.php?course=DSGYM- C123 Επιμέλεια: ΚΟΥΚΑ ΜΑΡΙΑ – ΒΙΟΛΟΓΟΣ, M.Sc. | Ε.Κ.Φ.Ε. ΑΓ. ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ – www.e-ekfe.net
Εργαστηριακή Άσκηση: Μέτρηση του ρυθμού αποικοδόμησης του χαρτιού Κλίβανος Ζυγός ακριβείας Βήμα 6 πειράματος: κάθε 10 ημέρες «ξεθάψτε τα σακουλάκια…… Βήμα 8 πειράματος: επαναλάβετε τη διαδικασία επί δύο μήνες. Οδηγίες Άσκησης Προβλήματα Επιμέλεια: ΚΟΥΚΑ ΜΑΡΙΑ – ΒΙΟΛΟΓΟΣ, M.Sc. | Ε.Κ.Φ.Ε. ΑΓ. ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ – www.e-ekfe.net
Εργαστηριακή Άσκηση: Μέτρηση του ρυθμού αποικοδόμησης του χαρτιού fe apoikodomisi xartiou palio.docx Φύλλο Εργασίας Επιμέλεια: ΚΟΥΚΑ ΜΑΡΙΑ – ΒΙΟΛΟΓΟΣ, M.Sc. | Ε.Κ.Φ.Ε. ΑΓ. ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ – www.e-ekfe.net
Εναλλακτική Πρόταση: Αποικοδόμηση Χαρτιού (ποιοτική μελέτη) odigies apoikodomisi xartiou.docx Οδηγίες Επιμέλεια: ΚΟΥΚΑ ΜΑΡΙΑ – ΒΙΟΛΟΓΟΣ, M.Sc. | Ε.Κ.Φ.Ε. ΑΓ. ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ – www.e-ekfe.net
Εναλλακτική Πρόταση: Αποικοδόμηση Χαρτιού (ποιοτική μελέτη) fe apoikodomisi xartiou.docx Φύλλο Εργασίας Επιμέλεια: ΚΟΥΚΑ ΜΑΡΙΑ – ΒΙΟΛΟΓΟΣ, M.Sc. | Ε.Κ.Φ.Ε. ΑΓ. ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ – www.e-ekfe.net
Ευχαριστώ για την προσοχή σας!!!! Επιμέλεια: ΚΟΥΚΑ ΜΑΡΙΑ – ΒΙΟΛΟΓΟΣ, M.Sc. | Ε.Κ.Φ.Ε. ΑΓ. ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ – www.e-ekfe.net