Zn Γνωστός 1500π.χ. Ορυκτά : σφαλερίτης (ΖnS) σμιθσονίτης (ΖnCΟ3)
Κυριότερες ενώσεις και χρήσεις ΖηΟ - χρησιμοποιείτο στην επιληψία και ως στυπτικό, σήμερα στις δερματικές παθήσεις ΖηCl2 - καυτηρίαση ιστών στην οδοντιατρική, τσιμεντοκoνία, κατεργασία δερμάτων, συντηρητικό ξύλων, μπαταρίες ΖnSΟ4 - τυπωτική υφασμάτων, λεύκανση χάρτου, στυπτικό - Ιατρική. βιομηχανία – επιψευδαργύρωση, ανθεκτικά κράματα, συσσωρευτές, βιομηχανία χρωμάτων, οθόνες τηλεόρασης γεωργία- καρβαμιδικά παρασιτοκτόνα ιατρική- σκόνες, αλοιφές, κολλύρια
Απορρόφηση-Κατανομή-Απέκκριση Απορρόφηση - έντερο 25 - 90% ↓ παρουσία φυτικών πρωτεϊνών, Ca, P μέση ημερήσια πρόσληψη 5-22 mg Φ.Τ. 60-180μg/dl Αποθήκευση - μύες, πάγκρεας, ήπαρ Απέκκριση 70-80 % κόπρανα 15 % ούρα, ιδρώτα Ζη - καρβονική ανυδράση βασικό στοιχείο αυτής και 70 μεταλλοενζύμων συστατικό πολυμεράσης του DΝΑ t1/2 300 ημέρες
Τοξική δράση άλατα και ατμοί Ζη: τοπική ερεθιστική ενέργεια Πνεύμονες: χημική πνευμονίτιδα υπερβολική λήψη Ζn - διαταραχές απορρόφησης Cu, αναιμία
Καρκινογόνος δράση Μη ύποπτο για καρκινογόνο δράση εξαίρεση: χρωμικός ψευδάργυρος που θεωρείται πιθανό καρκινογόνο για τον άνθρωπο, η δράση του δε αυτή αποδίδεται στο Cr6+
Κλινική εικόνα οξείας δηλητηρίασης Ατμοί ZnΟ πυρετός εκ μεταλλοχυσίας-metal fume fever όπως Al, Cu, Mg, Cd, Sb, Fe, Ag Παθογένεια : πυρετογόνου, αλλοιωμένες πρωτεΐνες από πνευμονικό ιστό κυκλοφορικό αλλεργική αντίδραση ναυτία, εμετός, αίσθημα συσφίξεως στο θώρακα, καταβολή δυνάμεων, δύσπνοια, σπασμοί διακοπή
Κλινική εικόνα οξείας δηλητηρίασης Ατμοί ZnCl2 Δακρύρροια Δύσπνοια Οπισθοστερνικό και επιγαστρικό άλγος, ρίγος Ερυθρότητα, ερεθισμό βλεννογόνου Βήχας με απόχρεμψη και Πνευμονικό οίδημα
Κλινική εικόνα χρόνιας δηλητηρίασης Εμφάνιση ερεθισμού βλεννογόνων αναπνευστικού και γαστρεντερικού και δερματικές βλάβες Εξελκώσεις δακτύλων χεριών Φλεγμονές δέρματος
Θεραπευτική αντιμετώπιση Πρόληψη Απαγωγοί ατμών Zn Απαγόρευση λήψης τροφής-κάπνισμα Όχι γυμνά χέρια-Ειδική ενδυμασία Θεραπευτική αντιμετώπιση Ο2, κορτικοστεροειδή?