Επιθεώρηση Συμβουλευτικής-Προσανατολισμού, ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΕΛΕΣΥΠ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗΣ ΠΑΡΕΝΟΧΛΗΣΗΣ ΣΤΗ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Επιθεώρηση Συμβουλευτικής-Προσανατολισμού, τ. 98-99, 2012, σσ. 110-118 Βούλγαρη Μαρία Α’ Τμήμα ΠΕΣΥΠ

Αντικείμενο έρευνας Οι απόψεις των διευθυντών των επαγγελματικών σχολικών μονάδων της Γ’ Αθήνας σχετικά με την ύπαρξη, πρόληψη και αντιμετώπιση της σεξουαλικής παρενόχλησης στα σχολεία. .

Ορισμός σεξουαλικής παρενόχλησης Ανεπιθύμητες συμπεριφορές σεξουαλικού χαρακτήρα με σκοπό τη διάκριση στο χώρο εργασίας, μέσω της προσβολής, δυσφήμησης και γελοιοποίησης της αξιοπρέπειας. Συμπεριφορές επίμονες και επαναλαμβανόμενες, με στόχο την πρόκληση συναισθηματικής απογοήτευσης και την απομόνωση του θύματος.

Μορφές σεξουαλικής παρενόχλησης Λεκτικές παρενοχλήσεις: προσφωνήσεις με δυσάρεστα ονόματα, σεξουαλικά υπονοούμενα, απειλές Φυσική παρενόχληση: αρπαγή, αγγίγματα, σεξουαλική επίθεση Ως μορφή σχολικής βίας αυξάνεται ραγδαία!!

Έρευνα Μέθοδος ποιοτική: συνέντευξη Ομοφωνία ως προς την ύπαρξη του φαινομένου στα σχολεία Διαφοροποίηση ως προς τη συχνότητα και τα εμπλεκόμενα άτομα.

Τρόποι αντιμετώπισης Ενασχόληση και προβληματισμός γύρω από το θέμα Μη αποσιώπηση των περιστατικών Άμεση αντιμετώπιση του θύτη Θέσπιση σχολικών κανόνων για τον περιορισμό της συμπεριφοράς παρενόχλησης (Larking, 1994)

Πρόληψη του φαινομένου Η πλειοψηφία θεωρεί ότι θα επιτευχθεί μέσω της παρέμβασης ειδικών, με ενημερώσεις, ημερίδες και συναντήσεις. Ενασχόληση και προβληματισμός γύρω από το θέμα και η αποφυγή της αποσιώπησής του.

Πρόληψη του φαινομένου Ωστόσο: Σε σημαντικό ποσοστό εκφράζεται η άποψη ότι το φαινόμενο δε μπορεί να προληφθεί, με βάση την άποψη ότι το περιβάλλον και ο τρόπος ανατροφής του θύτη προκαθορίζουν το ρόλο του ως ενήλικα. Σε σημαντικό ποσοστό εκφράζεται η άποψη ότι πρέπει να θεσπιστούν κανόνες σχετικά με τη συμπεριφορά και την εξωτερική εμφάνιση του θύματος, θεωρώντας ότι αυτή καθοριζει τη συμπεριφορά του θύτη.

Kaτάρτιση εκπαιδευτικών Ως προς την εκπαίδευση-κατάρτιση των εκπαιδευτικών στο φαινόμενο της Σ.Π. οι απόψεις των διευθυντών είναι ομόφωνες: Θεωρείται αναγκαία, ώστε να αποφευχθούν οι αυτοσχεδιασμοί & να υπάρξει αντιμετώπιση βασισμένη σε γνώσεις.

Συμβουλευτική και Σ.Π. Γενικός στόχος: η λήψη αποφάσεων μέσα από αυτοανίχνευση& αυτοστοχασμό 3 στάδια της εξελικτικής πορείας του συμβουλευόμενου, σύμφωνα με το ανθρωπιστικό μοντέλο συμβουλευτικής.

Πρώτο στάδιο - Διερεύνησης Γνωριμία συμβούλου-συμβουλευόμενου & δημιουργία κλίματος εμπιστοσύνης & ασφάλειας. Δημιουργία χρονοδιαγράμματος ως προς τον τρόπο υποστήριξης του συμβουλευόμενου και όποιες άλλες διαδικασίες κρίνονται απαραίτητες.

2ο στάδιο - Ενόρασης Ουσιαστική κατανόηση του προβλήματος Το θύμα στρέφεται στον εαυτό του για να αναγνωρίσει τους φόβους και τα συναισθήματά του. Έτσι επέρχεται ΕΠΙΓΝΩΣΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ, με στόχο τη λήψη αποφάσεων με μεγαλύτερη αυτογνωσία & αίσθηση ευθύνης.

3ο στάδιο - Δράσης Παγίωση των αλλαγών, γενίκευση των νέων δεξιοτήτων & κατάκτηση νέων γνώσεων. Ειδικά σε περιπτώσεις Σ.Π. ο σύμβουλος δίνει έμφαση στα θετικά στοιχεία του συμβουλευόμενου, σε δεξιότητες & ικανότητες. Έτσι το θύμα βρίσκει το θάρρος και τον τρόπο να μιλήσει για όσα του προκαλούν δυσφορία.

3ο στάδιο - Δράσης Αποσαφήνιση προσωπικών & κοινωνικών καταστάσεων που βιώνουν (π.χ. σχέσεις ανισότητας, κοινωνικό αποκλεισμό) Αναγνώριση δυνατών επιλογών & λήψη αποφάσεων, εστιάζοντας σε κινδύνους & συνέπειες Υποστήριξη για έκφραση «αρνητικών» συναισθημάτων (οργή/θυμός, ματαίωση) Ενδυνάμωση αυτοπεποίθησης-αυταξίας-αυτοσεβασμού Ενθάρρυνση για κοινωνική δικτύωση & πληροφόρηση

Ρόλος της ΕΛΕΣΥΠ Προώθηση επικοινωνίας των σχολείων με φορείς Συμβουλευτικής & Προσανατολισμού Ενημέρωση των σχολείων σε θέματα & εξελίξεις της Σ.Π. Σε διεθνή και εθνική κλίμακα. Οργάνωση προγραμμάτων Συμβουλευτικής & Προσανατολισμού σε ομάδες ατόμων που τα έχουν ανάγκη (φοιτητές, εκπαιδευτικούς, διευθυντές, γονείς)

Ρόλος της ΕΛΕΣΥΠ ΠΕΣΥΠ Συμβουλευτικό όργανο προς φορείς εκπαιδευτικής-οικονομικής-κοινωνικής πολιτικής (Υπουργείο Παιδείας, Εργασίας, Κοινωνικών Υπηρεσιών) Συνεργασία με φορείς επιστημονικούς, επαγγελματικούς/ συνδικαλιστικούς, για την επίλυση των συνεπειών της Σ.Π.