Το σχολείο -Η γένεση του σχολείου -Οι λειτουργίες του σχολείου -Τα μέσα του σχολείου -Το αίτημα για ισότητα ευκαιριών -Το κίνημα της αποσχολειοποίησης -Το λειτουργικό πλέγμα της ελληνικής εκπαίδευσης

Σχολείο και κοινωνία Durkheim: «τα εκπαιδευτικά συστήματα αποτελούν ουσιώδεις θεσμούς οι οποίοι εξασφαλίζουν τις βασικές προϋποθέσεις για την ύπαρξη των πολύπλοκων κοινωνικών συστημάτων». «ηθική συναίνεση των ομάδων και των ατόμων, μέσα από την οποία θα προκύψει η κοινωνική ισορροπία»

Σχολείο και κοινωνία Max Weber: «διαφορετικά είδη εξουσίας: παραδοσιακή, χαρισματική, ορθολογική. Από το είδος της καθορίζεται και ο προορισμός του σχολείου. «στις σύγχρονες γραφειοκρατικές κοινωνίες εξορθολογισμού, το σχολείο διαμορφώνει εξειδικευμένο δυναμικό, αναπαραγάγει εξορθολογιστικό πνεύμα και ανάλογες στάσεις και συμπεριφορές».

Σχολείο και κοινωνία Karl Marx: «το κράτος δεν επιδιώκει το κοινό καλό και το γενικό συμφέρον. Οργανώνει την εκπαίδευση με σκοπό να διατηρήσει τον έλεγχο της παραγωγής στα χέρια της κυρίαρχης τάξης».

Η γένεση του σχολείου Παραδοσιακή κοινωνία (Αξίες, Μορφές παραγωγής, Ανθρώπινες σχέσεις) Οικογένεια: δομή εξουσίας, κλειστό οικονομικό σύστημα, καθορισμός ρόλων και αγωγή τόπος εργασίας= τόπος διαμονής

Η γένεση του σχολείου Βιομηχανική κοινωνία Οργάνωση της παραγωγής γύρω από τη μηχανή Κύμα εσωτερικής μετανάστευσης Εποχή νεωτερικότητας Ανάπτυξη εθνικών κρατών Μαζική παραγωγή: διαχωρισμός τόπου διαμονής από τόπο εργασίας, τα παιδιά δε συμβάλλουν πια στην παραγωγική διαδικασία, η μητέρα εργάζεται, έλεγχος γεννήσεων… Αρμοδιότητες της οικογένειας αναλαμβάνει το κράτος: η εκπαιδευτική διαδικασία γενικεύεται.

Λειτουργίες του σχολείου

Τα μέσα του σχολείου Το αναλυτικό πρόγραμμα Τρόπος οργάνωσης της σχολικής ζωής

Ισότητα ευκαιριών στην εκπαίδευση Μηχανισμοί η κοινωνική ανισότητα μέσω περιβαλλοντικών επιρροών αποτυπώνεται στην προσωπικότητα των ανθρώπων Το σχολείο μετασχηματίζει τα διαφορετικά χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του ατόμου σε διαφορετικές σχολικές επιδόσεις Η εκπαιδευτική ανισότητα μετασχηματίζεται εκ νέου σε κοινωνική.

Α΄ φάση: Αποτύπωση της κοινωνικής ανισότητας στην προσωπικότητα του παιδιού Κοινωνικός χαρακτήρας Μορφές συμπεριφοράς οι οποίες συνδυάζουν την αποδοχή του παιδιού με την παροχή ελευθερίας ευνοούν τη συμμετρική ανάπτυξη της προσωπικότητας, τη συναισθηματική σταθερότητα, την αυτόνομη συμπεριφορά, την άνετη κοινωνική επικοινωνία… Εξέλιξη ικανοτήτων Δείκτης νοημοσύνης Γλωσσική εξέλιξη (Bernstein: καλλιεργημένος και περιορισμένος κώδικας επικοινωνίας) Μορφωτικό κεφάλαιο Εμπειρίες, έννοιες και ιδέες που βρίσκονται σε μεγάλη συνάφεια με τη σχολική γνώση

Β΄ φάση: η κοινωνική ανισότητα μετασχηματίζεται σε εκπαιδευτική Άνισες αφετηρίες κατά την ένταξη στο εκπαιδευτικό σύστημα Ο ρόλος των αναλυτικών προγραμμάτων και των περιεχομένων μάθησης Ο ρόλος των εκπαιδευτικών

Γ΄ φάση: από την εκπαιδευτική στην κοινωνική ανισότητα Ανώτερες βαθμίδες εκπαιδευτικής κλίμακας Κατοχή πανεπιστημιακού τίτλου Κοινωνική ανέλιξη

Κίνημα αποσχολειοποίησης Ivan Illitch: κριτική του σχολείου για την περιορισμένη συμβολή του στη διαδικασία μάθησης «Μάθηση είναι εκείνη ακριβώς η ανθρώπινη δραστηριότητα που έχει τη μικρότερη ανάγκη χειρισμού από τρίτους. Είναι μάλλον αποτέλεσμα της ανεμπόδιστης συμμετοχής του ατόμου σε μια ουσιαστική δραστηριότητα» Everet Reimer: κριτική του σχολείου ως ψυχολογικής φυλακής, ως δεσμώτη του πνεύματος «Μηχανισμός διανομής αξιών κάθε είδους μεταξύ των λαών, αντικαθιστώντας τη λειτουργία της οικογένειας, την Εκκλησία και το θεσμό της ιδιωτικής περιουσίας»

Κίνημα αποσχολειοποίησης «Κυκλώματα μάθησης» Φέρουν σε επαφή με τα εκπαιδευτικά μέσα, όσους ανεξάρτητα από την ηλικία τους θέλουν να μάθουν Άτυπες διαδικασίες μάθησης Ευκαιρίες σε όσους θέλουν να μεταδώσουν τις γνώσεις τους, ή να ανακοινώσουν τις σκέψεις τους

Ελληνική εκπαίδευση Καποδίστριας Όθωνας Χαρ. Τρικούπης Ε. Βενιζέλος Εκπαιδευτικός Όμιλος: γλωσσοεκπαιδευτική μεταρρύθμιση Εθνικός διχασμός

Λειτουργίες του σχολείου

Ελληνική εκπαίδευση 3 εκπαιδευτικά μοντέλα: συντηρητικό, φιλελεύθερο, ριζοσπαστικό Ιδεολογική, νομιμοποιητική λειτουργία της ελληνικής εκπαίδευσης, αγνοήθηκε η λειτουργία εξειδίκευσης: Διαμεσολαβητικός ρόλος ανάμεσα στην πολιτική εξουσία και τις μάζες Παραμελήθηκε η πρακτική πλευρά της εκπαίδευσης-στρεβλή οικονομική ανάπτυξη Καθυστερημένη ίδρυση δημόσιων επαγγελματικών σχολών

Ισότητα ευκαιριών στην ελληνική εκπαίδευση: Ισότητα 2 φύλων: μέχρι το 1961, τα κορίτσια αποτελούν το ένα τέταρτο του φοιτητικού πληθυσμού. Το 1989, το 53% του φοιτητικού πληθυσμού Ευκαιρίες πρόσβασης «ανώτερων»- «κατώτερων» επαγγελμάτων: Μέχρι το 1960, η αναλογία ήταν 8 προς 1 Το 1970, 3 προς 1