ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΕΦΟΔΙΑΣΜΟΥ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: Δρ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΩΤΣΙΟΣ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2016/2017

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ ΓΡΑΜΜΗ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ ΜΕΓΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΚΑΜΠΥΛΕΣ ΑΔΙΑΦΟΡΙΑΣ ΠΛΕΟΝΑΣΜΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ Η θεωρία της συμπεριφοράς του καταναλωτή βασίζεται στη θεμελιώδη αρχή ότι ο καταναλωτής ενεργεί ορθολογικά, δηλαδή προσπαθεί πάντα να κατανέμει το εισόδημα του στα διάφορα αγαθά, κατά τρόπο που να αποκομίζει τη μεγαλύτερη δυνατή ικανοποίηση ή χρησιμότητα. Το πρόβλημα του καταναλωτή είναι πρόβλημα του καλύτερου συνδυασμού αγαθών που μπορεί να αποκτήσει, με το δεδομένο εισόδημα του. Στην πράξη οι καταναλωτές κάνουν την επιλογή των αγαθών που επιθυμούν να αγοράσουν με βάση τις προτιμήσεις τους και τις τιμές που ισχύουν στην αγορά.

ΓΡΑΜΜΗ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΥ Η γραμμή που περιγράφει τα όρια των καταναλωτικών δυνατοτήτων και εξαρτάται από το εισόδημα του καταναλωτή και τις τιμές των αγαθών και υπηρεσιών. Παράδειγμα: Διαθέσιμο Εισόδημα 4€, τιμή Ψωμιού 1€ και τιμή Νερού 0,50€ Συνδυασμοί Ψωμί (1€) Νερό (0,5€) Α 8 Β 1 6 Γ 2 4 Δ 3 Ε

ΓΡΑΜΜΗ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΥ

ΓΡΑΜΜΗ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΥ Η γραμμή εισοδηματικού περιορισμού είναι παρόμοια με την καμπύλη παραγωγικών δυνατοτήτων. Και οι δύο καμπύλες δείχνουν ένα όριο για το τι είναι εφικτό. Η καμπύλη παραγωγικών δυνατοτήτων, όμως, είναι ένα τεχνολογικό όριο που μεταβάλλεται όταν μεταβάλλεται η τεχνολογία και οι διαθέσιμοι παραγωγικοί συντελεστές. Η γραμμή εισοδηματικού περιορισμού εξαρτάται από το εισόδημα του καταναλωτή και τις τιμές, επομένως, μεταβάλλεται όταν μεταβάλλονται το εισόδημα ή οι τιμές.

ΓΡΑΜΜΗ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΥ Μεταβολές στο Εισόδημα Όταν αυξάνεται το εισόδημα, αυξάνονται και οι καταναλωτικές δυνατότητες, και η γραμμή του εισοδηματικού περιορισμού μετατοπίζεται προς τα δεξιά. Όταν μειώνεται το εισόδημα, συρρικνώνονται οι καταναλωτικές δυνατότητες, και η γραμμή του εισοδηματικού περιορισμού της μετατοπίζεται προς τα αριστερά.

ΓΡΑΜΜΗ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΥ

ΓΡΑΜΜΗ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΥ Μεταβολές στις Τιμές των Προϊόντων Εάν η τιμή ενός αγαθού αυξάνεται, όταν οι τιμές όλων των άλλων αγαθών και το εισόδημα παραμένουν σταθερά, οι καταναλωτικές δυνατότητες συρρικνώνονται. Εάν η τιμή ενός αγαθού μειώνεται, όταν οι τιμές όλων των άλλων αγαθών και το εισόδημα παραμένουν σταθερά, οι καταναλωτικές δυνατότητες διευρύνονται. Για να προσδιορίσουμε αυτές τις μεταβολές στις καταναλωτικές δυνατότητες, θα εξετάσουμε τη γραμμή εισοδηματικού περιορισμού.

ΓΡΑΜΜΗ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΥ

ΓΡΑΜΜΗ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΥ Παρατήρηση: Η κλίση της γραμμής εισοδηματικού περιορισμού είναι αρνητική, διότι η αύξηση της κατανάλωσης του ενός αγαθού συνεπάγεται μείωση της κατανάλωσης του άλλου. Η κλίση της γραμμής εισοδηματικού περιορισμού είναι το κόστος ευκαιρίας, που μας πληροφορεί τι πρέπει να θυσιάσει ο καταναλωτής για να αποκτήσει μία επιπλέον μονάδα ενός αγαθού.

ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ Η γραμμή εισοδηματικού περιορισμού μας δίνει πληροφορίες σχετικά με τις καταναλωτικές δυνατότητες, δεν μας δείχνει όμως τις καταναλωτικές επιλογές ενός ατόμου. Οι ποσότητες των αγαθών και των υπηρεσιών που επιλέγουν οι άνθρωποι όμως, εξαρτώνται από τις καταναλωτικές τους επιλογές ή προτιμήσεις. Οι οικονομολόγοι χρησιμοποιούν την έννοια της χρησιμότητας για να περιγράψουν τις καταναλωτικές προτιμήσεις.

ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ Χρησιμότητα (utility) ονομάζεται το όφελος ή η ικανοποίηση που λαμβάνει ένα άτομο από την κατανάλωση ενός αγαθού ή μιας υπηρεσίας. Η έννοια της χρησιμότητας μας βοηθάει να κάνουμε προβλέψεις σχετικά με τις καταναλωτικές επιλογές ή προτιμήσεις.

Συνολική Χρησιμότητα TU ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ Συνολική Χρησιμότητα (Total Utility): είναι το συνολικό όφελος που λαμβάνει ένα άτομο από την κατανάλωση ενός προϊόντος ή μιας υπηρεσίας. Εξαρτάται από την ποσότητα του αγαθού που καταναλώνεται και την χρονική περίοδο. ΝΕΡΟ Ποσότητα Συνολική Χρησιμότητα TU 1 10 2 17 3 23 4 25 5 6 20 *Για να υπολογίσουμε την συνολική χρησιμότητα, προσθέτουμε την οριακή χρησιμότητα όλων των μονάδων που αγοράστηκαν.

Συνολική Χρησιμότητα TU ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ Οριακή Χρησιμότητα: είναι η πρόσθετη χρησιμότητα που προέρχεται από την κατανάλωση μιας επιπλέον μονάδας κάποιου αγαθού ή υπηρεσίας. ΝΕΡΟ Ποσότητα Συνολική Χρησιμότητα TU Οριακή Χρησιμότητα MU - 1 10 2 17 7 3 23 6 4 25 5 20 -5 Βλέπουμε ότι η χρησιμότητα μειώνεται όσο αυξάνονται οι μονάδες κατανάλωσης.

ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ Νόμος φθίνουσας οριακής χρησιμότητας: Καθώς καταναλώνουμε αυξανόμενες ποσότητες ενός αγαθού ή μιας υπηρεσίας, αντλούμε φθίνουσα χρησιμότητα από κάθε πρόσθετη μονάδα που καταναλώνεται. * Η χρησιμότητα μπορεί να πάρει και αρνητικές τιμές * Η χρησιμότητα και ο βαθμός φθοράς της οριακής χρησιμότητας διαφέρει από καταναλωτή σε καταναλωτή.

ΜΕΓΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑΣ Στόχος του καταναλωτή είναι να επιμερίσει το εισόδημα του με τέτοιο τρόπο που να εξασφαλίζει τη μέγιστη συνολική χρησιμότητα. Ο καταναλωτής επιτυγχάνει αυτό τον στόχο μέσω της επιλογής του οικονομικά εφικτού συνδυασμού των αγαθών, ο οποίος του εξασφαλίζει το μέγιστο δυνατό άθροισμα των χρησιμοτήτων που λαμβάνει από όλα τα αγαθά που καταναλώνει.

ΜΕΓΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑΣ Αρχή της Μεγιστοποίησης της Χρησιμότητας Για να υπολογίσουμε τον καλύτερο δυνατό καταμερισμό του εισοδήματος ενός καταναλωτή, χρησιμοποιούμε την αρχή της μεγιστοποίησης της χρησιμότητας, η οποία έχει τα ακόλουθα δύο στάδια: Επιμερίζουμε όλο το εισόδημα που είναι διαθέσιμο για κατανάλωση. Εξισώνουμε την οριακή χρησιμότητα ανά ευρώ για όλα τα αγαθά.

ΜΕΓΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑΣ 1. Επιμερισμός του εισοδήματος που είναι διαθέσιμο για κατανάλωση Θα χρησιμοποιήσουμε την αρχή της μεγιστοποίησης της χρησιμότητας για τον καταναλωτή Α, επιμερίζοντας 4€ την ημέρα ανάμεσα σε νερό και ψωμί, όταν η τιμή του ψωμιού είναι 1€ το καρβέλι και η τιμή του νερού είναι 0,5€ το μπουκάλι. Το πρώτο στάδιο είναι να καθορίσουμε τους συνδυασμούς νερού και ψωμιού που κοστίζουν 4€. .

ΜΕΓΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑΣ Επιμερισμός του εισοδήματος 4€ Συνδυασμοί Ψωμί (1€) Νερό (0,5€) Α 8 Β 1 6 Γ 2 4 Δ 3 Ε

ΜΕΓΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑΣ 2. Εξισώνουμε την Οριακή Χρησιμότητα ανά Ευρώ Η οριακή χρησιμότητα ανά ευρώ (MU/€) είναι η οριακή χρησιμότητα ενός αγαθού σε σχέση με την τιμή του. Για να υπολογίσουμε την οριακή χρησιμότητα ανά ευρώ, χρειάζεται να τη διαιρέσουμε με την τιμή του αγαθού.

ΜΕΓΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑΣ Συνδυασμοί Διαθέσιμο Εισόδημα Ποσότ. Ψωμιού Ορ. Χρησιμ. MU Ορ. Χρησιμ. ανα € MU/€ Ποσότ. Νερού Α 4€ 8 Β 1 15 15/1€= 15 6 2 2/0,5€= 4 Γ 12 12/1€= 12 4 6/0,5€= 12 Δ 3 9 9/1€= 9 16 16/0,5€= 32 Ε 6/1€= 6 Για να βρούμε την οριακή χρησιμότητα ανα € διαιρούμε την οριακή χρησιμότητα με την τιμή του προϊόντος (1€ για ψωμί και 0,5€ για νερό).

ΜΕΓΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΜU/€ ψωμιού =MU/€ νερού 3. Μεγιστοποίηση της χρησιμότητας Όταν η οριακή χρησιμότητα ανά ευρώ από το ένα προϊόν είναι ίση με την οριακή χρησιμότητα ανά ευρώ από άλλο προϊόν, ο καταναλωτής λαμβάνει την μέγιστη χρησιμότητα. ΜU/€ ψωμιού =MU/€ νερού

ΜΕΓΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑΣ Συνολική Χρησιμότητα και από τα 2 προϊόντα Συνδ. Διαθέσιμο Εισόδημα Ποσότ. Ψωμιού Ορ. Χρησιμ. /€ Συνολ. Χρησιμ. /€ Ποσότ. Νερού Συνολική Χρησιμότητα και από τα 2 προϊόντα Α 4 8 Β 1 15 6 48 15+48= 63 Γ 2 12 27 44 27+44= 71 Δ 3 9 36 32 36+32= 68 Ε 42 42+0= 42

ΚΑΜΠΥΛΕΣ ΑΔΙΑΦΟΡΙΑΣ Καμπύλη Αδιαφορίας: γραμμή που δείχνει όλους τους πιθανούς συνδυασμούς προιόντων μεταξύ των οποίων ο καταναλωτής λαμβάνει την ίδια χρησιμότητα, δεδομένου του διαθέσιμου εισοδήματος του. Όλοι συνδυασμοί επί της καμπύλης είναι αποδεκτοί από τον καταναλωτή. Ο καταναλωτής επίσης προτιμά όλους τους συνδυασμούς πάνω από την καμπύλη αδιαφορίας διότι εμπεριέχουν μεγαλύτερες ποσότητες και από τα δύο προϊόντα. Δεν προτιμά συνδυασμούς κάτω από την καμπύλη αδιαφορίας λόγω του εμπεριέχουν μικρότερες ποσότητες των δύο προϊόντων.

ΚΑΜΠΥΛΕΣ ΑΔΙΑΦΟΡΙΑΣ Έστω τρεις συνδυασμοί αγαθών Α (Χ1,Υ3), Β (Χ2,Υ2) και Γ (Χ3, Υ1) μεταξύ των οποίων ο καταναλωτής καλείται να επιλέξει ποιος είναι προτιμότερος. Όποιο συνδυασμό αγαθών επιλέξει πάνω στην ίδια καμπύλη αδιαφορίας, θα έχει την ίδια χρησιμότητα.

ΚΑΜΠΥΛΕΣ ΑΔΙΑΦΟΡΙΑΣ Οι καμπύλες αδιαφορίας έχουν αρνητική κλίση, καθώς αν αυξηθεί η ποσότητα του ενός αγαθού θα πρέπει να μειωθεί η ποσότητα του άλλου, προκειμένου ο καταναλωτής να έχει την ίδια χρησιμότητα.

ΚΑΜΠΥΛΕΣ ΑΔΙΑΦΟΡΙΑΣ Κάθε επίπεδο χρησιμότητας αντιστοιχεί σε μια καμπύλη αδιαφορίας. Οι συνδυασμοί αγαθών που ανήκουν σε καμπύλη αδιαφορίας προς τα πάνω και δεξιότερα συνεπάγονται μεγαλύτερη χρησιμότητα για τον καταναλωτή (U3 > U2 > U1). Οι καμπύλες αδιαφορίας που εκπροσωπούν όλους τους δυνατούς συνδυασμούς δημιουργούν έναν χάρτη αδιαφορίας.

ΚΑΜΠΥΛΕΣ ΑΔΙΑΦΟΡΙΑΣ Η κλίση της καμπύλης αδιαφορίας σε ένα συγκεκριμένο σημείο της δείχνει το λόγο βάσει του οποίου ο καταναλωτής είναι διατεθειμένος να ανταλλάξει τα δυο αγαθά, ώστε να έχει την ίδια χρησιμότητα. Δηλαδή, αν μειώσει την κατανάλωση του Χ κατά μία ποσότητα ΔΧ, θα πρέπει να καταναλώσει επιπλέον ποσότητα ΔY από το άλλο αγαθό, ώστε να μην μεταβληθεί η χρησιμότητά του.

ΚΑΜΠΥΛΕΣ ΑΔΙΑΦΟΡΙΑΣ Ο λόγος αυτός ονομάζεται Οριακός Λόγος Υποκατάστασης (ΟΛΥ) και η μαθηματική του διατύπωση είναι: ΟΛΥ=-ΔY/ΔX<0

ΟΛΥ=-ΔY/ΔX<0 = -(5-10)/(8-4) = 1,25 ΚΑΜΠΥΛΕΣ ΑΔΙΑΦΟΡΙΑΣ Συνδυασμοί Αγαθό Υ Αγαθό Χ Α 10 4 Β 5 8 ΟΛΥ=-ΔY/ΔX<0 = -(5-10)/(8-4) = 1,25

ΚΑΜΠΥΛΕΣ ΑΔΙΑΦΟΡΙΑΣ Ο καταναλωτής θέλει να βρίσκεται σε μια όσο το δυνατόν προς τα έξω και δεξιά καμπύλη αδιαφορίας καθώς αντιστοιχεί σε μεγαλύτερα επίπεδα χρησιμότητας γι' αυτόν. Από την άλλη, το εισόδημα του καταναλωτή είναι περιορισμένο, όπως προκύπτει και από τη γραμμή εισοδηματικού περιορισμού.

ΚΑΜΠΥΛΕΣ ΑΔΙΑΦΟΡΙΑΣ Ας υποθέσουμε ότι ο καταναλωτής βρίσκεται στην πρώτη καμπύλη αδιαφορίας U1. Βάσει του εισοδήματός του μπορεί να βρεθεί σε μια ανώτερη καμπύλη αδιαφορίας, όπως είναι η U2, η οποία αντιστοιχεί σε υψηλότερο επίπεδο χρησιμότητας γι' αυτόν.

ΚΑΜΠΥΛΕΣ ΑΔΙΑΦΟΡΙΑΣ Η ανώτερη καμπύλη αδιαφορίας που μπορεί να βρεθεί είναι η U3, η οποία εφάπτεται της γραμμής του εισοδηματικού περιορισμού. Μια καμπύλη όπως είναι η U4, ενώ είναι επιθυμητή για τον καταναλωτή, περιλαμβάνει συνδυασμούς που είναι ανέφικτοι βάσει του εισοδήματός του.

ΚΑΜΠΥΛΕΣ ΑΔΙΑΦΟΡΙΑΣ Ο καταναλωτής Χ μπορεί να επιλέξει τους συνδυασμούς κρασιού και μπύρας που βρίσκονται αριστερά από τη γραμμή ΥΥ' και πάνω σ' αυτή. Η γραμμή ΥΥ' αποτελεί τον εισοδηματικό περιορισμό και ο ορθολογικός καταναλωτής Χ θα επιλέξει ένα συνδυασμό πάνω στην ΥΥ' για να καταναλώσει όλο το διαθέσιμο εισόδημά του.

ΚΑΜΠΥΛΕΣ ΑΔΙΑΦΟΡΙΑΣ Οι συνδυασμοί κρασιού και μπύρας που βρίσκονται πάνω στην καμπύλη εισοδηματικού περιορισμού είναι ο Θ (82,50) της καμπύλης αδιαφορίας U2 και ο Η (40,100) της καμπύλης αδιαφορίας U3.

ΚΑΜΠΥΛΕΣ ΑΔΙΑΦΟΡΙΑΣ Από τους συνδυασμούς Θ και Η ο ορθολογικός καταναλωτής θα επιλέξει το συνδυασμό Η, γιατί η καμπύλη αδιαφορίας U3 παρέχει μεγαλύτερη χρησιμότητα από ότι η U2 (η U3 βρίσκεται πάνω και δεξιά της U2).

ΚΑΜΠΥΛΕΣ ΑΔΙΑΦΟΡΙΑΣ Ο συνδυασμός κρασιού και μπύρας Η είναι ο μόνος συνδυασμός της καμπύλης αδιαφορίας U3 που μπορεί να επιλέξει ο καταναλωτής αφού οι υπόλοιποι συνδυασμοί δεν είναι εφικτοί βάσει του εισοδηματικού περιορισμού (π.χ. Ζ).

ΚΑΜΠΥΛΕΣ ΑΔΙΑΦΟΡΙΑΣ Η τελική ισορροπία του καταναλωτή Χ θα επιτευχθεί στο συνδυασμό Η (40,100), όπου ο καταναλωτής με δεδομένο το εισόδημά του επιλέγει το συνδυασμό που του παρέχει τη μεγαλύτερη δυνατή χρησιμότητα.

ΠΛΕΟΝΑΣΜΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ Πλεόνασμα του καταναλωτή: είναι η διαφορά μεταξύ του τι πληρώνουμε για κάποιο αγαθό ή υπηρεσία και αυτό που θα ήμασταν πρόθυμοι να πληρώσουμε. Σημείωση: Αν οι πωλητές προϊόντων είχαν ακριβή και πλήρη πληροφόρηση σχετικά με τις τιμές που θα ήταν πρόθυμοι να πληρώσουν οι καταναλωτές για κάθε μονάδα προϊόντος, δεν θα απέμενε πλεόνασμα για τους καταναλωτές.

Συνολική Χρησιμότητα TU ΠΛΕΟΝΑΣΜΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ Τιμή P Ζητούμενη Ποσότητα Q Οριακή Χρησιμότητα MU Συνολική Χρησιμότητα TU 60€ 50€ 1 50 40€ 2 40 90 30€ 3 30 120 20€ 4 20 140 10€ 5 10 150 Έστω ότι η τιμή του προϊόντος στην αγορά είναι 20€/μονάδα. Στην τιμή αυτή, ο καταναλωτής θα αγοράσει 4 μονάδες του προϊόντος, θα δώσει δηλαδή 80€.

ΠΛΕΟΝΑΣΜΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ Επειδή η οριακή χρησιμότητα της τέταρτης μονάδας είναι 20, η οριακή χρησιμότητα του χρήματος που δαπανάει ο καταναλωτής για το αγαθό αυτό θα είναι 20/20, δηλαδή θα είναι ίση με μία μονάδα χρησιμότητας. Σύμφωνα με τα δεδομένα της ζήτησης ο καταναλωτής θα ήταν διατεθειμένος να πληρώσει: 50€ για την 1η μονάδα 40€ για την 2η μονάδα 30€ για την 3η μονάδα 20€ για την 4η μονάδα αλλά πληρώνει μόνο 20€ για καθεμία από τις μονάδες που αγοράζει. Κατά συνέπεια, έχει πλεόνασμα που ισούται με 60€.

ΠΛΕΟΝΑΣΜΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ Τιμή Ποσότητα Τελική Τιμή Πλεόνασμα 50 1 20 30 40 2 3 10 4 140€ 80€ 60€ Πλεόνασμα 60€ αφού το άτομο θα ήταν πρόθυμο να πληρώσει 140€ για την κατανάλωση των 4 μονάδων προϊόντος, αλλά τελικά πλήρωσε 80€.

Συνολική Χρησιμότητα TU ΠΛΕΟΝΑΣΜΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ Παράδειγμα Τιμή P € Ποσότητα Q Οριακή Χρησιμότητα MU Συνολική Χρησιμότητα TU 100 1 80 2 180 65 3 245 55 4 300 50 5 350 Στην τιμή 50€ ο καταναλωτής θα έπρεπε να πληρώσει 5*50€=250€, ωστόσο η συνολική χρησιμότητα που θα λάμβανε θα ήταν 350. Το πλεόνασμα καταναλωτή θα ήταν 100€.

ΑΣΚΗΣH 1 Πάτε σε ένα πολυκατάστημα για να αγοράσετε ρούχα. Επιλέγετε ένα μπουφάν που κοστίζει 100€, μία μπλούζα που κοστίζει 60€ και ένα παντελόνι που κοστίζει 40€. Στο ταμείο σας ενημερώνουν ότι υπάρχει έκπτωση 20% στο μπουφάν, 15% στην μπλούζα και 10% στο παντελόνι. Ποιο είναι το πλεόνασμα καταναλωτή;

ΑΣΚΗΣH 2 Ποιο είναι το πλεόνασμα καταναλωτή όταν η τιμή στην αγορά είναι 4; Ποσότητα Τιμή € 40 10 60 8 80 6 100 4 120 2

ΑΣΚΗΣH 3 Ποιο είναι το πλεόνασμα καταναλωτή όταν η τιμή στην αγορά είναι 30€; Τιμή € Ποσότητα 100 10 70 30 50 20 200

Συνολική Χρησιμότητα TU ΑΣΚΗΣH 4 Υπολογίστε την και σχολιάστε την οριακή χρησιμότητα που προσφέρεται από την κατανάλωση του κάτωθι προϊόντος. ΠΡΟΙΟΝ Α Ποσότητα Συνολική Χρησιμότητα TU Οριακή Χρησιμότητα MU 1 100 2 170 3 230 4 250 5 6 220

ΑΣΚΗΣH 5 Σε ποιο συνδυασμό προϊόντων μεγιστοποιείται η χρησιμότητα που λαμβάνει ο καταναλωτής με εισόδημα 12€; Τιμή Σάντουιτς Ποσότητα Q Κατανάλωση MU TU MU/€ Τιμή μπύρας 2€ 4€ 1 14 100 2 24 120 3 32 134 4 38 144

ΑΣΚΗΣH 6 Υπολογίστε τον οριακό λόγο υποκατάστασης μεταξύ των 2 αγαθών από τον συνδυασμό Α στον συνδυασμό Β.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ ΓΡΑΜΜΗ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ ΜΕΓΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΚΑΜΠΥΛΕΣ ΑΔΙΑΦΟΡΙΑΣ ΠΛΕΟΝΑΣΜΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ ΑΣΚΗΣΕΙΣ