ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΣΤΟ ΤΜΗΜΑ ΕΠΕΙΓΟΝΤΩΝ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΩΝ (Τ.Ε.Π.) ΑΝΑΦΕΡΟΜΕΝΟΣ ΠΝΙΓΜΟΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΣΤΟ ΤΜΗΜΑ ΕΠΕΙΓΟΝΤΩΝ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΩΝ (Τ.Ε.Π.) Χατζηκουκούτση Βάγια, Συροπούλου Δάφνη, Στρατοπούλου Δέσποινα Νοσηλευτριες Τμήματος Επειγόντων Περιστατικών Γ.Ν.Α Ασκληπιειο Βούλας

ΠΑΡ’ ΟΛΙΓΟΝ ΠΝΙΓΜΟΣ (near drowning) ΟΡΙΣΜΟΣ ΠΝΙΓΜΟΣ (drowning) Είναι ο θάνατος από ασφυξία μετά από εμβύθιση σε νερό ή κάποιο άλλο υγρό ΠΑΡ’ ΟΛΙΓΟΝ ΠΝΙΓΜΟΣ (near drowning) Ορίζεται η κατάσταση που βρίσκεται το θύμα κατά την οποία δεν έχει επέλθει ο θάνατος (εντός 24ώρου) μετά από την εμβύθιση ΝΕΟΣ ΟΡΙΣΜΟΣ Πνιγμός είναι η κατάσταση της πρωτοπαθούς αναπνευστικής δυσχέρειας μετά από εμβύθιση σε υγρό στοιχείο.

ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ 4η αιτία θανάτου σε όλες τις ηλικίες και στα 2 φύλα. Σε 17 έτη (1987-2004) πνίγηκαν 4.750 κολυμβητές. H πιο ευαίσθητη ηλικιακή ομάδα είναι τα παιδιά, στα οποία ο πνιγμός αποτελεί την 1η αιτία θανάτου. Κάθε χρόνο 20 Ελληνόπουλα ηλικίας <14-15 ετών έφηβοι πνίγονται.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΣΥΕ 1980-1995 ΚΑΙ Σ.Κ.Α.Ε.Ι 1996-2000 1.Πνίγονται περισσότερα αγόρια από κορίτσια ηλικίας 0-19 ετών. 2.Η θνησιμότητα είναι μεγαλύτερη στην ηλικιακή ομάδα των 15-19 ετών. 3.Τα περισσότερα από τα παιδιά που πνίγονται ζουν σε αγροτικές περιοχές. 4.Το 95% των πνιγμών γίνεται την ημέρα. Το 79% το Σαββατοκύριακο. Το 92% τους θερινούς μήνες. Το 67% στη θάλασσα. Το 25% στην πισίνα. 5.Το 80% ηλικίας 4-6 ετών και το 98% ηλικίας >7 δηλώνουν πως ξέρουν κολύμπι. 6.Δύο στα δέκα παιδιά ηλικίας >7 ετών δηλώνουν ότι είναι σε θέση να διδάξουν κολύμβηση σε συνομήλικό τους.

ΑΙΤΙΑ ΠΝΙΓΜΟΥ Άγνοια κολύμβησης Οι κυριότερες καταστάσεις που προδιαθέτουν για πνιγμό στο γενικό πληθυσμό είναι: Ατύχημα από: Άγνοια κολύμβησης Ναυάγιο πλωτού μέσου και πτώση στο νερό Κακώσεις ΑΜΣΣ Κατάδυση (π.χ. υπεραερισμός ή υποκαπνία) Απουσία επίβλεψης (νήπια)

ΑΙΤΙΑ ΠΝΙΓΜΟΥ Παθολογικά αίτια: Αλκοόλ Εξαρτησιογόνες ουσίες Συγκοπτικό επεισόδιο Ανακοπή Υπογλυκαιμία Υποθερμία Εξάντληση Μυϊκός κάματος ή κράμπες Επιληπτική κρίση, αυτοκτονίες, φάρμακα

ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ Η είσοδος του νερού και η κατάποσή του προκαλεί λαρυγγόσπασμο ο οποίος διαρκεί 2-3 λεπτά και ακολουθούν δύο καταστάσεις: Α: Αφορά το 85% των περιπτώσεων και επέρχεται: Μυοχάλαση Ανοίγει η επιγλωττίδα Λύεται ο λαρυγγόσπασμος Εισροή νερού στους πνεύμονες Β: Αφορά το 15% των περιπτώσεων στο οποίο: Παραμένει ο λαρυγγόσπασμος Παραμένει η ασφυξία - Εγκαθίσταται η ανοξαιμία χωρίς να εισέρχεται νερό στους πνεύμονες

ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΟ ΕΙΔΟΣ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ Το θαλασσινό νερό είναι υπέρτονο σε σχέση με το πλάσμα (εώς 4 φορές) με αποτέλεσμα τη μετακίνηση του νερού από τον ενδοαγγειακό χώρο προς τις κυψελίδες και πρόκληση Ο.Π.Ο. Το γλυκό νερό είναι πιο υπότονο από το πλάσμα με αποτέλεσμα τη μετακίνηση του νερού από τις κυψελίδες ―> πνευμονικά τριχοειδή  του ενδοαγγειακού χώρου ↓ της ωσμωτικότητας του πλάσματος και τελικά την αιμόλυση.

ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΥΠΟΘΕΡΜΙΚΟΥ ΠΝΙΓΜΟΥ Όταν το νερό έχει χαμηλή θερμοκρασία τότε προκαλείται: Απότομη ψύξη Άπνοια Βραδυκαρδία Περιφερική αγγειοσύσπαση Καλύτερη αιμάτωση του εγκεφάλου και της καρδιάς. Σ’ αυτές τις συνθήκες θερμοκρασίας <10-12 C το θύμα μπορεί να επιζήσει μέχρι 10 λεπτά εμβυθισμένο.

ΚΟΙΝΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΣΤΟΝ ΠΝΙΓΜΟ Καταστροφή της κυψελιδοτριχοεικής μεμβράνης Κακή ανταλλαγή αερίων αίματος Υποξαιμία Αρρυθμίες (κοιλιακή ταχυκαρδία, κοιλιακή μαρμαρυγή). Οξέωση (υπερκαπνία). Οι πνεύμονες εμφανίζουν ατελεκτασία και πνευμονικό οίδημα

Η κλινική εικόνα ενός θύματος πνιγμού επικεντρώνεται στα παρακάτω: ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ Η κλινική εικόνα ενός θύματος πνιγμού επικεντρώνεται στα παρακάτω: Κοιλιακή διάταση Βήχας Κυάνωση (στα χείλη) Ωχρό δέρμα Αφρώδεις ροζ εκκρίσεις Σύγχυση, λήθαργος, κώμα

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΣΤΟΝ ΤΟΠΟ ΤΟΥ ΑΤΥΧΗΜΑΤΟΣ Όταν βρεθούμε αντιμέτωποι με θύμα πνιγμού στον τόπο του ατυχήματος στοχεύουμε: Ανοικτός αεραγωγός (διάνοιξη και καθαρισμός από ξένα σώματα) Αποκατάσταση αναπνοής (αναπνοή στόμα με στόμα) Επανέναρξη καρδιακής λειτουργίας (Κύκλος: 2 αναπνοές / 30 θωρακικές συμπιέσεις)

Επί GCS<8 διενεργείται διασωλήνωση ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΣΤΟ ΤΕΠ Χορήγηση Ο2 100% και βρογχοδιασταλτικών Ακινητοποίηση του αυχένα με νάρθηκα επί υποψίας κάκωσης της ΑΜΣΣ (βουτιά από ύψος) Ενδοφλέβια χορήγηση ισότονων υγρών (Ringer’s lactated, NaCl 0,9%) για αιμοδυναμική σταθερότητα Η.Κ.Γ και παρακολούθηση του καρδιακού ρυθμού μέσω monitor Τοποθέτηση ρινογαστρικού σωλήνα για την παροχέτευση του γαστρικού περιεχομένου Κάλυψη του σώματος με ισοθερμική κουβέρτα Χορήγηση θερμών υγρών ενδοφλεβίως και ρινογαστρικώς Χορήγηση διουρητικών διότι το Ο.Π.Ο αποτελεί σύνηθες φαινόμενο Επί GCS<8 διενεργείται διασωλήνωση

ΠΡΟΓΝΩΣΗ Νοσηλεία για τουλάχιστον 12-24 ώρες 7% των θυμάτων πνιγμού που δεν καταλήγουν άμεσα, πεθαίνουν στις επόμενες λίγες ώρες εξαιτίας κάποιας από τις παρακάτω επιπλοκές: Σύνδρομο αναπνευστικής δυσχέρειας των ενηλίκων Οξεία νεφρική ανεπάρκεια Εγκεφαλικό οίδημα Διαταραχές του καρδιακού ρυθμού Λοίμωξη του αναπνευστικού

Παράγοντες που σχετίζονται με καλύτερη πρόγνωση: ΠΡΟΓΝΩΣΗ Από τους επιβιώσαντες ένα ποσοστό ,~ 5%, θα υποστεί μόνιμη εγκεφαλική βλάβη Παράγοντες που σχετίζονται με καλύτερη πρόγνωση: Χαμηλή θερμοκρασία νερού Μικρή διάρκεια υποξείας Καλή προϋπάρχουσα κατάσταση υγείας

ΠΡΟΛΗΨΗ Μεγάλη σημασία έχει η πρόληψη τέτοιων καταστάσεων. Πιο συγκεκριμένα οι πολίτες θα πρέπει να γνωρίζουν: Να μην απομακρύνονται από τις ακτές Να μην κολυμπούν πριν περάσουν 3 ώρες μετά το φαγητό Αποφυγή οινοπνευματωδών ποτών πριν την κολύμβηση Να μην κολυμπούν σε περιοχές με απαγορευτικές πινακίδες Να αποφεύγουν τις βουτιές σε περιοχές που δεν γνωρίζουν Να μην αφήνουν μόνα τους τα μικρά παιδιά Αν αισθανθούν ρίγος να βγουν αμέσως από τη θάλασσα Αν κουραστούν να παραμείνουν στην επιφάνεια σε οριζόντια θέση Αν υποστούν κράμπα να χαλαρώσουν και με αργές κινήσεις να βγουν στην ακτή Να μην πανικοβληθούν

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ Είναι δυσάρεστο το ότι στην Ελλάδα τα περιστατικά από πνιγμό είναι πολλά. Η συντονισμένη δράση Ιατρικού και Νοσηλευτικού προσωπικού είναι αυτή που θα δώσει το καλύτερο αποτέλεσμα για τη ζωή του θύματος. Επιπλέον μεγάλη είναι η σημασία της πρόληψης, η οποία απαιτεί εκπαίδευση και ενημέρωση όλου του πληθυσμού.

ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΠΟΛΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΠΟΛΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ