Οργανωσιακή Συμπεριφορά και Ηγεσία Ενότητα 11: Οργανωσιακή αλλαγή Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων Το περιεχόμενο του μαθήματος διατίθεται με άδεια Creative Commons εκτός και αν αναφέρεται διαφορετικά Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.

Έχοντας μελετήσει αυτό το κεφάλαιο, θα πρέπει να είστε σε θέση να: (1) 1.Προσδιορίσετε τις δυνάμεις που δρουν ως έναυσμα αλλαγής. 2.Απαριθμήσετε τις πηγές αντίστασης στην αλλαγή. 3.Συγκρίνετε τις τέσσερις βασικές προσεγγίσεις για τη διαχείριση της οργανωσιακής αλλαγής. 16-1

Έχοντας μελετήσει αυτό το κεφάλαιο, θα πρέπει να είστε σε θέση να: (2) 4.Παρουσιάσετε δύο τρόπους δημιουργίας μιας κουλτούρας για αλλαγή. 5.Περιγράψετε τα αίτια και τις συνέπειες του εργασιακού άγχους. 6.Εξηγήσετε τις παγκόσμιες διαφορές όσον αφορά την οργανωσιακή αλλαγή και το εργασιακό άγχος. 16-2

Δυνάμεις που υποκινούν την αλλαγή 16-3 ΔύναμηΠαραδείγματα Φύση εργατικού δυναμικού Μεγαλύτερη πολιτισμική ποικιλομορφία Πληθυσμός που γερνάει Πολλοί νεοεισερχόμενοι με ανεπαρκείς δεξιότητες Τεχνολογία Πιο γρήγοροι, φθηνοί και φορητοί υπολογιστές Ανταλλαγή μουσικής στο διαδίκτυο Αποκωδικοποίηση του γενετικού κώδικα του ανθρώπου Οικονομικά σοκ Αστάθεια χρηματιστηρίου Μετανάστευση σε εργασίες υψηλών και χαμηλών δεξιοτήτων Ενεργειακό κόστος στα ύψη Ανταγωνισμός Παγκόσμιοι ανταγωνιστές Συγχωνεύσεις και ενοποιήσεις Ανάπτυξη ηλεκτρονικού εμπορίου Κοινωνικές τάσεις Ιδεατές αίθουσες συζητήσεων στο διαδίκτυο Συνταξιοδότηση της γενιάς baby boom Αύξηση αλυσίδων μεγάλων εκπτώσεων και πολυκαταστημάτων Παγκόσμιο πολιτικό σκηνικό Πόλεμος Ιράκ-ΗΠΑ Άνοιγμα αγορών στις χώρες του Ειρηνικού Πόλεμος κατά της τρομοκρατίας

Πηγές αντίστασης στην αλλαγή Οι άνθρωποι τείνουν να αντιστέκονται στην αλλαγή, ακόμα και όταν υπάρχουν στοιχεία για τα οφέλη της 16-4 Συνήθεια Ασφάλεια Οικονομικοί παράγοντες Φόβος του αγνώστου Επιλεκτική επεξεργασία πληροφοριών Δομική αδράνεια Περιορισμένο εύρος αλλαγών Αδράνεια της ομάδας Απειλή για την εμπειρογνωσία Απειλή για τις εδραιωμένες σχέσεις εξουσίας και την εδραιωμένη κατανομή πόρων ΑτομικέςΟργανωσιακές

Υπερνίκηση της αντίστασης στην αλλαγή 1.Εκπαίδευση και πληροφόρηση 2.Συμμετοχή 3.Δημιουργία στήριξης και δέσμευσης 4.Δίκαιη υλοποίηση των αλλαγών 5.Πρόσληψη-επιλογή 6.Επιλογή ατόμων που αποδέχονται την αλλαγή 7.Εξαναγκασμός 16-5

Προσεγγίσεις για τη διαχείριση της οργανωσιακής αλλαγής Το μοντέλο αλλαγής τριών βημάτων του Lewin Το σχέδιο οκτώ βημάτων του Kotter για την εφαρμογή της αλλαγής Οργανωσιακή ανάπτυξη 16-6

Το μοντέλο αλλαγής τριών βημάτων του Lewin Η αποπαγιοποίηση μπορεί να επιτευχθεί με: Την αύξηση των κινητήριων δυνάμεων, που κατευθύνουν τη συμπεριφορά να αποκλίνει από την ισχύουσα κατάσταση Τη μείωση των δυνάμεων συγκράτησης, που εμποδίζουν την απομάκρυνση από την ισορροπία. Το συνδυασμό των δύο ανωτέρω προσεγγίσεων 16-7

Το σχέδιο οχτώ βημάτων του Kotter 1.Δημιουργήστε μια αίσθηση επείγοντος 2.Σχηματίστε μια συμμαχία 3.Δημιουργήστε ένα νέο όραμα 4.Κάντε γνωστό το όραμα 5.Ενδυναμώστε τους άλλους 6.Ανταμείψτε τις επιτυχίες 7.Εδραιώστε τις βελτιώσεις 8.Ενισχύστε την αλλαγή 16-8 Αποπαγιοποίηση Αλλαγή Επαναπαγιοποίηση

Οργανωσιακή ανάπτυξη (ΟΑ) Συλλογή μεθόδων αλλαγής που προσπαθούν να βελτιώσουν την οργανωσιακή αποτελεσματικότητα και την ευημερία των υπαλλήλων Βασίζεται σε ανθρωπιστικές-δημοκρατικές αξίες: – Σεβασμός προς τους ανθρώπους – Εμπιστοσύνη και υποστήριξη – Εξίσωση εξουσίας – Ανοιχτή αντιμετώπιση – Συμμετοχή 16-9

Παρεμβάσεις της ΟΑ Εκπαίδευσης ευαισθητοποίησης – Αλλαγή της συμπεριφοράς μέσω μη δομημένης ομαδικής αλληλεπίδρασης Ανατροφοδότηση μέσω έρευνας – Συγκέντρωση στοιχείων και ανάληψη δράσης με βάση αυτά Συμβουλευτική επί των διαδικασιών – Χρήση εξωτερικών συμβούλων Καταξιωτική διερεύνηση – Εντοπισμός των θετικών πρακτικών του οργανισμού 16-10

Προώθηση μιας κουλτούρας καινοτομίας Η καινοτομία είναι μια νέα ιδέα, που βρίσκει εφαρμογή στην εισαγωγή ή βελτίωση ενός προϊόντος, μιας διαδικασίας ή μιας υπηρεσίας. Πηγές καινοτομίας που περιλαμβάνονται: δομή, κουλτούρα, ανθρώπινοι πόροι 16-11

Πρωτεργάτες ιδεών Οι μάνατζερ που δραστήρια και με ενθουσιασμό προωθούν μια ιδέα, δημιουργούν στήριξη, υπερνικούν την αντίσταση και διασφαλίζουν την υλοποίηση της καινοτομίας – Διαθέτουν εξαιρετικά υψηλή αυτοπεποίθηση, επιμονή, ενεργητικότητα και την προδιάθεση ανάληψης κινδύνων – Χρησιμοποιούν την έμπνευση και το όραμα για να εξασφαλίσουν την αφοσίωση των άλλων – Διαθέτουν ελευθερία λήψης αποφάσεων 16-12

Εργασιακό άγχος Δυναμική κατάσταση στην οποία ένα άτομο βρίσκεται αντιμέτωπο με μια ευκαιρία, απαίτηση ή κάποιο πόρο που σχετίζεται με αυτό που επιθυμεί το άτομο, και για την οποία το αποτέλεσμα θεωρείται τόσο αβέβαιο όσο και σημαντικό Τύποι: – Άγχος πρόκλησης – μπορεί να βελτιώσει την απόδοση – Άγχος παρεμπόδισης –προκύπτει από τα εμπόδια για την επίτευξη στόχων– κυρίως αρνητικό 16-13

Διαχείριση άγχους  Επιλογή υπαλλήλου  Οργανωσιακή επικοινωνία  Προγράμματα στοχοθέτησης  Επανασχεδιασμός εργασίας Συμβουλευτική Διαχείριση χρόνου Φυσική άσκηση ΟργανωσιακάΑτομικά Οι μάνατζερ δεν έχουν άμεσο έλεγχο στο ατομικό άγχος, και υπάρχουν ηθικά ζητήματα όσον αφορά την εισβολή στην προσωπική ζωή των υπαλλήλων

Παγκόσμιες προεκτάσεις (1) Είναι η διαχείριση της αλλαγής άρρηκτα συνδεδεμένη με την κουλτούρα; 1.Πιστεύουν οι άνθρωποι ότι είναι δυνατή η αλλαγή; – Ναι, όταν οι άνθρωποι πιστεύουν ότι ελέγχουν το περιβάλλον τους 2.Εάν είναι δυνατή, πόσος καιρό θα χρειαστεί για να επέλθει; – Οι κουλτούρες με βραχυπρόθεσμο προσανατολισμό θέλουν γρήγορα αποτελέσματα 3.Είναι η αντίσταση στην αλλαγή εντονότερη σε κάποιες κουλτούρες απ’ ό,τι σε άλλες; – Ναι, οι παραδοσιακές κουλτούρες αντιστέκονται στην αλλαγή 16-15

4.Επηρεάζει η κουλτούρα τον τρόπο υλοποίησης των προσπαθειών αλλαγής; – Ναι, οι κουλτούρες με υψηλή απόσταση εξουσίας είναι δεσποτικές 5.Ενεργούν με διαφορετικό τρόπο οι πρωτεργάτες των επιτυχημένων ιδεών σε διαφορετικές κουλτούρες; – Ναι, οι πρωτεργάτες ιδεών τροποποίησαν τις τεχνικές με βάση την κουλτούρα Διαφέρει το άγχος στις διάφορες κουλτούρες; Οι συνθήκες που προκαλούν άγχος μπορεί να διαφέρουν, αλλά οι επιδράσεις της προσωπικότητας, τα αποτελέσματα και οι μέθοδοι μείωσης δεν διαφέρουν Παγκόσμιες προεκτάσεις (1)

Προεκτάσεις για τους μάνατζερ Η ανάγκη για αλλαγή διέπει σχεδόν όλες τις πτυχές της ΟΣ Ο πραγματικός κόσμος είναι ταραχώδης, και απαιτεί οι οργανισμοί και τα μέλη τους να υποβάλλονται σε δυναμικές αλλαγές προκειμένου να έχουν ανταγωνιστική απόδοση Οι μάνατζερ πρέπει να ενεργούν διαρκώς ως φορείς αλλαγών 16-17

Να θυμάστε... Οι οργανισμοί και τα μέλη τους συνήθως αντιστέκονται στην αλλαγή Είναι απίθανο η προσέγγιση οποιουδήποτε για τη διαχείριση της αλλαγής να εφαρμοστεί με επιτυχία σε κάθε περίπτωση Οι αλλαγές συχνά είναι στρεσογόνες, αλλά δεν είναι κάθε μορφή άγχους επιζήμια 16-18

Βιβλιογραφία Robbins, P. S. and Judge, A. T. (2011), Οργανωσιακή Συμπεριφορά: Βασικές Έννοιες και Σύγχρονες Προσεγγίσεις, Εκδόσεις Κριτική, Αθήνα.

Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό. Οι όροι χρήσης των έργων τρίτων επεξηγούνται στη διαφάνεια «Επεξήγηση όρων χρήσης έργων τρίτων». Τα έργα για τα οποία έχει ζητηθεί άδεια αναφέρονται στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου, για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό όφελος (π.χ. διαφημίσεις) από την προβολή του έργου σε διαδικτυακό τόπο Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί.

Επεξήγηση όρων χρήσης έργων τρίτων Δεν επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου, παρά μόνο εάν ζητηθεί εκ νέου άδεια από το δημιουργό. © διαθέσιμο με άδεια CC-BY διαθέσιμο με άδεια CC-BY-SA διαθέσιμο με άδεια CC-BY-NC-SA διαθέσιμο με άδεια CC-BY-NC Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου και η δημιουργία παραγώγων αυτού με απλή αναφορά του δημιουργού. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού, και διάθεση του έργου ή του παράγωγου αυτού με την ίδια άδεια. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού και διάθεση του έργου ή του παράγωγου αυτού με την ίδια άδεια. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου. διαθέσιμο με άδεια CC-BY-ND Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η δημιουργία παραγώγων του έργου. διαθέσιμο με άδεια CC-BY-NC-ND Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου και η δημιουργία παραγώγων του. διαθέσιμο με άδεια CC0 Public Domain διαθέσιμο ως κοινό κτήμα Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου, η δημιουργία παραγώγων αυτού και η εμπορική του χρήση, χωρίς αναφορά του δημιουργού. χωρίς σήμανσηΣυνήθως δεν επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου.

Διατήρηση Σημειωμάτων Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει:  το Σημείωμα Αναφοράς  το Σημείωμα Αδειοδότησης  τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων  το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει) μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους.

Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.