Προγραμματισμός και Διαχείριση Επιχειρηματικών Πόρων - ERP Μάθημα 5: Προγραμματισμός και Έλεγχος Παραγωγής με Συστήματα ERP

2 Προβλέψεις απαιτήσεων υλικού 60’s Η/Υ για στερεότυπες λειτουργίες λογιστικής Αύξηση της πολυπλοκότητας χρονοπρογραμματισμού παραγωγής και ελέγχου αποθεμάτων οδήγησε στη χρήση Η/Υ Αναπτύχθηκε ο Προγραμματισμός απαιτήσεων υλικών – Management Requirements Planning (MRP) H απαίτηση για τα συστατικά είναι μια συνάρτηση της ζήτησης για τα τελικά προϊόντα, η οποία είναι γνωστή. Δύο είδη απαιτήσεων  Ανεξάρτητη απαίτηση, έξω από το σύστημα Τελικά προϊόντα Εξαρτήματα – ανταλλακτικά  Εξαρτημένη απαίτηση Συστατικά που συνθέτουν τα τελικά προϊόντα ζήτησης.

3 Προβλέψεις απαιτήσεων υλικού Βασική λειτουργικότητα του MRP – Η εξαρτημένη απαίτηση είναι διαφορετική από την ανεξάρτητη απαίτηση. Η παραγωγή για να ικανοποιήσει την εξαρτημένη απαίτηση πρέπει να προγραμματισθεί με τέτοιο τρόπο ώστε να αναγνωριστεί ρητά ο σύνδεσμός της με την παραγωγή για να ικανοποιήσει την ανεξάρτητη απαίτηση. Λογική εργασίας: δουλεύουμε προς τα πίσω, σ’ ένα πρόγραμμα παραγωγής ενός τελικού προϊόντος ανεξάρτητης ζήτησης, για να σχεδιασθεί ένα πρόγραμμα για τα συστατικά εξαρτημένης απαίτησης που το συνθέτουν, το MRP προσθέτει το σύνδεσμο μεταξύ της εξαρτημένης και ανεξάρτητης απαίτησης. Τα MRP είναι συστήματα ώθησης (push) προγραμματίζει τα κομμάτια παραγωγής βάση ζήτησης. Συστήματα έλξεως (pull) όπως το kanban εγκρίνουν την παραγωγή καθώς το απόθεμα καταναλώνεται.

4 Γενική ανασκόπηση Προγραμματίζει τις απαιτήσεις σε είδη εξαρτημένης ζήτησης (υλικά) Συντονίζει τις εντολές αγοράς υλικών και τις εντολές παραγωγής ή εργασίας για τα ημιέτοιμα μέρη Σχεδιάζει τις εργασίες και τις εντολές αγοράς για να ικανοποιηθούν οι υλικές απαιτήσεις που δημιουργούνται από την εξωτερική ζήτηση. Δύο βασικές διαστάσεις του ελέγχου παραγωγής  Ποσότητες Για όλα τα συστατικά, από πρώτες ύλες, συστατικά μέρη και τελικά προϊόντα.  Συγχρονισμό Καθορισμός συγχρονισμού παραγωγής (χρόνοι εργασίας) για να είναι εμπρόθεσμη η παραγωγή με βάση τις ημερομηνίες παράδοσης Χρόνος  Διαστήματα – time intervals  Συνεχής μεταβλητή - continuous

5 Γενική ανασκόπηση (2) Η απαίτηση που συσσωρεύεται κατά τη διάρκεια ενός χρονικού διαστήματος θεωρείται ότι ισχύει κατά την έναρξη του χρονικού διαστήματος. Το MRP λαμβάνει υπόψη του και τα τελικά προϊόντα και τα συστατικά τους μέρη lower – level items Η σχέση μεταξύ τελικού προϊόντος και lower – level item περιγράφεται από μια λίστα τεχνικής προδιαγραφής του υλικού Bill of Materials – BOM. LLC = 0 LLC = 1 LLC = 2 LLC = 3 Δύο τεχνικές προδιαγραφές των τελικών προϊόντων Α και Β A1000B1000 2xAB1003xAA200AB300BB500 AB300AB400 AB100BB600 AB300AB400 To LLC δείχνει το χαμηλότερο επίπεδο που χρησιμοποιείται το συστατικό To AB100 έχει LLC = 2

6 Γενική ανασκόπηση (3) Εκτός από το ΒΟΜ το MRP απαιτεί και πληροφορίες από το γενικό πλάνο χρονοπρογραμματισμού (Master Production Schedule – MPS)  Μικτές απαιτήσεις – gross requirements  Τρέχουσα κατάσταση αποθέματος – on hand inventory  Θέση εντολών προμήθειας και παραγωγής (προγραμματισμένες παραλαβές – schedule receipts) Βασική διαδικασία εκτέλεσης του MRP  Netting: Υπολογισμός καθαρών απαιτήσεων (net requirements) Gross requirements – (on hand inventory + schedule receipts) Οι μικτές απαιτήσεις για LLC 0 είναι στο MPS, για συστατικά χαμηλότερων επιπέδων προκύπτουν από το αποτέλεσμα προηγούμενων επαναλήψεων (iterations) του MRP  Lot sizing: Διαίρεση των προβλέψεων απαιτήσεων συστατικών (netted requirements) σε κατάλληλα μεγέθη παρτίδων για διαμόρφωση των εργασιών  Time phasing: Αντιστάθμιση των ημερομηνιών παράδοσης (due dates) με τους χρόνους αναπλήρωσης και παραγωγής Ο χρόνος αναπλήρωσης σχετίζεται με τα προμηθευόμενα είδη Ο χρόνος παραγωγής σχετίζεται με είδη που παράγει η επιχείρηση  BOM explosion: Με βάση τους χρόνους έναρξης, το μέγεθος των παρτίδων, και τον κατάλογο τεχνικής προδιαγραφής του τελικού προϊόντος υπολογίζονται οι μικτές απαιτήσεις όλων των απαραίτητων συστατικών στο επόμενο επίπεδο.  Επανάληψη: Επαναλαμβάνονται από την αρχή τα προηγούμενα βήματα έως ότου υποβληθούν σε επεξεργασία όλα τα επίπεδα της τεχνικής προδιαγραφής των υλικών.

7 Γενική ανασκόπηση (4) Κάθε επίπεδο της τεχνικής προδιαγραφής των υλικών (BOM) υποβάλλεται σε επεξεργασία, οι απαιτήσεις προέρχονται από τα χαμηλότερα επίπεδα Το MRP επεξεργάζεται όλα τα συστατικά για ένα επίπεδο πριν αρχίσει το επόμενο Οι μικτές απαιτήσεις για ένα χαμηλότερου επιπέδου συστατικό έχουν υπολογισθεί προτού αυτό το επίπεδο υποβληθεί σε επεξεργασία Τα βασικά αποτελέσματα ενός MRP:  Προγραμματισμένες εκδόσεις εντολών παραγωγής – προμήθειας (planned order releases)  Ειδοποιήσεις αλλαγών (change notices)  Μηνύματα κατάργησης εντολών  Εντολές διακίνησης (transfer requests) αν η επιχείρηση διαθέτει πολλές αποθήκες ή μονάδες παραγωγής. Master Production Schedule Inventory Status Delivery Data Product Description (Bill of Materials) Master Production Schedule Purchasing Requirements Purchasing Requirements Production Requirements Σχηματική Αναπαράσταση Διαδικασιών ενός MRP

8 Παράδειγμα MRP Διαδικασίας Προϊόν Α1000 Δεν υπάρχουν προγραμματισμένες εντολές παραλαβής 60 μονάδες απόθεμα Lot size = 150 Χρόνος αναπλήρωσης ή παραγωγής, lead time = 1 εβδομάδα Μικτές απαιτήσεις ανά εβδομάδα: Netting: οι 60 μονάδες καλύπτουν την πρώτη εβδομάδα και περισσεύουν 30. Αυτές οι 30 χρησιμοποιούνται τη δεύτερη εβδομάδα και υπολειπόμαστε 10. Άρα οι καθαρές απαιτήσεις για τη δεύτερη εβδομάδα είναι: ΠΡΟΙΟΝ Α Μικτές Απαιτήσεις ΠΡΟΙΟΝ Α Μικτές Απαιτήσεις Προβολή τρέχοντος αποθέματος60 / / -- / - Καθαρές Απαιτήσεις

9 Παράδειγμα MRP Διαδικασίας (2) Lot sizing: Η πρώτη απαίτηση εμφανίζεται τη 2 η εβδομάδα. Η πρώτη προγραμματισμένη εντολή παραλαβής θα είναι τη 2 η εβδομάδα για 150 μονάδες. Μόνο 10 απαιτούνται και οι υπόλοιπες 140 μεταφέρονται τη 3 η εβδομάδα, η οποία απαιτεί τη χρήση 100 μονάδων. Το υπόλοιπο των 40 μονάδων μεταφέρεται στη 4 η εβδομάδα, η οποία απαιτεί 20 μονάδες. Οι υπόλοιπες 20 μεταφέρονται στην 5 η εβδομάδα, η οποία απαιτεί 60 μονάδες. Άρα λόγω ανεπάρκειας υπολοίπου στην αρχή της 5 ης εβδομάδας έρχεται καινούρια παρτίδα 150 μονάδων. Για την 6 η εβδομάδα έχουμε διαθέσιμο υπόλοιπο 110, μεταφέρονται στην 7 η εβδομάδα 50 μονάδες και απαιτούνται 60 άρα την 7 η εβδομάδα έρχεται νέα παραλαβή 150 μονάδων. Η νέα παραλαβή ικανοποιεί την 7 η και την 8 η εβδομάδα και μένουν 80 απόθεμα. ΠΡΟΙΟΝ Α Μικτές Απαιτήσεις Προβολή τρέχοντος αποθέματος 60 / / / 4040 / / / / / 80 Καθαρές Απαιτήσεις Προγραμματισμένες εντολές παραλαβής 150

10 Παράδειγμα MRP Διαδικασίας (3) Χρονικός Συντονισμός: Για να καθορισθεί ο χρόνος έκδοσης των εντολών παραγωγής ή εντολών προμήθειας (planned order release), αφαιρούμε απλώς το χρόνο αναπλήρωσης ή παραγωγής από το χρόνο παραλαβής των προγραμματισμένων εντολών (planned order receipt). BOM Explosion. Μόλις καθορισθούν οι χρόνοι έναρξης των εντολών παραγωγής (προμήθειας) και οι ποσότητες για το προϊόν Α1000, είναι σχετικά απλό να υπολογισθούν οι απαιτήσεις ζήτησης για όλα τα συστατικά του. Για παράδειγμα, κάθε μονάδα Α1000 απαιτεί 2 μονάδες ΑΒ100. Επομένως οι μικτές απαιτήσεις του ΑΒ100 υπολογίζονται απλώς με το διπλασιασμό της ποσότητας της προγραμματισμένης έκδοσης εντολής του Α1000. ΠΡΟΙΟΝ Α Μικτές Απαιτήσεις Προβολή τρέχοντος αποθέματος 60 / / / 4040 / / / / / 80 Καθαρές Απαιτήσεις Προγραμματισμένες εντολές παραλαβής 150 Προγραμματισμένες εκδόσεις εντολών 150

11 Είσοδοι ενός MRP Είσοδοι  Ζήτηση (πρόβλεψη ή πραγματική)  Τεχνικές Προδιαγραφές των υλικών  Τρέχουσα κατάσταση των αποθεμάτων και καθορισμός πολιτικών παραγωγής ή προμήθειας Πηγές στοιχείων  Καρτέλα κάθε είδους  Κεντρικό πλάνο χρονοπρογραμματισμού παραγωγής (MPS)  Αρχεία που αφορούν τα στοιχεία των αποθεμάτων  Αρχεία που αφορούν τις παραγγελίες πωλήσεων στην πραγματική ζήτηση. Κεντρικό πλάνο χρονοπρογραμματισμού παραγωγής (MPS)  Ποσότητα και ημερομηνίες παράδοσης για προϊόντα ανεξάρτητης ζήτησης Τελικά προϊόντα Ανταλλακτικά  Περιλαμβάνει Κωδικό προϊόντος Ποσότητα Ημερομηνία παράδοσης Προβλέψεις  Το MRP χρησιμοποιεί αυτές τις πληροφορίες και υπολογίζει τις μικτές απαιτήσεις Αρχείο των υλικών – item master file  Κωδικό προϊόντος, περιγραφή, BOM, μέγεθος παρτίδας (παραγωγής ή αγοράς), προβλέψεις για χρόνους αναπλήρωσης και τρόπους αναπλήρωσης

12 Είσοδοι ενός MRP (2) Κανόνας καθορισμού παρτίδας – lot sizing rule – LSR  Καθορίζει πως θα ταξινομηθούν οι εργασίες για να ισορροπηθούν οι ανταγωνιστικές ανάγκες μείωσης του αποθέματος και των οικονομιών κλίμακας Προγραμματισμένος χρόνος αναπλήρωσης – planning lead time – PLT  Καθορίζει χρόνους έναρξης κάθε εργασίας (εντολής)  Χρόνος έναρξης = Ημερομηνία παράδοσης – PLT  Αν οι χρόνοι αναπλήρωσης ήταν πάντα ακριβώς ίσοι με τα PLTs τότε τα τελικά προϊόντα θα ήταν έτοιμα just in time. On hand inventory  Πληροφορίες σχετικά με τους χώρους αποθήκευσης και διαθέσιμη ποσότητα  Πληροφορίες σχετικά με πρώτες ύλες, crib αποθέματα (επεξεργασμένα) και αποθέματα συναρμολογήσεων  Περιέχει πληροφορίες για δεσμευμένα αποθέματα για εργασίες που πρόκειται να εκτελεσθούν. Προγραμματισμένες παραλαβές (scheduled receipt)  Ήδη εκδοθείσες εντολές αγοράς ή παραγωγής ή διακίνησης  Προγραμματισμένη παραλαβή είναι μια προγραμματισμένη έκδοση εντολής σε προηγούμενη περίοδο, η οποία εκτελείται και αναμένεται η ολοκλήρωσή της. Η γνώση των προαναφερθέντων είναι σημαντική για τον καθορισμό των καθαρών απαιτήσεων (net requirements) – Ανάλυση κάλυψης (coverage analysis) και περιλαμβάνει  Καθορισμός τμήματος ζήτησης από διαθέσιμα αποθέματα  Εντολές προμήθειας, διακίνησης και παραγωγής που είναι σε εξέλιξη. Αν όλα ήταν στατικά, τότε δε θα υπήρχαν αλλαγές, για αυτές υπάρχουν οι ειδοποιήσεις αλλαγής (change notices).

13 Έξοδοι ενός MRP (2) Εκδόσεις Προγραμματισμένων εντολών  Planned Order Release –POR  Αριθμός μονάδων που απαιτούνται  Ημερομηνία παράδοσης  Αφορούν όχι μόνο ένα αλλά πολλαπλούς πελάτες Ειδοποιήσεις αλλαγής  Τροποποιήσεις υπαρχουσών εντολών Εκδόσεις κατάργησης εντολών Αναφορές εξαίρεσης  Αποκλίσεις από το αναμενόμενο (διαφορές στη σειρά των εργασιών, αποθεματικές αποκλίσεις, κλπ).