Λοιμώξεις ανώτερου αναπνευστικού
Δομή του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος περιλαμβάνονται μύτη φάρυγγας και δομές που συγκοινωνούν με αυτά -μέσο ους -ευσταχιανή σάλπιγγα -παραρρίνιοι κόλποι
Δομή του κατώτερου αναπνευστικού συστήματος Περιλαμβάνονται : λάρυγγας τραχεία βρόγχοι κυψελίδες
Φυσική άμυνα του αναπνευστικού συστήματος (μη ειδικοί μηχανισμοί) Τρίχες και βλέννη που καλύπτουν τις ρινικές κοιλότητες Εκκριτική IgA στις διάφορες εκκρίσεις Μη ειδικές αντιβακτηριακές ουσίες (π.χ. λυσοζύμη) Κροσσοί και βλέννη που καλύπτουν την τραχεία Αντανακλαστικά βήχα, φταρνίσματος, κατάποσης
Παθογενετικοί μηχανισμοί Προσκολλητικότητα – Gram(+): πρωτεϊνη Μ (S.pyogenes) και λιποτειχοϊκά οξέαέλ (S.pyogenes –viridans, S.aureus) – Gram(-): φίμπριες (Εντεροβακτηριακά, P. aeruginosa, Bordetella pertussis, Haemophilus spp) 2. Παραγωγή εξωτοξίνης– Corynebacterium diphtheriae Αποφυγή των αμυντικών μηχανισμών του ξενιστή – Ενδοκυττάριοι μικροοργανισμοί – έλυτρο που παρεμποδίζει την φαγοκυττάρωση (S.pneumonia, H.influenza, N.meningidis, K. pneumonia) – Ενδοκυττάριοι μικροοργανισμοί – Ιοί
Φυσιολογική χλωρίδα αναπνευστικού Ανώτερο αναπνευστικό Παρουσία φυσιολογικής χλωρίδας και ορισμένων δυνητικά παθογόνων μικροοργανισμών, οι οποίοι δεν προκαλούν νόσο, διότι η ανάπτυξη τους καταστέλλεται από τη φ.χ. (ανταγωνισμός για θρεπτικά συστατικά και παραγωγή ανασταλτικών ουσιών) Κατώτερο αναπνευστικό πρακτικά στείρο μικροβίων λόγω της αποτελεσματικής λειτουργίας του κροσσωτού επιθηλίου (μικρόβια καταστρέφονται από τα κυψελιδικά μακροφάγα)
Φυσιολογική χλωρίδα φαρυγγικού επιχρίσματος
Φαρυγγίτιδα Βακτηριακή Ιογενής
Βακτηριακή φαρυγγίτιδα Στρεπτοκοκκική Μη στρεπτοκοκκική
Στρεπτοκοκκική φαρυγγίτιδα-αμυγδαλίτιδα Ι Προκαλείται από τον β- αιμολυτικό στρεπτόκοκκο ομάδας Α (Streptococcus pyogenes) Αντοχή στη φαγοκυττάρωση Στρεπτοκινάσες- λύουν θρόμβους Στρεπτολυσίνες- καταστρέφουν ερυθρά, λευκά αιμοσφαίρια και κύτταρα ιστών
Στρεπτοκοκκική φαρυγγίτιδα-αμυγδαλίτιδα ΙΙ Κλινικές εκδηλώσεις: φλεγμονή του φάρυγγα, πυρετός, πυώδης αμυγδαλίτιδα, μέση πυώδης ωτίτιδα, επώδυνη διόγκωση τραχηλικών λεμφαδένων Μετάδοση: συνήθως με αναπνευστικές εκκρίσεις Μεταστρεπτοκοκκικές επιπλοκές: ρευματικός πυρετός, οξεία σπειραματονεφρίτιδα Θεραπεία: πενικιλλίνη
Εργαστηριακή διάγνωση Α. καλλιέργεια φαρυγγικού επιχρίσματος (μέθοδος εκλογής για διάγνωση και μικροβιοφορία) -αιματούχο άγαρ - β-αιμόλυση - Gram χρώση - Gram+ κόκκος, διάταξη «κολιέ» - δοκιμασία αντιβιοτικού βακιτρακίνης – ευαίσθητος - βιοχημική ταυτοποίηση- API Strep -δοκιμασία latex- ορολογική ταυτοποίηση του πολυσακχαριδικού αντιγόνου ομάδας Α των αποικιών Β. Step –test με ανοσοδιαγνωστική μέθοδο (latex, ανοσοενζυματική) άμεση ανίχνευση του πολυσακχαριδικού αντιγόνου ομάδας Α στο φαρυγγικό επίχρισμα του στυλεού λήψης
β- αιμόλυση
Gram χρώση- διάταξη «κολιέ»
Δοκιμασία βακιτρακίνης API Strep
Δοκιμασία latex για πολυσακχαριδικό αντιγόνο Α αποικιών
Strep-test στο φαρυγγικό επίχρισμα
Μη στρεπτοκοκκική φαρυγγίτιδα C. diphtheria Corynobacterium sp N.gonorrhoeae Αναερόβια βακτήρια Vincent Angina- Borrelia vincenti νόσος του Lemierre- Fusobacterium necrophorum Συνήθης η μικροβιοφορία από N.meningitis, H. influenza, S. pneumoniae, S.pyogenes
Ιογενής φαρυγγίτιδα ρινοιοί Αδενοιοί Ιοί influenza και parainfluenza Κοροναïοί Αναπνευστικός συγκυτιακός ιός (Croup) Coxsackie Κυτταρομεγαλοïός Epstein-Barr (λοιμώδης μονοπυρήνωση) ερπητοïός
Οστρακιά Streptococcus pyogenes που παράγει ερυθρογόνο τοξίνη Η ιδιότητα παραγωγής τοξίνης μεταδίδεται από λυσιγονικό βακτηριοφάγο Η τοξίνη προκαλεί πυρετό, ερυθρό δερματικό εξάνθημα. Μοροειδής γλώσσα, δογκωμένη και μοιάζει με φράουλα Σπάνια σήμερα
Διφθερίτιδα Ι Corynobacterium diphtheriae, Gram +, μη σπορογόνο βακτηρίδιο, πλειομορφικό, συχνά σχήμα κορύνας, χρωματίζεται ανομοιόμορφα Κλινική εικόνα: πυρετός, φαρυγγίτιδα (σχηματισμός διφθέρας, γκριζόφαιη μεμβράνη από ινική, νεκρούς οστούς, βακτηριακά κύτταρα που μπορεί να προκαλέσει πλήρη απόφραξη του αερογωγού) γενικευμένη κακουχία, οίδημα τραχήλου Σε προσβολή της καρδιάς και των νεφρών από την τοξίνη, ταχεία θανατηφόρο εξέλιξη Δερματική διφθερίτιδα βλάβες με γκριζόφαιη μεμβράνη
Διφθερίτιδα ΙΙ Μετάδοση: εισπνοή μολυσματικών σταγονιδίων Διάγνωση : καλλιέργεια και ταυτοποίηση σε εκλεκτικά και διαχωριστικά υλικά Θεραπεία: πενικιλλίνη, ερυθρομυκίνη και αντιτοξίνη Εμβόλιο: DTP (αδρανοποιημένη τοξίνη)
Μέση ωτίτιδα Επιπλοκή κοινού κρυολογήματος, ρινίτιδας ή φαρυγγίτιδας Κλινική εικονα: απότομη εισβολή, πυρετός, έντονη ωταλγία Προσβάλλει συνήθως μικρά παιδιά επειδή η ευσταχιανή σάλπιγγα είναι βραχύτερη και σε πιο οριζόντια θέση Επιπλοκές:ρήξη τυπνάνου, χρόνια μέση ωτίτιδα, βαρυκοΐα Εργαστηριακή διάγνωση:καλλιέργεια μόνο σε ρήξη τυμπάνου Θεραπεία: αντιβιοτικά ευρέως φάσματος, αμοξυκιλλίνη S. pneumoniae 35% H. influenzae 20-30% Moraxella catarrhalis S.pyogenes 8-10% S.aureus 1-2%
Παραρρινικολπίτιδα Οξείες ή χρόνιες λοιμώξεις των παρραρίνιων κόλπων (ηθμοειδείς κυψέλες, ιγμόρεια,μετωπιαίος κόλπος, σφηνοειδής κόλπος) Streptococcus pneumonia, H.influenzae, αναερόβια βακτήρια Ιοί – ρινοιοί, αδενοιοί, ιοί influenza και parainfluenza Τοπικές εκδηλώσεις: πόνος, κεφαλαλγία, πυώδες έκκριμα κ/α μόνο μετά από παρακέντηση του κόλπου
Επιγλωττίτιδα H. influenzae τύπου b Κλινική εικόνα: απότομη εισβολή, ψηλός πυρετός, δυσκαταποσία, βράγχος φωνής, δύσπνοια, ταχέως εξελισσόμενη που μπορεί να οδηγήσει σε θάνατο σε λίγες ώρες Εργαστηριακή διάγνωση: με καλλιέργεια αίματος (50% περιπτώσεων)
Ιογενείς λοιμώξεις – το κοινό κρυολόγημα >200 ιοί 50% ρινοïοί (>113 ορότυποι) 15-20% κοροναïοί 10% άλλοι ιοί Κλινική εικόνα: πταρμός, πυρέτιο, συνάχι, ρινική συμφόρηση, βήχας, πονόλαιμος Επιλοκές: λαρυγγίτιδα, μέση ωτίτιδα, παραρρινοκολπίτιδα, λοιμώξεις κατ. αναπνευστικού Ανοσία ισχυρή και βραχυπρόθεσμη και οφείλεται σε αντισώματα της τάξεως IgA έναντι συγκεκριμένων οροτύπων