ΚΕΦΑΛΑΙΟ 17 ΝΥΣΤΑΓΜΟΣ

Ακούσιες, ρυθμικές,με μορφή ταλαντώσεως κινήσεις ενός ή δύο οφθαλμών σε όλες ή ορισμένες μόνο θέσεις του βλέμματος. Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά : 1. Μορφή α) εκκρεμοειδής νυσταγμός β) αναπηδητικός 2. Επίπεδο.Οριζόντιος,κάθετος, κυκλοστροφικός 3. Κατεύθυνση. (ταχείας φάσης) 4. Ένταση.α) πρώτου βαθμού μόνο στην κατεύθυνση ταχείας.β) δευτέρου βαθμού (πρωτεύουσα+ταχεία) γ)τρίτου βαθμού (σε όλες τις θέσεις) 5. Εύρος.α) λεπτός 15 μοίρες 6. Συχνότητα. Αριθμός κινήσεων στη μονάδα του χρόνου.

ταξινόμηση  Α. Φυσιολογικοί νυσταγμοί  1.ΝΥΣΤΑΓΜΟΣ ΑΚΡΑΙΑΣ ΘΕΣΕΩΣ Σε φυσιολογικά άτομα, αναπηδητικός νυσταγμός(ταχεια φαση προς την κατεύθυνση του βλεμματος-αργά στην πρωτεύουσα),μετά κινήσεις –εξάντληση.Σε κουρασμένα ή νευρικά άτομα. Δ.Δ από παθολογικό νυσταγμό 2.ΟΠΤΟΚΙΝΗΤΙΚΟΣ ΝΥΣΤΑΓΜΟΣ Σε κάθε άτομο, περιστρεφόμενο τύμπανο, ασπρόμαυρες ραβδώσεις αναπηδ,εκτίμηση όρασης 2.ΟΠΤΟΚΙΝΗΤΙΚΟΣ ΝΥΣΤΑΓΜΟΣ Σε κάθε άτομο, περιστρεφόμενο τύμπανο, ασπρόμαυρες ραβδώσεις αναπηδ,εκτίμηση όρασης  3.ΠΡΟΚΛΗΤΟΣ ΑΙΘΟΥΣΑΙΟΣ ΝΥΣΤΑΓΜΟΣ με περιστροφή σώματος ή με διακλυσμό του έξω ακουστικού πόρου.  Β. Παθολογικοί νυσταγμοί  1.Συγγενείς.Τύπου αισθητηριακής βλάβης-τύπου κινητικής βλάβης-Λανθάνων νυσταγμός  2. Επίκτητοι(spasmus nutans,επίκτητος εκκρεμοειδής, αιθουσαίος, νευρομυικής ανεπαρκείας, πτερυγισμός,τραμπάλας, εισελκτικός,εκούσιος και υστερικός)

Παθολογικός νυσταγμός Τύπου αισθητηριακής βλάβης-Εκκρεμοειδής σε μείωση όρασης συγγενώς ή τους πρώτους μήνες της ζωής. Συγγενείς βλάβες ωχράς, αλφισμό, ανιριδία, ολική αχρωματοψία, κεντρική χορ/δίτις, θόλωση κερατοειδούς,συγγενής καταρράκτης. Τύπου κινητικής βλάβης-Αναπηδητικός. Αντισταθμιστική θέση κεφαλής. Λανθάνων –Αναπηδητικός – όταν καλυφθεί ο ένας οφθαλμός-Βραδεία φάση στην πλευρά του καλυμμένου-αμφοτερόπλευ- ρα, απώλεια ενός οφθαλμού –εμφάνιση νυσταγμού στον άλλο. Συχνότερος στα παιδιά-Συνύπαρξη με στραβισμό συχνή. Μισοί ασθενείς με έκδηλο στραβισμό έχουν νυσταγμό.50% σε συγγενή εσωτροπία έχει λανθάνοντα νυσταγμό.

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΝΑΣΤΟΛΗΣ ΤΟΥ ΝΥΣΤΑΓΜΟΥ Α.ΑΝΑΣΤΟΛΗ ΝΥΣΤΑΓΜΟΥ ΚΑΤΑ ΤΙΣ ΣΥΖΥΓΕΙΣ ΚΙΝΗΣΕΙΣ Ζώνη ή θέση ηρεμίας. Η βλεμματική θέση στην οποία ο νυσταγμός έχει τη μεγαλύτερη μείωση ή εξαφανίζεται. Αντισταθμιστική θέση Β.ΑΝΑΣΤΟΛΗ ΝΥΣΤΑΓΜΟΥ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΠΡΟΣΗΛΩΝΟΝΤΟΣ. Όταν ο επικρατών οφθαλμός προσηλώνει η κεφαλή στρέφεται κατά τρόπον ώστε ο οφθαλμός να είναι σε προσαγωγή.Ευνοεί την απώθηση του μη επικρατούντος, αιτιολογικά συνδέεται με την ανάπτυξη εσωτροπίας. Γ.ΑΝΑΣΤΟΛΗ ΝΥΣΤΑΓΜΟΥ ΚΑΤΑ ΤΗ ΣΥΓΚΛΙΣΗ. Σύνδρομο αναστολής νυσταγμού. Εσωτροπία-προσήλωση με τον σε προσαγωγή οφθαλμό-κάλυψη του ενός οφθαλμού προκαλεί στροφή κεφαλής προς την πλευρά του ακάλυπτου- Ψευδοπάρεση των έξω ορθών μυών

 Στατική γωνία η ελάχιστη παρέκκλιση και οφείλεται στους ανατομικούς παράγοντες.  Δυναμική γωνία.-Μέγιστη παρέκκλιση-+νευρογενείς παράγοντες.α) καθ’υπερβολήν σύγκλιση της προσαρμοστικής εσωτροπίας β)σύνδρομο αναστολής του νυσταγμού.

Η εξέταση του ασθενούς με νυσταγμό Οπτική οξύτης Μειωμένη. Στον εκκρεμοειδή η μειωμένη όραση είναι η αιτία του νυσταγμού.Στον αναπηδητικό η μείωση της όρασης οφείλεται στον νυσταγμό.Υπ’όψιν : α) χωριστά και διόφθαλμα. Άν η διόφθαλμη V είναι σημαντικά καλύτερη τότε υπάρχει και λανθάνων νυσταγμός. Αντί καλύψεως +6έως+8Δ.β)V μακριά και κοντά πλησίον καλύτερη λόγω σύγκλισης-αναστολή νυσταγμού.γ) οπτική οξύτης διόφθαλμα με την κεφαλή σε όλες τις θέσεις.δ) στη θέση ελάχιστου νυσταγμού μετράμε την οπτική οξύτητα ξεχωριστά.Αμβλυωπία? Καθορισμός θέσης ηρεμίας και αντισταθμιστικής θέσης κεφαλής. Με φυσικό τρόπο καθώς ο ασθενής καλείται να αναγνωρίσει τα σύμβολα του μακρινού οπτοτύπου.

Μη χειρουργική θεραπεία του νυσταγμού Βελτίωση Ο.Ο, Μείωση νυσταγμού και αντισταθμιστικής θέσης κεφαλής, θεραπεία αμβλυωπίας. Στον εκκρεμοειδή έγκαιρη θεραπεία για ανάπτυξη αντανακλαστικού προσηλώσεως. Διόρθωση διαθλαστικής ανωμαλίας- φακοί επαφής. Πρίσματα. Τοποθέτηση πρισμάτων ίσης ισχύος με τη βάση προς την ίδια κατεύθυνση. Κορυφή των πρισμάτων προς την κατεύθυνση της προτιμώμενης βλεμματικής θέσης. Περιορισμένες ενδείξεις.Χρήσιμες πληροφορίες για το ποσό της επεμβάσεως που θα εξουδετερώσει τη στροφή της κφαλής. Τοποθέτηση πρισμάτων με τη βάση έξω-Σύγκλιση – αναστολή νυσταγμού. Θεραπεία αμβλυωπίας-Penalization