Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης Δασική Διαχειριστική Ι Διδάσκων Δημήτριος Καραμανώλης, Επίκουρος Καθηγητής Παρουσίαση_1 η

Δασικη Διαχειριστικη Ι 1.ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ Σχεδιασμός - Σκοποί και στόχοι του σχεδιασμού - Τύποι και επίπεδα σχεδιασμού - Στάδια υλοποίησης του σχεδιασμού Οργάνωση Διεύθυνση Έλεγχος Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης

2. ΦΥΣΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ - Δασικά οικοσυστήματα - Η κοινωνική και οικονομική πολλαπλή σημασία των δασ. Οικ. - Εισαγωγή στη διαχείριση των Φυσικών Πόρων - Ολοκληρωμένη διαχείριση Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης 3. ΛΗΨΗ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΣΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΔΑΣΙΚΩΝ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ - Βασικά χαρακτηριστικά λήψης αποφάσεων - Διαδικασία λήψης αποφάσεων - Προσδιορισμός εναλλακτικών διαχειριστικών λύσεων ή σχεδίων δράσης - Κριτήρια αξιολόγησης και επιλογής - Μέθοδοι συνδυασμού και χρησιμοποίησης των κριτηρίων - Υποδείγματα ή μοντέλα στη διαχείριση των δασικών οικοσυστημάτων - Χρησιμότητα και τύποι των υποδειγμάτων - Διαδικασία κατασκευής ενός υποδείγματος

4. ΓΡΑΜΜΙΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ - Παραδοχές του γραμμικού προγραμματισμού - Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα του γραμμικού προγραμματισμού - Διαμόρφωση και διαγραμματική επίλυση προβλημάτων γραμμικού προγραμματισμού - Πρόβλημα μεγιστοποίησης/ελαχιστοποίησης - Ανάλυση ευαιαθησίας - Εφαρμογή της ανάλυσης ευαισθησίας στην κατανομή των χρήσεων του δάσους - Η μέθοδος SIMPLEX - Το δυικό πρόβλημα Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης 5. ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΓΡ.ΠΡ. ΣΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΗΠΕΥΤΩΝ ΔΑΣΩΝ - Πρότυπο αύξησης σε κηπευτή συστάδα - Πρόβλεψη της αύξησης σε διαχειριζόμενη και μη κηπευτή συστάδα - Μεγιστοποίηση της παραγωγής - Μεγιστοποίηση χρηματικής απόδοσης και οικονομικός χρόνος περιφοράς

6. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΟΛΛΑΠΛΩΝ ΣΚΟΠΩΝ ΜΕ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟ ΣΤΟΧΩΝ Παράδειγμα Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης 7. ΔΥΝΑΜΙΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ - Θεωρία του Δυναμικού προγραμματισμού - Διαμόρφωση προβλήματος δυναμικού προγραμματισμού

Δασικό Οικοσύστημα ή Επιχείρηση Οργάνωση Ανάπτυξη Προστασία Διατήρηση ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ;

Μοντελοποίηση ευρείας κλίμακας των διαδικασιών στο οικοσύστημα για την πρόβλεψη του πιθανού αντίκτυπου της αλλαγής του κλίματος στην υδρολογία και στην παραγωγικότητα του οικοσυστήματος και κατ’ επέκταση με κοινωνικοοικονομικές αρνητικές επιπτώσεις.παραγωγικότητα Ανάπτυξη

Η ικανότητα του οικοσυστήματος να αυξάνει και να διατηρεί μέρος ή ολόκληρη την κοινωνία των φυτών και ζώων. παραγωγικότητα

Λειτουργίες Διαχείρισης Σχεδιασμός Οργάνωση Διεύθυνση Έλεγχος

Ο Σχεδιασμός περιλαμβάνει τη δημιουργία και αναγνώριση σειρας εναλλακτικών ενεργειών, προτάσεων, προγραμμάτων, στρατηγικής και πολιτικής απο τον manager και τους συνεργατες του για την επίλυση μελλοντικών προβλημάτων.εναλλακτικών ενεργειών, Σχεδιασμός

εναλλακτικών ενεργειών,

Οργάνωση είναι ένα σύνολο κανόνων και ενεργειών με τους οποίους εναρμονίζονται οι συντελεστές παραγωγής και κατανάλωσης σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και χώρο, ώστε να επιτευχθεί η μέγιστη δυνατή αποδοτικότητα.συντελεστές παραγωγήςκατανάλωσης Οργάνωση είναι ένα σύνολο κανόνων και ενεργειών με τους οποίους εναρμονίζονται οι συντελεστές παραγωγής και κατανάλωσης σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και χώρο, ώστε να επιτευχθεί η μέγιστη δυνατή αποδοτικότητα.συντελεστές παραγωγήςκατανάλωσης Οργάνωση

Φύση – Κεφάλαιο – Εργασία συντελεστές παραγωγής

Κατανομή του εθνικού εισοδήματος – η φορολογική πολιτική – ονομαστικό εισόδημα – πραγματικό εισόδημα – επίπεδο τιμών και αμοιβών – το επιτόκιο – το κέρδος κ.λπ. Συντελεστες κατανάλωσης

Η επαλήθευση των δραστηριοτήτων και ενεργειών, σύμφωνα με το συγκεκριμένο σχέδιο, τις συγκεκριμένες οδηγίες και τις καθορισμένες αρχές της επιχείρησης ή του οικοσυστήματος. Έλεγχος

Χαρακτηριστικά της Διαχείρισης Χαρακτηριστικά της Διαχείρισης α) Απαιτούν την εφαρμογή επιστημονικών μεθόδων β) Απαιτούν (συνήθως) τη συνεργασία επιστημόνων διαφόρων ειδικοτήτων γ) Προσπαθούν να επιλύσουν προβλήματα ή διαφορές που προκύπτουν μεταξύ των διαφόρων στοιχείων ή παραμέτρων που υφίστανται εντός ενός οικοσυστήματος-οργανισμού για την καλύτερη ή άριστη λειτουργία αυτού. δ) Εφαρμόζονται σε όλα τα οικοσυστήματα-οργανισμούς ανεξάρτητα της φύσης αυτών

Σκοποί και στόχοι του σχεδιασμού Σκοποί και στόχοι του σχεδιασμού Οι σκοποί του σχεδιασμού είναι ιδεατοί και εκφράζονται με γενικές έννοιες Οι στόχοι του σχεδιασμού είναι πιο εξειδικευμένοι, σαφείς, μετρήσιμοι και πραγματοποιήσιμοι. Γι’αυτό εκφράζονται με συγκεκριμένες έννοιες, προτάσεις και ενέργειεςστόχοι Χαρακτηριστικά των στόχων Χαρακτηριστικά των στόχων Σαφήνεια Σαφήνεια Ρεαλισμός Ρεαλισμός Ευελιξία ΕυελιξίαΕυελιξία Χρονικός ορίζοντας Χρονικός ορίζονταςΧρονικός ορίζονταςΧρονικός ορίζοντας

ΤΡΕΙΣ ΚΥΡΙΟΙ ΤΥΠΟΙ ΣΤΟΧΩΝ ΣΤΑ ΤΡΕΙΣ ΚΥΡΙΟΙ ΤΥΠΟΙ ΣΤΟΧΩΝ ΣΤΑ ΜΟΝΤΕΛΑ ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΜΟΝΤΕΛΑ ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ 1. Στόχοι διατήρησης της φύσης : ελαχιστοποίηση της εκμετάλλευσης των οικοσυστημάτων βελτιστοποίηση της παραγωγής 2. Κοινωνικο-οικονομικοί στόχοι : μεγιστοποίηση της παραγωγής σε αγαθά και υπηρεσίες με ελαχιστοποίηση του κόστους 3. Μικτοί στόχοι : μεγιστοποίηση της αειφορικής χρήσης και των περιβαλλοντικών υπηρεσιών

Στην περίπτωση της δασοπονίας η ιδιότητα της ευελιξίας είναι πολύ σημαντική, γιατί οι μελέτες σχεδιασμού, οργάνωσης και ανάπτυξης της δασοπονίας έχουν συνήθως μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο χαρακτήρα. Τα δάση αυξάνονται αργά: τα δέντρα απαιτούν αρκετά χρόνια για να αναγεννηθούν, δεκαετίες να αυξηθούν και η τελική χρήση των νέων συστάδων είναι μερικές φορές δύσκολο να προβλέψει πότε αυτά έχουν εγκατασταθεί. Τα δάση εξυπηρετούν τις πολλαπλάσιες και αλληλένδετες κοινωνικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές λειτουργίες, συχνά στον ίδιο χρόνο και θέση. Η προστασία αυτής της πολυλειτουργικότητας απαιτεί ισορροπημένες διαχειριστικές προσεγγίσεις βασισμένες σε επαρκείς δασικές πληροφορίες. Επομένως χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή κατα τον αρχικό σχεδιασμό της δασοπονίας έτσι ώστε να είναι δυνατόν στο μέλλον να γίνονται μικρές ή μεγάλες αλλαγές οι οποίες θα προσαρμόζουν κάθε φορά τους αρχικούς σκοπούς και στόχους στις υφιστάμενες καταστάσεις και συνθήκες, κατα τον καλύτερο δυνατο τρόπο και με ιδιαίτερη προσοχή, ώστε να αποφεύγονται κοινωνικές και οικολογικές διαταράξεις. Επομένως χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή κατα τον αρχικό σχεδιασμό της δασοπονίας έτσι ώστε να είναι δυνατόν στο μέλλον να γίνονται μικρές ή μεγάλες αλλαγές οι οποίες θα προσαρμόζουν κάθε φορά τους αρχικούς σκοπούς και στόχους στις υφιστάμενες καταστάσεις και συνθήκες, κατα τον καλύτερο δυνατο τρόπο και με ιδιαίτερη προσοχή, ώστε να αποφεύγονται κοινωνικές και οικολογικές διαταράξεις. Ευελιξία

μακροπρόθεσμο : με διάρκεια ισχύος μεγαλύτερη των 20 ετών μακροπρόθεσμο μεσοπρόθεσμο : με διάρκεια ισχύος μεταξύ 5 και 20 ετών καιμεσοπρόθεσμο βραχυπρόθεσμο : με διάρκεια ισχύος μικρότερη των 5 ετών.βραχυπρόθεσμο μακροπρόθεσμο : με διάρκεια ισχύος μεγαλύτερη των 20 ετών μακροπρόθεσμο μεσοπρόθεσμο : με διάρκεια ισχύος μεταξύ 5 και 20 ετών καιμεσοπρόθεσμο βραχυπρόθεσμο : με διάρκεια ισχύος μικρότερη των 5 ετών.βραχυπρόθεσμο Χρονικός ορίζοντας Χρονικός ορίζοντας

Συνδέεται με μακρο/σμες αποφάσεις οι οποίες βασίζονται στην ανάπτυξη γενικών κατευθυντήριων γραμμών σχεδιασμού που καθορίζουν το τι πρέπει να γίνει διαχρονικά και δημιουργούν το πλαίσιο μέσα στο οποίο παίρνονται αποφάσεις για το μέλλον. Ιδιαίτερη αξία στη δασοπονία → μεγάλοι χρόνοι παραγωγής Σ’αυτο το σχεδιασμό εντάσσονται οι στρατηγικές μελέτες ανάπτυξης της Δασοπονίας στις οποίες καθορίζονται οι γενικοί μελλοντικοί αναπτυξιακοί στόχοι οι οποίοι περιλαμβάνουν :περιλαμβάνουν μακροπρόθεσμο

–τη χρήση των δασών και δασικών εκτάσεων –το είδος και επίπεδο παραγωγής καθώς και το εμπόριο (εισαγωγές-εξαγωγές) της ξυλείας και των λοιπών δασικών προϊόντων –τις έμμεσες ωφέλειες και υπηρεσίες απ'το δασικό χώρο –τις διαρθρωτικές αλλαγές στην οργάνωση και διοίκηση –τις απαραίτητες δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις –τις οικονομικές και κοινωνικές (κυρίως του ορεινού πληθυσμού) επιπτώσεις των αλλαγών –το είδος, τις μορφές και το μέγεθος της απασχόλησης –την κατανομή των πόρων –τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις –την προστασία του δασικού χώρου –τους τρόπους απογραφής και διάθεσης των δεδομένων κ.λπ.

συνδέεται με μεσοπρόθεσμες αποφάσεις οι οποίες βασίζονται στην ανάπτυξη λεπτομερέστερων και πιο συγκεκριμένων κατευθυντηρίων γραμμών σχεδιασμού.συνδέεται με μεσοπρόθεσμες αποφάσεις οι οποίες βασίζονται στην ανάπτυξη λεπτομερέστερων και πιο συγκεκριμένων κατευθυντηρίων γραμμών σχεδιασμού. διαχειριστικές μελέτες 10ετούς και 5ετούς ισχύος διαχειριστικές μελέτες 10ετούς και 5ετούς ισχύος. μεσοπρόθεσμος

συνδέεται με βραχυπρόθεσμες, κυρίως ετήσιες, αποφάσεις. Είναι η πλέον αποκεντρωμένη μορφή σχεδιασμού και αφορά κυρίως τον ετήσιο σχεδιασμό δραστηριοτήτων των Διευθύνσεων Δασών και Φυσικού Περιβάλλοντος και των Δασαρχείων. βραχυπρόθεσμος βραχυπρόθεσμος :

Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης Τύποι σχεδιασμού Φυσικός και οικονομικός σχεδιασμόςΦυσικός και οικονομικός σχεδιασμός Φυσικός σχεδιασμός είναι ο σχεδιασμός της φυσικής δομής μιας περιοχής, όπως χρήσεις γης, οδικό δίκτυο, υδρονομικό δίκτυο κ.λπ. Φυσικός σχεδιασμός είναι ο σχεδιασμός της φυσικής δομής μιας περιοχής, όπως χρήσεις γης, οδικό δίκτυο, υδρονομικό δίκτυο κ.λπ. Ρυθμιστικός και αναπτυξιακός σχεδιασμόςΡυθμιστικός και αναπτυξιακός σχεδιασμός Ο ρυθμιστικός σχεδιασμός σχετίζεται με το διαχρονικό συντονισμό των διαδικασιών ανάλογα με τη διαμορφούμενη πολιτική. Στο επίπεδο της επιχείρησης περιλαμβάνει το σχεδιασμό των εισαγωγών πρώτων υλών, της εργασίας και των προϊόντων παραγωγής. Ο ρυθμιστικός σχεδιασμός σχετίζεται με το διαχρονικό συντονισμό των διαδικασιών ανάλογα με τη διαμορφούμενη πολιτική. Στο επίπεδο της επιχείρησης περιλαμβάνει το σχεδιασμό των εισαγωγών πρώτων υλών, της εργασίας και των προϊόντων παραγωγής. Σχεδιασμός πολλαπλών σκοπών και στόχωνΣχεδιασμός πολλαπλών σκοπών και στόχων σχέσεις: ανταγωνιστικές, συμπληρωματικές,ανεξάρτητες,μεταβαλόμενες σχέσεις: ανταγωνιστικές, συμπληρωματικές,ανεξάρτητες,μεταβαλόμενες: ανταγωνιστικές, συμπληρωματικές,ανεξάρτητες,μεταβαλόμενες: ανταγωνιστικές, συμπληρωματικές,ανεξάρτητες,μεταβαλόμενες Ενδεικτικός και προστακτικός σχεδιασμόςΕνδεικτικός και προστακτικός σχεδιασμός Ο ενδεικτικός παραθέτει οδηγίες και έχει συμβουλευτική μορφή ενώ ο προστακτικός δίνει συγκεκριμένες οδηγίες οι οποίες πρέπει να ακολουθούνται χωρίς αποκλίσεις Ο ενδεικτικός παραθέτει οδηγίες και έχει συμβουλευτική μορφή ενώ ο προστακτικός δίνει συγκεκριμένες οδηγίες οι οποίες πρέπει να ακολουθούνται χωρίς αποκλίσεις

Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης Ανταγωνιστική συσχέτιση: Ξυλοπαραγωγή – Αναψυχή Συμπληρωματική συσχέτιση : Ξυλοπαραγωγή – Αγρια Πανίδα Ανεξάρτητη συσχέτιση : Ξυλοπαραγωγή – Ιχθυοπονία Ανεξάρτητη συσχέτιση : Ξυλοπαραγωγή – Ιχθυοπονία Μεταβαλόμενη συσχέτιση : Οι σχέσεις μεταξύ των διαφόρων στόχων καθορίζονται κατα περίπτωση. Δηλαδη μπορει να υφίσταται μια απο τις παραπάνω σχέσεις

Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής & Τηλεπισκόπησης Επίπεδα σχεδιασμού Εθνικός σχεδιασμός Περιφερειακός σχεδιασμός Νομαρχιακός σχεδιασμός Τοπικός σχεδιασμός

Στάδια υλοποίησης του σχεδιασμού Προβλέψεις Αντικειμενικοί σκοποί και στόχοιΑντικειμενικοί σκοποί και στόχοιΑντικειμενικοί σκοποί και στόχοιΑντικειμενικοί σκοποί και στόχοι Πολιτική : Οι σχεδιαστές της πολιτικής στις περισσότερες χώρες αναγνωρίζουν τώρα την ανάγκη να διατηρήσουν τη βιοποικιλότητα, την παραγωγικότητα των δασών και την ευημερία των κοινοτήτων που εξαρτώνται μακροπρόθεσμα απο το δάσος. Υπάρχει ευρεία αναγνώριση της σπουδαιότητας των δασομένων υδροκριτών και της ποιότητας του νερού και των σημαντικών πολιτισμικών, κοινωνικών και αισθητικών αξιών των δασών. Οι πολιτικές κατευθύνονται τώρα στην επίτευξη της βιώσιμης δασικής διαχείρισης (SFM). Τα κριτήρια και οι δείκτες (C&I) καθορίζουν την SFM αλλά η λήψη της συμφωνίας για ποιο SFM?? έχει αποδειχθεί ένας δύσκολος στόχος διεθνώς και εθνικά. Σχέδια ενεργειών Διαδικασίες Κανόνες Προγράμματα

Οι πληροφορίες είναι ουσιαστικές στην αποτελεσματική δασική διαχείριση και στο σχεδιασμό, και η αξία τους μπορεί να μετρηθεί με το πιθανό κόστος των μή βέλτιστων αποφάσεων. Η αποδοτική πρόβλεψη παραγωγής απαιτεί μια ολοκληρωμένη προσέγγιση, που αγκαλιάζει πολλά συστατικά. Σε όλες τις φάσεις της συλλογής, της αποθήκευσης και της ανάλυσης δεδομένων πρέπει να δίνεται η ίδια σημασία.Π.χ εκτίμηση της έκτασης, αξιολόγηση των πόρων, υπολογισμός της αύξησης και δημιουργία προτύπων παραγωγής.Τα στοιχεία απογραφής παρέχουν τον πυρήνα του συστήματος, και η επιτυχία του συστήματος μπορεί να εξαρτηθεί από το κόστος και την ευκολία της συλλογής δεδομένων. ΠαράδειγμαΠαράδειγμα: Παράδειγμα Προβλέψεις:Προβλέψεις

X = X = Στατική Στατική Απογραφή Απογραφή Καθαρή Εκταση Εκταση Δυναμική Απογραφή Μοντέλο Μοντέλο Αύξησης Αύξησης Μελλοντική Συστάδα ΣυστάδαΕκτιμώμενη Έκταση ΈκτασηΠροβλέψεις Πόρου Πόρου Υποθέσεις Συστατικά του εκτιμώμενου πόρου. Οι πρωτογενείς πηγές δεδομένων σκιασμένες δεδομένων σκιασμένες Εκτίμηση Εκτίμηση Πόρου Πόρου

Αντικειμενικοί σκοποί και στόχοι Στα δύο παρακάτω slides

Μεγιστοποίηση του εισοδήματος από την υπάρχουσα ξυλώδη παραγωγή και συνέχιση των επενδύσεων στις παραγωγικές συγκομιδές. Παροχή εισοδήματος από τις υπηρεσίες και τις δυνατότηες των επισκεπτών που μας επιτρέπει να συνεχίσουμε τη διαχείριση με έναν βιώσιμο τρόπο. Προώθηση ευκαιριών για βιώσιμη ανάπτυξη, επιδιώκοντας ταυτόχρονα την υποστήριξη της τοπικής οικονομίας και απασχόλησης. Σκοπός Βιώσιμη Οικονομία 1 ος Στόχος2 ος Στόχος 3 ος Στόχος

Να ακολουθηθεί πολιτική της διαφοροποίησης των ειδών των δέντρων και των δασοκομικών συστημάτων για την παροχή ευκαιριών μάρκετινγκ και για τον περιορισμό των αρνητικών επιπτώσεν απο την κλιματική αλλαγή και άλλων περιβαλλοντικών παραγόντων. Ελαχιστοποιήσει των επιδράσεων της κλιματικής αλλαγής μέσω της ευαισθητοποίησης και της εκπαίδευσης Πολιτική προστασίας, και αειφορική διαχείριση με πρωτεραιότητα στους βιότοπους και τα είδη Σκοπός Αειφορική Διαχείριση 1 ος Στόχος 2 ος Στόχος 3 ος Στόχος