ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΠΡΟΣΩΠΟΥ ΙΙΙ ΟΞΙΝΟΣ ΜΑΝΔΥΑΣ ΔΙΑΔΕΡΜΙΚΗ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΥΔΑΤΩΣΗΣ ΤΟΥ ΔΕΡΜΑΤΟΣ
ΟΞΙΝΟΣ ΜΑΝΔΥΑΣ Είναι ένα αόρατο στρώμα που καλύπτει την επιφάνεια του δέρματος και η άλλη του ονομασία είναι υδρολιπιδική μεμβράνη. Η υδρολιπιδική μεμβράνη αποτελείται από σμήγμα και ιδρώτα. Η χημική σύσταση διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο, καθώς και από την περιοχή στην οποία βρίσκεται στον ίδιο τον άνθρωπο (π.χ πλάτη,μέτωπο). Η παρουσία του γαλακτικού οξέος ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για όξινο ph της υδρολιπιδικής μεμβράνης στην επιφάνεια του δέρματος. Το φυσιολογικό ph του δέρματος κυμαίνεται 4,5 – 6,0 και η τιμή 5,5 θεωρείται ουδέτερο ph για το δέρμα.
H υδρολιπιδική μεμβράνη αποτελείται και από άλλες ουσίες όπως άλατα, ο φυσικός υδατικός παράγοντας NMF και υπολείμματα κερατινοκυττάρων. Ο ρόλος της είναι πολύ σημαντικός αφού: Προστατεύει το δέρμα από τις κλιματικές συνθήκες και τους μικροοργανισμούς Προσφέρει ευλυγισία και λάμψη στην επιδερμίδα Εμποδίζει την διείσδυση ουσιών στο δέρμα Ρυθμίζει την εξάτμιση νερού από το δέρμα προς το περιβάλλον Πολλοί παράγοντες μπορεί να επηρεάσουν την ακεραιότητα του δερματικού φραγμού όπως: κακή διατροφή, μείωση πρόσληψης υγρών, περιβαλλοντικοί παράγοντες, νοσηρές καταστάσεις, γήρανση κτλ. Ακόμη και κατά τη διάρκεια ψυχολογικού στρες μπορεί να αυξηθεί ή να μειωθεί η έκκριση του σμήγματος και έτσι να μεταβληθεί το pH του όξινου μανδία.
ΔΙΑΔΕΡΜΙΚΗ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ Το δέρμα είναι το σημαντικότερο όργανο για να ελέγχει τις ουσίες που εισέρχονται στον οργανισμό από το περιβάλλον. Πολλές ουσίες διέρχονται μέσω του δέρματος σε μικρή ή μεγάλη ποσότητα ανάλογα με τις φυσικές ή χημικές τους ιδιότητες. Το κυριότερο φίλτρο του ανθρώπινου οργανισμού αποτελεί η κεράτινη στιβάδα. Διαδερμική απορρόφηση ονομάζεται η πορεία της ουσίας από την πύλη εισόδου της στον οργανισμό, το δέρμα μέχρι την άφιξη της στην κυκλοφορία του αίματος. Η διέλευση μικρών ποσοτήτων ουσιών από την κεράτινη στιβάδα γίνεται ανάμεσα από τα κύτταρα ή διαμέσου των κυττάρων. Ακόμη μικρή ποσότητα ουσίας μπορεί να εισέλθει στο δέρμα μέσω των ιδρωτοποιών αδένων και ίσως μέσω των τριχοσμηγματογόνων θυλάκων.
Η διαδερμική απορρόφηση εξαρτάται από: Τη φύση της ουσίας Τη λιποδιαλυτότητα της ουσίας Την ακεραιότητα της κεράτινης στιβάδας Την περιεκτικότητα της κεράτινης στιβάδας σε νερό Την αγγείωση το χορίου Ακόμη στη διαδερμική απορρόφηση παίζει σημαντικό ρόλο η ηλικία του ατόμου, η περιοχή του σώματος που πραγματοποιείται καθώς και το είδος του προϊόντος.
Η ενίσχυση της δερματικής διαπερατότητας μπορεί να επιτευχθεί με: Απώλεια κερατινοκυττάρων Μείωση των λιπιδίων της επιδερμίδας Διάσπαση της δομής των λιπιδίων Αύξηση της θερμοκρασίας του δέρματος
ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΥΔΑΤΩΣΗΣ ΤΟΥ ΔΕΡΜΑΤΟΣ Το νερό αποτελεί το σημαντικότερο παράγοντα της καλής κατάστασης της κεράτινης στιβάδας. Η κεράτινη στιβάδα δεν είναι τίποτα άλλο από μια συνάθροιση νεκρών – κερατινοποιημένων κυττάρων. Αυτά τα κύτταρα αν και νεκρά έχουν μεγάλη ανάγκη νερού. Το νερό είναι το μόνο αναπλαστικό στοιχείο του δέρματος στο επίπεδο της κεράτινης στιβάδας και η απώλεια του είναι πραγματικά η μόνη αιτία της εμφάνισης επιφανειακών αισθητικών διαταραχών και ιδιαίτερα του αφυδατωμένου δέρματος.
Η περιεκτικότητα της κεράτινης στοιβάδας σε νερό ποικίλει πάρα πολύ και είναι άμεσα συνδεδεμένη με τη διαπνοή του δέρματος. Διαπνοή του δέρματος ονομάζουμε τη συνεχή αόρατη απώλεια νερού στο επίπεδο των κυτταρικών επιδερμικών στιβάδων και ιδιαίτερα της κεράτινης στιβάδας. Αυτή μπορεί να συγκριθεί με το απλό φυσικό φαινόμενο της εξάτμισης, ο οποία γίνεται από το εσωτερικό του δέρματος προς τα έξω. Αυτό το φαινόμενο επηρεάζεται φυσικά από τις ατμοσφαιρικές συνθήκες (ήλιος, ζέστη, υγρασία, αέρας), από τις εξωτερικές επεμβάσεις (βίαιος καθαρισμός) και από τις μεταβολές της υδάτωσης των βαθύτερων ιστών που προκαλούνται από μια ενδεχόμενη ασθένεια.
Η κεράτινη στιβάδα αποτελεί φυσικό φραγμό του οργανισμού προς το περιβάλλον με σκοπό να τον προστατεύσει από τη διείσδυση μικροοργανισμών, οξειδωτικών και να εμποδίσει την απώλεια υγρών μέσα στο σώμα. Η ρύθμιση της υδάτωσης του δέρματος από την κεράτινη στιβάδα γίνεται με τα λιπίδια που υπάρχουν στην επιφάνεια της, από τα κερατινοποιημένα κύτταρα που θα πέσουν και από ένα μίγμα υδατοδιαλυτών χημικών ενώσεων χαμηλού μοριακού βάρους που σχηματίζονται μέσα στα απύρηνα κερατινοποιημένα κύτταρα. Ένα μεγάλο μέρος του νερού εγκλωβίζεται στην κεράτινη στιβάδα από τους φυσικούς υδατικούς παράγοντες NMF. Ο ρόλος των NMF είναι να εμποδίζει την απώλεια νερού από την επιδερμίδα προς το περιβάλλον και να διευκολύνει την υδάτωση της κεράτινης στιβάδας δίνοντας της ευκαμψία. Η ποσότητα των NMF στην κεράτινη προσδιορίζει πόσο νερό θα συγκρατηθεί σ’ αυτή τη στιβάδα σε σχέση με την σχετική υγρασία που υπάρχει στο περιβάλλον.