ΝΟΣΟΙ ΤΟΥ ΚΙΝΗΤΙΚΟΥ ΝΕΥΡΩΝΑ ΝΟΣΟΙ ΤΟΥ ΚΙΝΗΤΙΚΟΥ ΝΕΥΡΩΝΑ Νίκος Καρανδρέας

Μεμονωμένη εκφύλιση του κεντρικού κινητικού νευρώνα Μεμονωμένη εκφύλιση του περιφερικού κινητικού νευρώνα Συνδυασμένη εκφύλιση του κεντρικού και περιφερικού κινητικού νευρώνα

ΝΟΣΟΙ ΤΟΥ ΚΙΝΗΤΙΚΟΥ ΝΕΥΡΩΝΑ Νόσος του κινητικού νευρώνα ή Πλαγία μυατροφική σκλήρυνση Νωτιαίες μυατροφίες Πλαγία μυατροφική σκλήρυνση (ALS) Kεντρομελικές Προϊούσα προμηκική παράλυση (PBP) ΝΜΑ τύπος Ι (Werdnig-Hoffmann) Προϊούσα μυϊκή ατροφία (PMA) ΝΜΑ τύπος II Πρωτοπαθής πλαγία σκλήρυνση (PLS) ΝΜΑ τύπος III (Kugelberg-Welander) Οικογενής μυατροφική σκλήρυνση ΝΜΑ τύπος IV Νεανική μυατροφική σκλήρυνση Μη κεντρομελικές Ν. κινητικού νευρώνα του Madras Περιφερική Μονομελική μυατροφία (ν. Hirayama) Νεανική προμηκική παράλυση Λαθυρισμός Ωμοπερονιαία Ν. Konzo Προσωπο-ωμο-βραχιόνιος Πλαγία μυατροφική σκλήρυνση του Guam Προμηκο-νωτιαία (Kennedy)

ΝΟΣΟΣ ΤΟΥ ΚΙΝΗΤΙΚΟΥ ΝΕΥΡΩΝΑ ή ΠΛΑΓΙΑ ΜΥΑΤΡΟΦΙΚΗ ΣΚΛΗΡΥΝΣΗ ΝΟΣΟΣ ΤΟΥ ΚΙΝΗΤΙΚΟΥ ΝΕΥΡΩΝΑ ή ΠΛΑΓΙΑ ΜΥΑΤΡΟΦΙΚΗ ΣΚΛΗΡΥΝΣΗ

ΠΛΑΓΙΑ ΜΥΑΤΡΟΦΙΚΗ ΣΚΛΗΡΥΝΣΗ (Νόσος του CHARCOT) Συχνότητα: 2/100.000 Επιπολασμός: 8/100.000 Άνδρες/Γυναίκες: 1.3-1.6/1 Μέση ηλικία έναρξης: 5η δεκαετία 90% σποραδική, 10% οικογενής

α: σπάνια κινητικά κύτταρα και ράκη κυττάρων στα πρόσθια κέρατα της ΑΜΣΣ. β: «σκλήρυνση» της πλάγιας δέσμης από ατροφία μεγάλου αριθμού ινών του πυραμιδικού δεματίου

ΠΕΡΙΦΕΡΙΚΟΣ ΝΕΥΡΩΝΑΣ ΚΕΝΤΡΙΚΟΣ ΝΕΥΡΩΝΑΣ Συμπτώματα Κόπωση Αδυναμία Αποσυντονισμός κινήσεων Κράμπες Δυσκαμψία Μυϊκές συσπάσεις Βραδύτητα-δυσχέρεια των λεπτών κινήσεων Σημεία Σπαστικότητα Ατροφία Παθολογική αύξηση των αντανακλάσεων Δεσμιδώσεις Σ. Babinski και Hoffman Κατάργηση αντανακλάσεων Υποτονία Ψευδοπρομηκικές εκδηλώσεις

ΚΛΙΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Ύπουλη εισβολή: τα συμπτώματα και τα σημεία εμφανίζονται όταν έχει ήδη χαθεί σημαντικός αριθμός νευρώνων. Έναρξη: 75-80% από τα άκρα, 20-25% προμηκική. Συνήθως ασύμμετρη. Συμμετοχή του κεντρικού και περιφερικού νευρώνα: τα ποσοστά διαφέρουν στον κάθε ασθενή. Στα δύο άκρα του φάσματος υπάρχουν, η σχεδόν αμιγής μυατροφία (→ Προϊούσα μυϊκή ατροφία) και η σχεδόν καθαρά πυραμιδική προσβολή (→ Πρωτοπαθή πλαγία σκλήρυνση). Αντανακλάσεις: Διατήρηση των τενοντίων όταν επικρατούν τα πυραμιδικά. 50% φυσιολογικό πελματιαίο. Γνωσιακές διαταραχές: 10% μετωποκροταφική άνοια, 50% ήπιες διαταραχές. Δεν υπάρχει: προσβολή των οφθαλμοκινητικών μυών και των σφιγκτήρων, διαταραχή της αισθητικότητας και του ΑΝΣ. Πορεία: Κατάληξη, κατά μέσο όρο, μετά από 2,5 χρόνια, (ποσοστό επιβίωσης 18,7% στα πέντε και 7,6% στα δέκα χρόνια). Δυσμενέστερη πρόγνωση έχουν η προμηκική μορφή και οι περιπτώσεις όπου επικρατεί η προσβολή του περιφερικού νευρώνα, με εξαίρεση την ψευδοπολυνευριτιδική μορφή.

5-10% του συνόλου, με επικρατητική κληρονομικότητα ΟΙΚΟΓΕΝΗΣ ΠΛΑΓΙΑ ΜΥΑΤΡΟΦΙΚΗ ΣΚΛΗΡΥΝΣΗ (5-10% του συνόλου, με επικρατητική κληρονομικότητα) 5-10% του συνόλου, με επικρατητική κληρονομικότητα Φαινοτυπική ομοιότητα με τη σποραδική ΠΜΣ 13 γονίδια και γονιδιακές θέσεις μείζονος αποτελέσματος SOD1 (20%) → δημιουργία ελεύθερων ριζών, ενδοκυτταρικές συσσωματώσεις TARDBP ή TDP-43 (5-10%) → συσσωματώσεις, απορρύθμιση της επεξεργασίας RNA FUS (5%) ANG OPTN (1%)

ΠΙΘΑΝΟΙ ΠΑΘΟΓΕΝΕΤΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΣΤΗΝ ΠΛΑΓΙΑ ΜΥΑΤΡΟΦΙΚΗ ΣΚΛΗΡΥΝΣΗ ΠΙΘΑΝΟΙ ΠΑΘΟΓΕΝΕΤΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΣΤΗΝ ΠΛΑΓΙΑ ΜΥΑΤΡΟΦΙΚΗ ΣΚΛΗΡΥΝΣΗ Kiernan et al., 2011

Α Β Δυναμικά κινητικής μονάδας Α= ασταθές Β= έντονα πολυφασικό, μεγάλης διάρκειας, αλλά σταθερό Β

ΕΠΙΣΤΡΑΤΕΥΣΗ ΚΙΝΗΤΙΚΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ Α. Φυσιολογική Β. Μυοπαθητική Γ. Νευρογενής

ΠΡΩΤΟΠΑΘΗΣ ΠΛΑΓΙΑ ΣΚΛΗΡΥΝΣΗ Διεύρυνση των κεντρικών αυλάκων και ατροφία των πρόσθιων κεντρικών ελίκων Kiernan et. al., 2011

Sathasivam, Shaw, 2005

SMN1 (survival m. n. gene)

Κράμπες, δεσμιδώσεις, τρόμος Kennedy, Alter, Sung. Neurology 1968;18:671-680 Κράμπες, δεσμιδώσεις, τρόμος Αδυναμία, ατροφία προμηκικών, κεντρομελικών και περιφερικών μυών Υποκλινική ή κλινική αισθητική νευρονοπάθεια Γυναικομαστία, ατροφία όρχεων Σακχαρώδης διαβήτης

ΔΙΑΦΟΡΕΣ Ν. KENNEDY - ΠΜΣ Φύλο άνδρες άνδρες + γυναίκες Έναρξη 20-40 45-60 Εξέλιξη αργή γρήγορη Αδυναμία, ατροφία κεντρική, περιφερική περιφερική, κεντρική Προσβολή ανώτερου Κ.Ν. όχι ναι Κληρονομικότητα πάντα 5-10%

Μετάλλαξη στο γονίδιο του υποδοχέα ανδρογόνων (αύξηση των τριπλετών CAG [κυτοσίνη, αδενοσίνη, γουανίνη], από 21 επαναλήψεις σε 40-52). συσσωματώσεις