Δικοί μας άνθρωποι στον πόλεμο Κάποιοι από εμάς μεγαλώσαμε ακούγοντας ιστορίες για τον πόλεμο και για τις εμπειρίες των δικών μας ανθρώπων σε αυτόν. Έτσι, θελήσαμε να καταγράψουμε αυτές τις μικρές, ανθρώπινες ιστορίες των παππούδων μας. Η Άννα Ελευθερίου πήρε συνέντευξη από τη γιαγιά της για τον προπάππου της, Αναστάσιο Ρουμελιώτη Η Ναταλία Γκολφινοπούλου πήρε συνέντευξη από τον πατέρα της για τον παππού της. Σταχυολογούμε μικρά αποσπάσματα.

-Γιαγιά, θα ήθελα να σε ρωτήσω ορισμένα πράγματα για τον προπάππου μου, ο οποίος έζησε και πολέμησε στα χρόνια της Κατοχής. Καταρχάς θα ήθελα να μάθω το όνομα και το επώνυμό του. -Λοιπόν, ο προπάππους σου, δηλαδή ο συγχωρεμένος ο πατέρας μου, ονομαζόταν Αναστάσιος Ρουμελιώτης. -Ωραία και πού γεννήθηκε και πότε; -Γεννήθηκε στην Τραπεζοντή της Λακωνίας, από όσον θυμάμαι το Πήγαινε σε δημοτικό σχολείο να μορφωθεί και αν ναι πώς πήγαινε και πόσο απείχε από το σπίτι τους; -Φυσικά και πήγαινε και ήταν κιόλας ένας πολύ καλλιεργημένος άνθρωπος ο οποίος πάντα ήξερε να δίνει σωστές συμβουλές στους ανθρώπους γύρω του και να τους γεμίζει την ψυχή με αισιοδοξία και χαρά για την ζωή ακόμα και αν ο ίδιος πέρασε δύσκολες καταστάσεις και η οικογενειά του όπως οι περισσότερες άλλωστε, ήταν πολύ φτωχιά. Σχολείο λοιπόν πήγαινε με τα πόδια και απείχε από όσον θυμάμαι 300 μέτρα. -Όσον αφορά τις τακτικές συνήθειες της οικογένειας, με τι δουλειές ασχολούνταν συνήθως; -Όπως σου είπα και πριν ήταν αγρότες και φρόντιζαν τα ζώα και τα χωράφια και ο ίδιος βοηθούσε πολύ την οικογένειά του με αυτές τις δουλειές. -Τι γινόταν με την θέρμανση τους δύσκολους χειμώνες του 1941 και 1942; -Στο χωριό που είχαμε μόνο φτωχογειτονιές, μαζευόμασταν όλοι το βράδυ γύρω από το τζάκι για να ζεσταθούμε και τρώγαμε πορτοκάλια και ελιές από τα οποία τρέφονταν όλο το χωριό.

- Όταν κηρύχτηκε ο πόλεμος, επιστρατεύτηκαν κοντινά του πρόσωπα; -Ναι φυσικά στον πόλεμο επιστρατεύτηκε ο ίδιος μαζί με όλα τα αδέρφια και τα ξαδέρφια του. Θυμάμαι που η μητέρα μου μας διηγούταν κίολας την εικόνα του άνδρα της να φεύγει αυτός και οι υπόλοιποι στρατιώτες και να ανεβαίνουν στα λεωφορεία για να παρουσιαστούν στο στρατόπεδο. -Τι έγινε κατά την διάρκεια του πολέμου; Επέστρεψε σώος πίσω στην μητέρα σου που τον περίμενε με εσένα και ήταν έγκυος στο δεύτερο παιδί; -Ο πατέρας μου είχε σταλθεί σε Αλβανικό μέτωπο να πολεμήσει συγκεκριμένα στο Τεπελένι. Στο τέλος του πολέμου διερχόμενος από ένα γεφύρι τους έστησαν ενέδρα κάποιοι γερμανοί στρατιώτες και άρχισαν να πυροβολούν αυτόν και τους συμπολεμιστές του. Ο μοναδικός που γλίτωσε ήταν αυτός και παρόλο που είχε πυροβοληθεί στο πόδι του το δεξί και ήταν βαριά τραυματισμένος, οι γερμανοί τον πέταξαν κάτω από το γεφύρι νομίζοντας ότι ήταν νεκρός. Ύστερα από πολλές ώρες ευτυχώς, τον βρήκε στο ποτάμι ένας συγχωριανός του από την Λακωνία που τον κουβάλησε στους ώμους του και τον μετέφερε στο χωριό του. -Μετά τον πόλεμο, πώς κύλησαν τα πράγματα; -Ο πατέρας μου αφού επέστρεψε πίσω στην οικογένειά του, δεν το έβαλε ποτέ κάτω και παρόλο που ήταν κουτσός και το πόδι του είχε κοντύνει, μέχρι την τελευταία στιγμή πήγαινε στην εκκλησία και σε κάθε εθνική γιορτή, όπου παρέλαζε με τον σύλλογο Ελλήνων που πολέμησαν στην Αλβανία.

Σε τι κατάσταση βρισκόταν η οικογένεια του πατέρα σου; Σε πάρα πολύ δύσκολη κατάσταση. Ο πατέρας μου ήταν ήδη ορφανός από τη μάνα του και επειδή ο δικός του πατέρας ήταν μέλος του ΕΑΜ, η οικογένειά του αντιμετώπιζε πάρα πολύ σοβαρά προβλήματα επιβίωσης. Επίσης και η μητριά του ήταν στον ένοπλο ΕΛΑΣ και πολεμούσε στο βουνό. Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, τα παιδιά της οικογένειας προσπαθούσαν να επιζήσουν με κυριολεκτικά ό,τι έβρισκαν. Σε ποιες οργανώσεις έλαβε ο πατέρας σου αρχικά μέρος; Στην αρχή ήταν υπεύθυνος στα Αετόπουλα, το τμήμα παιδιών του ΕΑΜ. Αλλά πολύ γρήγορα, πέρασε στην ΕΠΟΝ, το τμήμα νεολαίας του ΕΑΜ, όπου λόγω της ευφυΐας του και των γνώσεων του απέκτησε το παρατσούκλι «Σοφός». Επειδή ο πατέρας του καταγόταν από ένα χωριό έξω από την Πάτρα, το Σαραβάλι, και ο ίδιος πηγαινοερχόταν πριν από τον πόλεμο και στο συγκεκριμένο χωριό, αλλά και σε όλα τα προάστια της Πάτρας, γνώριζε κάθε πέρασμα κρυφό ή φανερό. Αυτό του το πολύτιμο χαρακτηριστικό χρησιμοποιήθηκε από το μάχιμο ΕΛΑΣ προκειμένου να βάζει ή να βγάζει από την Πάτρα ομάδες κυνηγημένων, ανταρτών ή αιχμαλώτων (κυρίως Ιταλών) οι οποίοι είχαν προσχωρήσει στους Έλληνες αντάρτες. Ο στρατιωτικός όρος των τελευταίων είναι «αυτόμολος». Επίσης, οργάνωνε ομάδες με τις οποίες λεηλατούσαν τις αποθήκες ή τα φορτηγά εφοδιασμού των γερμανοϊταλών και μετέφεραν τον οπλισμό και τα εφόδια το βράδυ έξω από την πόλη.

Πώς και σε ποια ηλικία ξεκίνησε η αντιστασιακή του δράση; Στα δεκατέσσερα. Μεγάλωσε σε μια έντονα πολιτικοποιημένη οικογένεια και γειτονιά (Αγία Τριάδα – Προσφυγικά). Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα πολύ γρήγορα να αισθανθεί την ανάγκη να αντισταθεί στους κατακτητές. Ήταν η φυσική κατάληξη για ένα παιδί του οποίου ο περίγυρος ήταν ανακατεμένος με διάφορους τρόπους στην αντίσταση κατά των Γερμανών. Υπάρχει κάποια ιδιαίτερη στιγμή από την αντιστασιακή δράση του που σου έχει διηγηθεί και σου έκανε μεγάλη εντύπωση; Ο πατέρας μου όντας μικροκαμωμένος, ανέβαινε στα φορτηγά εφοδιασμού περνώντας ανάμεσα από τις χαραμάδες των υφασμάτων που κάλυπταν το πίσω μέρος των οχημάτων, ώστε να βγάλει εφόδια και να τα δώσει σε εκείνους που βρισκόντουσαν από κάτω. Αυτή ήταν η λεγόμενη αλυσίδα. Μια φορά λοιπόν, το φορτηγό ξεκίνησε ενώ εκείνος βρισκόταν ακόμα μέσα στην καρότσα του. Αφού έριξε μερικά εφόδια ακόμα, περίμενε την πρώτη ανηφορική στροφή, στην οποία το φορτηγό έκοψε σημαντικά ταχύτητα, και κατάφερε να πηδήξει έξω. Ποια τα συναισθήματά του όταν σου διηγούνταν αυτά; Δεν μίλαγε πολύ για αυτά. Ήταν από τους ανθρώπους που έκανε περισσότερα από όσα έλεγε. Όταν όμως μίλαγε, αισθανόταν περήφανος για ό,τι έκανε και αν χρειαζόταν θα τα ξαναέκανε. Κάθε φορά που φοβόταν, μου έλεγε, του δημιουργούνταν μια ακατανίκητη θέληση να συνεχίσει ακόμα πιο αποφασιστικά.