Κεφάλαιο 9 Η ατμόσφαιρα

Η ατμόσφαιρα της Γης Η Γη στο συνεχές και ατελείωτο ταξίδι της προστατεύεται από μία αέρια ασπίδα που λέγεται ατμόσφαιρα. Η ατμόσφαιρα περιέχει πολλά αέρια και αποτελείται από στρώματα.

Τα «στρώματα» της ατμόσφαιρας Τροπόσφαιρα Στρατόσφαιρα Μεσόσφαιρα Θερμόσφαιρα Εξώσφαιρα

Διαδραστική εφαρμογή Μαθαίνω για τα στρώματα της ατμόσφαιρας

Η τροπόσφαιρα Η τροπόσφαιρα είναι το χαμηλότερο στρώμα της ατμόσφαιρας και το πιο πυκνό σε αέρια. Στην τροπόσφαιρα δημιουργούνται τα μετεωρολογικά φαινόμενα, δηλαδή η βροχή, το χιόνι, το χαλάζι, οι άνεμοι κ.ά. Το πάχος της τροπόσφαιρας κυμαίνεται από 7 ως 8 χλμ, στους Πόλους της Γης και φτάνει τα 17 ως 18 χλμ. Στον Ισημερινό.

Η στρατόσφαιρα Η στρατόσφαιρα βρίσκεται αμέσως μετά την τροπόσφαιρα. Εκτείνεται σε ύψος από 14 έως 48 χλμ. επάνω από την επιφάνεια της Γης. Στη στρατόσφαιρα υπάρχει ένα σπουδαίο αέριο που είναι καθοριστικό για τη διατήρηση της ζωής στη Γη, το όζον. Το όζον έχει την ικανότητα να απορροφά τις επικίνδυνες υπεριώδεις ακτίνες του Ήλιου, οι οποίες προκαλούν βλάβες στον άνθρωπο και στα ζώα και καταστρέφουν τα φυτά.

Η μεσόσφαιρα Η μεσόσφαιρα είναι το τρίτο στρώμα της ατμόσφαιρας καιεκτείνεται σε ύψος από 50 έως 100 χλμ. επάνω από την επιφάνεια της Γης. Στη μεσόσφαιρα η θερμοκρασία μειώνεται συνεχώς καθώς ανεβαίνουμε Εκεί βρίσκεται η μεσόπαυση , η πιο ψυχρή περιοχή της ατμόσφαιρας. Στη μεσόπαυση και ιδιαίτερα σε περιοχές κοντά στους Πόλους της Γης, παρατηρούνται συχνά τα φωτεινά φωσφορίζοντα νέφη (Βόρειο και Νότιο Σέλας). Αυτά είναι σύννεφα που αποτελούνται από κομματάκια σκόνης που είναι καλυμμένα με πάγο.

Βόρειο και Νότιο Σέλας Βόρειο Σέλας Νότιο Σέλας

Η εξώσφαιρα Το τελευταίο στρώμα της ατμόσφαιρας, πάνω από τα 500 χλμ. Εδώ τα αέρια σώματα βρίσκονται σε πολύ μικρές ποσότητες και σταδιακά παύει να υπάρχει η ατμόσφαιρα. Αυτό συμβαίνει περίπου στα 1.000 χλμ. πάνω από την επιφάνεια της Γης. Τα μόρια των πολύ αραιών αερίων που το αποτελούν διαφεύγουν στο Διάστημα.

Τα αέρια της ατμόσφαιρας Οξυγόνο 21% Άζωτο 78% Διοξείδιο του άνθρακα, υδρατμοί, όζον, σκόνη, άλλα αέρια προερχόμενα από τις ανθρώπινες δραστηριότητες  1%

Η αξία της ατμόσφαιρας Η ατμόσφαιρα είναι πολύ σημαντική για την ύπαρξη ζωής στον πλανήτη μας, γιατί: απορροφά μεγάλο μέρος από επικίνδυνες ηλιακές ακτινοβολίες προστατεύει τη ζωή σχετικά με τη θερμοκρασία. εξουδετερώνει (αναφλέγοντάς τα) ουράνια σώματα (μετεωρίτες) περιέχει το οξυγόνο

Το φαινόμενο του θερμοκηπίου Μερικές από τις ανθρώπινες δραστηριότητες (παραγωγή καυσαερίων από εργοστάσια, τα αυτοκίνητα κ.λπ.) αυξάνουν την ποσότητα του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, με αποτέλεσμα να "παγιδεύονται" περισσότερες ηλιακές ακτίνες και να αυξάνεται η θερμοκρασία στη Γη. Το διοξείδιο του άνθρακα γίνεται ένα "σύννεφο", που δεν αφήνει τη θερμοκρασία να διαφύγει και έτσι προκαλείται το "φαινόμενο του θερμοκηπίου”.

Βίντεο - Κλιματική αλλαγή

Βίντεο – Εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα

Το φαινόμενο του θερμοκηπίου - Εφαρμογή

Η τρύπα του όζοντος Το περίβλημα της ατμόσφαιρας ονομάζεται όζον. Το όζον λειτουργεί ως "γυαλί ηλίου" για τη γη μας, δηλαδή την προστατεύει από τις βλαβερές ακτινοβολίες του ήλιου. Καταστρέφοντας το όζον επιτρέπουμε σε περισσότερες ακτινοβολίες να "εισβάλλουν" στον αέρα και να δημιουργούνται αρνητικά αποτελέσματα στην ανθρώπινη υγεία.. Τρύπα του όζοντος ονομάζεται το φαινόμενο σύμφωνα με το οποίο το στρώμα του όζοντος που βρίσκεται στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας της γης πάνω από την Ανταρκτική μειώνεται σε πάχος.   Σε πολλά σπρέι (αποσμητικά, απορρυπαντικά κ.ά.) χρησιμοποιείται ένα προωθητικό αέριο που όταν απελευθερώνεται κατά τη χρήση του σπρέι προκαλεί την καταστροφή του όζοντος.

Η τρύπα του όζοντος

Βίντεο Το παρακάτω βίντεο περιγράφει συνοπτικά τη δημιουργία της τρύπας του όζοντος.