ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Ι, ΑΚ. ΕΤΟΣ (ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ) 1 Η ΟΜΑΔΑ: «ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΝΟΧΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΣΕ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΚΡΙΣΗΣ» ΙΩΣΗΦΙΔΗΣ Π., ΚΟΝΤΟΠΟΥΛΟΥ Ε., ΛΑΛΑΠΑΝΟΥ Α., ΨΥΧΟΓΙΟΥ Ε. ΠEMΠΤΗ, 22 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2012, , ΑΙΘΟΥΣΑ ΠΑΜ1

 Κοινωνική πολιτική: Υγεία, ασφάλιση, πρόνοια  4 μοντέλα κράτους πρόνοιας: a) Φιλελεύθερο: Η.Π.Α., Καναδάς, Βρετανία b) Κορπορατιστικό: Γερμανία, Γαλλία, Ιαπωνία c) Σοσιαλδημοκρατικό: Σουηδία, Νορβηγία, Δανία, Αυστρία d) Νοτιοευρωπαϊκό: Κοινωνική φροντίδα από την οικογένεια (Ελλάδα)

 Η οικονομική ανισότητα έχει μεγενθύνει τις ιδιαιτερότητες κάθε οικονομικής τάξης  Καλπάζουσα ανεργία, καταργήσεις και μειώσεις επιδομάτων  Αβεβαιότητα και στη νέα γενιά

 Χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης → Χαμηλές επαγγελματικές προσδοκίες  Η μόρφωση βοηθάει στη συνοχή μιας κοινωνίας

 Απόλυτη φτώχεια: Έλλειψη στέγης, τροφής, ένδυσης  Σχετική φτώχεια: Έλλειψη αγαθών που συνθέτουν το κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο των ατόμων

 Μονογονεϊκές οικογένειες  Πολύτεκνες  Αγρότες  Οικογένειες με χαμηλό εισόδημα  Οικογένειες με χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης  Εκπαίδευση → Ουσιώδης παράγοντας εξομάλυνσης φτώχειας

 Εκμετάλλευση  Προβλήματα παθογένειας  Φαινόμενο που δημιουργεί η φτώχεια: → Παιδικός υποσιτισμός

 Ένταξη ευπαθών ομάδων στην κοινωνία  Ενδυνάμωση ΟΑΕΔ για εύρεση εργασίας  Οικονομική στήριξη χαμηλοσυνταξιούχων, αγροτών και κτηνοτρόφων

 Οικονομική ύφεση: Μειώνει τη ζήτηση για εργασία → Αύξηση ανεργίας, μισθών  Λιτότητα: Μείωση εισοδημάτων, συντάξεων κλπ.  Πως η κρίση επηρεάζει την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών;  Α) Συσσωρευμένα χρέη  Β) Μείωση κατανάλωσης  Μέτρα λιτότητας:  1) Φόρος εισοδήματος φυσικών πόρων (ΦΕΦΠ)  2) Άμεσοι φόροι

 3) ΦΠΑ  4) Έμμεσοι φόροι  5) Μισθοί Δημοσίου  6) Κατώτατες αποδοχές  7) Κύριες συντάξεις ΑΕΠ: Υποχώρηση κατά 4,5% Ανεργία: 2008 → 7,7% 2009 → 9,5% 2010 → 12,5%

 Συνδέεται η ανεργία με τη φτώχεια;  ΌΧΙ. 4 λόγοι:  Συντήρηση από το οικογενειακό περιβάλλον  Ύπαρξη και άλλων εισοδημάτων  Ύπαρξη επιδομάτων κατά την απόλυση  Καταβολή άλλων επιδομάτων

 Άτυπο κοινωνικό κράτος – Πως συντηρείται;  Οικογένεια  Μικρή οικογενειακή επιχείρηση  Διατήρηση δεσμών με την ύπαιθρο

 Ελλείμματα επίσημου κοινωνικού κράτους → Προσπάθεια αύξησης εσόδων → ↓ εισοδήματα νοικοκυριών → ↓ θέσεις εργασίας στη μικρή επιχείρηση → ↓ ρευστότητα → Έλλειμμα ανταγωνιστικότητας Επιδιώξεις για ισορροπία: Α) «Στοπ» στη δημοσιονομική αιμορραγία του επίσημου κράτους Β) «Στοπ» στην εξάντληση των εφεδρειών αλληλεγγύης του άτυπου κράτους Γ) Εξάλειψη αδυναμιών διοίκησης

 5 προτάσεις:  Ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα  Ευελιξία εργασίας  Οροφή στις κρατικές συντάξεις  Ασφάλιση μακροχρόνιας φροντίδας  Ενδυνάμωση ρόλου γυναικών στην οικονομία

 Υψηλές κοινωνικές δαπάνες για τους εργαζόμενους  Ρήγμα του χρηματοπιστωτικού τομέα  Μακροχρόνια στασιμότητα οικονομίας  Δημοσιονομικές σπατάλες και κοινωνικές παροχές

 Ο λόγος χρέους στην Ελλάδα παρουσιάζει αυξητική πορεία κατά την περίοδο 1995 – 2007

 Η Ελλάδα κατέχει:  Σχετικά μικρές κρατικές δαπάνες συγκριτικά με τις υπόλοιπες χώρες ΕΕ.  Χαμηλά κρατικά έσοδα  Υψηλά δημοσιονομικά ελλείμματα  Ίδιο επίπεδο μισθών με τον μέσον όρο στην Ευρώπη Υστερεί σημαντικά στους τομείς της υγείας, εκπαίδευσης, ανεργίας, συντάξεων και επιδομάτων Δαπανά τεράστια ποσά για στρατιωτικές δαπάνες Συμπερασματικά: Η Ελλάδα υστερεί έναντι του ευρωπαϊκού μέσου όρου στις κατηγορίες των φόρων

 Καθαρός κοινωνικός μισθός: Καθαρό όφελος των εργαζομένων

 Για τα δημοσιονομικά ελλείμματα τα τελευταία 14 χρόνια ευθύνονται οι τόκοι που καταβάλλονται για το δημόσιο χρέος  Ο καθαρός κοινωνικός μισθός είναι συστηματικά αρνητικός  Η εργατική τάξη χρηματοδοτεί το κράτος αποδίδοντας φόρους από το εισόδημά της

 Βάση, όμως των στοιχείων της ΕΕΔ ο δείκτης κινδύνου χαμηλού εισοδήματος για κάθε μέλος του νοικοκυριού έχει τις εξής τιμές: 1,0 αν το μέλος είναι άνεργο και δεν λαμβάνει επίδομα ανεργίας, 0,8 αν είναι άνεργο και λαμβάνει επίδομα ανεργίας, 0,6 αν είναι μισθωτός και η αμοιβή του είναι μικρότερη των 500ευρω, 0,4 αν είναι μισθωτός και η αμοιβή του είναι από 500ευρω έως 699ευρω, 0,2 αν είναι μισθωτός και η αμοιβή του είναι από 700ευρω έως 999ευρω, 0,0 αν είναι μισθωτός και η αμοιβή του είναι ίση ή μεγαλύτερη των 1.000ευρω

 Ο κίνδυνος χαμηλού εισοδήματος είναι μέσος όρος των τιμών που λαμβάνει ο δείκτης κινδύνου χαμηλού εισοδήματος για καθένα από τα μέλη του νοικοκυριού

 Βραχυχρόνιος δείκτης → Προσωπικές αμοιβές → Αριθμός ανέργων  Όλα τα μέλη άνεργα → υψηλός κίνδυνος χαμηλού εισοδήματος  Ένα άνεργο μέλος → μικρός κίνδυνος χαμηλού εισοδήματος

 Με τη βοήθεια ενός πολυμεταβλητού οικονομετρικού υποδείγματος τύπου logit ή Order logit, η πιθανότητα ενός ατόμου να βρεθεί κάτω από ένα ορισμένο επίπεδο κινδύνου χαμηλού εισοδήματος είναι ένα τυχαίο γεγονός, που εξαρτάται από την ταυτόχρονη επίδραση μιας σειράς: → Κοινωνικοοικονομικών και Δημογραφικών παραγόντων  Εκτιμήθηκε: → Οι μηνιαίες αποδοχές μισθωτού μικρότερες των Ευρω (Υπόδειγμα logit ) → Πιθανότητα μισθωτού να μετακινηθεί σε ανώτερο μισθολογικό κλιμάκιο (Υπόδειγμα Order logit) → Πιθανότητα ένα νοικοκυριό να βρεθεί σε υψηλότερο κλιμάκιο κινδύνου χαμηλού εισοδήματος(Υπόδειγμα τύπου Order logit)

 Υψηλές αποδοχές:  → Βελτίωση του επιπέδου εκπαίδευσης  → Υψηλή εξειδίκευση  → Εργαζόμενοι του δημόσιου τομέα Χαμηλόμισθοι: → Οικονομικοί μετανάστες → Άτομα νεώτερης ηλικίας → Χαμηλή εξειδίκευση → Μικρή εργασιακή εμπειρία → Απασχόληση σε μικρές επιχειρήσεις → Μερική απασχόληση

 Μετακίνηση σε ανώτερο μισθολογικό κλιμάκιο  → Επίπεδο εκπαίδευσης  → Ηλικία  → Έτη υπηρεσίας  → Βαθμός επαγγελματικής εξειδίκευσης  → Μέγεθος επιχείρησης

 Περιορισμός δυσμενών επιπτώσεων οικονομικής κρίσης  → Άνεργοι  → Ανειδίκευτοι εργάτες  → Γυναίκες  → Οικονομικοί μετανάστες Διευκόλυνση στην πρόσβαση: → Αγορά εργασίας → Υγεία → Εκπαίδευση Η κυβερνητική πολιτική πρέπει κυρίως να εξετάσει και να ελαττώσει τις κοινωνικές ανισότητες που δημιουργούνται τόσο ως προς την πρόσβαση όσο και ως προς το ύψος της αμοιβής της εργασίας

ΙΩΣΗΦΙΔΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΚΟΝΤΟΠΟΥΛΟΥ ΕΛΕΝΗ ΛΑΛΑΠΑΝΟΥ ΑΝΤΩΝΙΑ ΨΥΧΟΓΙΟΥ ΕΛΕΝΗ