ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ, ΠΕΚ 2014 Βιταμίνες και Ιχνοστοιχεία Για να μπορεί να λειτουργεί ο μεταβολισμός του κολύβριου σε πλήρη ανάπτυξη για τόσες πολλές ώρες συνεχώς, πρέπει ν υπάρχουν όλα τα απαραίτητα συνένζυμα ώστε τα συναφή ένζυμα να μην χάνουν «ούτε μια στροφή» !!!

Τί είναι οι βιταμίνες; Απαραίτητοι θρεπτικοί παράγοντες για τα ζώα, τα οποία και δεν μπορούν να τους συνθέσουν αλλά πρέπει να τους προσλάβουν έτοιμους στη τροφή τους, άμεσα ή έμμεσα, από αυτότροφους οργανισμούς (φυτά). Χωρίζονται σε υδατοδιαλυτές (Β, C) και λιποδιαλυτές (A, D, E, Κ).

Στη μνήμη του Joseph Goldberger ( ), που ανακάλυψε ότι η πελλάγρα ήταν διατροφικό και όχι κληρονομικό νόσημα Οι προσπάθειές του να πείσει το Υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ να εισαγάγει παράγωγα μαγιάς ως φτηνές και αποτελεσματικές πηγές βιταμινών για τους φτωχούς, προσέκρουσαν στη καθολική αντίθεση των βιομηχανιών στο ζήτημα αυτό!!

Καλύτερες πηγές βιταμινών Για τη μεγάλη πλειοψηφία των βιταμινών: φρέσκα φρούτα και λαχανικά, γάλα, γιαούρτι, αυγά Βιταμίνη Β 12 (σημαντική για αιμοποίηση): συκώτι Βιταμίνη D: γάλα με λιπαρά (καλύτερα να έχει προστεθεί επιπλέον), μουρουνέλαιο. Απαιτεί έκθεση στον ήλιο (UV ακτινοβολία) για ενεργοποίηση. Βιταμίνη Ε: ξηροί καρποί

Λειτουργίες των βιταμινών Υδατοδιαλυτές (B, C): είτε οι ίδιες ή παράγωγά τους είναι συνένζυμα ή συμπαράγοντες Λιποδιαλυτές (A, D, E, Κ): πολυσχιδείς λειτουργίες, από χρωστικές της όρασης (Βιτ Α), σε ορμόνες (Βιτ Α, Βιτ D) με λειτουργίες από την ανοσοανοχή (Βιτ Α, Βιτ D), τον σχηματισμό και καλή λειτουργία των οστών (Βιτ D), μέχρι τις αντιοξειδωτικές λειτουργίες (Βιτ Ε) και την πήξη του αίματος (Βιτ Κ)

* *

Κατ’ εξοχήν βιταμίνες για την εγκυμοσύνη Στη προηγούμενη διαφάνεια σημειώθηκαν με αστερίσκο (*) δύο βιταμίνες: Φυλλικό οξύ, και Βιταμίνη Β 12 : Δύο βιταμίνες απαραίτητες για τη σύνθεση δεοξυριβονουκλεοτιδίων, των συστατικών του DNA. Στο αναπτυσσόμενο έμβρυο διαρκώς διαιρούνται κύτταρα, άρα γίνεται συνεχώς σύνθεση νέου DNA, που απαιτεί δεοξυριβονουκλεοτίδια.

ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ, ΠΕΚ 2014

Οι Βιτ Α και D, αποδεδειγμένα πια, έχουν και ανοσοενισχυτικές ιδιότητες.

ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ, ΠΕΚ 2014

Οι γιατροί συνταγογράφουν βιταμίνες συνέχεια, απαιτείται όμως πολύ καλή γνώση της βιοχημείας για να κατανοήσουμε τί λειτουργίες επιτελεί η κάθε βιταμίνη στον οργανισμό. Fritz Lipmann, Βραβείο Νομπέλ Φυσιολογίας και Ιατρικής, 1953

ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ, ΠΕΚ 2014 Γλυκόλυση: η πρώτη μεταβολική πορεία στην οποία ταυτοποιήθηκαν συνένζυμα Επίσης, τα ένζυμα ταυτοποιήθηκαν με την επίδειξη αλκοολικής ζύμωσης απουσία ζωντανών κυττάρων ζύμης.

ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ, ΠΕΚ 2014 Οι οξειδοαναγωγικές αντιδράσεις των καύσεων επιτελούνται με την απαραίτητη παρουσία συνενζύμων, όπως τα NAD + και FAD.

ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ, ΠΕΚ 2014 Πιο λεπτομερής παρουσίαση των οξειδοαναγωγικών αντιδράσεων των καύσεων που επιτελούνται με την απαραίτητη παρουσία συνενζύμων, όπως τα NAD +, FAD, παντοθενικό οξύ (στο Συνένζυμο Α, CoA), πυριδοξάλη/πυριδοξαμίνη και πυροφωσφορική θειαμίνη.

ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ, ΠΕΚ 2014

Παράδειγμα αντίδρασης οξειδοαναγωγής με το NAD + ως συνένζυμο Κύκλος του κιτρικού οξέος (ή του Krebs)

Ιχνοστοιχεία Τα συγκεκριμένα μεταλλικά κατιόντα (κυρίως) που είδαμε στη προηγούμενη διάλεξη ότι είναι απαραίτητοι συμπαράγοντες σε πολλά ένζυμα, αποτελούν μέρος του συνόλου των χημικών στοιχείων που ονομάζονται ιχνοστοιχεία: διαιτητικώς απαραίτητοι παράγοντες για φυτά και ζώα, σε μικρές ποσότητες (ίχνη). Κάποια άλλα ιχνοστοιχεία έχουν διαφορετικούς ρόλους και θα τα δούμε σε μεταγενέστερα κεφάλαια

Ανακεφαλαίωση Οι βιταμίνες είναι απαραίτητοι διατροφικοί παράγοντες για όλα τα ζώα. Λειτουργούν είτε ως συνένζυμα, ή ως ορμόνες και παράγοντες για άλλες σημαντικές διεργασίες. Τα ιχνοστοιχεία είναι απαραίτητοι (κυρίως μεταλλικοί) συμπαράγοντες σε ένζυμα ή άλλες βιολογικές διεργασίες. Η πιο πλούσια πηγή της μεγάλης πλειοψηφίας των βιταμινών και των ιχνοστιχείων είναι τα φρέσκα φρούτα και τα λαχανικά (Μεσογειακή διατροφή).